Pergi ke kandungan

Anjing dalam agama

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Anjing bela jinak (Canis familiaris) telah memegang pelbagai peranan penting dalam agama dan mitologi dalam berbilang budaya sepanjang sejarah manusia.[1] Dalam konteks sejarah agama, peranan anjing berkisar daripada perwakilan simbolik bagi kebaikan seperti kesetiaan dan perlindungan kepada ajaran tentang kesucian dan amalan ritual.[2][a][3] Dalam Animals and World Religion,[4] ahli etika haiwan Lisa Kemmerer meneroka hubungan antara haiwan dengan tradisi agama global. Karya ini memeriksa cara agama berlainan menanggap haiwan dan berinteraksi dengan haiwan, dengan menekankan peranannya dalam naratif dan ritual agama dan menyerlahkan sambungan antara manusia dengan haiwan dalam konteks rohani.

Dalam mitologi, anjing kerap berjasa dalam peranan teman dan peranan pelindung,[5] seperti penjagaan pintu gerbang dunia bawah dalam mitologi Indo-Eropah.[6][7] Ahli sejarah Julien d'Huy mengenal pasti satu set bersama yang terdiri daripada tiga naratif tentang anjing yang muncul dalam pelbagai tradisi agama.[8] Naratif pertama menekankan hubungan dengan kehidupan selepas mati, yang mencerminkan peranan penjagaan pintu yang kerap terlihat dalam mitologi Indo-Eropah. Naratif kedua bertumpu pada ikatan antara manusia dengan anjing, sementara yang ketiga berkenaan dengan perkaitan anjing dengan bintang Sirius. Bukti yang dipersembahkan oleh d'Huy mencadangkan perkaitan antara catatan mitologi daripada pelbagai budaya dengan rekod genetik dan rekod fosil yang berkaitan dengan pembelajinakan anjing.[8]

Agama Aztek

[sunting | sunting sumber]
Maklumat selanjutnya: Anjing dalam folklor dan mitos Mesoamerika

Anjing mempunyai kepentingan keagamaan dan perlambangan besar kepada orang-orang Aztek di Mexico tengah. Beberapa tapak pengebumian purba untuk anjing telah ditemukan di Mexico.[9] Xolotl, iaitu dewa kematian Aztek, digambarkan sebagai raksasa berkepala anjing.

Tradisi Cina

[sunting | sunting sumber]
Maklumat selanjutnya: Anjing (zodiak) dan Anjing dalam mitologi Cina

Anjing ialah salah satu daripada 12 haiwan yang dimuliakan dalam astrologi Cina. Hari kedua Tahun Baharu Cina dianggap sebagai hari lahir semua anjing dan orang Cina kerap berwaspada untuk membuat kebaikan kepada anjing pada hari itu. Di China, di Korea, dan di Jepun, anjing dipandang sebagai pelindung baik hati.[5] Panhu ialah seekor anjing naga yang berubah bentuk menjadi seorang lelaki dan menikahi seorang puteri.

Anjing mempunyai kehadiran ketara dalam tradisi dan folklor Cina, bukan hanya dalam astrologi dan mitologi tetapi juga dalam aspek keagamaan dan aspek kebudayaan. Yang berikut merupakan maklumat tambahan tentang peranan anjing dalam tradisi Cina:

  • Penjaga tokong dan rumah: Anjing telah dianggap sebagai pelindung dan penjaga dalam budaya Cina. Ia kerap digambarkan di pintu masuk tokong, rumah, dan tempat penting lain. Dalam agama rakyat Cina, ada kepercayaan bahawa anjing mempunyai keupayaan untuk mengusir semangat jahat dan memberikan perlindungan menentang tenaga negatif.[10] Tradisi penggunaan anjing sebagai pelindung ini tertanam dalam-dalam dalam budaya Cina yang menekankan peranannya sebagai lambang kesetiaan dan kewaspadaan.
  • Menurut sebuah rencana oleh Henrieta Hatalová, alegori popular Zhuangzi bertegas bahawa "Anjing tidak dianggap baik menurut salakan baiknya, demikian manusia tidak dianggap berbudi dan mampu menurut kata indahnya."[11]

Walaupun terdapat penilaian positif terhadap anjing dalam tradisi Cina, anjing sebelum ini dilarang dari China selama lebih daripada 60 tahun sebelum Jun 1928.[12] Robert A. Bickers dan Jeffrey N. Wasserstrom menyebut bahawa "Potensi 'anjing' sebagai epitet menghina dan menidakkan kemanusiaan di China tanpa ragu-ragu memperburuk penghinaan itu dan juga menjadikan kisah pemilihan kata keterlaluan pada papan tanda itu kesemuanya kelihatan lebih munasabah".[12]

Filipina

[sunting | sunting sumber]

Dalam mitologi Filipina, Kaimat, iaitu haiwan peliharaan milik Tadaklan, iaitu dewa guruh, bertanggungjawab atas kilat.

Agama Hindu

[sunting | sunting sumber]
Kukur Tihar ialah perayaan Hindu Nepal yang memuliakan anjing.

Dalam mitologi Hindu, Yama, iaitu dewa kematian, memiliki dua ekor anjing pengawas yang mempunyai empat mata. Mereka dikatakan mengawasi pintu Neraka.[13] Dewa pemburu, iaitu Muttappan dari rantau Malabar Utara di Kerala, mempunyai seekor anjing pemburu sebagai tunggangannya. Anjing terdapat di dalam dan di luar Kuil Muttappan dan persembahan di tempat keramat itu berbentuk patung anjing gangsa.[14]

Anjing (shvana) juga merupakan wahana atau tunggangan bagi dewa Hindu, iaitu Bhairava.

Dalam Mahabharata, ketika Yudhishthira mencapai pintu Syurga, Indera mengizinkannya masuk tetapi menafikan kemasukan kepada anjing yang mengiringinya. Yudhishthira, yang enggan meninggalkan teman setianya, enggan memasuki Syurga tanpa anjing itu. Terkesan dengan kesetiaan tidak goyah Yudhishthira terhadap yang tidak meninggalkannya, Indera akhirnya mengizinkan anjing itu memasuki Syurga bersama dengan Yudhishthira.

Anjing juga digambarkan dalam ikonografi dewa-dewa Hindu seperti Dattatreya dan Khandoba. Ramayana mengandungi sebuah kisah tentang seekor anjing yang menerima keadilan,[15] yang diluluskan oleh Rama.

