Юзаф Забела

Юзаф Забела
Герб «Тапор і Ліс»
27-ы гетман польны літоўскі 11 ліпеня 1793 — 9 мая 1794
Папярэднік	Шыман Марцін Касакоўскі
лоўчы вялікі літоўскі май 1775 — 11 ліпеня 1793
Папярэднік	Антоні Забела
Пераемнік	Юзаф Дамінік Касакоўскі
староста цельшаўскі[d] з 1793
шамбялян з 17 жніўня 1767
староста вількійскі[d] з 1793
Нараджэнне	каля 1750 ці не раней за 1742
Смерць	9 мая 1794(1794-05-09) Варшава, Варшаўская зямля[d], Мазавецкае ваяводства, Велікапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая
Месца пахавання	Свентакшыскія могілкі ў Варшаве[d]
Род	Забелы
Бацька	Антоні Забела
Маці	Соф’я са Шчытоў-Неміровічаў[d]
Жонка	Марыяна з Сабалеўскіх[d]
Дзеці	Генрык Забела[d]
Член у	Таргавіцкая канфедэрацыя
Званне	генерал-лейтэнант
Узнагароды

Юзаф Забела (? — 9 мая 1794) — дзяржаўны і ваенны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага. Генерал-лейтэнант войска літоўскага, лоўчы вялікі літоўскі (1775—1793), апошні гетман польны літоўскі (з 1793); пасол Чатырохгадовага Сойма, маршалак Таргавіцкай канфедэрацыі ў Вялікім Княстве Літоўскім.

Біяграфія

Прадстаўнік шляхецкага роду Забелаў герба «Тапор і Ліс», сын Антонія (1710? — 1776) і Соф’і са Шчытоў (1720? — ?) герба «Ястрабец».

У 1775 годзе атрымаў урад вялікага літоўскага лоўчага. У 1777 годзе стаў кавалерам ордэна Св. Станіслава. У 1782—1784 гадах быў канцылярам Пастаяннай Рады.

Быў паслом на Чатырохгадовым Сойме ад Жамойці; прытрымліваўся прарасійскай пазіцыі, выступаў супраць Канстытуцыі 3 мая. У 1792 годзе далучыўся да Генеральнай канфедэрацыі Вялікага Княства Літоўскага; 15 чэрвеня 1793 года пры падтрымцы расійскага пасла Сіверса атрымаў булаву польнага гетмана літоўскага. У 1793 годзе ўдзельнічаў у Гарадзенскім Сойме, выконваючы даручэнні расійскага пасла Сіверса.

Падчас паўстання Тадэвуша Касцюшкі 9 мая 1794 года быў схоплены і за здраду радзіме асуджаны да смерці.

Сям’я

Жонка Марыяна з Сабалеўскіх

У шлюбе з Марыянай з Сабалеўскіх (1766—1818) меў сына Генрыка Казіміра (1785—1850), які пабраўся шлюбам з Габрыэлай Гутакоўскай (? — 1871).

Літаратура

• Вяроўкін-Шэлюта У. Забелы // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 637. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.