Vrilissia
|
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
|
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
| ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|---|
Τα Βριλήσσια στην αρχαιότητα αποτελούσαν τμήμα της περιφέρειας του αττικού Δήμου Φλύας της Κεκροπίδος φυλής που τοποθετείτο στη μεσόγαια χώρα, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση του Κλεισθένους. Σήμερα συνιστούν σύγχρονο και ήπια αστικοποιημένο βορειοανατολικό προάστιο του πολεοδομικού συγκροτήματος των Αθηνών.[1]
Η περιοχή εντοπίζεται στους νοτιοδυτικούς, προσβάσιμους πρόποδες της Πεντέλης, απ' όπου πήρε την ονομασία της, καθώς το Πεντελικό Όρος στην αρχαιότητα αποκαλείτο "Βριλησσός" . Βρίσκεται εντός του λεκανοπεδίου των Αθηνών, το οποίο περικλείεται από τα όρη της Πεντέλης, της Πάρνηθος, του Αιγάλεω και του Υμηττού.
Από το 1949 τα Βριλήσσια αποτελούν αυτόνομη διοικητική οντότητα, υπαγόμενη αρχικά στην Ανατολική Αττική έπειτα από την απόσχισή τους από το Χαλάνδρι, ενώ το 1990 αναγνωρίζονται ως Δήμος του αθηναϊκού συγκροτήματος. Τα διοικητικά όρια του δήμου εκτείνονται από τη ρεματιά του Χαλανδρίου έως και τους πρώτους λοφίσκους του πεντελικού, γνωστούς ως λόφους πατήματος και κουφού, σε απόσταση 10 περίπου χιλιομέτρων βορειοανατολικά από το κέντρο των Αθηνών, 5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Παλλήνης και 4 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Κηφισιάς. Ο δήμος καταλαμβάνει 3.856 στρέμματα, από τα οποία το μεγαλύτερο μέρος αποτελεί οικιστική ζώνη, η οποία όμως περιβάλλεται από το Ρέμα Πολυδρόσου στα δυτικά και το Ρέμα Βριλησσού στα ανατολικά, που συνιστούν και τα φυσικά σύνορα της πόλης. Kατά την απογραφή του 2001 τα Βριλήσσια παρουσίαζαν 25.582 κατοίκους, ενώ σήμερα συγκεντρώνουν σύμφωνα με εκτιμήσεις της δημοτικής αρχής πληθυσμό των 40.000 ατόμων. Συγκεκριμένα, σε κάθε χμ2 αντιστοιχούσαν το 2001 6.634 κάτοικοι, ενώ σήμερα σε κάθε χμ2 κατοικούν περίπου 10.373. Η μεγαλύτερη αύξηση του πληθυσμού παρατηρείται κατά τη δεκαετία του '80 ύψους 118,4%, ενώ εντυπωσιακός είναι και ο ρυθμός ανοικοδόμησης της πόλης μετά τα σημαντικά συγκοινωνιακά έργα που πραγματοποιήθηκαν το 2004, της τάξης του 56,3%.
Δήμαρχοι διατελούν από το 1990 έως το 2006 οι κ Νίκος Παπαδόπουλος, Σταμάτης Λώλας και Αργύρης Ντινόπουλος, ενώ δήμαρχος της πόλης είναι από το 2007 ο κ. Κώστας Ιωαννίδης. Με τον τίτλο του επιτίμου προέδρου του δήμου έχει τιμηθεί ο κ. Νίκος Παπαδόπουλος ως πρόεδρος της κοινότητος επί σειρά ετών κι ο οποίος βοηθάει σε θέματα τοπικής αυτοδιοίκησης από τη θέση του συμβούλου.
