Пятроўшчына (Мінск)
Вёска
Пятроўшчына _p05.jpg?lang=be)
  Пятроўшчына  Пятроўшчына | ||||||||||||||
Пятро́ўшчына — прадмесце Мінска і колішняя вёска, размешчаная ў паўднёва-заходняй частцы горада, на беразе ракі Мышкі (прыток Свіслачы).
Знаходзіцца на паўднёвым захадзе ад Грушаўкі.
Гісторыя
Першая згадка аб маёнтку згадваецца датуецца 1492 годам пад назвай Пятроўскі двор. Двор належаў Пятрашку Фамінічу Любічу, пляменніку Васкі Любіча. Пры Пятрашку Фамінічу Любічу Пятроўскі двор быў цэнтрам маёнтка, у склад якога ўваходзіў, у прыватнасці, млын на рацэ Пціч і бортная зямля паміж Барысаўскай і Лагойскай дарогамі. Палавіна вымелка з гэтага млына, указаная бортная зямля, а таксама дзесяціна «от всякого збожья» з зямель у Вербковичах і Пятроўскага двара былі запісаныя Пятрашкам на царкву Узнясення Хрыстова ў Менску. Пятроўскі маёнтак з’яўляўся галоўным маёнткам Пятрашкі Фаміча Любіча[1].
У 1567 годзе згадваецца як сяло Пятровічы, што належала П. Крантоўскаму і У. Хмялеўскаму. У XVII — XVIII стагоддзях сустракаецца спаланізаваная назва «Петраўшчызна»[2]. У 1791 годзе быў маёнтак, карчма, 23 дымы. У сярэдзіне XIX стагоддзя — уласнасць Н. Чарноцкага[2]. У 1897 годзе Пятроўшчына — вёска Сеніцкай воласці, 43 двары, 272 жыхары, капліца, брама, карчма. У 1917 годзе 44 двары, 240 жыхароў, маёнтак (39 жыхароў), карчма і кузня[3].
У 1924 годзе ў Падгайскім сельсавеце Самахвалавіцкага раёна, з 1931 года ў адміністрацыйным падпарадкаванні Менскага раёна, з 1957 года ў Шчомысліцкім сельсавеце. У 1978 годзе ўключаная ў межы горада Мінска. Вясковая вуліца Прылуцкая стала вуліцай Пятроўшчына, вуліца Вадаправодная перайменаваная ў завулак Пятроўшчына[4]. Масавы знос вёскі распачаўся ў другой палове 2000-х, калі паўсталі дамы ў квартале праспектаў Дзяржынскага і Газеты Праўда і вуліцы Алібегава. Вясковая забудова часткова захавалася па вуліцы Пятроўшчына.
Сучаснасць
Захаваліся вуліца і завулак Пятроўшчына. У гонар вёскі названая станцыя метро Пятроўшчына. Захаваліся вясковыя могілкі.
Страчаная спадчына
- Сядзіба Чарноцкіх. На месцы сядзібы Чарноцкіх у 1960-я гады пабудаваная школа-інтэрнат № 7[2].
Цікавыя факты
- Маёнтак паноў Чарноцкіх часам наведвала жонка вядомага літоўскага мастака Мікалоюса Чурлёніса Соф’я Кіманайце. Тамака ж, у Пятроўшчыне, яна нарадзіла дачку Дануце[5].
Зноскі
- ↑ Груша А. І., с. 59.
- ↑ а б в Беларускі архіў вуснай гісторыі. Пятроўшчына. nashapamiac.org.
- ↑ Минск : энциклопедический справочник 1983, с. 316.
- ↑ Сацукевіч І. І., с. 6.
- ↑ Шыбека З. В., Шыбека С. Ф. Мінск: Старонкі жыцця дарэв. горада / Пер. з рускай мовы М. Віжа; Прадмова С. М. Станюты. — Мн.: Полымя, 1994. С. 80.
Літаратура
- Петровщина // Минск : энциклопедический справочник / Л. В. Аржаева и др.; редколлегия: И. П. Шамякин (главный редактор) и др.. — Минск: Белорусская Советская Энциклопедия, 1983. — 467 с. — 70 000 экз.
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom VIII: Perepiatycha — Pożajście (польск.). — Warszawa, 1887. — S. 220.
- Груша А. І. Ваколіцы Менска іх іх уладальнікі ў 30-х гадах XV — пачатку XVI ст. // Мінск і мінчане: дзесяць стагоддзяў гісторыі. Крыніцы па гісторыі горада. Сацыяльныя структуры і паўсядзённасць (да 945-годдзя Мінска) : зборнік навуковых артыкулаў / уклад. А. І. Груша ; рэдкал.: А. А. Каваленя [і інш.].. — Мінск: Беларуская навука. — С. 50—89. — 564 с. — ISBN 978-985-08-1497-5.
- Рапановіч Я. Н. Слоўнік назваў населеных пунктаў Мінскай вобласці / Рэд. П. П. Шуба. — Мінск: Навука і тэхніка, 1981. — 360 с.
- Сацукевіч І. І. Вёскі, што ўвайшлі ў склад Мінска. — nashapamiac.org.
Спасылкі
- Зьміцер Бартосік. Пятроўшчына. «Разбуранае гняздо». svaboda.org (31 кастрычніка 2009). Архівавана з першакрыніцы 17 кастрычніка 2017. Праверана 17 кастрычніка 2017.