Μαξ Χάλμπε

Μαξ Χάλμπε
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Max Halbe (Γερμανικά)
Γέννηση	4  Οκτωβρίου 1865 Γκντανσκ
Θάνατος	30  Νοεμβρίου 1944 Neuötting
Χώρα πολιτογράφησης	Γερμανικό Ράιχ
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γερμανικά
Σπουδές	Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης Πανεπιστήμιο του Μονάχου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ποιητής συγγραφέας ποιητής-νομικός
Περίοδος ακμής	1893
Οικογένεια
Σύζυγος	Luise Halbe
Τέκνα	Anneliese Halbe
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	μετάλλιο Γκαίτε για την Τέχνη και την Επιστήμη (1932) επίτιμος πολίτης του Γκντανσκ (1925)
Σχετικά πολυμέσα

Ο Μαξ Χάλμπε (Γερμανικά: Max Halbe, 4 Οκτωβρίου 1865 - 30 Νοεμβρίου 1944) ήταν Γερμανός πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας, ένας από τους εξέχοντες εκπροσώπους του νατουραλισμού στη γερμανική λογοτεχνία.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Μαξ Χάλμπε γεννήθηκε το 1865 στο οικογενειακό κτήμα στη Γκουτλάνδη κοντά στο Ντάντσιχ, που τότε ανήκε στο βασίλειο της Πρωσίας, όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια. Ήταν μέλος παλιάς οικογένειας γαιοκτημόνων που είχαν μεταναστεύσει δύο αιώνες νωρίτερα από τη Βεστφαλία.Το 1883 άρχισε να σπουδάζει νομικά στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Στη συνέχεια, σπούδασε ιστορία και γερμανική φιλολογία στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου, το 1885-1887. Απέκτησε το διδακτορικό του στο πανεπιστήμιο του Μονάχου το 1888.

Λίγο αργότερα εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο, όπου γνώρισε τους ηγέτες του νέου νατουραλιστικού κινήματος στη γερμανική λογοτεχνία και συνδέθηκε με το κίνημα της Ελεύθερης Σκηνής. Τα έργα των Άρνο Χολτς και Γιοχάνες Σλαφ άσκησαν καθοριστική επιρροή στο ύφος του, κάτι που είναι ιδιαίτερα εμφανές στο δράμα που έγραψε την άνοιξη του 1890 Ελεύθερη Αγάπη και στο Συμμορία των πάγων (1892).

Το 1893 παρουσιάστηκε το ερωτικό δράμα του Τα νιάτα, το οποίο, μαζί με το Οι υφαντές (1892) του Γκέρχαρτ Χάουπτμαν, έγινε το πιο επιτυχημένο νατουραλιστικό έργο και τον έκανε διάσημο. Δύσκολα μπόρεσε να κάνει πρεμιέρα γιατί αναφέρονταν στην πρώιμη σεξουαλικότητα και ήταν αντίθετο προς την κυρίαρχη αστική ηθική, αλλά κέρδισε ενθουσιώδη υποδοχή από σοσιαλιστές κριτικούς.

Το 1895, επέστρεψε στο Μόναχο και ίδρυσε εκεί το Πειραματικό θέατρο. Ήταν επίσης συνιδρυτής του θεάτρου Σκηνή του Μονάχου. Ήταν σημαντικό μέλος της καλλιτεχνικής κοινωνίας του Μονάχου, μεταξύ των φίλων του συγκαταλέγονται οι συγγραφείς Φρανκ Βέντεκιντ, Λούντβιχ Τόμα και Έντουαρντ φον Κάιζερλινγκ και οι ιμπρεσιονιστές ζωγράφοι Άλμπερτ Βάισγκερμπερ και Λόβις Κορίντ.

Λουίζ Χάλμπε, σε προσωπογραφία του Λόβις Κορίντ (1898)

Στα τέλη της δεκαετίας του 1890, ο Χάλμπε απομακρύνθηκε από τον νατουραλισμό και στράφηκε σε ένα ιμπρεσιονιστικό και νεορομαντικό ύφος πειραματιζόμενος με τις νέες τάσεις της λογοτεχνίας.

