Zum Inhalt springen

Kadma we-asla

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
Dies ist eine alte Version dieser Seite, zuletzt bearbeitet am 20. Juni 2015 um 06:37 Uhr durch Messina (Diskussion | Beiträge). Sie kann sich erheblich von der aktuellen Version unterscheiden.
Betonungszeichen oder Akzent Unicodeblock Hebräisch
Zeichen
֙֨
Unicode U+0599 U+05A8
Paschtajim (Aschkenasisch)
פַּ֨שְׁטַיִם֙
(Shene) pashtin‎ (Aschkenasisch)
שְׁנֵ֨י פַּשְׁטִין֙
Tere qadmin (Sephardisch)
תּרֵ֨י קַדְמִין֙
(Shene) pashtin‎ (Italienisch)
שְׁנֵ֨י פַּשְׁטִין֙
Teren Fischtin (Jemenitisch)
תְּרֵ֨ין פִשְׁטִין֙




Betonungszeichen oder Akzent Unicodeblock Hebräisch
Zeichen ֜ ֨
Unicode U+059C
“kadma v’azla”/„Qadma v'Azla“/„Kadmah azla“[1] (Aschkenasisch)
‏‏קַדְמָ֨א וְאַזְלָ֜א‎
‏טעמי המקרא נוסח אשכנזי‎
„Azla Guérish“[2] (Sephardisch)
אַזְלָ֨א גְּרִ֜ישׁ
‏טעמי המקרא נוסח ספרדי‎‎
„Kadmah-geresh“[3][4] (Italienisch)
‏קַדְמָ֨א גֵּ֜רֵשׁ‎
קדמא-גרש
‏טעמי המקרא נוסח איטלקי‎
Aslo-Tares (Jemenitisch)
אַזְלָ֨א טָרֵ֜ס
טעמי המקרא נוסח תימני‎


Kadma-w'Asla ֜ ֨ (aramäisch: קַדְמָ֨א וְאַזְלָ֜א‎‏ ‏; en.: “go early” or “progress and go away”) ist eine Trope (von griechisch τρόπος tropos, dt.: Betonung, Melodie, Ton, Gesang und Transliteration von jiddisch טראָפּ trop) in der jüdischen Liturgie und zählt zu den „biblischen Betonungszeichen“[5][6] Teamim (hebräisch טַעֲמֵי הַמִּקְרָא), die in der Tora, Haftarah und anderen Büchern erscheinen.[7]



Beschreibung

אַזְלָ֨א גְּרִ֜ישׁ (sephardisch)

In der aschkenasischen Tradition wird die Trope „kadma v’azla“, „Qadma v'Azla“ oder „Kadmah azla“[8] (aramäisch: ‏‏קַדְמָ֨א וְאַזְלָ֜א‎) genannt.[9] In der sephardischen Tradition wird sie „Azla Guérish“ (aramäisch: אַזְלָ֨א גְּרִ֜ישׁ)[10] genannt. In der italienischen Tradition wird sie auch „Kadmah-geresh“ (aramäisch: ‏קַדְמָ֨א גֵּ֜רֵשׁ‎) genannt.[4] Jacobson erwähnt, dass andere Literatur diese Form der Betonung „Kadmah azla“ nennen, er zieht jedoch die Bezeichnung „Kadmah geresh“ vor:

„Since, strictly speaking, only word accented on the next-to-the-last-syllable can be marked with geresh, some books refer to this combination as kadmah azla when the second word ist accented on the last syllable. In this book, we do not use the term azla.“

Jacobson (2005), S. 68

In der jemenitischen Tradition wird sie auch „Aslo-Tares“ genannt.[11]


Erscheinen

Kadma-w'Asla geht folgenden Zeichen voraus: Mahpach, Tewir und Rewia. Ein Kadma kann auch ohne Asla (Geresch) vor einem Mahpach gefunden werden, und ein Asla (Geresch) ohne Kadma. Dann wird dieses als „Azla-geresh“ oder einfach als Geresch bezeichnet. Kadma-w'Asla wird oft durch Gerschajim ersetzt, der die gleichen Aufgaben wie Kadma-w'Asla erfüllt. Gerschajim geht auch – so wie Kadma-w'Asla – folgende Zeichen voraus: Mahpach, Tewir und Rewia.

