Прагляд зыходнага тэксту старонкі Еўра

{{Валюта
 |Назва              =Еўра
 |Арыгінальная назва ={{lang-en|Euro}} <br />{{Lang-el|Ευρώ}}
 |Выява           =EUR 500 obverse (2002 issue).jpg
 |Выява2          =Euro 50 cent.gif
 |Подпіс               =Банкнота
 |Подпіс2              =Манета
 |Краіна              = [[Еўрапейскі Саюз]]
 |ISO                   =EUR
 |Аф карыстальнікі       =[[Еўрапейскі Саюз]]
<!-- |Неаф карыстальнікі     ={{nowrap|{{flagicon|Вялікабрытанія|спасылка=Акратыры і Дэкелія}} [[Акратыры і Дэкелія]]}}<br/>{{Сцягафікацыя|Андора}}<br/>{{Сцягафікацыя|Чарнагорыя}}<br/>{{Сцягафікацыя|Рэспубліка Косава}}-->
 |Складаецца1               =[[еўрацэнт]]
 |Суадносіны1           =100
 |Пазначэнне           = €
 |Манеты                =1, 2, 5, 10, 20, 50 cent, €1, €2
 |Банкноты              =€5, €10, €20, €50, €100, €200, €500
 }}

'''Е́ўра''' — афіцыйная валюта шэрага еўрапейскіх краін. Сімвал валюты: '''€''', банкаўскі код: '''EUR'''. 1 еўра складаецца са 100 еўрацэнтаў. Валюта кіруецца і адмініструецца [[Еўрапейскі цэнтральны банк|Еўрапейскім цэнтральным банкам]] (ЕЦБ) і [[Еўрапейская сістэма цэнтральных банкаў|Еўрапейскай сістэмай цэнтральных банкаў]] (ЕСЦБ).

Еўра быў уведзены ў безнаяўнае абарачэнне 1 студзеня 1999 года, а 1 студзеня 2002 года былі ўведзены ў наяўнае абарачэнне банкноты і манеты. Еўра замяніў у суадносінах 1:1 [[Еўрапейская валютная адзінка|еўрапейскую валютную адзінку]] (ЭКЮ), якая выкарыстоўвалася ў еўрапейскай валютнай сістэме з 1979 па 1998 год.

Еўра кіруецца [[Еўрапейская сістэма цэнтральных банкаў|Еўрапейскай сістэмай цэнтральных банкаў]] (ЕСЦБ) на чале з [[Еўрапейскі цэнтральны банк|Еўрапейскім цэнтральным банкам]] (ЕЦБ), размешчаным у [[Франкфурт-на-Майне|Франкфурце-на-Майне]] ([[Германія]]). У ЕСЦБ, акрамя ЕЦБ, уваходзяць нацыянальныя цэнтральныя банкі ўсіх дзяржаў-членаў ЕС, незалежна ад таго, ці прынялі яны еўра ў якасці нацыянальнай валюты. ЕЦБ належыць выключнае права вызначаць грашова-крэдытную палітыку ў [[еўразона|еўразоне]]. ЕСЦБ займаецца друкаваннем [[Банкноты еўра|банкнот]] і чаканкай [[Манеты еўра|манет]], размеркаваннем наяўных грошай па краінах еўразоны, а таксама забяспечвае функцыянаванне [[плацежная сістэма|плацежных сістэм]] у еўразоне.

Усе члены [[Еўрасаюз]]а маюць права ўвайсці ў еўразону, калі яны задавальняюць вызначаным патрабаванням да крэдытна-грашовай палітыцы, а для ўсіх новых членаў Еўрасаюза абавязак раней ці пазней перайсці на Еўра з’яўляецца абавязковай умовай уступлення.

== Назва ==
[[Лацініца]]й назва валюты запісваецца як '''Euro''' (з вялікай ці маленькай літары — па-рознаму ў розных мовах), па-літоўску — '''euras''', па-латышску — '''eiro''', па-грэчаску — '''ευρώ'''. [[Кірыліца|Кірылічнае]] напісанне ў балгарскай, македонскай, рускай і сербскай мовах — '''евро''', у Чарнагорыі ўжываецца варыянт '''еуро''', у беларускай мове — '''еўра''', ва ўкраінскай — євро. На банкнотах назва валюты напісана вялікімі лацінскімі і [[грэчаскі алфавіт|грэчаскімі]] літарамі. Назва чытаецца ў адпаведнасці з арфаграфіяй канкрэтных моў, звычайна на ўзор таго, як вымаўляецца ў гэтай мове слова Еўропа: па-французску прыкладна ёро́, па-нямецку — о́йро, па-іспанску — э́уро, па-англійску — ю́ро і г. д.

== Гісторыя ==
Еўра для безнаяўных разлікаў быў уведзены ў [[1999]] годзе. [[1 студзеня]] [[2002]] года з’явіліся банкноты і манеты. Наяўныя еўра замянілі нацыянальныя валюты 19 з 28 краін [[Еўрапейскі саюз|Еўрапейскага саюза]].

У [[Швецыя|Швецыі]] і [[Данія|Даніі]] прайшлі рэферэндумы, на якіх большасць выказалася супраць прыняцця еўра. Вялікабрытанія таксама вырашыла не замяняць нацыянальную валюту. [[Латвія]] і [[Літва]] планавалі перайсці на еўра ў 2009 годзе, але з прычыны эканамічнага крызісу гэты пераход прыйшлося адкласці. У адрозненне ад Літвы і Латвіі, [[Эстонія]] змагла споўніць усе крытэрыі, неабходныя для пераходу на еўра, да 2011 года, і 12 мая 2010 года [[Еўракамісія]] выступіла з афіцыйнай прапановай аб далучэнні гэтай краіны да еўразоны 1-га студзеня 2011 года, што Эстонія і зрабіла.<ref>[http://www.svaboda.org/archive/World_News/20101231/3060/3060.html?id=2263934 Эстонія пераходзіць на еўра] // Радыё Свабода</ref> З 1 студзеня 2014 года да еўразоны далучылася [[Латвія]], 1 студзеня 2015 года — [[Літва]]<ref>[http://top.rbc.ru/finances/01/01/2015/54a502a39a7947716675ccd1 Литва вступила в зону евро] {{ref-ru}}</ref>, а 1 студзеня 2023 года — [[Харватыя]].

