Прагляд зыходнага тэксту старонкі Антыгляцыялізм

[[Выява:Antarctica 6400px from Blue Marble.jpg|360px|thumb|справа|[[Антарктыда|Антарктычны кантынент]] з [[космас]]у]]

[[Выява:AntarcticaDomeCSnow.jpg|360px|thumb|справа|Паверхня Цэнтральнай Антарктыды каля "Купала "С"".]]

[[Выява:Greenland 42.74746W 71.57394N.jpg|360px|thumb|справа|Сучасны ледавіковы полаг вострава [[Грэнландыя]]]]

'''Марынізм''' (антыгляціялізм) — напрамак у натуральных навуках, у асноўным у чацвярцічнай геалогіі і палеагеаграфіі, які адмаўляе старажытнае (плейстацэнавае) покрыўнае аблядненне на раўнінах і пласкагор'ях умеранага і субарктычнага паясоў.

У СССР найбольш актыўнымі і вядомымі антыгляціялістамі былі І. Г. Підаплічка і П. С. Макееў.

Уплыў антыгляцылістаў узмацніўся ў сувязі з цяжкасцямі ў дыягностыцы і палеагеаграфічнай інтэрпрэтацыі ледавіковых адкладаў Заходняй Сібіры і басейна ракі [[Пячора]], даследаванні якіх шырока разгарнуліся ў другой палове мінулага стагоддзя. У большасці геалагічных дакументаў гэтага часу - падручніках, інструкцыях, манаграфіях, стратыграфічных разрэзах, схемах і картах плейстацэнавыя разрэзы гэтых абласцей інтэрпрэтаваліся як цалкам марскія і ледавікова-марэнныя. Такім чынам, пісаў М. Р. Гросвальд, антыгляціялізм прыняў форму марынізма, што з'яўляецца адроджанай дрыфтавай канцэпцыяй.

Згодна з гэтай канцэпцыяй, якая панавала ў навуцы да 1870-х гадоў <ref>''Flint R. F.'' Glacial and Pleistoctne Geology. — NY: Willey, 1957. — 569 p.</ref><ref>''Price R. J.'' Glacial and fluvioglacial Landforms. — London: Longman, 1073. — 242 p</ref><ref>''Марков К. К.'' Ледниковая теория (исторический очерк). — Очерки по географии четвертичного периода. — М.: Географиздат, 1955. — С. 298—337</ref>, шчабністыя гліны паўночных раўнін прызнаваліся адкладамі халодных мораў, а ўключаныя ў іх валуны і груды — [[дропстоўн]]амі. Гэтая дрыфтавая, канцэпцыя распрацоўвалася Чарльзам Лайелям, аўтарытэт якога ў натуральных навуках у той час час быў блізкі да абсалютнага. Карані з'яўлення марынізма можна бачыць у адставанні ледавіковай тэорыі, гэта значыць у неразпрацаванасці тых яе раздзелаў, якія тычацца праблем абляднення кантынентальнага шэльфа і прыморскіх нізін (марынагляцыялогія), у тым ліку спецыфічных асаблівасцей іх морфалітагенеза<ref>''Гросвальд М. Г.'' Покровные ледники континентальных шельфов. — М.: Наука, 1983. — 216 с.</ref>.

Да іншых важных прычын можна аднесці неразуменне або проста ігнараванне многімі геолагамі вядучай ролі глабальных палеакліматычных змяненняў у развіцці прыродных сітуацый плейстацэну, і таксама - сур'ёзная недаацэнка гляцыяізастатычных эфектаў зледзяненняў. Таму ў марскіх трансгрэсіях, характэрных для познеледавіковых этапаў гляцыльнай гісторыі прыморскіх раўнін, яны схільныя бачыць не заканамернае следства покрыўных зледзяненняў, а незалежныя ад зледзяненняў (і клімату) з'явы, абумоўленыя тэктонікай. Наяўнасць жа ледавіковай эратыкі, ужо цяпер надзейна датаванай рознымі ізатопных метадамі, многія звязваюць з ледавіковым рафтынгам, і сам матэрыял прымаецца часта за дропстоўны, нейкі «перыгляцыальны алювій», або перлювій па ім <ref>''Н. А. Шило.'' Основы учения о россыпях. — М.: Наука, 1981. — 384 с.</ref>.

У манаграфіі К. К. Маркава, Г. І. Лазукова і В. А. Мікалаева «Чацвярцічны перыяд» на сотнях старонак канцэптуальна даказваецца сінхроннасць марскіх трансгрэсій з чацвярцічным аблядненнем, прычым памеры апошніх моцна пераменшаныя на [[Паўночная Амерыка|паўночнаамерыканскім кантыненце]], а ў [[Еўразія|Еўразіі]] прадстаўленыя толькі своеасаблівымі "ледавіковымі ачагамі", найбуйнейшы з якіх перакрываў [[Скандынаўскі паўвостраў]]. Усе контраргументы нядаўняга суцэльнага абляднення Расійскай Арктыкі, якія давялі яшчэ П. А. Крапоткін і В. А. Обручаў, разгледжаны, пераважна з марынісцкіх, ці іншых антыгляцыялісцкіх пазіцый <ref>''Марков К. К. и др.'' Четвертичный период. — М.: Изд. Московского университета, 1965. — Т. 1, 2.</ref>.

Марынізм, такім чынам, можна прадставіць адным з найважнейшых адгалінаванняў антыгляціялізма.

{{зноскі}}

== Гл. таксама ==
* [[Дропстоўн]]

{{Снег і лёд}}

[[Катэгорыя:Лёд]]
[[Катэгорыя:Гляцыялогія]]
[[Катэгорыя:Гісторыя навукі]]
[[Катэгорыя:Палеагеаграфія]]