֜ und ֨ (Kadma-w'Asla)

Es entsteht wenn ein Wort das Betonungszeichen Geresch (bzw. Asla) trägt. Wenn sich zusätzlich ein anderes vorhergehende Wort auf dieses bezieht, dann wird der Vorgänger mit dem konjunktiven Betonungszeichen Kadma ausgestattet. Das so entstandene Wörterpaar wird nach diesen Betonungszeichen entweder Kadma-Geresch oder Kadma-Asla genannt.[12] Kadma-w'Asla erscheint 1733 mal in der Tora.[7] Die Symbole von Kadma-w'Asla ähneln laut Rosenberg den gekrümmten Fingern zweier ausgestreckter Hände.[13][14]Jacobson illustriert dies am Beispiel Numeri 7,11 BHS ( נָשִׂ֨יא אֶחָ֜ד ).[15] Zudem erscheint Kadma-w'Asla in Numeri 35,5 BHS (וְאֶת־פְּאַת־נֶגֶב֩ אַלְפַּ֨יִם בָּאַמָּ֜ה).


֜ und ֨ und ֩ (Kadma-w'Asla und Telishah Ketanah)

Wenn sich zusätzlich ein anderes vorhergehendes Wort auf das Paar Kadma-w'Asla[16] bezieht, dann wird der Vorgänger mit dem konjunktiven Betonungszeichen Telishah Ketanah (hebräisch ‏תְּלִישָא קְטַנָּה֩ ‎) ausgestattet.


Jacobson illustriert dies an den Beispielen Exodus 38,1 BHS (חָמֵשׁ֩ אַמֹּ֨ות אָרְכֹּ֜ו ), Numeri 20,6 BHS (וַיָּבֹא֩ מֹשֶׁ֨ה וְאַהֲרֹ֜ן), Levitikus 11,42 BHS ( כֹּל֩ הֹולֵ֨ךְ עַל־גָּחֹ֜ון ), Deuteronomium 28,69 BHS ( אֵלֶּה֩ דִבְרֵ֨י הַבְּרִ֜ית), Genesis 19,30 BHS (וַיַּעַל֩ לֹ֨וט מִצֹּ֜ועַר).


֜ und ֨ und ֩ und ֣ (Kadma-w'Asla und Telishah Ketanah und Munach)

Wenn noch ein weiteres vorhergehendes Wort folgt, das sich auf Kadma-w'Asla bezieht, wird das Betonungszeichen Munach verwendet.[17]


Jacobson illustriert dies an den Beispielen Genesis 50,13 BHS (אֲשֶׁ֣ר קָנָה֩ אַבְרָהָ֨ם אֶת־הַשָּׂדֶ֜ה ), Genesis 12,5 BHS (וַיִּקַּ֣ח אַבְרָם֩ אֶת־שָׂרַ֨י אִשְׁתֹּ֜ו), Exodus 15,19 BHS (כִּ֣י בָא֩ ס֨וּס פַּרְעֹ֜ה), Exodus 27,18 BHS (אֹ֣רֶךְ הֶֽחָצֵר֩ מֵאָ֨ה בָֽאַמָּ֜ה), Genesis 38,11 BHS (וַיֹּ֣אמֶר יְהוּדָה֩ לְתָמָ֨ר כַּלָּתֹ֜ו).

