Bước tới nội dung

SS.11

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
SS.11
SS.11 tại khu vực thử nghiệm Redstone của Lục quân Hoa Kỳ
LoạiMCLOS Tên lửa dẫn hướng bằng dây, tên lửa chống tăng
Nơi chế tạoPháp
Lược sử chế tạo
Người thiết kếNord Aviation
Năm thiết kế1953
Giai đoạn sản xuất1956 – giữa những năm 1980
Số lượng chế tạo180,000
Thông số
Khối lượng30 kg
Chiều dài1190 mm
Đường kính165 mm
Tầm bắn hiệu quả500–3,000 m
Đầu nổType 140AC anti-armour
Trọng lượng đầu nổ6.8 kg
Sải cánh500 mm
Tốc độ190 m/s
Hệ thống chỉ đạoMCLOS
Hình ảnh
Nord SS.11
SS.11 firing from AMX-13 tank
SS.11 on ground mount
SS.11 Fitted to U.S. Army UH-1
SS.11 HEAT warhead

SS.11 là một tên lửa chống tăng dẫn đường bằng dây do Nord Aviation sản xuất. Nó cũng có phiên bản không đối đất, AS.11, với hệ thống ngắm ổn định. AS.11 còn được gọi là AGM-22 trong biên chế của Mỹ. Đây là một trong những tên lửa chống tăng dẫn đường đầu tiên, được đưa vào biên chế trong Quân đội Pháp vào năm 1956 và tiếp tục phục vụ cho đến những năm 1980. Nó cũng tạo thành nền tảng cho loạt tên lửa SS.12/AS.12 lớn hơn và tầm bắn xa hơn.

Tên lửa được dẫn đường bằng tay bằng cách so sánh vị trí mục tiêu với các đèn báo hiệu ở phía sau tên lửa và sử dụng một cần điều khiển nhỏ để điều chỉnh đường bay. Hệ thống dẫn đường thủ công ban đầu đã được thay thế vào năm 1967 để sản xuất phiên bản Harpon, sử dụng dẫn đường SACLOS bằng cảm biến hồng ngoại dẫn đường theo dõi các tia lửa ban đầu. Điều này giúp việc vận hành hệ thống dễ dàng hơn rất nhiều, người vận hành chỉ cần giữ cho kính ngắm hướng vào mục tiêu và tên lửa sẽ tự động bay theo đường ngắm.

Việc sản xuất tên lửa dòng SS.11 và sau đó là SS.12/AS.12 đã dừng lại vào khoảng những năm 1980, khi đó hơn 170.000 quả đã được bán ra.[1] Giá của SS.11 vào cuối những năm 1960 được công bố ở mức khoảng 1.900 đô la Mỹ.[2]

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]
SPhiên bản tên lửa chống tăng S.11 của xe tăng Pháp AMX-13

SS.11 lần đầu tiên được Không quân Pháp sử dụng trong chiến đấu vào năm 1956, bắn từ máy bay vận tải hạng nhẹ hai động cơ Dassault MD 311, như một phương pháp tấn công các hang động kiên cố nằm trong các hẻm núi dốc trong Chiến tranh Algeria. Thử nghiệm chiến đấu đã chứng tỏ cực kỳ thành công và trở thành tiêu chuẩn trên các máy bay MD 311 khác của Không quân Pháp đóng tại chiến trường Algeria.[3] Từ kinh nghiệm chiến đấu ban đầu này ở Algeria với máy bay cánh cố định bắn SS.11, Quân đội Pháp đã ghi nhận và giới thiệu máy bay trực thăng chiến đấu chuyên dụng đầu tiên trên thế giới bắn tên lửa chống tăng, dựa trên Aérospatiale Alouette II và sau đó là Aérospatiale Alouette III bắn cả tên lửa đất đối đất SS.11 trước đó và tên lửa AS.11 được phát triển để bắn không đối đất từ ​​máy bay, cả hai đều tham gia chiến đấu rộng rãi trong cuộc xung đột đó từ năm 1958 đến năm 1962.[4]

Tên lửa SS.11 tích hợp với trực thăng UH-1B Huey của Quân đội Hoa Kỳ và thậm chí còn được sử dụng hạn chế trong chiến đấu ở Việt Nam

