Joanna d’Albret

Joanna d’Albret
	; Joanna d’Albret (1560)
	Królowa Nawarry
Okres	od 1555; do 1572
Poprzednik	Henryk II
Następca	Henryk III
	Dane biograficzne
Dynastia	Albert
Data urodzenia	7 stycznia 1528
Data śmierci	9 czerwca 1572
Ojciec	Henryk II
Matka	Małgorzata z Nawarry
Mąż	Antoni de Burbon-Vendôme
Dzieci	Henryk; Henryk IV; Ludwik; Magdalena; Katarzyna
	Multimedia w Wikimedia Commons

Joanna d’Albret, Joanna III z Nawarry (ur. 7 stycznia 1528, zm. 9 czerwca 1572) – królowa Nawarry i hrabina Foix w latach 1555-1572.

Była żoną Antoniego de Burbon, księcia Vendôme i matką Henryka IV, pierwszego króla Francji z dynastii Burbonów.

Urodziła się w Pau w 1528 roku jako córka Henryka II i Małgorzaty z Nawarry. Małgorzata była siostrą Franciszka I, króla Francji, więc Joanna była wychowywana na dworze francuskim. Kiedy miała trzynaście lat, Franciszek wydał ją za Wilhelma Bogatego, księcia Kleve, Jülich i Bergu. Ten czysto polityczny mariaż został anulowany cztery lata później, a Wilhelm ożenił się z Marią Habsburg.

Po śmierci Franciszka i wstąpieniu na tron Henryka II, Joanna wyszła za Antoniego Burbona, który zostałby królem Francji, gdyby linia Walezjuszów wygasła. W 1555 roku Henryk II zmarł i Joanna wraz z mężem zostali władcami Nawarry.

W pierwszym roku rządów, Joanna zorganizowała konferencję, na którą zaprosiła pastorów hugenockich, a której rezultatem było ogłoszenie przez nią kalwinizmu główną religią w jej królestwie.

Walka o władze i zwierzchnictwo nad francuskim dworem między katolikami i hugenotami wybuchła w postaci wojny religijnej, w 1562 roku. Jej mąż opowiedział się za katolikami, ale został śmiertelnie ranny podczas oblężenia Rouen. Ich syn, Henryk, został „pierwszym księciem krwi”.

W 1567 roku nabrała na sile wojna religijna z hugenotami, a Joanna uciekła do hugenockiego miasta La Rochelle. Z tamtego miejsca kierowała pokojowymi negocjacjami, a w 1570 roku rozpoczęła oficjalne rozmowy dotyczące wydania królewskiej siostry, Małgorzaty, za swojego syna Henryka. Zmarła w Paryżu dwa miesiące później, nie doczekawszy ślubu.

Potomkowie Joanny i Antoniego

Henryk de Burbon, książę Beaumont (1551-1553),
Henryk IV, król Francji (1553-1610),
Ludwik de Burbon, hrabia Marle (1555-1557),
Magdalena de Burbon (1556),
Katarzyna de Burbon (1559-1604), żona Henryka I, księcia Lotaryngii.

Alain d’Albret

Jan III

Françoise de Châtillon

Henryk II

Gaston de Foix

Katarzyna z Nawarry

Magdalena de Valois

Joanna d’Albret

Jan de Valois

Małgorzata de Rohan

Małgorzata de Bourbon

[g-1] Andora została anektowana przez Aragonię (1512–1513)

[A]

Dynastia Jimenez	Inigo Arista (824–851) García Íñiguez (851–880) Fortun Jednooki (880–905) Sancho I (905–926) Garcia I (926–970) Sancho II (970–994) Garcia II Tchórz (994–1000) Sancho III Wielki (1000–1035) Garcia III (1035–1054) Sancho IV (1054–1076) Sancho V (1076–1094) Piotr I (1094–1104) Alfons I Waleczny (1104–1134) Garcia IV Odnowiciel (1134–1150) Sancho VI Mądry (1150–1194) Sancho VII Mocny (1194–1234)
Dynastia z Szampanii	Tybald I Trubadur (1234–1253) Tybald II Młody (1253–1270) Henryk I Gruby (1270–1274) Joanna I (1274–1305)
Kapetyngowie	Filip I Piękny (1284–1305) Ludwik I Kłótliwy (1305–1316) Jan I Pogrobowiec (1316) Filip II Długi (1316–1322) Karol I Piękny (1322–1328) Joanna II Mała (1328–1349)
Dynastia Evreux	Filip III (1328–1343) Karol II Zły (1349–1387) Karol III Szlachetny (1387–1425) Blanka I (1425–1441)
Dynastia Trastámara	Jan II (1425–1479) Eleonora I (1479)
Dynastia Foix	Franciszek Febus (1479–1483) Katarzyna I (1483–1518)
Dynastia Albret	Jan III (1484–1516) Henryk II (1516–1555) Joanna III (1555–1572)
Burbonowie	Antoni I (1555–1562) Henryk III (1572–1610) Ludwik II (1610–1620)

Hrabiowie Foix	Roger Bernard III (1278–1302) Gaston I (1302–1315) Gaston II (1315–1343) Gaston III (1343–1391) Mateusz (1391–1396) Mateusz (1396–1398) Izabela (1398–1413) Archibald (1398–1413) Jan I (1413–1436) Gaston IV (1436–1472)
Królowie Nawarry	Franciszek Febus (1472–1483) Katarzyna z Nawarry (1483–1512; 1513–1517^[A]) Jan III (1512–1516) Henryk II (1516–1555) Joanna III (1555–1572) Antoni Burbon (1555–1562) Henryk IV Burbon (1562–1610)
Królowie, cesarze i republikańscy przywódcy Francji	Ludwik XIII (1610–1643) Ludwik XIV (1643–1715) Ludwik XV (1715–1774) Ludwik XVI (1774–1792) Napoleon Bonaparte (1806–1812) Ludwik XVIII (1814–1815) Napoleon Bonaparte (1815) Ludwik XVIII (1815–1824) Karol X Burbon (1824–1830) Ludwik Filip I (1830–1848) Napoleon III (1852–1870) Louis Jules Trochu (1870–1871) Adolphe Thiers (1871–1873) Patrice de Mac Mahon (1873–1879) Jules Grévy (1879–1887) Marie François Sadi Carnot (1887–1894) Jean Casimir-Perier (1894–1895) Félix François Faure (1895–1899) Émile François Loubet (1899–1906) Clément Armand Fallières (1906–1913) Raymond Poincaré (1913–1920) Paul Deschanel (1920) Alexandre Millerand (1920–1924) Gaston Doumergue (1924–1931) Paul Doumer (1931–1932) Albert Lebrun (1932–1940) Henri Philippe Pétain (1940–1944) Charles de Gaulle (1944–1946) Félix Gouin (1946) Georges Bidault (1946–1947) Vincent Auriol (1947–1954) René Coty (1954–1959) Charles de Gaulle (1959–1969) Georges Pompidou (1969–1974) Valéry Giscard d’Estaing (1974–1981) François Mitterrand (1981–1995) Jacques Chirac (1995–2007) Nicolas Sarkozy (2007–2012) François Hollande (2012–2017) Emmanuel Macron (od 2017)