Buch Geresch
֜
Gerschajim
֞
Geresch als Asla
in Form v. Kadma-w'Asla
֜ ֨
Torah 1112[7] 510[7] 1733[7]
   ‏בְּרֵאשִׁית‎ Bereschit 244[7] 113[7] 427[7]
    ‏שִׁמוֹת‎ Schemot 228[7] 99[7] 373[7]
   ‏וַיִּקְרׇא‎ Wajikra 175[7] 76[7] 307[7]
   ‏בְמִדְבַּר‎ Bemidbar 223[7] 114[7] 393[7]
   ‏דְבָרִים‎ D'warim 242[7] 108[7] 413[7]
נְבִיאִים‎ Newi'im 957[18] 447[18] 1492[18]
‏כְּתוּבִים‎ K'tuwim 780[18] 341[18] 1240[18]

Einzelnachweise

  1. Jacobson (2005), S. 68.
  2. Referenzfehler: Ungültiges <ref>-Tag; kein Text angegeben für Einzelnachweis mit dem Namen אַזְלָ֨א_גְּרִ֜ישׁ.
  3. Jacobson (2005), S. 68.
  4. a b קדמא-גרש tanach parshanut taamey auf www.daat.ac.il
  5. Langenscheidt, S. 206: „טַעַם Betonung“ „טְעָמִים Betonungszeichen“ „טַעֲמֵי הַמִּקְרָא Betonungszeichen der Bibel“.
  6. טַעֲמֵי הַמִּקְרָא cantillation notes, tropes auf morfix.co.il
  7. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Price, S. 6 Referenzfehler: Ungültiges <ref>-Tag. Der Name „Price6“ wurde mehrere Male mit einem unterschiedlichen Inhalt definiert.
  8. Jacobson (2005), S. 68.
  9. „פרשה בפני עצמה הם השמות 'קדמא ואזלא' 'אזלא גרש' הנהוגים אצל האשכנזים: הטעם המפסיק הנקרא גֵּרֵשׁ או גְּרִישׁ או טרס, נקרא אצל האשכנזים 'אזלא' במקרה שיש לפניו את הטעם המשרת הנקרא 'קדמא'. אבל אם הוא מופיע לבד, הוא נקרא 'אזלא גרש'. מדוע שני השמות? ומדוע אותו טעם נקרא 'אזלא' כשהוא מופיע עם קדמא לפניו, ו'אזלא גרש' כשהוא מופיע בלי קדמא?“

    aus Uriel Frank
  10. »Le deuxième Ish E’had est sous le signe de Azla Guérish, אַזְלָ֨א גְּרִ֜ישׁ, il représente cette fois, Kalev, car Kalev, la première chose qu’il alla faire en arrivant en Israel c’est de prier sur la tombe des patriarches, c’est le sens de « Azla – il alla » « Guérish – Guimel Resh » les trois têtes, ce sont les trois patriarches, la tête et le début du peuple d’Israel. Azla Guérish veut donc dire aller pèleriner les Avot, et c’est ce que ce deuxième Ish E’had veut représenter, Kalev Ben Yéfouné. (על פי עוד יוסף חי דרשות – פרשת שלח לך)« aus Nishmat-Haim. Quelques perles de Torah en direct de Yeroushalaim
  11. נוסח תימן Jemenit. Tradition auf YouTube.com
  12. Sofern nicht anders ausgewiesen, folgt dieser Abschnitt dem Kapitel Two Words in a (Single) Geresh Segment in Jacobson (2005), S. 68.
  13. Rosenberg, S. 129.
  14. Sofern nicht anders ausgewiesen, folgt dieser Abschnitt den Kapiteln Two Words in the (Single) Geresh Segment und Three Words in the (Single) Geresh Segment in Jacobson (2005), S. 68f.
  15. Jacobson (2005), S. 68.
  16. Sofern nicht anders ausgewiesen, folgt dieser Abschnitt den Kapiteln Two Words in the (Single) Geresh Segment und Three Words in the (Single) Geresh Segment in Jacobson (2005), S. 68f.
  17. Sofern nicht anders ausgewiesen, folgt dieser Abschnitt dem Kapitel Four Words in the (Single) Geresh Segment in Jacobson (2005), S. 69.
  18. a b c d e f Price, S. 5.