Agama Islam

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Islam dan haiwan § Anjing

Pandangan tentang anjing dalam Islam adalah bercampur-campur, dengan sesetengah mazhab yang memandang air liurnya sebagai najis.[5]

Majoriti faqih Sunni (kecuali mazhab Maliki) dan Syiah menganggap air liur anjing sebagai najis secara ritual.[16] Orang Islam beramal jarang membela anjing sebagai haiwan peliharaan.[17] Walau bagaimanapun, majoriti orang Islam sanggup menyentuh dan membelai anjing asalkan ia sepenuhnya kering kerana penyentuhan anjing kering dipercayai dapat menyingkirkan kekotoran daripadanya.[18] Di Britain, anjing penghidu polis digunakan dengan berhati-hati dan ia tidak diizinkan menyentuh penumpang; sebaliknya, ia hanya diizinkan menyentuh bagasi mereka. Ia dikehendaki memakai but anjing yang diperbuat daripada kulit setiap kali berada di dalam rumah orang Islam dan juga apabila memasuki dan menggeledah masjid.[19][20]

Ada sebilangan tradisi mengenai sikap Nabi Muhammad terhadap anjing. Menurut satu hadis yang dibentangkan dalam Muwatta Imam Malik, baginda bersabda bahawasanya kehadiran anjing, kecuali sebagai pembantu dalam perburuan, penggembalaan, dan perlindungan rumah, membatalkan sebahagian daripada amal seorang Muslim.[21] Di samping itu, baginda menyokong kebaikan terhadap anjing dan haiwan lain.[22][23] Abu Hurairah meriwayatkan bahawa baginda nabi bersabda:

"Ada seorang laki-laki yang sedang berjalan, lalu dia merasakan kehausan yang sangat sehingga dia turun ke suatu perigi lalu minum dari air perigi tersebut. Ketika dia keluar dari perigi, didapatinya ada seekor anjing yang sedang menjulurkan lidahnya menjilat-jilat tanah kerana kehausan. Orang itu berkata: 'Anjing ini sedang kehausan seperti yang aku alami tadi'. Maka dia (turun kembali ke dalam perigi) dan diisi kasutnya dengan air dan sambil menggigit kasutnya dengan mulutnya dia naik ke atas lalu memberi anjing itu minum. Kemudian dia bersyukur kepada Allah, maka Allah mengampuninya". Para sahabat bertanya: "Wahai Rasulullah, apakah kita akan dapat pahala dengan berbuat baik kepada haiwan?" Baginda SAW menjawab: "(Berbuat baik) pada setiap makhluk bernyawa diberi pahala".[23]

Hubungan sejarah antara anjing dengan Islam adalah kompleks dan dipengaruhi oleh faktor budaya dan bukan hanya faktor agama semata-mata. Walau bagaimanapun, bukan semua faktor ini sejajar dengan ajaran teras Islam. Sebagai contoh, tanggapan negatif terhadap anjing dalam sesetengah masyarakat Islam dapat dijejak kembali kepada tradisi dan mitologi Arab pra-Islam. Sesetengah suku Arab percaya bahawa persentuhan dengan anjing dapat menyebabkan seseorang itu menjadi tidak suci atau membawa nasib buruk. Walau bagaimanapun, apabila Islam muncul, Islam memperkenalkan rangka kerja agama dan beretika baharu ke rantau ini. Walaupun terdapat hadis yang menyebut tentang larangan ke atas pembelaan anjing sebagai haiwan peliharaan atau bergaul dengannya, hadis-hadis ini telah ditafsir dan diperdebatkan oleh pelbagai ulama dan mazhab Islam.[24] Dalam konteks Islam, anjing dianggap sebagai najis (tidak suci secara ritual) oleh sesetengah ulama, tetapi pandangan ini tidak diterima secara sejagat. Penyelidikan yang dijalankan oleh Vera Subasi memetik bahawa "Seorang mufti lantikan negeri atau imam lantikan diri sedang mengisytiharkan bahawa anjing ialah haiwan tidak suci dan orang yang muak dengan populasi tinggi anjing di bandar atau di kampung mereka kerana perinduk yang tidak diingini sedang menembak atau meracuni [anjing tersebut]".[25] Walau bagaimanapun, dalam sebuah rencana jurnal oleh Jenny Berglund, terdapat penegasan bahawa "Terdapat tanda bahawa sikap terhadap anjing sedang berubah dalam sesetengah masyarakat Islam. Salah satu tanda sedemikian ialah bahawa semakin ramai orang di negara-negara Islam kini membela anjing sebagai haiwan pendamping".[26] Terdapat kepelbagaian pendapat dalam kalangan faqih Islam dan ramai orang Islam berinteraksi dengan anjing dan haiwan lain sambil mematuhi amalan kebersihan. Selain itu, hadis dan ajaran Islam lain menekankan kepentingan belas kasihan dan kebaikan terhadap haiwan, termasuk anjing.[24]

Agama Kristian

[sunting | sunting sumber]
Patung Santo Rochus dengan anjingnya, di Praha, Republik Czech

Dalam agama Kristian, Alkitab kerap menggunakan anjing sebagai jelmaan simbolik bagi kekotoran, dosa, dan kesesatan moral. Contoh daripada Perjanjian Baharu termasuk yang berikut:

Filipi 3:2: "Awas orang yang bersikap seperti anjing, awas orang yang berbuat jahat, awas tukang sunat yang palsu."

Wahyu 22:15: "Di luar terdapat anjing, ahli sihir, orang yang cabul, pembunuh, penyembah berhala, dan semua yang menyukai dusta serta menuturkannya."

Gereja Katolik Rom

[sunting | sunting sumber]

Dalam Gereja Katolik Rom khususnya, ikonografi Santo Dominikus menyertakan seekor anjing, selepas ibu kepada santo itu, iaitu Yohana yang Dirahmati dari Aza, bermimpi bahawa seekor anjing dengan obor di dalam mulutnya melompat dari rahimnya dan hamil sejurus selepas itu.[27] Oleh yang demikian, Ordo Dominikan (bahasa Latin Gereja: Dominicanus) kedengaran hampir sama dengan "anjing milik Tuhan" (Dómini canis).[27][28]

Seekor anjing disebut dalam Kitab Tobit Deuterokanonika, yang setia menemani Tobias, anak lelaki kepada Tobit, dan malaikat Rafael dalam perjalanan mereka.

