Archaeopteryx

Archaeopteryx; Julat zaman: Jura Akhir (Tithon), 150.8–148.5 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓
	Spesimen Archaeopteryx (A. siemensii) di Berlin
Pengelasan saintifik
Domain:	Eukaryota
Alam:	Haiwan
Filum:	Chordata
Kelas:	Reptilia
Klad:	Dinosauria
Order:	Saurischia
Suborder:	Theropoda
Klad:	Paraves
Keluarga:	†Archaeopterygidae
Genus:	†Archaeopteryx; Meyer, 1861; (nama pulihara)
Spesies jenis
	†Archaeopteryx lithographica; Meyer, 1861 (nama pulihara)
Spesies lain
	†A. siemensii; Dames, 1897; †A. albersdoerferi; Kundrat et al., 2018;
Sinonim
	Kesinoniman genus Griphosaurus; Wagner, 1862 (nama ditolak) ; Griphornis; Woodward, 1862 (nama ditolak) ; Archaeornis; Petronievics, 1917 ; Jurapteryx; Howgate, 1984 ; Wellnhoferia?; Elżanowski, 2001 ; Kesinoniman spesies Griphosaurus problematicus; Wagner, 1862 vide Woodward 1862 nomen rejectum ; Griphornis longicaudatus; Owen 1862 vide Woodward 1862 nomen rejectum ; Griphosaurus longicaudatus; (Owen 1862 vide Woodward 1862) Owen 1862 vide Brodkorb 1863 nomen rejectum ; Archaeopteryx macrura; Owen, 1862 (nama ditolak) ; Archaeopteryx siemensii?; (Dames, 1897) ; Archaeornis siemensii; (Dames, 1897) Peteronievics vide Petroneivics & Woodward 1917 ; Archaeopteryx owenii; Petronievics, 1917 (nama ditolak) ; Archaeopteryx recurva; Howgate, 1984 ; Jurapteryx recurva; (Howgate, 1984) Howgate 1985 ; Archaeopteryx bavarica; Wellnhofer, 1993 ; ?Wellnhoferia grandis; Elżanowski, 2001 ;

Archaeopteryx (atau arkeopteriks) merupakan sebuah genus dinosaur berbulu pelepah yang menunjukkan peralihan kepada burung moden. Nama genus ini berasal daripada bahasa Yunani Purba ἀρχαῖος archaíos yang bermaksud "purba" dan πτέρυξ ptéryx yang bererti "sayap". Sejak akhir abad ke-19, ia secara umumnya diterima oleh para ahli paleontologi dan direkodkan dalam karya rujukan awam sebagai burung tertua yang diketahui (ahli kumpulan Avialae).^[2] Namun, beberapa spesies Avialae berpotensi yang lebih tua telah dikenal pasti, termasuklah Anchiornis, Xiaotingia dan Aurornis.^[3]

Archaeopteryx hidup pada zaman Jura Akhir, sekitar 150 juta tahun dahulu di kawasan yang dikenali sebagai selatan Jerman pada masa kini. Pada zaman itu, benua Eropah adalah sebuah kepulauan yang berada di laut tropika yang tohor dengan kedudukan yang lebih hampir dengan khatulistiwa berbanding sekarang. Mempunyai bentuk yang serupa dengan burung kerbau Erasia, dengan saiz terbesar mungkin mencapai saiz gaok,^[4] Archaeopteryx boleh membesar sehingga kira-kira 0.5 meter (1.6 ka) panjang. Walaupun saiznya kecil, sayapnya lebar dan berupaya terbang dan meluncur, Archaeopteryx mempunyai lebih banyak persamaan dengan dinosaur kecil lain zaman Mesozoik berbanding burung moden. Secara khusus, ia berkongsi ciri-ciri dengan deinonikosaur (dromaeosaurid dan troodontid) seperti rahang dengan gigi yang tajam, tiga jari dengan cakar, ekor bertulang yang panjang, jari kaki kedua yang boleh direntang ("cakar membunuh"), bulu pelepah (yang juga dicadangkan merupakan homeoterma) serta pelbagai ciri rangka.^[5]^[6]

Rujukan

^ "Troodontidae Gilmore, 1924". theropoddatabase.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 April 2019.
^ Xing Xu, Hailu You, Kai Du and Fenglu Han (28 Julai 2011). "AnArchaeopteryx-like theropod from China and the origin of Avialae". Nature. 475 (7357): 465–470. doi:10.1038/nature10288. PMID 21796204.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
^ doi:10.1038/nature12168
Petikan ini akan disiapkan secara automatik dalam beberapa minit. Anda boleh memotong barisan atau mengembangkannya sendiri
^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Erickson_etal_2009
^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Yalden_1
^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama UCal_Chiappe

Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Erickson etal 2009" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya.
Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "Yalden 1" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya.

Ralat petik: Tag <ref> dengan nama "UCal Chiappe" yang ditentukan dalam <references> tidak digunakan dalam teks sebelumnya.

Bacaan lanjut

G. R. de Beer (1954). Archaeopteryx lithographica: a study based upon the British Museum specimen. Trustees of the British Museum, London.
P. Chambers (2002). Bones of Contention: The Fossil that Shook Science. John Murray, London. ISBN 0-7195-6059-4.
A. Feduccia (1996). The Origin and Evolution of Birds. Yale University Press, New Haven. ISBN 0-300-06460-8.
Heilmann, G. (1926). The Origin of Birds. Witherby, London.
T. H. Huxley. (1871). Manual of the anatomy of vertebrate animals. London.
H. von Meyer (1861). Archaeopteryx litographica (Vogel-Feder) und Pterodactylus von Solenhofen. Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geognosie, Geologie und Petrefakten-Kunde. 1861: 678–679, plate V. [Article in German]. Full text, Google Books.
P. Shipman (1998). Taking Wing: Archaeopteryx and the Evolution of Bird Flight. Weidenfeld & Nicolson, London. ISBN 0-297-84156-4.
P. Wellnhofer (2008). Archaeopteryx — Der Urvogel von Solnhofen (in German). Verlag Friedrich Pfeil, Munich. ISBN 978-3-89937-076-8.

Pautan luar

Segalanya Tentang Archaeopteryx daripada Talk.Origins.
Penggunaan sinar-X SSRL mengambil 'kelibat transformatif' — Melihat bahan kimia yang menghubungkan burung dan dinosaur.
Archaeopteryx: Suatu Burung Awal — Muzium Paleontologi Universiti California
Adakah Burung Sebenarnya Dinosaur? — Muzium Paleontologi Universiti California

[1] "Troodontidae Gilmore, 1924". theropoddatabase.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 April 2019.

[Xiaotingia-2] Xing Xu, Hailu You, Kai Du and Fenglu Han (28 Julai 2011). "AnArchaeopteryx-like theropod from China and the origin of Avialae". Nature. 475 (7357): 465–470. doi:10.1038/nature10288. PMID 21796204.CS1 maint: multiple names: authors list (link)

[Nature-3] :10.1038/nature12168
Petikan ini akan disiapkan secara automatik dalam beberapa minit. Anda boleh memotong barisan atau mengembangkannya sendiri

[Erickson_etal_2009-4] Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Erickson_etal_2009

[Yalden_1-5] Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Yalden_1

[UCal_Chiappe-6] Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama UCal_Chiappe

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]