HTML5

HTML5
(HyperText Markup Language)
Fitxategi-luzapena	.html
Interneteko MIME-mota	text/html
Mota-kodea	TEXT
Uniform Type Identifier	public.html
Garatzailea	World Wide Web Consortium eta WHATWG
Formatu-mota	Markaketa lengoaia
Nondik hedatua	HTMLCodeV5
Nora hedatua	XHTML5
Formatu irekia?	bai
Webgunea	http://www.whatwg.org/html; http://www.w3.org/TR/html5

HTML5 (HyperText Markup Language, 5 bertsioa) World Wide Weben oinarrizko hizkuntza den HTMLren bostgarren berrikuste garrantzitsua da. ^[2]

Web nabigatzailea izaten da konputagailuan edo mugikorrean gehien erabiltzen dugun aplikazioa. Webguneak garatzeko, besteak beste, HTML5 eta JavaScript APIak erabiltzen direnez, programatzaile guztiontzat ezinbestekoa da teknologia horiek ezagutzea. ^[2]

HTML5ekin batera JavaScript API batzuk erabili ohi dira: Canvas, Audioa, Bideoa, WebSocket-ak, Geokokapena...^[2]

Webgune profesionalak sortzeko beste tresna garrantzitstuak dira hauek: JSON, Ajax, promesak, objektuetara zuzendutako programazioa, NodeJS, Express edo mongoDB. ^[2]

HTML5ek HTMLren sintaxiaren bi aldaera ekarri zituen: HTML "klasikoa" den HTML5 (text/html), eta XHTML-n oinarritutako XHTML5, XML moduan ulertuko dena (XHTML) (application/xhtml+xml). Hori izan zen HTML eta XHTML paraleloan garatu ziren lehen aldia.

Markaketa lengoaia honen garapena W3C partzuergoak araututa dago.

HTML5en jatorria

HTML lengoaia hainbat bertsiotatik igaro da. Tim Berners Leek 1991n proposatu zuen HTMLren lehenengo zirriborroa, 18 etiketaz osatutakoa. Horietatik, 11 etiketa oraindik ere aurki daitezke HTML5en. Zirriborro horretan, IETF (Internet Engineering Task Force) erakundeak 1993ko erdialdean HTML zehaztapenak argitaratu zituen. Ondoren, IETFk HTML espezifikazioa hobetzeko eta kudeatzeko HTML Working Group izeneko taldea antolatu zuen. Talde horren lanaren lehenengo emaitza —beste enpresa eta erakunde batzuen ekarpena jaso ondoren, adibidez, Mosaic nabigatzaile aitzindariaren IMG etiketa— 1995ean plazaratu zen, HTML2 estandarra sortuz.

IETFk 1995ean HTML3ren proposamena jaso zuen, baina proposamena 6 hilabete geroago iraungi egin zen, inolako hobekuntzarik gabe. Bitartean, World Wide Web Consortium (W3C) erakundea nabigatzaile propio bat garatzen hasia zen, Arena izenekoa, HTML3k proposatzen zituen berrikuntzak probatzeko asmoz (baita CSS estilo-orriak probatzeko ere). Garai hartan Netscape eta Internet Explorer sortu ziren, sekulako arrakastarekin. Nabigatzaileek eskatzen zituzten berrikuntzen kudeaketak eta HTMLk berak zuen ospeak IETFk zituen baliabideak gainezkatu zituzten. Hori dela eta, hurrengo urtetik hasita (1996), HTMLren espezifikazioa World Wide Web Consortium (W3C) erakundearen esku utzi zen.

W3C, IETFk egin zuen legez, kanpoko enpresen ekarpenak ere aztertu eta estandarra eguneratzen saiatu zen. Horren lehenengo fruitua 1997an izan zen, HTML4 estandarraren argitalpenarekin.

HTML 4.01 1999an argitaratu zen, nahiz eta akatsak zuzentzeko hainbat bertsio gehiago kaleratu behar izan zituzten 2001 arte.

2004an WHATWG (Web Hypertext Application Technology Working Group) lantaldea sortu zen, W3Ck HTMLren espezifikazioarekin zeraman erritmo motelari aurre egiteko. Baita W3C erakundeak HTML bertan behera utzi eta horren ordez XML lengoaian oinarritutako teknologiak sustatzeko hartutako erabakiari aurre egiteko ere.

WHATWG taldearen posta-zerrenda 2004ko ekainaren 4an sortu zen. Bertan Apple, Mozilla eta Opera nabigatzaileen ingeniariak HTML5 garatzen hasi ziren. WHATWGk Microsofteko ingeniari bati ere bertan parte hartzeko gonbita luzatu zion, baina ezezkoa jaso zuen.

2007an, WHATWGk bere HTML5en espezifikazioa W3Cren HTML garatzeko zuen lantaldeari eskaini zion, hortik abiatzeko haien lana. Izan ere, bertan adostu zuten HTML5 izena emango ziotela lantalde horien entregagaiari. Urte horretan bertan W3Ck eskaintza onartu zuen eta bi taldeen artean hainbat urtetan zehar lan egin ondoren, 2014ko urriaren 28an HTML5en lehenengo bertsio estandarra amaitu zuten.