Jump to content

Tataramon na Arabe

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
(Nakatukdo hali sa Arabic language)
Arabe
اَلْعَرَبِيَّةُ (al-ʿarabiyyah)
an al-ʿarabiyyah na nakasurat sa (Iskriturang Naskh)
Pagsayod[ˈʕarabiː]
[al ʕaraˈbijːa] Dai mahanap an sagunson nin Tanog na "Al .ogg"
Subo saan kinaban nin Arabo asin an mga nakapalibot na mga rona.
SubongMga Arabo, asin lain pang etnikong mga pugro kan kinaban nin Arabo
Mga parataram411 milyon na subong mga parataram kan mga barayti (2020–2024)[1]
70 milyon na mga paragamit na L2 kan gabos na mga barayti (2020–2024)[2]
Mga amay na porma
Mga Pormang Estandarte
Mga Diyalekto
Alpabetong Arabe
Opisyal na kamugtakan
Opisyal na tataramon sa
Binistado kan minoridad
tataramon sa
Sa regulasyon kan
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-1ar
ISO 639-2ara
ISO 639-3arainklusibong kodigo
Indibiduwal na mga kodigo:
arq – Arabikong Algerya
xaa – Arabikong Andalusi
abv – Arabikong Bahrani
avl – Arabikong Bedawi
shu – Arabikong Tsad
acy – Arabikong Cypriot
adf – Arabikong Dhofari
arz – Arabikong Ehipto
acm – Gelet Iraqi
afb – Arabikong Golpo
ayh – Arabikong Hadhrami
mey – Arabikong Hassaniya
acw – Arabikong Hejazi
apc – Arabikong Levantinon
ayl – Arabikong Libyanon
ary – Arabikong Morokanon
ars – Arabikong Najdi
acx – Arabikong Omani
ayp – Qeltu Iraqi
aao – Arabikong Saharan
aec – Arabikong Saʽidi
ayn – Arabikong Sanʽani
ssh – Arabikong Shihhi
sqr – Siculo-Arabiko
arb – Panusugan na Arabiko
apd – Arabikong Sudanon
acq – Arabikong Taʽizzi-Adeni
abh – Arabikong Tajiki
aeb – Arabikong Tunisyanon
auz – Arabikong Uzbeki
Glotologoarab1395
Linguaspero12-AAC
     Solong opisyal na tataramon, mayoriya na nagtataram nin Arabe

     Ko-opisyal na tataramon, mayoriya na nagtataram nin Arabe      Ko-opisyal na tataramon, minoriya na nagtataram nin Arabe

     Bakong opisyal na tataramon, minoriya na nagtataram nin Arabe
Pwedeng igwang mga simbolong IPA phonetic sa Unicode sa pahinang ini. Hilingon an IPA chart para sa Ingles para sa lyabeng sa pagtaram basado sa Ingles.


An Arabe o Arabiko (endonym: اَلْعَرَبِيَّةُ, romanized: al-ʿarabiyyah, pigsasayod na [al ʕaraˈbijːa] , o عَرَبِيّ, ʿarabīy, pigsasayod na [ˈʕarabiː] or [ʕaraˈbij]) arog kan Arameo, Hebreo, Akadyo, Maltes asin iba pang idiomang parehas, sarong tataramon na Katahawan na Semitiko kan pamilya nin mga tataramon na Afroasyatiko na panginot na pigtataram sa kinaban nin mga Arabo .[13] An International Organization for Standardization (ISO) nagtatao nin mga kodigo nin tataramon sa 32 mga klase nin Arabiko, kabali an panusugan na porma kaini nin Literaryong Arabiko, na midbid sa apod na Makabagong Panusugan na Arabiko. ,[14] na hali sa Klasikong Arabiko. An pagkakaiba na ini yaon sa mga linggwista sa Sulnopan; An mga parataram nin Arabiko mismo sa pankagabsan dai nagpapalain sa Makabagong Panusugan na Arabiko asin Klasikong Arabiko, kundi inaapod an duwa bilang al-ʿarabiyyatu l-fuṣḥā (اَلعَرَبِيَّةُ ٱلْفُصْحَىٰ[15] " an mahusay magtaram na Arabe") o simplengal-fuṣḥā (اَلْفُصْحَىٰ).

An Arabe iyo an ikatolong pinakalakop na opisyal na tataramon sunod sa Ingles asin Pranses,[16] saro sa anom na opisyal na mga tataramon kan Naciones Unidas, [17] asin an liturhikong tataramon kan Islam. .[18] An Arabe lakop na pigtutukdo sa mga eskwelahan asin unibersidad sa bilog na kinaban asin ginagamit sa manlaen-laen na grado sa mga lugar nin trabaho, gobyerno asin midya.[18] Durante kan Edad Media, an Arabe sarong mayor na behikulo nin kultura asin pag-adal, orog na sa siyensya, matematika asin pilosopiya. Bilang resulta, dakul na mga tataramon sa Europa an igwang hinaram na mga tataramon gikan digdi. An impluwensya kan Arabe, orog na sa bokabularyo, nahihiling sa Mga tataramon na Europeo (pangenot na Kastila asin sa mas dikit na sokol Portuges, Catalan, asin Sicilian) huli sa pagigin harani kan Europa asin an halawig na presensya kan Arabe sa kultura asin linggwistika, orog na sa Habagatan na Iberia, sa panahon kan Al-Andalus. An Maltanon sarong tataramon na Semitiko na pigbilog gikan sa sarong diyalekto kan Arabe asin nakasurat sa alpabetong Latin. .[19] An mga tataramon sa Balkan, kabali an Albaniano , Griego, Serbo-Kroasiano, asin Bulgaro, nagkaigwa man nin kadakol na mga tataramon na gikan sa Arabo, orog na sa paagi nin direktang pakikipag-olay sa Otomanong Turko.

