Тыгрынья

Тыгрынья
Саманазва	ትግርኛ, Tigrinya
Краіны	Эфіопія, Эрытрэя
Агульная колькасць носьбітаў	9 млн
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Афрыкі
Афразійскія мовы Семіцкія мовы Эфіасеміцкія мовы Тыгрынья
Пісьменнасць	геэз
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	тир 683
ISO 639-1	ti
ISO 639-2	tir
ISO 639-3	tir
WALS	tig
Ethnologue	tir
Linguasphere	12-ACA-c
ABS ASCL	9235
IETF	ti
Glottolog	tigr1271
Вікіпедыя на гэтай мове

Афразійскія мовы

Тыгрынья (ትግርኛ) — семіцкая мова, якая ўзнікла са старажытнаэфіопскай мовы гэз.

Паміж 1952 і 1958 гадамі нароўні з арабскай была афіцыйнай мовай у Эрытрэі. Сёння з’яўляецца асноўнай рабочай мовай у Эрытрэі і афіцыйнай мовай у эфіопскай правінцыі Тыграй. Усяго колькасць носьбітаў мовы тыгрынья ацэньваецца ў дзевяць мільёнаў чалавек, з якіх сем мільёнаў жывуць у Тыграі і два мільёны ў Эрытрэі.

Пісьменнасць

Канчатковае набыццё пісьма адбылося толькі ў канцы 1930-х на аснове старажытнага пісьма гэз (эфіопскае пісьмо). Першыя рукапісы на тыгрыньі вядомыя, аднак, толькі з пачатку XIX стагоддзя. Першая літаратура на гэтай мове ўзнікла з перакладаў Бібліі на тыгрынью, зробленых у 1860-х гадах.

Этнічная група тыгрынья

Тыгрынья з’яўляецца таксама назвай этнічнай групы ў Эрытрэі, якая размаўляе на тыгрыньі і адносіцца да адной з дзевяці афіцыйна прызнаных этнічных груп у краіне. Носьбіты мовы, якія жывуць у Эфіопіі, завуцца тыграй. Сама назва мовы паходзіць ад правінцыі Тыграй. Раней яе называлі словам хабеша, з якім этымалагічна звязана старая назва Эфіопіі — Абісінія.

Тыгрынью не трэба блытаць з семіцкай мовай тыгрэ, якая таксама распаўсюджана ў Эрытрэі, а таксама ў Судане.

Спасылкі

• Cimino A. Vocabolario italiano-tigrai. (1903)
• Coulbeaux P. S, Schreiber, J. Dictionnaire de la langue tigraï (1915)
• Schreiber J. Manuel de langue Tigrai. (1893)
• Tigrigna Online Архівавана 2 верасня 2013.
• Tigrigna (UCLA Phonetcic Lab Archive)
• Welcome to Tigrigna Language Lessons.