Ταυτότητα Περιοχής
Τοπογραφικά Δεδομένα
Τα Βριλήσσια εντοπίζονται στην καρδιά της αττικής γης, σε θέση ημιορεινή, με υψόμετρο κέντρου 240 μέτρα. Η πόλη αναπτύσσεται στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του Πεντελικού Όρους, αγγίζοντας σταδιακά τους πρώτους λοφίσκους σε υψόμετρο που φτάνει τα 310 μέτρα στο Πάτημα. Περιβάλλεται από τα πεντελικά Ρέματα Πολυδρόσου και Βριλησσού και από τα δάση του όρους. Εκτείνεται σε κατακόρυφη γραμμή με κλίση προς τα βορειοανατολικά και πρόσοψη το λεκανοπέδιο των Αθηνών, καλύπτοντας έκταση 3.856 στρεμμάτων. Τα Βριλήσσια είναι οικοδομημένα σε απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων βορειοανατολικά των Αθηνών, 5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Παλλήνης και 4 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Κηφισιάς. Συνορεύει στα δυτικά με την πόλη του Αμαρουσίου, στα βορειοδυτικά με τα Μελίσσια, βόρεια και βορειοανατολικά με τη Νέα Πεντέλη και την Πεντέλη, ανατολικά με το Πάτημα, ενώ στα νοτιοανατολικά γειτνιάζει με το Γέρακα και νότια με την Αγία Παρασκευή. Αποτελεί το βορειοανατολικό άκρο των Αθηνών, λίγο πριν το Δάσος της Πεντέλης, αν και οι δυνάμεις αστικοποίησης φαίνεται να το ξεπερνούν. Οι συντεταγμένες της πόλης είναι 38°1′53″N 23°49′40″E.
Κλιματολογικά Δεδομένα
Ο πλησιέστερος ιδιωτικός μετεωρολογικός σταθμός εντοπίζεται στη γειτονική Αγία Παρασκευή. Σύμφωνα με τα δεδομένα του σταθμού ψυχρότερος μήνας ήταν ο Φεβρουάριος με μέση ελάχιστη θερμοκρασία που άγγιξε τους 6,9 βαθμούς κελσίου, ενώ θερμότερος ήταν ο Ιούλιος με μέση μέγιστη 33,1 βαθμούς. Στον πιο υγρό μήνα αναδεικνύεται ο Μάϊος με επίπεδα υετού που ανέρχονται σε 102.4 mm, ενώ πιο ξηροί εμφανίζονται οι θερινοί μήνες.[2]
| Μέσες Ετήσιες Θερμοκρασίες | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
| Ετήσιος Υετός | ||||||||||||||||||||||||||
|
Τα στοιχεία αυτά εμφανίζουν λίγο πιο υψηλές θερμοκρασίες από τις συνήθεις της περιοχής, καθώς το 2007 ήταν μια θερμή χρονιά. Εναλλακτικά, μπορείτε να ανατρέξετε στις μετρήσεις του Εθνικού Σταθμού Νέας Φιλαδέλφειας για την περίοδο 1955-1997.[3]
Ετυμολογικές & Ερμηνευτικές Αναφορές
Αναφορές στο όνομα "Βριληττός" γίνονται από τον Θουκυδίδη, τον Ηρόδοτο και το Στράβονα. Προέρχεται από τα συνθετικά "βρι=ισχυρός" εκ του ρήματος "βριάω=έχω ισχύ, σφύζω από δύναμη" + "λη" από το "λάας=πέτρα, λίθος" και την κατάληξη "τος". Η ονομασία μπορεί να προέρχεται και από το "βρι=γεμάτο" εκ του ρήματος "βρίθω=σφύζω από, είμαι γεμάτος" και "λη" από το "λάας=πέτρωμα ή μάρμαρο". Το βουνό αποκαλείτο τοιουτοτρόπως λόγω των ισχυρών λευκών πετρωμάτων και των καλαίσθητων μαρμάρων που εξορύσσονταν από αυτό και που χρησιμοποιήθησαν στην κλασική εποχή για τα μνημεία της Ακροπόλεως (καθώς και για τα μοντέρνα κτίρια του 19ου αιώνα στην Αθήνα). Από το βουνό πηγάζει μεγάλος χείμαρρος που διατρέχει την πόλη, τον οποίο αποκαλούσαν οι Χαλανδραίοι "Βριλησσό Ποταμό", το σημερινό Ρέμα Χαλανδρίου. Ο χείμαρος κληροδότησε το όνομα "Βριλήσσια" σε άτυπη συζήτηση των παλαιών κατοίκων με τον πρώτο πρόεδρο στην Οδό Γράμμου.