  1. Minimidbid kan konstitusyon kan Republika Islamika kan Iran an tataramon na Arabe bilang tataramon kan Islam, na tinatawan ini nin pormal na estado bilang tataramon kan relihiyon, asin pigreregular an paglakop kaini sa laog kan nasyonal na kurikulum kan Iran. An konstitusyon nagdedeklara sa Kapitulo II: (An Opisyal na Tataramon, Iskritura, Kalendaryo, asin Bandera kan Nasyon) sa Artikulo 16 "Huli ta an tataramon kan Qur`an asin mga teksto asin katukdoan kan Islam iyo an Arabo, ..., ini dapat na itokdo pagkatapos kan lebel kan elementarya, sa gabos na klase nin sekondarya asin sa gabos na lugar nin pag-adal."[4]
  2. An konstitusyon kan Republika Islamika kan Pakistan nagsasabi sa Artikulo 31 No. 2 na "An Estado dapat na maghingoa, manungod sa mga Muslim kan Pakistan (a) na gibohon na obligado an pagtukdo kan Banal na Quran asin Islamiat, tanganing dagkahon asin mapadali an pag-adal kan tataramon na Arabe ..."[5]

Mga toltolan

[baguhon | baguhon an source]

Mga pagsambit

[baguhon | baguhon an source]
  1. Plantilya:E28
  2. Plantilya:E28
  3. "Eritrea", The World Factbook (in English), Central Intelligence Agency, 2023-04-26, retrieved 2023-04-29 
  4. Constitution of the Islamic Republic of Iran: Iran (Islamic Republic of)'s Constitution of 1979. – Article: 16 Official or national languages, 1979, retrieved 25 July 2018
  5. Constitution of Pakistan: Constitution of Pakistan, 1973 – Article: 31 Islamic way of life, 1973, retrieved 13 June 2018
  6. "Implementation of the Charter in Cyprus". Database for the European Charter for Regional or Minority Languages. Public Foundation for European Comparative Minority Research. Archived from the original on 24 October 2011. Retrieved 20 May 2013.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  7. "Basic Law: Israel – The Nation State of the Jewish People" (PDF). Knesset. 2018-07-19. Archived from the original (PDF) on 10 April 2021. Retrieved 2021-01-13.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  8. "Mali". www.axl.cefan.ulaval.ca. Retrieved 2023-04-29. 
  9. "Niger : Loi n° 2001-037 du 31 décembre 2001 fixant les modalités de promotion et de développement des langues nationales". www.axl.cefan.ulaval.ca (in French). Retrieved 2023-04-29. 
  10. Konstitusyon kan Filipinas, Artikulo XIV, Sec 7: Para sa mga katuyuhan nin komunikasyon asin pagtukdo, an mga opisyal na tataramon kan Filipinas iyo an Filipino asin, sagkod na iba an itinao kan lehe, an Ingles. An mga tataramon na panrehiyon iyo an mga pantabang na opisyal na tataramon sa mga rehiyon asin maserbing pantabang na media nin pagtukdo diyan. An Kastila asin Arabe ipapauswag sa boluntaryo asin opsyonal na basehan.
  11. "Decret n° 2005-980 du 21 octobre 2005". Archived from the original on 2015-05-18. Retrieved 2021-12-10.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  12. The Constitution of the Republic of South Africa (PDF) (2013 English version ed.). Constitutional Court of South Africa. 2013. ch. 1, s. 6. Archived from the original (PDF) on 23 August 2018. Retrieved 17 April 2020.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  13. Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na Al-Jallad
  14. "Documentation for ISO 639 identifier: ara". Archived from the original on 3 March 2016. Retrieved 20 March 2018.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  15. Kamusella, Tomasz (2017). "The Arabic Language: A Latin of Modernity?". Journal of Nationalism, Memory & Language Politics 11 (2): 117–145. doi:10.1515/jnmlp-2017-0006. ISSN 2570-5857. https://research-repository.st-andrews.ac.uk/bitstream/handle/10023/12443/_Journal_of_Nationalism_Memory_Language_Politics_The_Arabic_Language_A_Latin_of_Modernity.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Retrieved on 28 June 2019. 
  16. Plantilya:Harvcoltxt
  17. "What are the official languages of the United Nations? - Ask DAG!". ask.un.org (in English). Archived from the original on 5 February 2016. Retrieved 2019-12-21.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  18. 18.0 18.1 World, I. H. "Arabic". IH World (in English). Retrieved 2021-07-07. 
  19. "Maltese language". Encyclopedia Britannica (in English). Archived from the original on 24 September 2019. Retrieved 2019-12-21.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)

Pinagkuanan

[baguhon | baguhon an source]

Urog pang mababasa

[baguhon | baguhon an source]

Mga panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]