Gereja Katolik mengiktiraf Santo Rochus, yang hidup pada awal abad ke-14 di Perancis, sebagai santo penaung bagi anjing. Dia dikatakan ditimpa wabak semasa melakukan kerja amal dan pergi ke hutan, dengan harapan untuk mati. Di sana, dia berkawan dengan seekor anjing pemburu yang menjilat lukanya dan membawakannya makanan, lalu membantunya pulih. Hari perayaan Santo Rochus, pada 16 Ogos, disambut di Bolivia sebagai "hari lahir semua anjing".[29]

Dalam folklor Kristian, grim gereja kerap menjelma sebagai anjing hitam untuk menjaga gereja dan pekarangan gereja daripada sakrilegium.[30]

Santo Guinefort ialah nama yang diberikan kepada seekor anjing yang dimuliakan sebagai santo rakyat di sebuah tempat kudus Perancis dari abad ke-13 hingga abad ke-20, apabila pihak Gereja menindas kultusnya.[31]

Pada tahun 2017, sebuah biara Fransiskan di Cochabamba, Bolivia, mengadopsi seekor schnauzer terbiar dan menamainya "Saudara Carmelo". Foto Saudara Carmelo, yang digelar "Fray Bigotón" ("Saudara Misai") dan memakai jubah miniatur Fransiskan, menjadi tular di Internet.[32] Anak jantannya, iaitu Metodio, dan seekor kucing perang kemerah-merahan bernama "Fray Michi", juga telah diadopsi oleh biara itu.[33]

Agama Majusi

[sunting | sunting sumber]

Dalam agama Majusi, anjing dianggap sebagai makhluk sangat beramal, suci, dan soleh, yang mesti diberi makan dan dijaga.[34] Anjing dipuji kerana kerja berguna yang dilakukan olehnya dalam isi rumah,[35] tetapi ia juga dipandang mempunyai nilai kerohanian istimewa. Anjing dikaitkan dengan Yama yang menjaga pintu kehidupan selepas mati bersama dengan anjing-anjingnya sama seperti agama Hindu.[36] Renungan anjing dianggap menyucikan dan mengusir daeva (iblis). Ia juga dipercayai mempunyai hubungan istimewa dengan kehidupan selepas mati: Jambatan Chinvat ke Syurga dikatakan dijaga oleh anjing-anjing dalam lembaran Majusi[35] dan anjing secara tradisional diberi makan untuk memperingati kematian.[37] Ihtiram-i sag, "penghormatan [untuk] anjing", ialah suatu perintah lazim sesama orang kampung Majusi Iran.[34]

Preskripsi terperinci untuk layanan wajar terhadap anjing terdapat dalam Vendidad (bahagian kecil daripada kitab suci Majusi, iaitu Avesta), terutamanya dalam bab 13, bab 14, dan bab 15, bilamana hukuman keras dikenakan untuk kecederaan yang ditimpakan ke atas anjing dan orang beriman dikehendaki membantu anjing, baik anjing rumah mahupun anjing terbiar, dalam pelbagai cara; kerap, pertolongan atau kemudaratan kepada anjing disamakan dengan pertolongan dan kemudaratan kepada manusia.[38] Pembunuhan anjing ("anjing gembala, atau anjing rumah, atau anjing Vohunazga [iaitu terbiar], atau anjing terlatih") dianggap membawa kepada penglaknatan dalam kehidupan selepas mati.[38] Pemilik rumah dikehendaki menjaga anjing bunting yang berbaring dekat dengan rumahnya sekurang-kurangnya sehingga anak anjing lahir (dan dalam sesetengah kes sehingga anak anjing cukup berusia untuk menjaga diri, iaitu enam bulan). Jika pemilik rumah tidak menolong anjing dan hasilnya anak anjing mendatangi kemudaratan, "dia akan menanggung kerana itu hukuman kerana pembunuhan yang disengajakan", kerana "Atar (Api), anak lelaki kepada Ahura Mazda, mengawasi juga (anjing bunting) sebagaimana yang dilakukan olehnya untuk wanita [hamil]".[39] Seseorang itu berdosa besar juga jika dia memudaratkan anjing dengan memberinya tulang yang terlalu keras dan tersangkut di dalam tekaknya, atau makanan yang terlalu panas, sehingga melecur tekaknya.[39]:2–4 Pemberian makanan tidak baik kepada anjing adalah seburuk penghidangan makanan tidak baik kepada manusia.[39] Orang beriman dikehendaki menjaga anjing dengan deria bau rosak, mencuba untuk menyembuhkannya "dengan cara sama sebagaimana yang dilakukan oleh mereka untuk orang beriman" dan, jika gagal, mengikatnya supaya ia tidak terjatuh ke dalam lubang atau jasad air dan dimudaratkan.[35]

Kedua-duanya menurut Vendidad dan dalam amalan tradisional Majusi, anjing diperuntukkan sesetengah upacara pengebumian yang beranalog dengan upacara pengebumian manusia.[37] Dalam Vendidad, terdapat pernyataan bahawa roh seribu ekor anjing mati dijelmakan semula dalam seekor anjing air ("berang-berang"). Oleh itu, pembunuhan berang-berang ialah jenayah dahsyat yang membawa kemarau dan kebuluran ke atas negeri dan mesti ditebus sama ada dengan kematian si pembunuh[35] atau dengan si pembunuh yang melaksanakan senarai sangat panjang untuk bakti yang dianggap suci, termasuk penyembuhan anjing, pengasuhan anak anjing, pembayaran denda kepada rahib, serta pembunuhan haiwan yang dianggap berbahaya dan tidak suci (kucing, tikus, mencit, dan pelbagai spesies reptilia, amfibia, dan serangga).[40]

Sagdid ialah upacara pengebumian yang dalamnya seekor anjing dibawa ke dalam bilik tempat jenazah berbaring supaya anjing itu dapat melihatnya. "Sagdid" memaksudkan "penglihatan anjing" dalam bahasa Parsi Tengah dalam karya teologi Majusi. Ada pelbagai faedah kerohanian yang dianggap diperoleh oleh upacara ini. Ada kepercayaan bahawa tujuan asalnya adalah untuk memastikan bahawa orang berkenaan benar-benar meninggal dunia kerana deria lebih tajam anjing sepatutnya dapat mengesan tanda kehidupan yang mungkin terlepas oleh manusia. Anjing "bermata empat", iaitu seekor anjing dengan dua tompok pada dahinya, lebih diutamakan untuk sagdid.[41][42]

Upacara tradisional yang melibatkan anjing telah diserang oleh ahli reformasi Majusi sejak pertengahan abad ke-19 dan mereka telah meninggalkannya sepenuhnya menjelang lewat abad ke-20. Malah orang Majusi tradisionalis cenderung untuk membatasi upacara sedemikian sehingga takat ketara kini (lewat abad ke-20 – awal abad ke-21).[37]

Masyrik

[sunting | sunting sumber]

Semasa penggalian arkeologi, perkuburan anjing Ashkelon ditemukan di dalam lapisan yang bertarikh dari zaman semasa kota itu merupakan sebahagian daripada Empayar Parsi. Anjing dipercayai mungkin mempunyai peranan suci; walau bagaimanapun, bukti untuk ini tidak muktamad.