Στο έμβλημα του Δήμου απεικονίζεται γνωστό αρχαιοελληνικό εύρημα, ενώ στο κεντρικό πάρκο της πόλης (Πλατεία Ελευθερίας) έχει φιλοτεχνηθεί ογκόλιθος, αναπαριστώντας το σχήμα του Δήμου.
Ο κάτοικος της περιοχής ονομάζεται Βριλησσιώτης-Βριλησσιώτισσα, ενώ στον πληθυντικό αποκαλούνται Βριλησσιώτες-Βριλησσιώτισσες.
Ιστορική Εξέλιξη
Η ιστορία των Βριλησσίων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορική εξέλιξη του Πεντελικού. Στο σταυροδρόμι μεταξύ της εύκαρπης γης των Φλυέων και του αρχαίου όρους πραγματοποιείτο η διέλευση των υπέρογκων μαρμάρων έπειτα από εξορύξεις προς την πρωτεύουσα των Αθηναίων. Τα μάρμαρα φαίνεται να μεταφέρονταν από την προέκταση της Οδού Κέας (σύνορα Βριλησσίων-Μελισσίων) από το Πάρκο της Ρεματιάς καθοδικά προς την Οδό Τροίας. [4] Στις εξορύξεις του νότιου τμήματος του βουνού οφείλεται και η άγρια εικόνα της περιοχής του Πατήματος και των βόρειων συνοικιών του Γέρακα. Από την ίδια γη διοχετευόταν το υδροδοτικό φορτίο που ενίσχυε το δεύτερο (κατά άλλους το πρώτο) σύστημα ύδρευσης στην ιστορία της Αττικής, με αφετηρία το σημερινό λόφο του Προφήτη Ηλία στη Νέα Πεντέλη (ζώνη δεξαμενής) και τελικό προορισμό την πλατεία δεξαμενής στο σημερινό Κολωνάκι των Αθηνών, κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους του Αδριανού. Η κεντρική δεξαμενή είχε κατασκευαστεί κατά μήκος του Κηφισού ποταμού που ένωνε τα πευκόφυτα όρη Πεντέλης και Πάρνηθας με την πεδιάδα της ιστορικής πόλης. Έτσι ερχόμαστε στα νεότερα χρόνια, με την Αττική γη να γνωρίζει ολοένα και μεγαλύτερη άνθιση σε κάθε γωνιά της.
Κατά την φραγκοκρατία η περιοχή εμφανίζεται στους χάρτες ως έκταση ανάμεσα στον οικισμό της Φραγκοκλησιάς (σημερινή Τούφα Χαλανδρίου) και Κουφό (Πάτημα Άνω Βριλησσίων).
Στα χρόνια της σύστασης του κράτους των Γραικών γνωρίζει οικιστική ανάπτυξη και ένα γραφικό χωριό βορειοανατολικά της Αθήνας, πλούσιο σε βλάστηση και υδάτινο πλούτο, το όμορφο Χαλάνδρι, σε τοποθεσία του αρχαίου δήμου των Φλυέων, τόπο καταγωγής του Ευριπίδη και πολλών λοιπών επιφανών Αττικών κατοίκων. Το μεγαλύτερο τμήμα των εκτάσεων ανήκουν στον Τούρκο μεγαλογαιοκτήμονα Χαλά. thumb|left|220px|
Η περιοχή είναι προσβάσιμη μέσα από το μονοπάτι της σημερινής οδού Αποστολοπούλου και το κέντρο του χωριού τοποθετείται πλησίον της Ρεματιάς που πηγάζει από το Πεντελικό Όρος και καταλήγει στην πεδιάδα των Χαλανδραίων. Βορειοανατολικά του παραδοσιακού κέντρου κείτονται απέραντες καλλιεργήσιμες εκτάσεις που χρησιμοποιούνται από κατοίκους για γεωργία και κτηνοτροφία, στους πιο προσβάσιμους πρόποδες του Πεντελικού Όρους, στο "Πάτημα" του βουνού. Η περιοχή ανήκει σε γεωργική εταιρία, από την οποία απαλλοτριώνονται το 1930 κτήματα και παραχωρούνται με κλήρο προς αποκατάσταση των ακτημόνων προσφύγων καλλιεργητών. Ο αυτόνομος οικισμός στήνεται εντός των διοικητικών ορίων του Χαλανδρίου, στο βορειοανατολικό τμήμα. Οι κάτοικοι εκμεταλλεύονται τα αμπέλια και τις ελιές που έχουν προικίσει την ευρύτερη γη του πεντελικού τοπίου, προσελκύοντας Μαραθωνείς γεωργούς, ενώ η περιοχή προσφέρεται και για βοσκή των ζώων των Σαρακατσαναίων Πεντελιωτών. Βάσει ρυμοτομικού σχεδίου που συντάσσεται από τους Πολιτικούς Μηχανικούς Κουρλιάνσκη και Ντοπούλωφ, διαχωρίζεται σε δύο τομείς, Ι και ΙΙ, σε κληροτεμάχια των 450 και 1.800 τετραγωνικών μέτρων. Κάθε κληρούχος δύνατο να πάρει ένα μικρό κληροτεμάχιο για κατοικία και ένα μεγάλο για καλλιέργεια.