Literatur

Wörterbücher

  • Langenscheidt Achiasaf Handwörterbuch Hebräisch-Deutsch. Langenscheidt, Berlin 2004, OCLC 57476235
  • Gustaf Dalman: Aramäisch-Neuhebräisches Wörterbuchzu Targum, Talmud und Midrasch, Verlag von Eduard Pfeiffer, Göttingen 1938 (Reprint Georg Olms Verlag, Hildesheim 2005) OCLC 602438635
  • Marcus Jastrow: Dictionary of Targumim, Talmud and Midrashic Literature, Pardes, New York 1950 OCLC 325110

Englisch


  • Arnold Rosenberg: Jewish Liturgy As A Spiritual System: A Prayer-by-Prayer. Explanation Of The Nature And Meaning Of Jewish. Jason Aronson, Northvale 1997, OCLC 35919245.

Ivrit

  • Mordechai Breuer = מרדכי ברויאר: Ṭaʻame ha-Miḳra be-21 sefarim uve-sifre Emet = טעמי המקרא בכ"א ספרים ובספרי אמ"ת. Hotsaʼat Mikhlalah = הוצאת מכללה, Jerusalem 1982 = 742, OCLC 16982483.
  • Israel Yeivin = ישראל ייבין: The Biblical Masorah = המסורה למקרא. Hotsaʼat Academy of the Hebrew Language=הוצאת האקדמיה ללשון העברית, Jerusalem 2003= ה'תשס"ג (5763), OCLC 872380400.
  • Ezra Zion Melamed = עזרא ציון מלמד: Ṭaʻame ha-Miḳra be-[…]= טעמי המקרא בדברי פרשני המקרא, בתוך: מחקרים במקרא בתרגומיו ובמפרשיו. Hotsaʼat Magnes =הוצאת מאגנס, Jerusalem 2007= ה'תשמ"ד (5744).
  • Simha Kogut = שמחה קוגוט: ha-Miḳra […]= המקרא בין טעמים לפַּרְשָׁנוּת. Hotsaʼat Magnes =הוצאת מאגנס, Jerusalem 2007= ה'תשמ"ד (5744).
  • Zechariah Goren = זכריה גורן: Ta’amei ha-Miḳra ke- Parshanut [HaTorah…]= טעמי המקרא כפַּרְשָׁנוּת. Sifriyat Helal ben Ḥayim-Hakibbutz Hameuchad = הילל בן חיים-הקיבוץ המאוחד, Tel Aviv 1995.
  • Ronit Shoshani = רונית שושני: Tafkidim […] = תַּפְקִידם המְקוֹרִי של טַעֲמֵי הַמִּקְרָא. In: Moshe Bar-Asher und Haim Eleazar Cohn =משה בר-אשר וחיים אלעזר כהן (Hrsg.): masat […] = מַשְׂאַת אַהֲרֹן: מחקרים בלשון מוגשים לאהרן דותן. Verlag, Jerusalem תש"ע, S. 469–486 (online).
  • Suzanne Haïk-Vantoura = סוזן הייק ונטורה: La musique de la Bible révélée = מוזיקת התנ"ך נחשפת. OCLC 718068738 (1976).
  • Suzanne Haïk-Vantoura = סוזן הייק ונטורה: The Music of the Bible Revealed = מוזיקת התנ"ך נחשפת. OCLC 718068738 (1991 übersetzt von Dennis Weber, herausgegeben von John Wheeler).
  • Avraham Amzallag und Amnon Shiloah = אמנון שילוח, אברהם אמזלג: ha-Moreshet ha-musiḳalit shel ḳehilot Yiśraʼel = המורשת המוסיקלית בקהילות ישראל. ha-Universiṭah ha-petuḥah, Ramat-Aviv, Tel-Aviv 1985-1987, OCLC 27934702. (online)