Agama Mesir Purba

[sunting | sunting sumber]
Anjing dari Mesir Purba

Orang Mesir Purba kerap lebih dikaitkan dengan kucing dalam bentuk Bastet, tetapi anjing didapati mempunyai peranan dan watak suci sebagai lambang penting dalam ikonografi agama.[43]

Anjing dikaitkan dengan Anubis, iaitu dewa berkepala jakal di dunia bawah. Pada masa sepanjang tempoh penggunaannya, katakombe Anubieion di Saqqara menyaksikan pengebumian anjing.[44] Anput ialah padanan wanita bagi suaminya, Anubis; dia kerap digambarkan sebagai jakal bunting atau jakal menyusui atau sebagai jakal yang memegang pisau.

Anjing lain terdapat dalam mitologi Mesir. Am-heh ialah dewa kecil dari dunia bawah. Dia digambarkan sebagai seorang lelaki dengan kepala anjing pemburu yang tinggal di dalam tasik api. Duamutef pada asalnya diwakili sebagai seorang lelaki yang dibaluti dengan pembalut mumia. Mulai Kerajaan Baru, dia ditunjukkan dengan kepala jakal. Wepwawet digambarkan sebagai seekor serigala atau seekor jakal, atau sebagai seorang lelaki dengan kepala serigala atau kepala jakal. Walaupun dianggap sebagai jakal, Wepwawet biasanya ditunjukkan dengan bulu kelabu, atau putih, yang mencerminkan asal usul keserigalaannya. Khenti-Amentiu digambarkan sebagai dewa berkepala jakal di Abydos di Mesir Hulu, yang berdiri tegak sambil mengawasi kota para orang mati.

Hubungan sejarah antara anjing dengan agama dijejak kembali kepada sesetengah tamadun terawal yang diketahui oleh manusia. Di Mesir Purba, anjing dimuliakan dan dikaitkan dengan Anubis, iaitu dewa pemumiaan dan kehidupan selepas mati, yang kerap digambarkan dengan kepala anjing. Perkaitan ini mencerminkan kepercayaan kepada keupayaan anjing untuk membimbing roh ke kehidupan selepas mati. Sir Ernest Alfred Wallis Budge menjelaskan bahawa, "Manusia primitif Mesir mesti pernah menyembah haiwan ... kerana ia [haiwan] memiliki kekuatan, dan kuasa, dan kelicikan yang lebih besar daripada yang pada dirinya [manusia], atau kerana ia [haiwan] dikurniai sesetengah kualiti yang membolehkannya [haiwan] melakukan kemudaratan badan kepadanya [manusia] atau menyebabkan kematiannya [manusia]".[45] Pandangan tentang pemikiran Mesir purba ini menawarkan sekilas pandang tentang sebabnya haiwan tertentu, termasuk anjing, memegang peranan ketara dalam amalan keagamaan mereka, yang menerangkan dinamik budaya dan dinamik rohani yang mendasari hubungan sejarah antara anjing dengan agama.

Mesopotamia

[sunting | sunting sumber]

Di Mesopotamia purba, dari zaman Babilonia Lama hingga Babilonia Baru, anjing ialah lambang Ninisina, iaitu dewi penyembuhan dan perubatan, dan para penyembahnya kerap mendedikasikan model kecil anjing duduk kepadanya. Pada zaman Asyur Baru dan zaman Babilonia Baru, anjing digunakan sebagai lambang perlindungan sakti.[46]

Ada sebuah kuil di Isin, Mesopotamia, bernama é-ur-gi7-ra yang diterjemahkan sebagai "rumah anjing".[47]:54 Enlilbani, iaitu seorang raja dari Dinasti Pertama Isin Babilonia Lama, memperingati kuil kepada dewi Ninisina.[48]:251–252 Walaupun ada sejumlah kecil perincian yang diketahui tentangnya, ada cukup maklumat untuk mengesahkan bahawa kultus anjing memang wujud di kawasan ini.[47]:60 Biasanya, anjing hanya dikaitkan dengan kultus Gula, tetapi ada sesetengah maklumat, seperti peringatan Enlilbani, yang mencadangkan bahawa anjing juga penting kepada kultus Ninisina, kerana Gula ialah seorang lagi dewi yang berkait rapat dengan Ninisina.[48]:253 Lebih daripada 30 pengebumian anjing, berbilang arca anjing, dan lukisan anjing ditemukan apabila kawasan di sekeliling kuil Ninisina ini diekskavasi. Dalam kultus Gula, anjing digunakan dalam sumpah dan kadang-kadang dirujuk sebagai kedewaan.[49] Serupa dengan hubungan anjing dalam agama di Mesir purba, di Mesopotamia purba, dewi Gula dilambangkan oleh seekor anjing, yang menekankan peranan haiwan ini dalam penyembuhan dan perlindungan.[50] Orang Yunani kuno juga mempunyai dewa anjing mereka sendiri, iaitu Hekate, yang dikaitkan dengan sihir, persimpangan, dan dunia bawah. Perkaitan keagamaan awal ini menyerlahkan peranan anjing sebagai pelindung, pembimbing, dan penjaga alam rohani, yang menekankan kepentingan rohani tertanggapnya. Selain itu, kajian oleh Robert Rollinger dan rakan sarjana bertegas bahawa "ia [anjing] menjadi lambang bagi dewi penyembuhan".[51] Walaupun terdapat fakta bahawa sesetengah perkaitan percaya bahawa anjing bermanfaat bagi mereka, sesetengah yang lain pula memikirkan yang sebaliknya. A. R. George memaklumkan bahawa "Pesapa kedewaan dipuji-puji dengan julukan konvensional, diminta agar menerima persembahan makanan, dimohon menunjukkan kebaikan kepada padang yang di atasnya pengusir hantu jelas-jelas berdiri, dan digalakkan untuk menyingkirkan Anjing-Anjing Ninkilim".[52] Selain itu, Robert Rollinger dan rakan sarjana juga mencatatkan bahawa, "Teks Sumeria dan Teks Akkad kerap menggambarkan anjing dengan cara sangat negatif, dengan mempersembahkannya sebagai haiwan berbahaya dan tidak boleh ramal".[51] Anjing dilambangkan untuk menjadi punca kengerian atau keburukan di alam semula jadi.