Το 1935 ο οικισμός των Βριλησσίων μετρά έκταση 670 στρεμμάτων και υπάγεται σε ολοκληρωμένο ρυμοτομικό σχεδιασμό.
Στα χρόνια της γερμανικής κατοχής το Χαλάνδρι ερημώνει και σε κεντρική έκταση της περιοχής δημιουργείται το τοπικό μαυσωλείο προς τιμήν των χαμένων κατοίκων της περιοχής από τον εφιάλτη του πολέμου, λίγο μετά την απελευθέρωση. Στο Πάτημα δημιουργείται και ο τοπικός τάφος των πεσόντων αγροτών της περιοχής. Στα προσεχή χρόνια, λατόμοι έρχονται από διάφορες περιοχές της Ελλάδος όπως Πάρο, Νάξο, Σαντορίνη προκειμένου να εργαστούν στα λατομεία του Πεντελικού που ανθούν στην περιοχή.
Το ιστορικό βουνό χάνει ένα μεγάλο μέρος της ομορφιάς του, αλλά η περίοδος αυτή συνδέεται με την ενίσχυση των Ελλήνων υπηκόων ώστε να εξασφαλίσουν τα προς το ζην. Παρά ταύτα, η γειτονική περιοχή διασώζει το φυσικό της κάλλος και μικρά παραπήγματα οικοδομούνται γύρω από τη μονή Αναλήψεως του Κυρίου και του Αγίου Αντωνίου λίγο πιο ανατολικά.
Το 1948 γίνονται στη περιοχή οι πρώτες προσπάθειες διάτρησης του εδάφους που αποδεικνύεται πλούσιο σε νερό με συνέπεια την σταδιακή ανάπτυξη της περιοχής, που αρχικά λαμβάνει παραθεριστικό χαρακτήρα. Με το Β.Δ. 8/6/49 (ΦΕΚ 164Α/29/7/49), ο συνοικισμός αποσπάται από το Δήμο Χαλανδρίου και συνιστά αυτόνομη κοινότητα μόλις 825 κατοίκων, σύμφωνα με απογραφή του 1951. Το όνομα που αποφασίζεται να δοθεί στη νεοιδρυθείσα κοινότητα της Ανατολικής Αττικής είναι "Βριλήσσια", ονομασία ιστορική που τιμά το ξεχασμένο όνομα του Βριλησσού, ήτοι τη σημερινή Πεντέλη. Πρωτεύουσα της νομαρχίας καθίσταται η γειτονική πόλη της Αγίας Παρασκευής. Με την 8/1955 απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου Ορίων Δήμων και Κοινοτήτων του Νομού Αττικής και με την 33/1960 απόφασή του γίνεται επέκταση των διοικητικών ορίων από τα 670 στα 3.876 στρέμματα. Στις 17/9/1959 το ρυμοτομικό σχέδιο προχωρά από την Οδό Πίνδου μέχρι την Οδό Πάρνηθος.
