Osteoskleroza
Osteoskleroza – patologiczne zwiększenie gęstości kości, charakteryzujące się nadmiernym odkładaniem tkanki kostnej[1]. W przeciwieństwie do osteoporozy, gdzie dochodzi do zmniejszenia masy kostnej, osteoskleroza prowadzi do twardszych i gęstszych kości, które mogą być bardziej kruche i podatne na złamania[1].
Etiologia
[edytuj | edytuj kod]Osteoskleroza może mieć różnorodne przyczyny, w tym:
- Genetyczne: Niektóre wrodzone choroby, takie jak osteopetroza, prowadzą do uogólnionej osteosklerozy[2].
- Zapalenia: Przewlekłe zapalenia kości, takie jak choroba Pageta, mogą powodować miejscowe zwiększenie gęstości kości[3].
- Nowotwory: Przerzuty do kości, zwłaszcza z raka prostaty, często prowadzą do zmian osteosklerotycznych[4].
- Czynniki metaboliczne: Zaburzenia metaboliczne, takie jak fluorozę, mogą powodować uogólnioną osteosklerozę[5].
Objawy
[edytuj | edytuj kod]Wiele przypadków osteosklerozy przebiega bezobjawowo i jest wykrywanych przypadkowo podczas badań obrazowych. Jednak w zależności od przyczyny i lokalizacji zmian, mogą wystąpić[6]:
- Bóle kostne
- Zwiększona podatność na złamania
- Objawy neurologiczne spowodowane uciskiem na nerwy
Diagnostyka
[edytuj | edytuj kod]Rozpoznanie osteosklerozy opiera się na[7]:
- Badaniach obrazowych: Rentgenografia ujawnia zwiększoną gęstość kości. Tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny (MRI, ang. magnetic resonance imaging) dostarczają bardziej szczegółowych informacji o rozległości i charakterze zmian.
- Badaniach laboratoryjnych: Mogą pomóc w identyfikacji przyczyn metabolicznych lub nowotworowych osteosklerozy.
Leczenie
[edytuj | edytuj kod]Leczenie osteosklerozy zależy od jej przyczyny[6][7]:
- Choroby genetyczne: W niektórych przypadkach może być konieczny przeszczep szpiku kostnego.
- Nowotwory: Leczenie ukierunkowane na pierwotny nowotwór może prowadzić do regresji zmian osteosklerotycznych.
- Czynniki metaboliczne: Korekta zaburzeń metabolicznych, takich jak zmniejszenie ekspozycji na fluor, może być skuteczna.
Rokowanie
[edytuj | edytuj kod]Rokowanie w osteosklerozie zależy od jej etiologii[7]. W przypadkach wtórnych do nowotworów rokowanie zależy od zaawansowania choroby podstawowej. W przypadkach wrodzonych rokowanie jest zróżnicowane i zależy od ciężkości choroby oraz dostępności skutecznego leczenia[potrzebny przypis].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Yuhong Niu i inni, Biomechanics in clinical application for bone diseases, Elsevier, 2024, s. 315–352, DOI: 10.1016/b978-0-323-96123-3.00006-3, ISBN 978-0-323-96123-3 [dostęp 2025-02-18] (ang.).
- ↑ Jeffrey Hauck i inni, Transient Generalized Osteosclerosis in a Newborn Mimicking Congenital Osteopetrosis with Negative Comprehensive Genetic Workup: A Case Report, „The Journal of Pediatrics: Clinical Practice”, 11, 2024, s. 200100, DOI: 10.1016/j.jpedcp.2024.200100, PMID: 38827482, PMCID: PMC11138251 [dostęp 2025-02-18] (ang.).
- ↑ YUday Shankar i inni, Paget disease of bone: A classic case report, „Contemporary Clinical Dentistry”, 4 (2), 2013, s. 227, DOI: 10.4103/0976-237X.114858, ISSN 0976-237X, PMID: 24015015, PMCID: PMC3757888 [dostęp 2025-02-18] (ang.).
- ↑ Sok Kuan Wong i inni, Prostate Cancer and Bone Metastases: The Underlying Mechanisms, „International Journal of Molecular Sciences”, 20 (10), 2019, s. 2587, DOI: 10.3390/ijms20102587, ISSN 1422-0067, PMID: 31137764, PMCID: PMC6567184 [dostęp 2025-02-18] (ang.).
- ↑ Francesca Marini i inni, Congenital Metabolic Bone Disorders as a Cause of Bone Fragility, „International Journal of Molecular Sciences”, 22 (19), 2021, s. 10281, DOI: 10.3390/ijms221910281, ISSN 1422-0067, PMID: 34638624, PMCID: PMC8509040 [dostęp 2025-02-18] (ang.).
- ↑ a b F. Shapiro, Osteopetrosis. Current clinical considerations, „Clinical Orthopaedics and Related Research” (294), 1993, s. 34–44, ISSN 0009-921X, PMID: 8358940 [dostęp 2025-02-18].
- ↑ a b c Anthony S. Fauci i inni red., Harrison’s Manual of Medicine, wyd. 19th ed, McGraw-Hill’s AccessMedicine, New York, N.Y: McGraw-Hill Education LLC, 2016, ISBN 978-0-07-182852-9 [dostęp 2025-02-18].