Sau khi chương trình SSM-A-23 Dart bị hủy bỏ vào năm 1958, Hoa Kỳ bắt đầu đánh giá SS.11 và đưa vào sử dụng năm 1961 với tên gọi AGM-22A. Tên lửa triển khai từ trực thăng UH-1B Huey bằng cách sử dụng hệ thống vũ khí XM11 hoặc M22. Trong biên chế Quân đội Hoa Kỳ, SS.11 chủ yếu sử dụng để phát triển chiến thuật sử dụng trực thăng chống tăng và huấn luyện phi hành đoàn trực thăng tương lai. Vào tháng 9 năm 1966, 12 trực thăng UH-1B của Quân đội Hoa Kỳ thuộc một đơn vị đặc biệt, trang bị kính ngắm ổn định XM-58 đã đến miền Nam Việt Nam. Một tháng sau, họ đã bắn AGM-22 trong chiến đấu.[5][6] Vào tháng 5 năm 1972, để đối phó với xe tăng Bắc Việt Nam sử dụng trong Chiến dịch Mùa Đông, sáu chiếc UH-1 trang bị tên lửa AGM-22 đã triển khai tại tỉnh Quảng Trị. Hệ thống này được đánh giá là có hiệu quả trung bình trong việc chống lại xe tăng, nhưng sử dụng rộng rãi để chống lại các boongke và công trình kiên cố. Tất cả các đơn vị đã rút về Hoa Kỳ ngày 31 tháng 10 năm 1972.[7]

Trong Chiến tranh Sáu ngày Ả Rập-Israel năm 1967, Quân đội Israel được trang bị một số lượng lớn xe tăng SS.11 do Pháp cung cấp. Xe tăng SS.11 đã sử dụng trong trận Abu-Ageila.[8]

Bắn tên lửa từ tàu SS.11 VLRA của Pháp năm 1971.


Phát triển

[sửa | sửa mã nguồn]

Việc phát triển phiên bản cải tiến của SS.10 (Nord-5203) bắt đầu vào năm 1953 với tên gọi Nord-5210. Tên lửa này được thiết kế là phiên bản hạng nặng của tên lửa SS.10 có thể mang vác, sử dụng trên xe cơ giới, tàu chiến và trực thăng. Tên lửa đưa vào biên chế quân đội Pháp với tên gọi SS.11. Nó được sử dụng làm tên lửa chống tăng gắn trên trực thăng đầu tiên trên thế giới (trên các máy bay Alouette II).[9]

Từ năm 1962,[10] một phiên bản "B" của tên lửa đã được sản xuất, thay thế một số thiết bị điện tử ban đầu bằng các linh kiện bán dẫn. Việc sử dụng transistor cải thiện thời gian phản hồi và khả năng điều khiển, giúp giảm xu hướng hiệu chỉnh quá mức trong quá trình bay.[9] Đây là phiên bản được sử dụng để phát triển phiên bản bộ binh, trong đó người điều khiển mang ba đầu đạn và có "hệ thống điều khiển hỏa lực ở thắt lưng", và ba người khác mang tên lửa không có đầu đạn.[2]

Một trong những ứng dụng khác thường nhất của SS.11 có lẽ là tên lửa chống hạm nhỏ nhất thế giới, khi Thủy quân Lục chiến Thụy Điển sử dụng nó trong vai trò chống tàu đổ bộ trong nhiều thập kỷ, cho đến khi nó được thay thế bằng phiên bản chuyên dụng của AGM-114 Hellfire. Hệ thống này cũng được pháo binh ven biển Phần Lan sử dụng để bảo vệ các kênh hẹp trong quần đảo, sau đó thay thế bằng hệ thống SPIKE ER (Rannikko-Ohjus 06) của Israel.

Mô tả

[sửa | sửa mã nguồn]

Tên lửa có nhiều loại đầu đạn khác nhau:[9]

  • 140AC đạn rỗng: 600 mm so với RHA
  • 140AP02 nổ mảnh: tấm thép 10 mm
  • 140AP59 chống bộ binh
  • 140CCN chống tàu chiến

Khi phóng, động cơ đẩy SNPE, với hai cửa thoát ở bên hông thân tên lửa, sẽ cháy trong 1,2 giây, sau đó động cơ duy trì Sophie, với một cửa thoát ở phía sau thân tên lửa, sẽ cháy trong 20 giây.[2]

Không giống như SS.10 trước đó, được điều khiển tương tự như máy bay với các bộ phận điều khiển bay nhỏ gọi là "spoiler" nằm trên cánh tên lửa, SS.11 được điều khiển trong khi bay bằng một hệ thống độc đáo do NORD phát triển cho Tên lửa không đối không đầu tiên của Pháp, AA.20, được gọi là TVC (điều khiển hướng đẩy), trong đó bốn cánh quạt nhỏ được bố trí xung quanh ống xả của bộ phận duy trì, dưới sự điều khiển của chúng, sẽ tạm thời đẩy vào lực đẩy của bộ phận duy trì, khiến tên lửa di chuyển theo hướng được chỉ định. Vì tên lửa quay chậm trong khi bay bằng cách để bốn cánh xuôi hơi lệch nhau, nên cần một con quay hồi chuyển để xác định hướng tương đối của tên lửa so với mặt đất, tức là lên, xuống và phải, trái. Không giống như hệ thống điều khiển bay bằng cánh lái trước đây, TVC là phương pháp điều khiển tên lửa trong khi bay chính xác hơn nhiều. TVC đã được sao chép bởi các thiết kế tên lửa khác, bao gồm cả Nga với 9M14 Malyutka (tên NATO: AT-3 Sagger) và Euromissile HOT và MILAN do liên doanh Pháp-Đức phát triển. [2]