Το 1969 εντάσσεται στο σχέδιο πόλης η περιοχή μεταξύ της Λεωφόρου Πεντέλης και του Ρέματος και το 1974 η περιοχή από τη Θερμοπυλών έως την Αγίου Αντωνίου και από την Παρνασσού έως την Ολύμπου. Πολλοί που πάσχουν από άσθμα εκείνη την εποχή έρχονται για παραθερισμό λόγω του καλού κλίματος και κάπως έτσι αρχίζει ο εποικισμός της περιοχής. Ένα μικρό ποσοστό καταλαμβάνει και ο αγροτικός πληθυσμός που μετακινείται από το Μαραθώνα προς την περιοχή (όπως επίσης και στην Ανθούσα, το Γέρακα και τα Μελίσσια), ενώ αρκετά είναι και τα μαρμαράδικα στη βόρεια πλευρά λόγω της γειτνίασής του με το δραστήριο σε εξορύξεις Πεντελικό Όρος που λειτουργούν έως και τη δεκαετία του '70, οπότε και κλείνουν προς σεβασμό στο επιβλητικό όρος και παραχωρείται μια έκταση για τη στέγαση των εργατών (σημερινή Νέα Πεντέλη).
Στη δεκαετία του '70, όταν γειτονικές περιοχές οικοδομούνται με φρενήρεις ρυθμούς, τα Βριλήσσια εξακολουθούν να θεωρούνται μια ιδιαιτέρως απομακρυσμένη και αποκομμένη συγκοινωνιακά περιοχή. Οι κάτοικοι συνεισφέρουν τον οβολό τους προς ανοικοδόμηση του τοπικού τους Ναού της Αναλήψεως, έργο που ολοκληρώνεται το 1971. Στα χρόνια που ακολουθούν τίθενται οι πρώτες σωστές βάσεις ανάπτυξης των Βριλησσίων. Χαράσσεται το ιδιαιτέρως προσεγμένο ρυμοτομικό σχέδιο στο κέντρο του δήμου και διαμορφώνεται σταδιακά το προφίλ της περιοχής, γύρω από το παραδοσιακό κέντρο της Αναλήψεως.
Έτσι φθάνουμε στις αρχές της δεκαετίας του '80 με το κέντρο της έως τότε κοινότητος να καλύπτεται κυρίως από εξοχικές κατοικίες και μονοκατοικίες. Το 1986 εντάσσεται στο σχέδιο πόλης το Πάτημα των Άνω Βριλησσίων και το 1999 το Κάτω Πάτημα (σημερινή Ζώνη Δουκίσσης Πλακεντίας).[5]
Οι γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες σταδιακά περιορίζονται και πολλοί μικρογαιοκτήμονες αξιοποιούν τις εκτάσεις τους που αρχίζουν να αποκτούν ξαφνικά αξία. Η κοινότητα, μαζί με τις γειτονικές της περιοχές, ενσωματώνεται στο αθηναϊκό πολεοδομικό συγκρότημα και στο διάστημα που ακολουθεί παρατηρείται εσωτερική "μετανάστευση" κατοίκων από την Πειραϊκή.
Το μεγαλύτερο τμήμα του σημερινού δήμου οικοδομείται κατά τη δεκαετία του '90, οπότε καθίσταται η ευρύτερη περιοχή Βριλησσίων-Μελισσίων-Χαλανδρίου και Πεντέλης πόλος έλξης για πληθώρα ηθοποιών, καλλιτεχνών και δημοσιογράφων. Πλέον, η περιοχή αναγνωρίζεται ως αυτόνομος δήμος, δεν παύει όμως να είναι ξεχασμένη από τον Κρατικό Προϋπολογισμό της Αθηναϊκής Νομαρχίας όσον αφορά αναγκαία έργα υποδομής.
