Portal:Tibbiyot

Mundarija: Din; Falsafa; Fan; Geografiya; Kishilar; Madaniyat; Tarix; Texnologiya; Tasodifiy portal

Tibbiyot

Tibbiyot, tabobat — kishilar sogʻligʻini saqlash va mustahkamlash, umrni uzaytirish, kasalliklarning oldini olish, davolash haqidagi bilimlar va shu sohadagi amaliy tadbirlar majmui. Tibbiyot tibbiy biologik, klinik, tibbiy ijtimoiy va gigiyenik fanlarga boʻlinadi. Tibbiy biologik fanlarga: odam gavdasining tuzilishini oʻrganadigan anatomiya, gistologiya va sitologiya; organizmning odatdagi holatini, unda kasallikning paydo boʻlishi, avj olishi, kechishi va yuz beradigan struktur hamda funksional oʻzgarishlarni oʻrganadigan normal fiziologiya va biokimyo; patologik anatomiya va patologik fiziologiya; organizmga dorilar taʼsirini oʻrganadigan umumiy va klinik farmakologiya, shuningdek, mikrobiologiya, virusologiya va parazitologiya, tibbiyot genetikasi va boshqa kiradi. (Davomi...)

Tanlangan maqola - boshqasini koʻrsatish

Viruslarning ijtimoiy tarixi viruslar va virusli infeksiyalarning insoniyat tarixiga taʼsirini tavsiflaydi. Viruslar keltirib chiqaradigan epidemiyalar neolit davrida, taxminan 12 000 yil oldin odamlar zichroq holatda kun kechiradigan qishloq xoʻjaligi jamoalari shakllana boshlagan davrda paydo boʻla boshlagan. Bunday hayot tarzi viruslarning tez tarqalishiga va keyinchalik endemik koʻrinish olishiga sabab boʻldi. Oʻsimliklar va chorva hayvonlarining viruslari ham koʻpaydi. Odamlarning tirik qolish bilan bogʻliq mehnat faoliyati tufayli qishloq xoʻjaligi va dehqonchilikka qaram boʻlib qolishlari kartoshka potiviruslari va qoramol o'lati kabi kasalliklarning halokatli oqibatlarga olib kelishiga sabab boʻldi.

Chechak va qizamiq viruslari odamlarga yuqadigan eng qadimgi virus turlaridan hisoblanadi. Ular ming yillar oldin Yevropa va Shimoliy Afrikada boshqa jonivorlardan odamlarga yuqqan. Viruslar keyinchalik Ispaniya istilolari davrida yevropaliklar tomonidan Yangi Dunyoga olib kelingan, ammo mahalliy aholi tomonidan tabiiy qarshilik koʻrsatilmaganligi sababli millionlab odamlar epidemiyalar paytida nobud boʻlgan. Gripp pandemiyasi ilk bor 1580-yilda qayd etildi va keyingi asrlarda uning koʻrsatkichlari tobora yuqorilab bordi. 1918-1919-yillardagi pandemiya davrida bir yildan kamroq vaqt ichida 40-50 million kishi halok boʻldi, bu tarixdagi eng halokatli pandemiyalardan biri edi. (Full article...)

Tanlangan maqolalar roʻyxati
Podagra Inson yuragi Homiladorlikdagi jigar ichi xolestazi Vitamin B12 (Cyanokobalamin) Toshkent tibbiyot akademiyasi

Tanlangan biografiya - boshqasini koʻrsatish

Ardem Patapoutian (armancha: Արտեմ Փաթափութեան ; 1967-yilda tugʻilgan) — arman-amerikalik molekulyar biolog, nevrolog va Nobel mukofoti laureati. U bosim, mentol va haroratni aniqlaydigan PIEZO1, PIEZO2 va TRPM8 retseptorlarini tavsiflashdagi ishi bilan mashhur. Patapoutian — nevrologiya professori va Kaliforniyaning La Jolla shahridagi Scripps Research kompaniyasining Xovard Xyuz tibbiyot instituti tadqiqotchisi. 2021-yilda uDavid Julius bilan birga fiziologiya yoki tibbiyot boʻyicha Nobel mukofotini qoʻlga kiritdi. (Full article...)

Tanlangan biografiyalar ro'yxati
Ryan White Henry Marsh Andrew Huberman Svante Pääbo Saidmagʻruf Aʼzamxoʻjayev

Umumiy tasvirlar – boshqasini koʻrsatish

Quyida Vikipediyadagi Tibbiyotga oid turli maqolalardan olingan suratlar keltirilgan.

