రసాయన బంధం

అణువు లోని రెండు పరమాణువుల మధ్య ఉన్న ఆకర్షణ బలాన్ని రసాయన బంధం అంటారు. పదార్థాలు ప్రకృతిలో రెండు రూపాల్లో లభిస్తాయి. ఒకటి పరమాణువుల రూపం. రెండోది సంయోగ పరమాణువుల రూపం.[1]
జడ వాయువులన్నీ పరమాణువుల రూపంలో లభిస్తాయి. ఉదాహరణకు, హీలియం (He), నియాన్ (Ne), ఆర్గాన్ (Ar), క్రిప్టాన్ (Kr), జినాన్ (Xe), రేడాన్ (Rn). ఇవి రసాయనిక చర్యలలో పాల్గొనవు. అందువల్ల వీటిని మందకొడి వాయువులు అంటారు. సంయోగ పరమాణువులను తిరిగి రెండు రకాలుగా విభజింపవచ్చు. ఒకటి మూలకాలు. రెండు సమ్మేళనాలు.
మూలకాల అణువులు ఒకే రకమైన పరమాణువులతో ఉంటాయి. ఉదాహరణకు H2, N2, O2, F2, Cl2, మొదలైనవి. సమ్మేళనాలు లేదా సంయోగ పదార్థాలు భిన్న పరమాణువులతో ఉంటాయి. ఉదాహరణకు HCl, H2O, CO2, NH3, CH4 మొదలైనవి.
జడవాయువులు ఏకపరమాణుకాలు. వాయు మూలకాలు ద్విపరమాణుకాలు. వజ్రం అనేక పరమాణువులతో నిర్మితమై ఉంటుంది కాబట్టి అది బహు పరమాణుకం.

రకాలు
[మార్చు]అయానిక బంధం
[మార్చు]ఒక స్ఫటిక నిర్మాణంలో లోహాలు కానివి మరియు లోహాలు ఒకదానికొకటి ఆకర్షించబడటాన్ని అయానిక్ బంధం అంటారు. స్ఫటిక నిర్మాణంలోని లోహాలు మరియు లోహాలు కానివి చార్జ్ చేయబడిన అణువులుగా మారతాయి, వీటిని అయాన్లు అంటారు. అయాన్లు ధనాత్మకంగా లేదా ఋణాత్మకంగా ఉండవచ్చు, ధనాత్మక అయాన్ ఎలక్ట్రాన్లను కోల్పోతుంది మరియు దానిని కేషన్ అంటారు మరియు ప్రతికూల అయాన్ ఎలక్ట్రాన్లను పొందుతుంది మరియు దీనిని అయాన్ అంటారు. సాధారణంగా కేషన్ ఒక లోహం మరియు ఒక ఆనియన్ ఒక అలోహం కానిది, అయితే ఇది ఎల్లప్పుడూ అలా ఉండదు.
- అయానిక పదార్థాల ధర్మాలు
అయానిక సమ్మేళనాలు ఎక్కువగా ఘన స్థితిలో ఉంటాయి. ఇవి స్ఫటిక రూపంలో నిర్దిష్ట సంఖ్యలో అయాన్ల నిష్పత్తిలో ఉంటాయి.
సమయోజనీయ బంధం
[మార్చు]సమయోజనీయ బంధం అంటే మూలకాలు పరమాణు ఆర్బిటాళ్లను కలిపి ఎలక్ట్రాన్లను పంచుకునే సమయం. సమయోజనీయ బంధాలను రెండు రకాలుగా విభజించవచ్చు. మొదటి రకాన్ని సిగ్మా బంధం అంటారు మరియు దీనిని గ్రీకు అక్షరం σ ద్వారా సూచిస్తారు, మరియు ఇది రెండు విభిన్న అణువులు ఒకదానికొకటి అతివ్యాప్తి చెందుతాయి, ఇది బంధాలను చాలా బలంగా చేస్తుంది, సాధారణంగా ఒకే బంధాలు సాధారణంగా సిగ్మా బంధాలు. మరొక రకం పై బంధం, ఇది గ్రీకు అక్షరం π ద్వారా సూచించబడుతుంది మరియు p ఆర్బిటాళ్లు పక్కకు (పార్శ్వంగా) అతివ్యాప్తి చెందినప్పుడు అవి ఏర్పడతాయి. సిగ్మా బంధాలు మరియు పై బంధాలు రెండింటి ద్వారా బంధించబడిన రెండు బంధాలు, డబుల్ బాండ్లు మరియు ట్రిపుల్ బాండ్లు ఉన్నాయి. డబుల్ బాండ్లు ఒక సిగ్మా బంధం మరియు ఒక పై బాండ్ నుండి ఏర్పడతాయి, అయితే ట్రిపుల్ బాండ్లు ఒక సిగ్మా బంధం మరియు రెండు పై బాండ్ల నుండి ఏర్పడతాయి.
సమన్వయ సమయోజనీయ బంధం
[మార్చు]పంచుకున్న ఎలక్ట్రాన్ జంటను ఒక పరమాణువు మాత్రమే ఇచ్చినపుడు ఏర్పడేది సమన్వయ సమయోజనీయ బంధం.
పై బంధాలు
[మార్చు]రసాయన శాస్త్రంలో, పై బంధాలు (π బంధాలు) అనేవి సమయోజనీయ రసాయన బంధాలు, వీటిలో ప్రతిదానిలో ఒక అణువుపై ఉన్న ఒక కక్ష్య యొక్క రెండు లోబ్లు మరొక అణువుపై ఉన్న ఒక కక్ష్య యొక్క రెండు లోబ్లతో అతివ్యాప్తి చెందుతాయి ,ఈ అతివ్యాప్తి పార్శ్వంగా జరుగుతుంది. ఈ పరమాణు కక్ష్యలలో ప్రతి ఒక్కటి రెండు బంధిత కేంద్రకాల గుండా వెళ్ళే భాగస్వామ్య నోడల్ తలం వద్ద సున్నా ఎలక్ట్రాన్ సాంద్రతను కలిగి ఉంటుంది. ఈ తలం పై బంధం యొక్క పరమాణు కక్ష్యకు నోడల్ తలం కూడా. పై బంధాలు డబుల్ మరియు ట్రిపుల్ బంధాలలో ఏర్పడతాయి కానీ చాలా సందర్భాలలో ఒకే బంధాలలో ఏర్పడవు.

మూలాలు
[మార్చు]- ↑ ఈనాడు ప్రతిభ శుక్రవారం 18, సెప్టెంబర్ , 2009 న ప్రచురితమైన శీర్షిక ఆధారంగా...