Python (lengagi ëd programassion)

Python a l'é un lengagi ëd programassion àut livel, generàl-propòsit, e orientà a j'oget, creà da Guido van Rossum dël 1989. Arnomà për soa sintassi ciàira, Python a l'é un dij lengagi pì popolar ant ël dësvlup web, l'aprendiment automàtich, l'anàlisi ëd dat, e l'automassion. Soa filosofìa, sintetisà ant ël "Zen ëd Python", ancoragia la lesèibilità e la semplissità dël còdes.

Stòria

1989: Guido van Rossum a ancamin-a a travajé su Python durant ël temp ëd Nòsta a l'CWI an Olanda.
1991: Prima version pùblica (Python 0.9.0), con gestì le ecession e le class.
2000: Python 2.0 a introduv ël garbage collector e ël sopòrt a Unicode.
2008: Python 3.0 a ruvina la compatibilità con le version veje për amelioré ël lengagi.
2020: Python 3.9 a gionta neuve fonsion com ij dissionari unì e ël parser PEG.
Al di d'ancheuj: Python a l'é mantnù da la Python Software Foundation e a l'é dovrà da companìe com Google, Facebook, e NASA.

Strutura e Component

Sintassi sempia: Blòch ëd còdes definì da indentassion, pa da parèntesi.
Tip dinàmich: Variàbij a l'han pa besògn ëd declarassion ëd tip.
Librarìa standard: Ampia colession ëd mòdoj për I/O, ret, e matemàtica.
Ecosistema: PyPI (Python Package Index) a eufr pì che 300.000 pachet.
Ambient ëd esecussion: CPython (ofissial), PyPy (JIT), Jython (Java).

Usagi Pràtich

Dësvlup web: Framework com Django, Flask, e FastAPI.
Siensa dij dat: Librarìe com Pandas, NumPy, e Matplotlib.
Aprendiment automàtich: TensorFlow, PyTorch, e scikit-learn.
Scripting e automassion: Gestion ëd sistem e archivi.
Educassion: Ansegnament dij prinsipi ëd programassion.

Avantagi e Svantagi

Avantagi:
- Legibilità: Còdes smijanta a l'anglèis.
- Versatilità: Aplicàbil an vàire setor.
- Comunità ativa: Sostegn global e documentassion completa.
Svantagi:
- Prestassion: Pì lent che lengagi compilà (es. C++).
- Global Interpreter Lock (GIL): Lìmita ël multi-threading efetiv.

Evolussion Tecnològica

Python 2 vs 3: Guèra ëd version finìa dël 2020 con ël retir ëd Python 2.
Type Hinting: Ancorporà dël 2014 (PEP 484) për amelioré l'anàlisi stàtica.
Asincronìa: Introdussion d'async/await dël 2015 (Python 3.5).
Pattern Matching: Avent ëd match/case dël 2021 (Python 3.10).

Vardé ëdcò

Arferiment

Van Rossum, G. (1996). *Python Tutorial*. CWI.
Ramalho, L. (2022). *Fluent Python: Clear, Concise, and Effective Programming*. O'Reilly.
Python Software Foundation (2023). *Python Documentation*. [Disponìbil an ligna](https://docs.python.org).

Ligam estern