== Манеты і банкноты ==
[[Файл:Euro coins and banknotes.jpg|thumb|right|Манеты і банкноты еўра]]
Еўра складаецца са 100 цэнтаў (еўрацэнтаў). Усе манеты еўра, у тым ліку памятныя манеты вартасцю 2 еўра, маюць адзін агульны бок, на якім пазначана вартасць манеты на фоне схематычнай карты [[Еўропа|Еўропы]]. З другога, «нацыянальнага», боку знаходзіцца выява, абраная той краінай, дзе адчаканена манета. Усе манеты могуць выкарыстоўвацца ва ўсіх краінах, у якіх еўра з’яўляецца афіцыйнай валютай.

Выпускаюцца манеты еўра вартасцю 2 €, 1 €, 0,50 €, 0,20 €, 0,10 €, 0,05 €, 0,02 € и 0,01 €.

Усе банкноты еўра маюць агульны [[дызайн]] для кожнай вартасці на абодвух баках ва ўсіх краінах. Выпускаюцца банкноты вартасцю 500 €, 200 €, 100 €, 50 €, 20 €, 10 € и 5 €. Некаторыя банкноты вялікай вартасці, такія, як 500 € и 200 €, не выпускаюцца ў некаторых краінах, але ўсюды з’яўляюцца законным плацежным сродкам.

{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|-
! Вартасць
! Памеры<br />Вес
! Стыль
! Эпоха
! Размяшчэнне кода
! Асноўны колер
|-
!5 еўра
| 120&nbsp;×&nbsp;62&nbsp;мм<br />0,63&nbsp;г
| Антычнасць / Класіка
| Да XI стагоддзя
| [http://www.eurotracer.net/information/notes.php?type=f5 злева ля краю малюнка]
| серы
|-
!10 еўра
| 127 × 67 мм<br />0,72 г
| Раманскі
| XI—XII стагоддзі
| [http://www.eurotracer.net/information/notes.php?type=f10 зорачка на «8 гадзін»]
| чырвоны
|-
!20 еўра
| 133 × 72 мм<br />0,81 г
| Готыка
| XIII—XIV стагоддзі
| [http://www.eurotracer.net/information/notes.php?type=f20 зорачка на «9 гадзін»]
| сіні
|-
!50 еўра
| 140 × 77 мм<br />0,92 г
| Рэнесанс
| XV—XVI стагоддзі
| [http://www.eurotracer.net/information/notes.php?type=f50 справа ля краю малюнка]
| аранжавы
|-
!100 еўра
| 147 × 82 мм<br />1,02 г
| Барока і ракако
| XVII—XVIII стагоддзі
| [http://www.eurotracer.net/information/notes.php?type=f100 справа ад зорачкі на «9 гадзін»]
| зялёны
|-
!200 еўра
| 153 × 82 мм<br />1,07 г
| Індустрыяльная эра / Жалеза і шкло
| XIX стагоддзе
| [http://www.eurotracer.net/information/notes.php?type=f200 справа ад зорачкі на «8 гадзін»]
| жоўта-карычневы
|-
!500 еўра
| 160 × 82 мм<br />1,12 г
| Сучаснасць
| XX—XXI стагоддзі
| [http://www.eurotracer.net/information/notes.php?type=f500 зорачка на «9 гадзін»]
| ліловы
|}

== Еўразона ==
{{Main|Еўразона}}
Еўразона — гэта тэрыторыя, на якой еўра з’яўляецца афіцыйным плацежным сродкам. На 2023 год у еўразону ўваходзяць [[Аўстрыя]], [[Бельгія]], [[Германія]], [[Грэцыя]], [[Ірландыя]], [[Іспанія]], [[Італія]], [[Кіпр]], [[Латвія]], [[Літва]], [[Люксембург]], [[Мальта]], [[Нідэрланды]], [[Партугалія]], [[Славакія]], [[Славенія]], [[Фінляндыя]], [[Францыя]], [[Харватыя]] і [[Эстонія]].

== Крыніцы ==
{{Крыніцы}}

== Спасылкі ==
* [http://www.ecb.int/home/html/index.en.html ECB: European Central Bank home page] {{ref-en}} Афіцыйны сайт Еўрапейскага цэнтральнага банка
* [http://www.europedia.moussis.eu Europedia: Guide to European policies and legislation] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20181016211903/http://www.europedia.moussis.eu/ |date=16 кастрычніка 2018 }} {{ref-en}} Еўрапедыя: праваднік у еўрапейскія прынцыпы і заканадаўства
* [http://www.bis-ans-ende-der-welt.net/Europa-B.htm Еўра — банкноты і гісторыя] {{ref-en}} {{ref-de}}

{{Еўра}}
{{Еўрапейскі саюз у тэмах}}
{{Вытворныя літары E}}
{{бібліяінфармацыя}}

[[Катэгорыя:Вікіпедыя:Істотныя артыкулы]]
[[Катэгорыя:Валюты]]
[[Катэгорыя:Эканоміка Еўрасаюза]]
[[Катэгорыя:Еўра| ]]