Τα μεταγενέστερα έργα του, όπως η κωμωδία Ο Τουρίστας στην Αμερική (1894) δεν κατάφεραν να επαναλάβουν την επιτυχία από Τα νιάτα. Άρχισε να εργάζεται σε μεγαλύτερα πεζογραφικά έργα και μυθιστορήματα όπως Ο θάνατος του Ντίτριχ Στομπέους και Ο γενικός πρόξενος Στένζελ και ο επικίνδυνος εαυτός του, στα οποία επικεντρώθηκε ιδιαίτερα στην ανάπτυξη της διαδικασίας σκέψης των χαρακτήρων του. Γενικά, στην τελευταία φάση της δημιουργίας του ενέδωσε όλο και περισσότερο στην τάση του προς τον ρομαντισμό (στο ύφος του Ε. Τ. Α. Χόφμαν) και συχνά ξεπέρασε το επισφαλές όριο που χωρίζει την πραγματικότητα από τη φαντασία.

Μεγάλο ενδιαφέρον για την ιστορία της γερμανικής λογοτεχνίας, ιδιαίτερα του νατουραλισμού, έχουν οι δύο αυτοβιογραφίες του, Γη και πεπρωμένο. Η ιστορία της ζωής μου (1933) και Η αλλαγή των εποχών. Η ιστορία της ζωής μου (1893-1914).

Μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ναζί τον Ιανουάριο του 1933, ο Μαξ Χάλμπε, όπως και ο Γκέρχαρτ Χάουπτμαν, αρχικά αποσύρθηκε από τη δημόσια ζωή στη βαυαρική επαρχιακή πόλη Νόιεντινγκ και έμεινε μακριά από την πολιτική. Αλλά στις 22 Οκτωβρίου 1933, ήταν μεταξύ των 88 συγγραφέων που υπέγραψαν δήλωση πίστης στον Αδόλφο Χίτλερ. Ως ένας από τους λίγους σημαντικούς συγγραφείς που παρέμειναν στη Γερμανία, οι Ναζί τον χρησιμοποίησαν για προπαγανδιστικούς σκοπούς, κάτι που στη μεταπολεμική Γερμανία έπληξε τη φήμη του και οδήγησε σε ευρεία απόρριψη του έργου του.

Ο Μαξ Χάλμπε παντρεύτηκε το 1895 και από τον γάμο του με τη Λουίζ Χεκ απέκτησαν τρία παιδιά. Η κόρη του Ανελίζε Χάλμπε (1894-1986) ήταν Γερμανίδα ηθοποιός και σκηνοθέτης θεάτρου. Πέθανε το 1944 σε ηλικία 79 ετών, στο αρχοντικό του στο Νόιεντινγκ στην Άνω Βαυαρία, όπου ζούσε αποτραβηγμένος από το 1933.

Τιμητικές διακρίσεις

Στα 60ά του γενέθλια το 1925, η πόλη του Μονάχου ονόμασε έναν δρόμο με το όνομά του. Η Ελεύθερη πόλη του Ντάντσιχ και Μαρίενμπουργκ της Ανατολικής Πρωσίας (τώρα Μάλμπορκ στη βόρεια Πολωνία) τον έκαναν επίτιμο δημότη τους με την ίδια ευκαιρία. Το 1927 ο Χάλμπε διορίστηκε μέλος της Πρωσικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών στο Βερολίνο.

Έργα

• Ein Emporkömmling (1889)
• Freie Liebe, drama (1890)
• Der Eisgang, drama (1892)
• Jugend, drama (1893) - Τα νιάτα
• Mutter Erde, drama (1897)
• Haus Rosenhagen, drama (1901)
• Der Strom, drama (1904)
• Blaue Berge, komedia (1909)
• Der Ring des Gauklers, Ein Spiel (1911)
• Die Tat des Dietrich Stobäus (1911)
• Freiheit. Ein Schauspiel von 1812 (1913)
• Schloß Zeitvorbei, (1917)
• Jo (1917)
• Die Traumgesichte des Adam Thor, Schauspiel (1929)
• Generalkonsul Stenzel und sein gefährliches Ich (1931)
• Heinrich von Plauen, drama (1933)
• Scholle und Schicksal. Geschichte meines Lebens, αυτοβιογραφία (1933)
• Jahrhundertwende. Geschichte meines Lebens 1893–1914, αυτοβιογραφία (1935)
• Erntefest (1936)
• Die Elixiere des Glücks (1936)
• Kaiser Friedrich II (1940)