ប្រាង្គឥសី
ទំព័រគំរូ:Infobox ancient siteប្រាង្គឥសី (ថៃ: ปรางค์ฤาษี) ជារមណីយដ្ឋាន បុរាណខ្មែរមួយ ក្នុង ឧទ្យានប្រវត្តិសាស្ត្រ ស្រីទេព ឃុំ ណាសានុន ស្រុក ស្រីទេព ខេត្ត ពេជហរបូរណ៍ ។
លក្ខណៈ គឺប្រាសាទធ្វើអំពីឥដ្ឋ គ្មានបាយអ ស្ថិតនៅលើមូលដ្ឋានថ្មបាយក្រៀម វិមាត្រមិនខ្ពស់ តាមរចនាបថស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ។ បែរមុខទៅទិសខាងកើត ហើយមានអគារតូចមួយនៅក្នុងតំបន់តែមួយ។ ព័ទ្ធជុំវិញដោយជញ្ជាំងថ្មបាយក្រៀម
តាមការស្ទាបស្ទង់ ប្រាង្គនេះ ជាប្រាសាទ ហិណ្ឌូ សាងសង់ក្នុងសតវត្សទី១០។ វត្ថុសាសនាហិណ្ឌូត្រូវបានគេរកឃើញដូចជាសិវៈសិង្គ និងគ្រឹះចម្លាក់និងបំណែកផ្សេងទៀត។
កន្លែងបុរាណវិទ្យា
[កែប្រែ]
រូបរាងប្រាសាទនេះត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងមានលក្ខណៈសហសម័យ ប្រាង្គស្រីទេព ប្រាសាទសិល្បៈខ្មែរជាទូទៅត្រូវបានគេដាក់នៅទិសខាងលិច។ ពីទីតាំងនៃប្រាសាទទៅខាងកើតនៃ ប្រាសាទនេះ វាត្រូវបានគេជឿថាវាជាប្រាសាទចាស់ជាងគេនៅ មឿងស្រីទេព។
ប្រាសាទលេខ១ ជាប្រាសាទបែបខ្មែរ។ សាងសង់ដោយឥដ្ឋគ្មានដីលើមូលដ្ឋានថ្មបាយក្រៀម។ ដែលមិនស្រដៀងគ្នានឹងប្រាង្គស្រីទេព បាតមានគំនូសតាងជា ការេ មានទំហំ ៧,៥ ម៉ែត្រនៅសងខាង។ ប្រាង្គមានប្លង់ការ៉េមានជ្រុងចំនួនម្ភៃ ដែលមានបណ្តោយ ៤,៦ ម៉ែត្រនៅសងខាង។ កំពូលប្រាង្គធ្វើពីថ្មភក់ពណ៌ប្រផេះមូល បានរកឃើញនៅភាគពាយព្យនៃទីតាំងបុរាណ។
ស៊ុមទ្វារមានជើងទម្រខ្ពស់ ដែលជាទូទៅមាននៅក្នុង រចនាបថសំបូរ ។ សសររាងប្រាំបីជ្រុងតុបតែងដោយស៊ុមទ្វារប្រាំបីត្រូវបានរកឃើញដំបូងក្នុងរចនាបថគូលែន។ នៅខាងមុខប្រាង្គធំមានសំណង់ថ្មបាយក្រៀម ដែលគេជឿថាជាគោបុរៈ និងបណ្ណាល័យ។ បានរកឃើញវត្ថុបុរាណទាក់ទងនឹង សាសនាហិណ្ឌូ រួមទាំងសិវៈសិវៈ និងមូលដ្ឋានចម្លាក់។
ប្រាសាទលេខ២ ជាប្រាសាទខាងត្បូងប្រាង្គធំ។ សង់ជញ្ជាំងជុំវិញប្រាង្គធំតាមរចនាបថខ្មែរ។ មូលដ្ឋានមានប្លង់ការ៉េដែលមានចំហៀង ៥.២ម៉ែត្រ។ នៅខាងត្បូងមានលំនាំផ្កាឈូកនៅគល់ប្រាង្គ។ ប្រាង្គមានប្លង់ការ៉េដែលសងខាងមានប្រវែង ៤ ម៉ែត្រ។ វាធ្វើអំពីឥដ្ឋ ហើយបានដួលរលំបន្សល់ទុកតែតួប្រាសាទ។ វត្ថុបុរាណដែលបានរកឃើញរួមមាន សិលាចារឹកចំនួន ៧២បន្ទាត់ ជាអក្សរខ្មែរ នៅសតវត្សទី ១០ ។