Red classicagh chryss Kuiper


Red classicagh chryss Kuiper, ta enyssit cubewano ("QB1-o") chammah,[a] she corpane ayns cryss Kuiper (KBO) marish corrid injil ta cruinlaghey çheu hoal jeh Neptioon as nagh vel stiurit lesh aavuilley cruinlagh marish Neptioon. Ta cruinlee 40–50 AU er essylys lieh-vooar ec cubewanoyn as, neughollrish Pluto, cha nel ad tessenaghey cruinlagh Neptioon. T'eh meanal dy vel corrid injil as, keayrtyn, cleayn injil oc, gollrish ny planaidyn classicagh.
Ta'n ennym "cubewano" çheet ass y chied chorpane tessen-Neptioonagh (TNO) va feddynit lurg Pluto as Charon: 15760 Albion, va enmyssit dy shallidagh myr (15760) 1992 QB1 derrey Jerrey Geuree 2018.[2] Va corpaneyn cosoylagh enmyssit dy mennick myr "QB1-o", or "cubewanos" (cubewanoyn), ass y chorpane shen, ga dy vel yn enmys "classicagh" ymmydit ny s'menkey 'sy lettyraght oaylleeaght.
Ta corpaneyn enmyssit myr cubewanoyn goaill stiagh:
- 15760 Albion[3] (enmyssit myr 1992 QB1 chammah as chur rish yn enmys "cubewano")
- 136472 Makemake, planaid crivassanagh[3]
- 50000 Quaoar as 20000 Varuna, y daa jeu coontit myr y TNO smoo ec traa nyn veddyssynyn[3]
- 19521 Chaos, 58534 Logos, 53311 Deucalion, 66652 Borasisi, 88611 Teharonhiawako
- (33001) 1997 CU29, (55636) 2002 TX300, 55565 Aya, (55637) 2002 UX25
- 486958 Arrokoth
Va 136108 Haumea rang-oardit myr cubewano dy shallidagh hoshiaght lesh y Minor Planet Center ayns 2006,[4] agh v'eh feddynit magh ny s'anmey dy vel cruinlagh aavuiltagh echey.[3]
Rolley
[reagh | edit source]Shoh rolley keintagh jeh corpanyn classicagh chryss Kuiper. Rish Jerrey Souree 2023, ta mysh 870 corpaneyn marish q > 40 AU as Q < 48 AU.[5]
- 15760 Albion
- 20000 Varuna
- 307261 Máni
- (307616) 2003 QW90
- (444030) 2004 NT33
- (308193) 2005 CB79
- (119951) 2002 KX14
- (120178) 2003 OP32
- 120347 Salacia
- (144897) 2004 UX10
- 145452 Ritona
- (145453) 2005 RR43
- 148780 Altjira
- (15807) 1994 GV9
- (16684) 1994 JQ1
- 174567 Varda
- (19255) 1994 VK8
- 19521 Chaos
- (202421) 2005 UQ513
- (24835) 1995 SM55
- (24978) 1998 HJ151
- (278361) 2007 JJ43
- (33001) 1997 CU29
- 486958 Arrokoth
- 50000 Quaoar
- (52747) 1998 HM151
- 53311 Deucalion
- 55565 Aya
- (55636) 2002 TX300
- (55637) 2002 UX25
- 58534 Logos
- 66652 Borasisi
- (69987) 1998 WA25
- 79360 Sila–Nunam
- (79983) 1999 DF9
- (85627) 1998 HP151
- (85633) 1998 KR65
- (86047) 1999 OY3
- 88611 Teharonhiawako
- (90568) 2004 GV9
Jeeagh er neesht
[reagh | edit source]Fo-noteyn
[reagh | edit source]Imraaghyn
[reagh | edit source]- ↑ "Distant Minor Planets".
- ↑ Jewitt, David. "Classical Kuiper Belt Objects". UCLA. Feddynit magh er 1 Jerrey Souree 2013.
- ↑ a b c d Brian G. Marsden (30 Jerrey Geuree 2010). "MPEC 2010-B62: Distant Minor Planets (2010 FEB. 13.0 TT)". IAU Minor Planet Center. Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 4 Mean Fouyir 2012. Feddynit magh er 26 Jerrey Souree 2010.
- ↑ "MPEC 2006-X45: Distant Minor Planets". IAU Minor Planet Center & Tamkin Foundation Computer Network. 12 Mee ny Nollick 2006. Feddynit magh er 3 Jerrey Fouyir 2008.
- ↑ "q > 40 AU and Q < 48 AU". IAU Minor Planet Center. minorplanetcenter.net. Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics. Feddynit magh er 31 Jerrey Souree 2023.
Kianglaghyn magh
[reagh | edit source]- Jewitt, David. "Kuiper belt site". UCLA.
- "The Kuiper Belt Electronic Newsletter". Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 2010-01-19. Feddynit magh er 2025-08-19.
- "List of Trans-Neptunian objects", IAU Minor Planet Center, minorplanetcenter.org, Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 27 Luanistyn 2010
- "TNO pages". johnstonarchive.net.
- "Plot of the current positions of bodies in the Outer Solar System". IAU Minor Planet Center. minorplanetcenter.org. Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics.