ទីតាំងបុរាណវិទ្យាប៊ិញតា

ទីតាំងបុរាណវិទ្យាបិញតា (វៀតណាម :Khu di tích Bình Tả) ស្ថិតនៅក្នុងបរិវេណនៃបុរាណវិទ្យាពីសម័យបុរេប្រវត្តិដល់ដើមសម័យប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលចែកចាយតាមដងផ្លូវបុរាណ និងទន្លេវ៉ៃកូ ចង្កោមនៃបុរាណវិទ្យានេះជាកម្មសិទ្ធិរបស់វប្បធម៌ អូកែវ ដែលមានតាំងពីសតវត្សទី ១។ ចង្កោមស្ថាបត្យកម្ម សិល្បៈ និងបុរាណវិទ្យា ប៊ិញតា (រួមទាំង កូសយ, កូដុន, កូណាំតួច) ចម្ងាយ ៤០ គីឡូម៉ែត្រពីភាគឦសាននៃទីក្រុង Tan An ។ ចង្កោមវត្ថុបុរាណ ប៊ិញតា ស្ថិតនៅភូមិ Binh Ta ឃុំ Duc Hoa Ha ស្រុក Duc Hoa ខេត្តឡុងអានប្រទេសវៀតណាម។ មានទីតាំងនៅក្នុងស្មុគ្រស្មាញនៃបុរាណវិទ្យាជាង ៦០ ដែលត្រូវបានស្ទាបស្ទង់ ប្រមូលផ្តុំនៅស្រុក Duc Hoa ទីតាំងប៊ិញតា គឺជាចង្កោមនៃសំណង់ស្ថាបត្យកម្ម និងកន្លែងលំនៅដ្ឋានចំនួន ១៧ រួមបញ្ចូលគ្នាជាមួយនឹងប្រព័ន្ធទឹកបុរាណជុំវិញ។ ពីការរកឃើញដំបូងដោយបុរាណវិទូជនជាតិបារាំង - Henry Parmentier ក្នុងឆ្នាំ ១៩១០; នៅឆ្នាំ ១៩៣១ លោក JY Claeys បានជីកកកាយវត្ថុបុរាណស្ថាបត្យកម្មដែលសាងសង់អំពីឥដ្ឋនៅភាគនិរតីនៃចង្កោមនេះ (កូថាប) រហូតមកដល់ពេលនេះ វត្ថុបុរាណនេះត្រូវបានបំផ្លាញ និងបាត់បង់សារីរិកធាតុ។ ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩៨៧-១៩៨៨ នាយកដ្ឋានវប្បធម៌ និងព័ត៌មាន ឡុងអាន បានសម្របសម្រួលជាមួយវិទ្យាស្ថានវិទ្យាសាស្ត្រសង្គមនៅទីក្រុងហូជីមិញ ដើម្បីជីកយកបុរាណវិទ្យាចំនួន ៣ នៅតំបន់នេះ។

កូដុន

Gò Đồn គឺជាប្រភេទស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទឥដ្ឋ ប្រវែង 78.5 ម៉ែត្រ; ផ្នែកដែលធំទូលាយបំផុត (ខាងជើង-ខាងត្បូង) មានទទឹង 60 ម៉ែត្រ រចនាសម្ព័ន្ធទាំងមូលមុនពេលជីកនៅក្រោមដី ផ្នែកដែលនៅជិតបំផុតគឺ 0.4 ម៉ែត្រ។ ការជីកកកាយបានប្រមូលនូវវត្ថុបុរាណធ្វើពីថ្មជាច្រើនដូចជា រូបសំណាករបស់ទ្វារបាល (អ្នកថែរក្សាប្រាសាទ), ក្បាលរូបសំណាករបស់ព្រះគណេស (ព្រះនៃសំណាង), វត្ថុសក្ការៈបូជាជាច្រើនដូចជា លិង្គ, យោនី, អណ្ដូងទឹកពិសិដ្ឋ (សោមសូត្រ), ជាដើម។ ផ្ដែររចនាបថកំពង់ព្រះ. និងសេរ៉ាមិចបុរាណជាច្រើន។ នៅក្នុងរណ្តៅទីសក្ការៈកណ្តាល ជម្រៅប្រហែល ៣ម៉ែត្រ ក៏មានគ្រួសមួយបាក់ និងគ្រួសជាច្រើនផងដែរ ដែលសន្មតថាជាថ្មបូជា។

