Іозеф Менгеле

Ёзеф Менгеле
Josef Mengele
Фота з аргенцінскіх дакументаў Менгеле, 1956 год
Род дзейнасці	антраполаг, ваенны ўрач, урач-пісьменнік, катавальнік
Дата нараджэння	16 сакавіка 1911(1911-03-16)[…]
Месца нараджэння	Гюнцбург, Каралеўства Баварыя, Германская імперыя
Дата смерці	7 лютага 1979(1979-02-07)[…] (67 гадоў)
Месца смерці	Бертыёга[d], штат Сан-Паўлу, Бразілія або Марынга, штат Парана, Бразілія
Месца пахавання	Embu das Artes[d]
Грамадзянства	Германская імперыя  Веймарская рэспубліка  Трэці рэйх
Бацька	Карл Менгеле[d]
Маці	Вальбурга Гапфаўе[d]
Жонка	Ірэна Шэнбайн Марта Менгеле
Дзеці	Рольф Менгеле
Месца працы	Франкфурцкі інстытут генетыкі і расавай гігіены[d] Отмар Фрайгер фон Фершуэр[d]
Альма-матар	Мюнхенскі ўніверсітэт Людвіга-Максіміліяна (1936) Франкфурцкі ўніверсітэт імя Ёгана Вольфганга Гётэ
Партыя	Нацыянал-сацыялістычная нямецкая рабочая партыя
Член у	Штурмавыя атрады Стальны шлем[d] СС Вяліканямецкі моладзевы саюз[d]
Прыналежнасць	Германскі рэйх
Бітвы/войны	Другая сусветная вайна
Узнагароды і прэміі	Жалезны крыж 1-га класа Жалезны крыж 2-га класа За раненне ў чорным
Аўтограф
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Іозеф Менгеле (ням.: Josef Mengele; 16 сакавіка 1911, Гюнцбург, Баварыя — 7 лютага 1979, Бертыёга, штат Сан-Паўлу, Бразілія) — нямецкі доктар, які праводзіў вопыты на вязнях лагера Асвенцім у час Другой сусветнай вайны. Доктар Менгеле асабіста займаўся адборам вязняў, якія прыбывалі ў лагер. Пасля вайны ўцёк з Германіі ў Лацінскую Амерыку, баючыся пераследу. Спробы знайсці Менгеле, каб аддаць яго пад суд, не ўвянчаліся поспехам, хоць, па сцвярджэннях Рафі Эйтана і яшчэ аднаго з ветэранаў «Масада» Алекса Мелера, яны высачылі Менгеле ў Буэнас-Айрэсе падчас правядзення аперацыі па выкраданні Адольфа Эйхмана, але захопліваць яго адначасова з Эйхманам або адразу ж пасля захопу апошняга было занадта рызыкоўна. Памёр у Бразіліі.

Значную частку работы Менгеле складалі вопыты над вязнямі, уключаючы анатаміраванне жывых немаўлят; кастрацыя хлопчыкаў і мужчын без выкарыстання анестэтыкаў; падвяргаў жанчын ударам току высокага напружання, тэстуючы іх вынослівасць. Аднойчы ён нават стэрылізаваў групу польскіх манахінь пры дапамозе рэнтгенаўскага выпраменьвання.

За 21 месяц сваёй работы ў Асвенціме здабыў рэпутацыю аднаго з самых небяспечных нацыстаў, атрымаў мянушку «Анёл Смерці». Асабіста сустракаў цягнікі з вязнямі, якія прыязджалі ў лагер, і сам вырашаў, каму з іх трэба будзе працаваць у лагеры, хто пойдзе на яго вопыты, а хто адразу ж адправіцца ў газавую камеру.

Асаблівую цікавасць у доктара Менгеле выклікалі блізняты. У 1943 годзе Менгеле выбіраў двайнят, якія прыбывалі ў лагер, і пасяляў іх у спецыяльных бараках. З 3 тысяч двайнят выжылі толькі 300. Часта тыя, што засталіся ў жывых пасля вопытаў доктара, рабілі сабе смерць. Менгеле таксама выяўляў цікавасць да фізіялагічных анамалій, у прыватнасці да карлікаў. Праводзіў эксперыменты над сям'ёй Овіц — яўрэйскімі музыкамі-ліліпутамі з Румыніі.