Strzelba Browning A-5
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Projektant | |
| Producent | |
| Rodzaj | |
| Zasada działania | |
| Historia | |
| Prototypy |
1898-1900 |
| Produkcja |
1903-do końca lat 1990. |
| Wyprodukowano |
ponad 2 000 000 egz. |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
12, 16, 20 |
| Magazynek |
rurowy, 4 nab. |
| Wymiary | |
| Długość |
1233 mm (wersja z lufą 28 cali)[1] |
| Długość lufy |
711 mm (lufa 28 cali)[1] |
| Masa | |
| broni |
3,86 kg (wersja z lufą 28 cali)[1] |
| Dane operacyjne | |
| Odmiany broni | |
| Remington 11 | |
Browning A-5 (Auto-5) – pierwszą udana strzelba samopowtarzalna skonstruowana przez Johna Mosesa Browninga, produkowana przez niemal 100 lat od początku XX w.
W 1898 roku John Moses Browning opracował strzelbę samopowtarzalną, pierwszą udaną broń tego rodzaju[2], którą opatentował w 1900 roku[3]. Początkowo oferował ją zakładom Winchester Repeating Arms Company, a gdy nie osiągnął porozumienia - Remington Arms. Do podpisania kontraktu nie doszło, bo prezes przedsiębiorstwa umarł niespodziewanie na godzinę przed umówionym spotkaniem. Browning podpisał więc w 1902 roku umowę z przedsiębiorstwem, które produkowało już liczne modele jego broni: belgijskiemu Fabrique Nationale d'Armes de Guerre (FN), które rozpoczęło produkcję nowej strzelby w 1903 roku (później także Remington miał licencję na produkcję tej broni, pod nazwą Remington Model 11)[2].
W czasie I wojny światowej Remington opracował wariant dla wojska, które m.in. wymagało możności użycia bagnetu. W przypadku broni działającej w oparciu o odrzut lufy montowanie na niej czegokolwiek zakłóca działanie automatyki broni. Problem rozwiązano montując specjalną osłonę lufy na łożu przednim, do którego przymocowano zaczep do bagnetu. Broń ostatecznie nie weszła do produkcji, ze względu na koniec wojny[4]. Po wojnie Remington sprzedawał wersje dla policji: Model 11 Police Special (kalibru 12, z lufą o długości 18,5 cala) i Model 11R Riot Gun (w kalibrach 12, 16 i 20, z lufą o długości 20 cali), zbliżone do modeli cywilnych[4].
W czasie II wojny światowej Remington sprzedał ok. 60 tys. strzelb armii amerykańskiej (z uproszczonym łożem i parkeryzowaną lufą). Ponadto strzelby A-5 były szeroko wykorzystywane do szkolenia strzelców pokładowych lotnictwa amerykańskiego. Modyfikowano je jako imitacje 12,7 mm km-ów (pozbawione kolby, z rączkami do chwytu z tyłu) i montowano na symulatorach wieżyczek strzelniczych na samochodach, do ćwiczenia strzelania w ruchu. Nieliczne strzelby były użyte bojowo w wojnie na Pacyfiku[4].
Po wojnie liczne wojskowe Remingtony 11 zostały sprzedane jako demobil amerykańskim oddziałom policji i na rynku cywilnym. Armia i policja brytyjska używały z powodzeniem strzelb A-5 podczas powstania malajskiego[4]. W walce w dżungli, na krótkich dystansach, strzelby te okazywały się skuteczniejsze od karabinów powtarzalnych i pistoletów maszynowych[5].
Remington produkował Model 11 przez ok. 40 lat. Fabrique Nationale do 1961 roku wyprodukowało 1,4 mln. strzelb A-5, kontynuując ich wytwarzanie do lat 90. XX w.. Prawdopodobnie łączna liczba wyprodukowanych Browningów A-5 przekracza dwa miliony, nie licząc osobnych modeli, których automatyka była oparta o licencję Browninga, jak np. Savage, Franchi (AL-48), czy Remington 11-48[3].
Opis
[edytuj | edytuj kod]
Strzelba Browning A-5 jest bronią samopowtarzalną. Zasada działania oparta na długim odrzucie lufy. Kolba i łoże drewniane. Zasilanie ze stałego, rurowego magazynka podlufowego o pojemności 4 naboi (plus jeden nabój w lufie)[6]. FN produkowało warianty o dłuższych magazynkach, a lokalnie modyfikowane warianty mogły mieścić nawet 10 naboi[1].
Mechanizm broni jest solidny i niezawodny, o ile właściwie zamontuje się pierścienie cierne przy sprężynie powrotnej, adekwatnie do rodzaju używanej amunicji. Wadą jest silniejszy odrzut niż w broniach opartych od odprowadzenie gazów z lufy i mniejsza liczba wariantów amunicji, której można użyć, oraz mała pojemność magazynka[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Leroy Thompson: Combat shotguns. London: 2002, s. 102-103.
- ↑ a b Long 1987 ↓, s. 100-101.
- ↑ a b L. R. Wallack: Sixty Million Guns. W: Gun digest treasury: the best from 45 years of Gun digest. Wyd. 7. Northbrook: DBI Books, 1994, s. 194. ISBN 978-0-87349-156-3.
- ↑ a b c d Long 1987 ↓, s. 101.
- ↑ Long 1987 ↓, s. 7.
- ↑ Long 1987 ↓, s. 100-102.
- ↑ Long 1987 ↓, s. 102.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Duncan Long: Street Sweepers The Complete Book of Combat Shotguns. Paladin Press, 1987. ISBN 0-87364-424-7. (ang.).