Do tính chất dẫn đường thủ công gọi là MCLOS, trong đó người vận hành trước tiên phải điều khiển tên lửa và đưa nó vào tầm nhìn của mục tiêu, nên khả năng tấn công mục tiêu ở tầm gần kém, nhưng độ chính xác ở khoảng cách trên 500 mét là từ tốt đến xuất sắc đối với một người vận hành được đào tạo bài bản. Năm 1967 (thời điểm đó NORD đã sáp nhập với Aerospatiale), một phiên bản của SS.11, gọi là Harpon, đã được phát triển với hệ thống dẫn đường cải tiến hơn nhiều gọi là SACLOS, trong đó tên lửa tự động theo dõi trong khi bay và đưa đến tầm nhìn của pháo thủ. Hệ thống dẫn đường này làm tăng đáng kể độ chính xác của SS.11, đặc biệt là ở phạm vi giao tranh dưới 500 mét.[2]

Đặc điểm kỹ thuật

[sửa | sửa mã nguồn]
  • Chiều dài: 1190 mm
  • Sải cánh: 500 mm
  • Đường kính: 165 mm
  • Khối lượng: 30 kg
  • Tốc độ: 190 m/s
  • Tầm hoạt động: 500 m đến 3 km
  • Dẫn hướng: Bằng dây điều khiển bằng tay
  • Đầu đạn: nặng 6,8 kg loại 140AC chống thiết giáp

Các kiểu

[sửa | sửa mã nguồn]
  • SS.11/AGM-22: Tên lửa chống tăng dẫn đường bằng dây đất đối đất.
    • SS.11A1 XAGM-22A
    • SS.11B1 XAGM-22B: cải tiến đáng kể với transistor
    • SS.11B1 (huấn luyện) XATM-22B
  • AS.11: Tên lửa không đối đất.
  • SS.11M: Tên lửa chống hạm dẫn đường bằng dây đất đối đất trên biển.
  • HARPON: Phiên bản SS.11 với hệ thống dẫn đường SACLOS thay thế MCLOS. Đưa vào sản xuất năm 1967

Hoạt động

[sửa | sửa mã nguồn]

Hoạt động chủ yếu

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]
  1. ^ "Missiles". Flight International. ngày 15 tháng 11 năm 1980. tr. 1888. Bản gốc lưu trữ ngày 18 tháng 10 năm 2017.
  2. ^ a b c d e Gunston, Bill (1978). Rockets & Missiles. Salamander Books Ltd. tr. 239–240.
  3. ^ "COIN: French Counter-Insurgency Aircraft, 1946-1965". worldatwar.net.
  4. ^ Venter, Al J (1977). The Chopper Boys - Helicopter Warfare in Africa. Greenhill Books. tr. 42.
  5. ^ "Bell UH-1 with AGM-22/M22 Armament Subsystem - Aviation Humor". ngày 16 tháng 8 năm 2021.
  6. ^ Everett-Heath, Col. E. J. (1983). "The Development of Helicopter Air to Ground Weapons". International Defense Review (3): 323.
  7. ^ "United States Military Assistance Command, Vietnam 1972-1973 Command History Annex B" (PDF). United States Military Assistance Command, Vietnam. ngày 15 tháng 7 năm 1973. tr. B-48. Truy cập ngày 10 tháng 9 năm 2020.Phạm vi công cộng Bài viết này tích hợp văn bản từ nguồn này, vốn thuộc phạm vi công cộng.
  8. ^ Gawrych, G.W. Key to the Sinai, The Battles for Abu-Ageila in the 1956 and 1967 Arab-Israeli Wars (PDF). Combat Studies Institute, Research Survey. tr. 103. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 7 tháng 8 năm 2021. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2018.
  9. ^ a b c Trực thăng trong chiến tranh - Blitz Editions, Trang, 63, ISBN 1-85605-345-8
  10. ^ R.T. Pretty; D.H.R. Archer. Jane's Weapon Systems 1969-70.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]
Hình ảnh
Nord SS.11
SS.11 firing from AMX-13 tank
SS.11 on ground mount
SS.11 Fitted to U.S. Army UH-1
SS.11 HEAT warhead
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện về SS.11.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=SS.11&oldid=74456385”