Dalam mitologi Parsi, dua ekor anjing bermata empat menjaga Jambatan Chinvat.[5]

Norse

[sunting | sunting sumber]

Dalam mitologi Norse, seekor anjing berdarah bermata empat yang dipanggil Garmr menjaga Helheim. Selain itu, Fenrir ialah seekor serigala gergasi yang merupakan anak kepada dewa Norse, iaitu Loki, yang diramalkan akan membunuh Odin dalam peristiwa Ragnarök.[5]

Wales

[sunting | sunting sumber]

Dalam mitologi Wales, Annwn dijaga oleh Cŵn Annwn.[5]

Agama Yahudi

[sunting | sunting sumber]

Terdapat kontroversi sama ada hukum rabai Yahudi mengizinkan pembelaan anjing sebagai haiwan peliharaan.[53] Sumber Alkitab dan sumber rabai menyertakan berbilang rujukan yang mengaitkan anjing dengan keganasan dan kekotoran dan tidak menggalakkan pemilikan anjing sebagai haiwan peliharaan atau pembelaannya di rumah seseorang.[54] Anjing digambarkan secara negatif dalam kedua-dua Alkitab Ibrani dan Talmud, bilamana ia kebanyakannya dikaitkan dengan keganasan dan kekotoran. Ulangan 23:18 kelihatannya menyamakan anjing dengan pelacuran dan Kitab Raja-raja menggambarkan anjing yang memakan mayat. Mazmur menggambarkan anjing sebagai binatang yang mencacatkan manusia.

Pandangan negatif tentang anjing juga terdapat dalam Talmud, yang menggambarkan orang yang menternak anjing sebagai orang yang terkutuk. Pada Julai 2019, semua rabai Sefardi dari bandar raya El'ad di Israel menandatangani edik yang melarang anjing dari bandar raya itu, dengan justifikasi bahawa "sebagaimana yang dijelaskan dalam Talmud dan oleh Rambam, sesiapa yang menternak anjing adalah terkutuk".[55] Pada tahun sama, rabai Holon, iaitu Avraham Yosef, juga dipetik berkata: "Saya tidak mendapati sebarang alasan untuk mengizinkan mana-mana anjing dalam apa cara sekalipun".[55]

Mishneh Torah menyatakan bahawa anjing mesti dirantai kerana ia diketahui kerap menyebabkan kerosakan. Shulkhan Arukh menyatakan bahawa hanya anjing jahat yang mesti diikat dan dirantai. Rabai dan penganut Talmud abad ke-18, iaitu Jacob Emden mengizinkan anjing atas sebab ekonomi atau keselamatan, tetapi bertegas bahawa pemilikan anjing semata-mata untuk kenikmatan ialah "setepatnya tingkah laku orang tidak bersunat".[54]

Agama Yahudi tidak mengizinkan pengabaian atau penderaan mana-mana haiwan hidup. Hukum Yahudi menyatakan bahawa mana-mana haiwan yang dibela mesti diberi makan dan juga menyatakan bahawa aturan untuk pemberian makanan kepadanya mesti dibuat sebelum ia diperoleh. Keputusan ini juga terpakai untuk anjing.[56]

Walaupun terdapat rujukan negatif kepada anjing dalam sumber Alkitab dan sumber rabai, perspektif Yahudi tentang anjing adalah pelbagai rupa. Walaupun anjing dikaitkan dengan keganasan dan kekotoran dalam sesetengah ayat, gambaran ini tidak merangkumi semua. Terdapat kerumitan mengenai sikap ini dalam perbincangan cara tafsiran spesifik dan faktor budaya mempengaruhi tanggapan tentang anjing seiring dengan masa. Menurut Ackerman-Lieberman dan rakan sarjana, hukum Yahudi melarang pengabaian atau penderaan mana-mana haiwan hidup, termasuk anjing, dan menekankan kepentingan penjagaan wajar dan tanggungjawab untuk haiwan dalam komuniti Yahudi.[57] Kenneth Stow memaklumkan dalam buku beliau sesetengah pepatah tentang citraan anjing dalam komuniti Yahudi. Beliau menyebut, "Metafora anjing Yahudi dan keresahan yang menyusul, yang menggambarkan anjing ini sebagai ancaman, telah berasas".[58] Selain itu, ayat seperti "kembali kepada muntahannya [seperti anjing]" dan "anjing mencacatkan badan mangsa" juga menyerupai tabiat jahat anjing dan demikian juga penilaian negatif.[58]

Mitologi Yunani

[sunting | sunting sumber]

Anjing berkait rapat dengan Hekate di dunia Klasik. Anjing adalah suci bagi Artemis dan Ares. Serberus ialah anjing pengawas berkepala tiga berekor naga yang menjaga pintu gerbang Hades.[5] Laelaps ialah seekor anjing dalam mitologi Yunani. Semasa Zeus masih bayi, seekor anjing, yang hanya dikenali sebagai "anjing emas" melindungi kambing, iaitu Amatheia, yang menyusui bakal Raja Para Dewa.[59] Dalam puisi epik karya Homeros, iaitu Odýsseia, apabila Odysseus yang menyamar pulang ke rumah selepas 20 tahun, dia hanya dicam oleh anjing setianya, Argos, yang telah selama ini menanti-nantikan kepulangannya.

Berdasarkan mitologi Yunani, tiga daripada 88 buruj dalam astronomi Barat juga mewakili anjing:

Perspektif sezaman

[sunting | sunting sumber]

Perspektif sezaman tentang anjing dalam pelbagai agama kini mencerminkan kepelbagaian sikap dan amalan. Walaupun banyak tradisi agama terus berpegang pada pandangan bernuansa tentang anjing, terdapat contoh tafsiran ber-evolusi dan lebih inklusif. Sebagai contoh, dalam Islam, sesetengah orang Islam telah menjadi lebih terbuka kepada anjing sebagai haiwan peliharaan, dengan memperakui kepentingan belas kasihan dan kebaikan terhadap haiwan seperti yang ditekankan dalam al-Quran dan Hadis.[24] Dalam agama Yahudi, penggambaran negatif tentang anjing dalam teks terdahulu diganggu oleh kesedaran tentang tanggungjawab untuk menjaga dan melayan haiwan dengan betul.[57]

Lihat juga

[sunting | sunting sumber]

Catatan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Ikutan pertanyaan tentang interaksi haiwan dengan agama, Aaron Gross menekankan bahawa, "Walaupun imaginasi haiwan dan sempadan manusia/haiwan ialah asas kepada sebilangan mengejutkan bagi tradisi agama dan pengajian akademik tentang agama pada umumnya, kepentingan ini sebahagian besarnya telah diabaikan". Kepentingan anjing dalam agama melangkaui sempadan budaya dan merentasi masa, lalu mencerminkan tema sejagat kesetiaan, perlindungan, dan bimbingan.

