ប្រាសាទយ៉ាងប្រុង

ប្រាសាទយ៉ាងប្រុង

 

ប្រាសាទយ៉ាងប្រុង (ព្រះដ៏អស្ចារ្យ) ( Tháp Yang Prong) ឬត្រូវបានគេស្គាល់ថា Green Forest Cham Tower គឺជាប៉ម ចាម មួយនៅក្នុងឃុំ Ea Rok ស្រុក Ea Sup ខេត្ត ដាក់ឡាក់ ដែលមានចម្ងាយប្រហែល ១៥ គីឡូម៉ែត្រពីក្រុង Ea Sup ។ គីឡូម៉ែត្រ ប្រហែល ១០០ គីឡូម៉ែត្រពីទីក្រុង Buon Ma Thuot គីឡូម៉ែត្រ... រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន នេះក៏ជាប៉មចាមតែមួយគត់ដែលត្រូវបានកត់ត្រានៅតំបន់ខ្ពង់រាប កណ្ដាល ។

ក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាម ប៉មនេះត្រូវបានជីកយករ៉ែម្តង ហើយត្រូវបានខូចខាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ នា​ពេល​បច្ចុប្បន្ន​នេះ ប៉ម យ៉ាងប្រុង ត្រូវ​បាន​ជួសជុល​ឡើង​វិញ ហើយ​ក្លាយ​ជា​កន្លែង​ទាក់​ទាញ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ដ៏​សំខាន់​ក្នុង ​ខេត្តដាក់ឡាក់។

ប្រវត្តិ

យ៉ាងប្រុង មានន័យថា ប្រាង្គថ្វាយបង្គំព្រះដ៏ឧត្តុង្គឧត្តម ជាព្រះដែលគ្រប់គ្រងដំណាំតាមគោលគំនិតរបស់ ជនជាតិចាមបុរាណ។

ប៉មនេះត្រូវបានសាងសង់នៅចុងសតវត្សទី ១៣ ក្រោមព្រះបាទ សិង្ហវរ្ម័នទី ៣ (ចែម៉ាន់) បានថ្វាយបង្គំ ព្រះសិវៈ ក្នុងទម្រង់ព្រះមុខលិង្គ ដោយបួងសួងសុំឱ្យចម្រើននូវពូជពង្ស និងភាពចម្រុងចម្រើន និងសុភមង្គល។ ប៉មនេះត្រូវ​បាន​រក​ឃើញ​ក្នុង​អំឡុង​ឆ្នាំ ១៩០៤-១៩១១ ដោយ​អ្នក​ជនជាតិ​បារាំង​ឈ្មោះ Henri Maitre ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្ររូបនេះបានពិពណ៌នាការងារនេះនៅក្នុងសៀវភៅ Les jungles Moi (The Moi Jungle) ដែលបានបោះពុម្ពនៅ ទីក្រុងប៉ារីស ក្នុងឆ្នាំ ១៩១២ ។

នៅឆ្នាំ ១៩០៦ មនុស្សបានឃើញនៅលើស៊ុមទ្វារថ្មនៃប៉មសិលាចារឹកបុរាណរបស់ស្តេចចាមដែលសោយរាជ្យនៅចុងបញ្ចប់នៃសតវត្សទី ១៣ សម្ភារៈ​នៅ​ជុំវិញ​យ៉ាង​ប្រុង ​ហាក់​បង្ហាញ​ថា​នេះ​ជា​បន្ទាយ​បុរាណ និង​ជា​លំនៅឋាន​របស់​ជនជាតិ​ចាម​នៅ​តំបន់​ខ្ពង់រាប​កណ្តាល។

នៅឆ្នាំ ១៩៣០ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក្នុងស្រុក និងបរទេសជាច្រើនបានមកធ្វើការស្រាវជ្រាវខ្លះៗអំពីប៉មនេះ។ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រទាំងអស់បញ្ជាក់៖ យ៉ាងប្រុង ត្រូវបានសាងសង់ក្នុងសតវត្សទី ១៣ ដោយបង្ហាញថា ប្រហែល ៧០០ ឆ្នាំមុន តំបន់ខ្ពង់រាបកណ្តាល មិនត្រឹមតែមានជនជាតិដើមភាគតិចប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងមានជនជាតិផ្សេងទៀតរស់នៅជាមួយគ្នាទៀតផង។ យ៉ាងប្រុង ជាវត្ថុបុរាណដ៏មានសារៈប្រយោជន៍សម្រាប់ជនជាតិភាគតិច ប្រវត្តិវិទូ ស្ថាបត្យករ...