Χαρακτηριστικό στιγμιότυπο αποτελεί η καθιστική διαμαρτυρία μαθητών επί της Λεωφόρου Πεντέλης για την τοποθέτηση φαναριών στις διασταυρώσεις των σχολείων και ιδίως επί της Σισμανογλείου όπου πραγματοποιούνται πολλά ατυχήματα. Λόγω της οικιστικής δημοφιλίας του Πεντελικού Όρους, σε συνδυασμό με την απουσία κτηματογράφησης και το σαθρό νομοθετικό χαρακτήρα του άρθρου 24 του Συντάγματος η δεκαετία του '90 στιγματίζεται από τον εφιάλτη των πυρκαγιών. Η τοπική κοινωνία και η ευρύτερη περιοχή συγκλονίζεται από τις φωτιές που ξεσπούν στο πολύπαθο όρος στη δεκαετία του '80, το 1995 και το 1999, με την παντελή έλλειψη προληπτικής προστασίας και την εθελοτυφλία για την μεταεμπρηστική δόμηση. Οι πιο ευαισθητοποιημένες κοινωνικές ομάδες των μαθητών και καθηγητών των σχολείων, πραγματοποιούν εθελοντικές αναδασώσεις στις καμένες δασικές εκτάσεις του βουνού, ενώ η πόλη των Βριλησσίων έκτοτε καθίσταται ιδιαίτερα ευάλωτη στις πλημμύρες.
Ο σεισμός του 1999 που προκαλείται από τη διέγερση στο ρήγμα της Πάρνηθας συγκλονίζει μεταξύ άλλων δήμων και τα Βριλήσσια. Σε λίγες παλαιές πολυκατοικίες του '70 παρατηρούνται ορισμένες φθορές (κίτρινη σήμανση), ενώ στις πολυκατοικίες του '80 και έπειτα δεν παρατηρούνται φθορές (πράσινη σήμανση), καθότι είναι οικοδομημένες σύμφωνα με τον πρώτο αντισεισμικό κανονισμό του 1984.
Η μεγάλη απόσταση επίσης από το βουνό της Πάρνηθας αποβαίνει σωτήρια, σε αντίθεση με περιοχές όπως τα Λιόσια που συνταράσσονται από μεγάλες καταστροφές. Το 2000 καταρτίζεται ο δεύτερος αντισεισμικός κανονισμός με τον οποίο είναι σύμφωνες οι προσεχείς κατασκευές. Όσοι κάτοικοι έχουν την οικονομική ευχέρεια προβαίνουν σε ενίσχυση των υποστυλωμάτων ακόμα και των "πρασίνων" πολυκατοικιών. Εδώ αξίζει να αναφερθεί πως σύμφωνα με αναφορές γαιολόγων, μια πιθανή διέγερση στο ρήγμα της Πεντέλης δύναται να αντισταθμιστεί από τα σκληρά της πετρώματα, όπως και στον Υμηττό, σε αντίθεση με τα ευάλωτα πετρώματα της Πάρνηθος και του Αιγάλεω.
Στις αρχές του 2000, οπότε και ολοκληρώνεται η οικιστική ανάπτυξη του δήμου, γίνεται τόπος μόνιμης κατοικίας και για Αμερικανούς, καθώς βρίσκεται στο σταυροδρόμι Κηφισιάς και Αγίας Παρασκευής (περιοχές με πολλούς κατοίκους ή επισκέπτες από Αμερική λόγω των ξενοδοχείων και των κολλεγίων αντίστοιχα). Το μεγαλύτερο κομμάτι των οικοδομήσιμων εκτάσεων έχει πλέον καλυφθεί και οι πιο ορεινές και φιλήσυχες γειτονιές αρχίζουν να ελκύουν πληθυσμό από τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα, καθότι αδύνατες να οικοδομηθούν με τη μέθοδο της αντιπαροχής ως κατακερματισμένες και επί του ορεινού τοπίου ευρισκόμενες.
Το 2004 καθίσταται έτος καθοριστικό για την ανάπτυξη των Βριλησσίων. Με τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στο γειτονικό Μαρούσι, σε συνδυασμό με κάποιες πολιτικές συγκυρίες, ο δήμος ευνοείται και βγαίνει από την αφάνεια και την απομόνωση με έργα που επιζητούσε για τουλάχιστον 15 χρόνια. Συνδέεται με την Αθήνα και την υπόλοιπη Αττική μέσω της Αττικής Οδού, του Μετρό και του προαστιακού σιδηροδρόμου, εγκαινιάζεται δημοτική συγκοινωνία, βελτιώνονται κάποιες λεωφορειογραμμές και πραγματοποιούνται αντιπλημμυρικά σε ορισμένες γειτονιές που τα είχαν μεγάλη ανάγκη.