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Segura Gago, Alda Valentina; Geiger, Madeleine; Monson, Tesla A.; Flores, David Alfredo; Sánchez Villagra, Marcelo Ricardo (21 Januari 2022). "Biological and cultural history of domesticated dogs in the Americas" [Sejarah biologi dan budaya tentang anjing bela jinak di Benua Amerika]. Anthropozoologica (dalam bahasa Inggeris). Muzium Sejarah Semula Jadi Kebangsaan. 57 (1): 1–18. doi:10.5252/anthropozoologica2022v57a1. ISSN 2107-0881. S2CID 246362134 Check |s2cid= value (bantuan).
  2. ^ Menache, Sophia (1 Januari 1997). "Dogs: God's Worst Enemies?" [Anjing: Musuh Terburuk Tuhan?]. Society and Animals (dalam bahasa Inggeris). Brill Publishers. 5 (1): 23–44. doi:10.1163/156853097X00204. ISSN 1568-5306. S2CID 144146546.
  3. ^ Frigiola, Heather (12 April 2022). "Canine Ministries: Co-Instrumentality of Human and Dog in a Christian Ontology" [Ministri Anjing: Keperantaraan Bersama Manusia dan Anjing dalam Ontologi Kristian]. Anthropology and Humanism (dalam bahasa Inggeris). Persatuan Antropologi Amerika. 47 (2): 282–296. doi:10.1111/anhu.12384. ISSN 1548-1409. S2CID 248147251 Check |s2cid= value (bantuan).
  4. ^ Kemmerer, Lisa (19 Januari 2012). Animals and World Religions [Haiwan dan Agama-agama Sedunia] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-1). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. doi:10.1093/acprof:oso/9780199790678.001.0001. ISBN 9780199790678. OCLC 776877396.
  5. ^ a b c d e f g Sherman, Josepha, penyunting (15 Oktober 2008). Storytelling: An Encyclopedia of Mythology and Folklore [Penceritaan: Ensiklopedia Mitologi dan Folklor] (dalam bahasa Inggeris). Armonk, New York, Amerika Syarikat: M. E. Sharpe. m/s. 118–121. ISBN 9780765680471. OCLC 199464938.
  6. ^ James Patrick Mallory; Douglas Q. Adams (2006). The Oxford Introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European World (dalam bahasa Inggeris). Oxford: Oxford University Press. m/s. 439. ISBN 978-0-19-929668-2. OL 7405541M. Wikidata Q115264582.
  7. ^ West, Martin Litchfield (24 Mei 2007). "10-Mortality and Fame" [10-Mortaliti dan Kemasyhuran]. Indo-European Poetry and Myth [Puisi dan Mitos Indo-Eropah] (dalam bahasa Inggeris). Oxford, United Kingdom: Oxford University Press. m/s. 392. doi:10.1093/acprof:oso/9780199280759.003.0011. ISBN 9780199280759. OCLC 76937305.
  8. ^ a b DeFranco, Elyse (7 September 2022). "How mythology could help demystify dog domestication" [Caranya mitologi dapat membantu menyahkelirukan pembelajinakan anjing] (dalam bahasa Inggeris). Science News. Dicapai pada 19 November 2025.
  9. ^ Rodriguez, Olga R. (14 Februari 2014). "Aztec dog burial site found in Mexico City" [Tapak pengebumian anjing Aztek ditemukan di Bandar Raya Mexico] (dalam bahasa Inggeris). Associated Press. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 Februari 2014. Dicapai pada 20 Mac 2014.
  10. ^ Laufer, B. (1923). "Dogs of China and Japan in Nature and Art" [Anjing di China dan di Jepun di Alam Semula Jadi dan dalam Kesenian]. Isis (dalam bahasa Inggeris). University of Chicago Press. 5 (2): 444–446. doi:10.1086/358174. ISSN 1545-6994. JSTOR 223747. S2CID 144860630.
  11. ^ Hatalová, Henrieta (2007). "The Dog as a Metaphor of Symbol in Chinese Popular Phraseology" [Anjing sebagai Metafora Lambang dalam Frasalogi Rakyat China]. Asian and African Studies (dalam bahasa Inggeris). Akademi Sains Slovak. 16 (2): 161–185. ISSN 2585-8793. S2CID 190647301.
  12. ^ a b Bickers, Robert A.; Wasserstrom, Jeffrey N. (Jun 1995). "Shanghai's "Dogs and Chinese Not Admitted" Sign: Legend, History and Contemporary Symbol" [Papan Tanda "Anjing dan Orang Cina Tidak Dibenarkan" di Shanghai: Legenda, Sejarah, dan Lambang Kontemporari]. The China Quarterly (dalam bahasa Inggeris). Cambridge University Press. 142: 444–466. doi:10.1017/S0305741000035001. hdl:1983/7d3d9d38-67bc-4311-88c6-ccb5656f498a. ISSN 1468-2648. JSTOR 655423. S2CID 153322481.
  13. ^ "Indian Myth and Legend: Chapter III. Yama, the First Man, and King of the Dead" [Mitos dan Legenda India: Bab III. Yama, Manusia Pertama, dan Raja Para Orang Mati] (dalam bahasa Inggeris). Sacred-Texts ISTA. Dicapai pada 19 November 2025.
  14. ^ Essential India [India Inti] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-2). New York, New York, Amerika Syarikat: Fodor's. 2013. ISBN 9780891419440. OCLC 843759972.
  15. ^ Dasa, Shyamasundara (10 Ogos 2010). "The incident of Lord Rama and the Dog" [Insiden Dewa Rama dengan Anjing] (dalam bahasa Inggeris). Radha Krishna Temple in Utah. Dicapai pada 19 November 2025.
  16. ^ Abou El Fadl, Khaled (2004). "Dogs in the Islamic Tradition and Nature" [Anjing dalam Tradisi Islam dan di Alam Semula Jadi]. Encyclopedia of Religion and Nature (dalam bahasa Inggeris). New York, New York, Amerika Syarikat: Scholar of the House. Dicapai pada 22 Mei 2013.
  17. ^ Armstrong, Susan Jean; Botzler, Richard George (penyunting). The Animal Ethics Reader [Pembaca Etika Haiwan] (dalam bahasa Inggeris). Routledge. m/s. 237.
  18. ^ "هل ينقل الكلب النجاسة، وهل ينقض بلمسه الوضوء، وهل يجوز قتله والتمثيل به؟" [Adakah anjing membawa kenajisan, adakah ia membatalkan wuduk dengan penyentuhannya, dan adakah pembunuhannya dan pencacatannya diizinkan?] (dalam bahasa Arab). Jabatan Fatwa Umum. 13 Jun 2019. Dicapai pada 19 November 2025.