Image 1Yurak kameralarining qon aylanish vaqtidagi holati (from Inson yuragi)
Image 22004-yilda 100 000 aholiga nisbatan appenditsit kasalligi tufayli nogiron boʻlib qolgan aholi soni
  maʼlumotlar yoʻq
  2.5 dan kam
  2.5–5
  5–7.5
  7.5–10
  10–12.5
  12.5–15
  15–17.5
  17.5–20
  20-22.5
  22.5–25
  25–27.5
  27.5 dan ko`p
(from Appenditsit)
Image 3Barak Obama „Ryan White dasturi“ni imzolamoqda (2009) (from Ryan White)
Image 4„Ryan White Story“ filmida Ryan rolini ijro etgan aktyor Lukas Haas (2007) (from Ryan White)
Image 5Yurakni 3D oʻlchovli ekokardiogrammada mitral qopqoq (oʻng), uch tabaqali qopqoqlar (yuqori chap) va aorta qopqogʻi (yuqori oʻng) koʻrsatilgan. Yurak klapanlarining yopilishi UTT tasvirida (from Inson yuragi)

Yaxshi maqola - boshqasini koʻrsatish

Yoʻtal siropi mojarosi Oʻzbekiston Respublikasining Samarqand shahrida joylashgan bolalar shifoxonasida 18 nafar^➤ goʻdak oʻlimi bilan boshlangan jarayonlar toʻplamidir. Bolalar oʻlimiga Hindistonda faoliyat yurituvchi „Marion Biotech Pvt. Ltd“ kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan „Dok-1 Maks“ dori vositasi sabab boʻlgan. Laboratoriya oʻrganishlari natijasida preparat tarkibida zaharli etilenglikol moddasi aniqlangan. Hindiston hukumati „Marion Biotech“ kompaniyasiga qarshi ish ochgan boʻlsa, Oʻzbekiston rasmiylari bolalar vafot etgan kasalxona xodimlari va sogʻliqni saqlash tizimining bir qancha aʼzolariga qarshi jinoyat ishi qoʻzgʻagan.

Mamlakat hududida „Dok-1 Maks“ dori vositasini sotish va tarqatish 29-dekabr kuni rasman taʼqiqlandi. Sirop tarkibida zaharli modda borligini aniqlagan shifokor vazifasidan ozod etilgan. Kompaniya zavodlarida shu va shunga oʻxshash tarkibga ega dori vositalarini ishlab chiqarish jarayoni Hindiston hukumati taʼsiri ostida toʻxtatildi^➤. Bu holat yuzasidan Shavkat Mirziyoyev Sogʻliqni saqlash vazirligi qoshidagi Farmatsevtika tarmogʻini rivojlantirish agentligi direktori Sardor Kariyevni oʻz vazifasidan ozod etdi. JSST va Oʻzbekiston rasmiylari oʻrtasida holat yuzasidan aloqalar oʻrnatilganligi, tergov ishlari hali-hanuz davom etayotgani iddao qilingan^➤. Bojxona qoʻmitasi mojaro haqida xabarlar tarqala boshlagan kunda 60 ming qutiga yaqin dori vositalari tarqalishining oldini olgan. (Full article...)

Yaxshi maqolalar roʼyxati
Appenditsit

Bilasizmi?

Oʻzbekistondagi birinchi rasmiy dorixona 1874-yilda ochilgan.
Tizimli qizil yugurik autoimmun kasallik boʻlib, ayollarda erkaklarga nisbatan 10 barobar koʻproq uchraydi.
lagoftalm koʻz qovoqlarini yopa olmaslik holatidir.
qora shokolad barcha mahsulotlar orasida eng koʻp antioksidantlar saqlaydi. Uning tarkibida fosfor, magniy, kaliy, temir ham mavjud. Bundan tashqari qora shokolad qon bosimini tushirish xususiyatiga ega.
2005-yil martda Xitoy Xalq Respublikasi Beijing markaziy harbiy shifoxonasida internetga qaramlikni davolovchi klinika ochildi.
1906-yilda Frederick Gowland Hopkins vitaminlarni kashf qildi va 1929-yilda ushbu kashfiyoti uchun Fiziologiya va tibbiyot boʻyicha Nobel mukofoti laureati boʻldi.