Ο μεγαλύτερος όγκος των ελεύθερων χώρων αξιοποιείται μέσα στο διάστημα που ακολουθεί, καθώς διαμορφώνεται το Αττικό Πάρκο και γίνονται τα απαραίτητα έργα για την πρόσβαση σε αυτό, αξιοποιείται το πάρκο ΤΥΠΕΤ, έκταση απρόσιτη μέχρι τότε και εγκαθίσταται μοντέρνο πολιτιστικό κέντρο εντός του πάρκου, ενώ δημιουργούνται μικρές οάσεις πρασίνου σε κάθε γειτονιά. Έπειτα από τον οικιστικό κορεσμό της περιοχής, τα Βριλήσσια αρχίζουν να προσελκύουν το ενδιαφέρον Βρετανών και Γάλλων που επενδύουν στην περιοχή ως τόπο μόνιμης κατοικίας, ανακαινίζοντας παραμελημένα παλαιά αρχοντικά, όπως και στο ευρύτερο πεντελικό τοπίο.
Μετά από μακροχρόνιους και επίπονους αγώνες οι κάτοικοι των Βριλησσίων κατορθώνουν να πάρουν αυτό που τους ανήκει. Σε επίσημη τελετή που πραγματοποιείται, παραδίδεται η ναυτική βάση στο δήμο, που μέχρι τότε λειτουργούσε ως χώρος αποθήκευσης μπάζων και απορριματοφόρων και διαμορφώνεται ένα υψηλής αισθητικής άλσος σε έκταση όπου επρόκειτο να εγκατασταθούν κεραίες υπερυψηλής τάσης της ΔΕΗ. Η διαπλάτυνση στο κεντρικό τμήμα της κύριας λεωφόρου του δήμου δίνει μια μεγάλη ανάσα στο κέντρο που ασφυκτιούσε μετά την έλευση της Αττικής Οδού και η πεζοδρόμηση και ανάπλαση της κεντρικής πλατείας αναλήψεως καθιερώνει το χαρακτηριστικό κέντρο εστίασης του δήμου. Πραγματοποιείται διάνοιξη δρόμων προς το μετρό της Πλακεντίας και γίνονται οι κατάλληλες συγκοινωνιακές επεμβάσεις για την αποτροπή της διαμπερούς κυκλοφορίας, ενώ μετά από 2 χρόνια κάνει στάση ο διερχόμενος Προαστιακός Σιδηρόδρομος στην κύρια είσοδο της πόλης. Τα Βριλήσσια επιπλέον εντάσσονται στο Σύνδεσμο Δήμων και Κοινοτήτων για την Προστασία και Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ) με 22 μέλη και πρόεδρο το Δήμαρχο Πεντέλης για την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση πιθανών πυρκαγιών.[6]
Δημογραφικά Χαρακτηριστικά
Πληθυσμιακή Εξέλιξη
Τα Βριλήσσια άρχισαν να κατοικούνται μαζικά κυρίως στα τέλη της δεκαετίας του '70 και έως τα τέλη του '90 άρχισε ο οικιστικός τους κορεσμός. Στον πίνακα που ακολουθεί διαφαίνεται η πληθυσμιακή εξέλιξη του δήμου Βριλησσίων, βάσει των απογραφών του 1981, 1991 και 2001, καθώς και εκτιμήσεις για την ανοικοδόμηση έως το 2007 :
| Πληθυσμιακή Εξέλιξη Βριλησσίων | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Χρονολογία | Πληθυσμός Δήμου | Έκταση Δήμου | Πυκνότητα Δόμησης | Προστιθείς Πληθυσμός | Νέα Αύξηση Πληθυσμού | Αθροιστική Αύξηση |
| 1951 | 825 κάτοικοι | 3,856 χμ2 | 214 κάτοικοι/χμ2 | 825 κάτοικοι | - | - |