  19. ^ Dale, Steve (2 Mac 2015). "Muslims Object to Dogs" [Muslim Membantah Anjing] (dalam bahasa Inggeris). ChicagoNow. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 Jun 2015. Dicapai pada 19 November 2025.
  20. ^ Underwood, Samuel (26 Jun 2008). "Muslim anger at sniffer dogs at station" [Kemarahan Muslim kepada anjing penghidu di stesen] (dalam bahasa Inggeris). The Argus. Dicapai pada 19 November 2025.
  21. ^ bin Anas, Malik, Al-Muwatta, 2, m/s. 969
  22. ^ Sahih al-Bukhari 2363
  23. ^ a b "Sahih Bukhari / Volume 3 / Book 40 / Hadith 551" [Sahih al-Bukhari / Jilid 3 / Kitab 40 / Hadis 551] (dalam bahasa Inggeris). QuranX.com. Dicapai pada 19 November 2025.
  24. ^ a b c Polinsky, Sheridan (3 Jun 2022). "Dogs in the Islamic Tradition: A Revisionist Examination" [Anjing dalam Tradisi Islam: Pemeriksaan Revisionis]. Society and Animals (dalam bahasa Inggeris). Brill Publishers. 32 (3): 270–286. doi:10.1163/15685306-bja10093. ISSN 1568-5306. S2CID 250319024 Check |s2cid= value (bantuan).
  25. ^ Subasi, Vera (14 September 2011). Dogs in Islam: A Historical Survey of Islamic Sources [Anjing dalam Islam: Tinjauan Sejarawi Sumber Islam] (MA) (dalam bahasa Inggeris). Vienna, Austria: Universiti Vienna. ISBN 9783639374650. OCLC 767786722.
  26. ^ Berglund, Jenny (20 November 2014). "Princely Companion or Object of Offense? The Dog's Ambiguous Status in Islam" [Pendamping Kerajaan atau Objek Penghinaan? Status Taksa Anjing dalam Islam]. Society and Animals (dalam bahasa Inggeris). Brill Publishers. 22 (6): 545–559. doi:10.1163/15685306-12341357. ISSN 1568-5306. S2CID 145082861.
  27. ^ a b ""Hounds of the Lord": The Little-Known Meaning of the Dominican Dog" ["Anjing-anjing Tuhan": Erti Kurang Terkenal bagi Anjing Dominikan] (dalam bahasa Inggeris). ChurchPOP. 7 Ogos 2017. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 September 2017. Dicapai pada 19 November 2025.
  28. ^ "Domini-Canes" [Anjing-Anjing Tuhan] (dalam bahasa Inggeris). Catholic Insight. 8 Ogos 2017. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 Mei 2023. Dicapai pada 19 November 2025.
  29. ^ "Saint Roch (Saint Rocco)" [Santo Rochus] (dalam bahasa Inggeris). Cultural Catholic. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 Mei 2015. Dicapai pada 22 Mei 2013.
  30. ^ Thiselton-Dyer, Thomas Firminger (2000). Ghost World [Dunia Hantu] (dalam bahasa Inggeris). Middlesex, United Kingdom: Senate Press. m/s. 125–126. ISBN 9781859585474. OCLC 52739723.
  31. ^ Rist, Rebecca (Disember 2018). "The papacy, Inquisition and Saint Guinefort the Holy Greyhound" [Kepausan, Pasitan, dan Santo Guinefort si Grehaun Suci]. Reinardus: Yearbook of the International Reynard Society (dalam bahasa Inggeris). International Reynard Society. 30 (1): 190–211. doi:10.1075/rein.00020.ris. ISSN 1569-9951. S2CID 171627068.
  32. ^ "Bolivian monastery accepts four-legged friar" [Biara Bolivia terima saudara berkaki empat] (dalam bahasa Inggeris). BBC News. 8 Mac 2017. Dicapai pada 19 November 2025.
  33. ^ Alcántara Flores, Roberto (1 Julai 2022). "¿Quién es Fray Bigotes y por qué es tan viral en las redes sociales?" [Siapa Saudara Misai dan mengapa ia sangat tular di rangkaian sosial?] (dalam bahasa Sepanyol). Desde la fe. Dicapai pada 19 November 2025.
  34. ^ a b Boyce, Nora Elisabeth Mary; Grenet, Frantz (1989). A History of Zoroastrianism [Sejarah Majusi] (dalam bahasa Inggeris). Leiden, Belanda: Brill Publishers. m/s. 303. ISBN 9789004088474. OCLC 18166364.
  35. ^ a b c d "AVESTA: VENDIDAD (English): Fargard 13. The dog" [AVESTA: VENDIDAD (Bahasa Inggeris): Bab 13. Anjing.] (dalam bahasa Inggeris). Diterjemahkan oleh Darmesteter, James. AVESTA -- Zoroastrian Archives. Dicapai pada 22 Mei 2013.
  36. ^ Mohan, Lavanya (28 Disember 2015). "New dog, old stories" [Anjing baharu, kisah lama] (dalam bahasa Inggeris). The Hindu. Dicapai pada 20 September 2025.
  37. ^ a b c Boyce, Nora Elisabeth Mary (15 Disember 1995). "DOG" [ANJING]. Encyclopædia Iranica (dalam bahasa Inggeris). Encyclopædia Iranica Foundation. Dicapai pada 20 September 2025. ii. IN ZOROASTRIANISM
  38. ^ a b "AVESTA: VENDIDAD: Table of Contents" [AVESTA: VENDIDAD: Jadual Kandungan] (dalam bahasa Inggeris). AVESTA -- Zoroastrian Archives. Dicapai pada 22 Mei 2013.
  39. ^ a b c "AVESTA: VENDIDAD (English): Fargard 15. Regarding certain sins and obligations" [AVESTA: VENDIDAD (Bahasa Inggeris): Bab 15. Mengenai dosa dan kewajipan tertentu.] (dalam bahasa Inggeris). Diterjemahkan oleh Darmesteter, James. AVESTA -- Zoroastrian Archives. Dicapai pada 22 Mei 2013.
  40. ^ "AVESTA: VENDIDAD (English): Fargard 14. Atoning for the murder of a water-dog" [AVESTA: VENDIDAD (Bahasa Inggeris): Bab 14. Menebus pembunuhan anjing air.] (dalam bahasa Inggeris). Diterjemahkan oleh Darmesteter, James. AVESTA -- Zoroastrian Archives. Dicapai pada 22 Mei 2013.
  41. ^ Modi, Jivanji Jamshedji (1928). "The Funeral Ceremonies of the Parsees" [Upacara Pengebumian Orang Parsi India] (dalam bahasa Inggeris). AVESTA -- Zoroastrian Archives. Dicapai pada 22 Mei 2013.