កូសយ

Go Xoai៖ គឺជាវត្ថុបុរាណស្ថាបត្យកម្មដែលសាងសង់ឡើងពីឥដ្ឋ មានរាងជិតការ៉េ ដែលផ្នែកនីមួយៗមានប្រវែងប្រហែល ២០ ម៉ែត្រ គ្រឹះនៃស្ថាបត្យកម្មមានរចនាសម្ព័ន្ធរឹងមាំ និងស្មុគស្មាញ មានសម្ភារៈជាច្រើនប្រភេទដូចជា បាសល ក្រួសក្រហម ខ្សាច់ស ខ្សាច់ពណ៌ផ្កាឈូក... ស្ថាបត្យកម្ម កូសយ មានរណ្តៅថ្វាយបង្គំរាងការ៉េដែលមានផ្នែកម្ខាងនៃ 2.2 ម៉ែត្រ; ជម្រៅជាង 2.5 ម៉ែត្រ នៅជិតបាតបឹង ផេះឆ្អឹង និងបណ្តុំនៃវត្ថុបុរាណដ៏មានតម្លៃ រួមទាំងបំណែកមាសតូចៗជាច្រើនដែលឆ្លាក់ដោយផ្កាឈូក និងសត្វពិសិដ្ឋ ដូចជាអណ្តើក ពស់ ដំរី ជាដើម។ ចិញ្ចៀន និងសោរគ្រឿងអលង្ការ និងសិលាចារឹកភាសាសំស្ក្រឹត-បាលី។ សិលាចារឹកមាន ៥ បន្ទាត់៖ ខ្សែទី១ កត់ត្រាវគ្គនៃព្រះធម៌ទេសនា ខ្សែទី២ កត់ត្រាវគ្គនៃព្រះធម៌ទេសនា (សិលាចារឹកទាំងពីរខាងលើជារបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា) ៣ ជួរចុងក្រោយ គឺជាគម្ពីរ តន្ត្រមន្ត្រ ដែលអក្សរនៅលើសិលាចារឹកនេះត្រូវបានគេចារឹកនៅសតវត្សទី ៨-៩ នៃគ.ស។ តាមរយៈរបកគំហើញខាងលើ ស្ថាបត្យកម្ម កូសយ ត្រូវបានកំណត់ថាជាចេតិយព្រះពុទ្ធបដិមា។ (1) ye dharmmà hetupabhavà tesam hetum tathàgato avaca tesan ca yo nirodho evamvadi mahàsama (no)

(2) duhkham duhkhasamutpàdo dukhassa ca atikkamo airo atthangiko maggo duhkopasamagàmìko //

(3) tad yathà // dandake // pandake // kaurande // keyỳure // dantile // dantile // svàhàh //

(4) tad yathà adhame amvare amvare parikunja nàta nàta puskaràdhaha jala khama khaya i limi

(5) liki limilikìrtti caramudre mudramukhe svàhàh //

កូណាំតួច

Go Nam Tuoc: ជាវត្ថុបុរាណស្ថាបត្យកម្មដែលសាងសង់ពីឥដ្ឋ ប្រវែង 17.2 ម៉ែត្រ; ទទឹង 11 ម៉ែត្រ ផ្នែកខាងលើនៃស្ថាបត្យកម្មត្រូវបានបាត់បង់ ប៉ុន្តែគ្រឹះនៅតែរក្សាបាននូវលក្ខណៈស្ថាបត្យកម្មនៃវប្បធម៌អូរកែវ ដូចជាប្លង់ចតុកោណដែលមានជ្រុងច្រើន និងស៊ីមេទ្រីលើអ័ក្សខាងជើង-ខាងត្បូង ខ្សែគ្រឹះឥដ្ឋមានច្រើនណាស់។ បែរមុខទៅទិសខាងកើត ... គឺជាមូលដ្ឋានសម្រាប់កំណត់ថានេះគឺជាស្ថាបត្យកម្មប្រាសាទហិណ្ឌូ។

សូមមើល

ហ្គោថាប់

ប្រាសាទឈូតម៉ាត

ថាបប៊ិញថាញ់ វិញហឹង