  42. ^ Nigosian, Solomon Alexander (1993). The Zoroastrian Faith: Tradition and Modern Research [Keimanan Majusi: Tradisi dan Penyelidikan Moden] (dalam bahasa Inggeris) (ed. ke-1). Montreal, Kanada: McGill–Queen's University Press. m/s. 102. ISBN 9780773511446. OCLC 28024571.
  43. ^ Frankfort, Henri (2000). Ancient Egyptian Religion: An Interpretation [Agama Mesir Purba: Tafsiran] (dalam bahasa Inggeris). Mineola, New York, Amerika Syarikat: Dover Publications. m/s. 9. ISBN 9780486411385. OCLC 42923684.
  44. ^ Bard, Kathryn A., penyunting (1999). Encyclopedia of the Archaeology of Ancient Egypt [Ensiklopedia Arkeologi Mesir Purba] (dalam bahasa Inggeris). London, United Kingdom: Routledge. doi:10.4324/9780203982839. ISBN 9780203982839. OCLC 38738991.
  45. ^ Budge, Ernest Alfred Thompson Wallis (14 Oktober 2013). "The "Gods" of the Egyptians" [Para "Dewa" Orang Mesir]. Egyptian Religion: Egyptian Ideas of the Future Life [Agama Mesir: Idea Mesir tentang Kehidupan Masa Hadapan] (dalam bahasa Inggeris). Abingdon-on-Thames, United Kingdom: Routledge. doi:10.4324/9780203071328. ISBN 9780203071328. OCLC 861081117.
  46. ^ Black, Jeremy A.; Green, Anthony (27 April 1992). Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia: An Illustrated Dictionary [Dewa, Syaitan, dan Lambang Mesopotamia Kuno: Kamus Berilustrasi] (dalam bahasa Inggeris). Diilustrasi oleh Tessa Rickards. London, United Kingdom: British Museum Press. m/s. 70, 101. ISBN 9780714117058. OCLC 25982217.
  47. ^ a b Livingstone, A. (Musim Bunga 1988). "The Isin "Dog House" Revisited" [Rumah Anjing Isin Diulang Kaji]. Journal of Cuneiform Studies (dalam bahasa Inggeris). University of Chicago Press. 40 (1): 54–60. doi:10.2307/1359707. ISSN 2325-6737. JSTOR 1359707. S2CID 163493207.
  48. ^ a b Shaffer, Aaron (Oktober 1974). "Enlilbani and the 'Dog House' in Isin" [Enlilbani dan 'Rumah Anjing' di Isin]. Journal of Cuneiform Studies (dalam bahasa Inggeris). University of Chicago Press. 26 (4): 251–255. doi:10.2307/1359444. ISSN 2325-6737. JSTOR 1359444. S2CID 163227025.
  49. ^ Basson, Alec (2006). "Dog imagery in ancient Israel and the ancient Near East" [Citraan anjing di Israel purba dan di Timur Dekat purba]. Journal for Semitics (dalam bahasa Inggeris). Universiti Afrika Selatan. 15 (1): 92–106. hdl:10520/AJA10318471_149. ISSN 2663-6573.
  50. ^ Mayor, Adrienne (7 Mac 2011). The First Fossil Hunters: Dinosaurs, Mammoths, and Myth in Greek and Roman Times [Pemburu Fosil Pertama: Dinosaur, Mamot, dan Mitos pada Zaman Yunani dan Zaman Rom] (dalam bahasa Inggeris). Princeton, New Jersey, Amerika Syarikat: Princeton University Press. doi:10.1515/9781400838448. ISBN 9781400838448. OCLC 745865841.
  51. ^ a b Rollinger, Robert; Madreiter, Irene; Lang, Martin; Pappi, Cinzia, penyunting (30 Mac 2023). The Intellectual Heritage of the Ancient Near East [Warisan Intelek Timur Dekat Purba] (dalam bahasa Inggeris). Vienna, Austria: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften. doi:10.1553/978OEAW85741. ISBN 9783700185741. OCLC 1376248956.
  52. ^ George, Andrew R.; Taniguchi, Junko; Geller, Markham Judah (2010). "The Dogs of Ninkilim, part two: Babylonian rituals to counter field pests" [Para Anjing Ninkilim, bahagian dua: Ritual Babilonia untuk melawan makhluk perosak padang]. Iraq (dalam bahasa Inggeris). British Institute for the Study of Iraq. 72: 79–148. doi:10.1017/S0021088900000607. ISSN 2053-4744. JSTOR 20779021. S2CID 190713244.
  53. ^ Jachter, Howard (Musim Bunga 1992). "Halachic Perspectives on Pets" [Perspektif Halakhah tentang Haiwan Peliharaan] (dalam bahasa Inggeris). דעת – לימודי יהדות ורוח. Dicapai pada 20 September 2025.
  54. ^ a b "Judaism and Dogs" [Agama Yahudi dan Anjing] (dalam bahasa Inggeris). My Jewish Learning. 28 Februari 2008. Dicapai pada 20 September 2025.
  55. ^ a b Liphshiz, Cnaan (12 Julai 2019). "All dogs are bad and their owners accursed, Israeli city's rabbis rule" [Semua anjing jahat dan pemiliknya dikutuk, rabai bandar raya Israel putuskan] (dalam bahasa Inggeris). The Times of Israel. Dicapai pada 20 September 2025.
  56. ^ "Issues in Jewish Ethics: The Treatment of Animals" [Isu dalam Etika Yahudi: Layanan Haiwan] (dalam bahasa Inggeris). Jewish Virtual Library. Dicapai pada 20 September 2025.
  57. ^ a b Ackerman-Lieberman, Phillip; Zalashik, Rakefet, penyunting (23 April 2013). A Jew's Best Friend?: The Image of the Dog Throughout Jewish History [Sahabat Baik Orang Yahudi?: Citra Anjing Sepanjang Sejarah Yahudi] (dalam bahasa Inggeris). Brighton, United Kingdom: Sussex Academic Press. doi:10.2307/j.ctv3029qdg. ISBN 9781782840510. OCLC 859157688.
  58. ^ a b Stow, Kenneth (2006). Jewish Dogs: An Image and Its Interpreters [Anjing Yahudi: Sebuah Citra dan Pentafsirnya] (dalam bahasa Inggeris). Stanford, California, Amerika Syarikat: Stanford University Press. doi:10.1515/9780804767897. ISBN 9780804767897. OCLC 1162022817.
  59. ^ Burrage, Champlin (1921). "Studies in the Minoan Hieroglyphic Inscriptions" [Kajian tentang Prasasti Hieroglif Minos]. Harvard Studies in Classical Philology (dalam bahasa Inggeris). Harvard University Press. 32: 177–183. doi:10.2307/310717. ISSN 0073-0688. JSTOR 310717. S2CID 172048667.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Anjing_dalam_agama&oldid=6702707"