| 1961 | 2.353 κάτοικοι | 3,856 χμ2 | 610 κάτοικοι/χμ2 | +1.528 κάτοικοι | +185% | 185% |
| 1971 | ? κάτοικοι | 3,856 χμ2 | ? κάτοικοι/χμ2 | +? κάτοικοι | ?% | ?% |
| 1981 | 7.587 κάτοικοι | 3,856 χμ2 | 1.968 κάτοικοι/χμ2 | 7.587 κάτοικοι | - | - |
| 1991 | 16.571 κάτοικοι | 3,856 χμ2 | 4.297 κάτοικοι/χμ2 | +8.984 κάτοικοι | +118,4% | 118,4% |
| 2001 | 25.582 κάτοικοι | 3,856 χμ2 | 6.634 κάτοικοι/χμ2 | +9.011 κάτοικοι | +54,4% | 172,8% |
| 2007 | 40.000 κάτοικοι | 3,856 χμ2 | 10.373 κάτοικοι/χμ2 | +14.418 κάτοικοι | +56,3% | 229% |
| 170px | 610px|Πυκνότητα Δόμησης Μητροπολιτικού Συγκροτήματος |
πρωτογενείς πηγές:ΕΣΥΕ, Δήμος Βριλησσίων
- έγινε αναπροσαρμογή στη σημερινή έκταση του δήμου ώστε τα στοιχεία να είναι συγκρίσιμα
Δημογραφική Ανάλυση
Στην ενότητα αυτή γίνεται μια παρουσίαση του χρονικού εποικισμού των Βριλησσίων όπου διαφαίνονται οι πληθυσμιακές ανακατατάξεις στην Αττική και οι επιρροές που δέχθηκαν τα Βριλήσσια για την ανάπτυξή τους. Ο εποικισμός της πόλης παρουσιάζεται με βάση το δείκτη της πυκνότητας δόμησης, σε σύγκριση με λοιπές περιοχές των Αθηνών.
Έπειτα ακολουθεί μια ανάλυση της πληθυσμιακής διάρθρωσης της πόλης, καθώς και του μορφωτικού και εισοδηματικού επιπέδου των κατοίκων σε σύγκριση με τους μέσους όρους της Νομαρχίας Αθηνών.
Χρονικό Εποικισμού
Η πληθυσμιακή ανάπτυξη του δήμου ξεκινάει από τις μετακινήσεις των εύπορων Πειραιωτών μετά τη βαριά εκβιομηχανοποίησή του, παράλληλα με τη γεωργική και κτηνοτροφική χρήση των ευρύτερων πεντελικών κτημάτων από τους Μαραθωνείς στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα. Μεγάλες πληθυσμιακές μάζες μετακινούνται προς την αναπτυσσόμενη τότε Αθήνα και η διαδικασία αυτή σηματοδοτεί τη μετάβαση από τη βιομηχανική ανάπτυξη στην ανάπτυξη του τριτογενούς τομέα. Στην Αθήνα και τα τότε περίχωρά της δημιουργούνται όμορφοι συνοικισμοί όπως το Παγκράτι, η Κυψέλη, το Γαλάτσι, τα Πατήσσια κ.α. Συνοικισμό απότελεί και το απομακρυσμένο Χαλάνδρι που αργότερα αναγνωρίζεται ως Κοινότητα της Ανατολικής Αττικής. Εξάλλου ιστορικά, από την εποχή του Κλεισθένους στην αρχαία Αθήνα η περιοχή του Χαλανδρίου υπάγεται στην ιστορική Μεσογαία, στην καρδιά της Αττικής. Το Χαλάνδρι αποτελεί πέρασμα από την Αθήνα προς το Λαύριο, μέσω του παλαιού σιδηροδρομικού δικτύου που ξεκινούσε από τη Νέα Ιωνία και μέσα από την οδό Παλαιολόγου διερχόταν από το Χαλάνδρι προς την Παλλήνη, την Κάντζα και την Παιανία στη διαδρομή προς το Λαύριο. Η Παλλήνη αναπτύσσεται στα ίδια πρότυπα με πιο αργή ανάπτυξη και τα χαρακτηριστικά της τότε βόρειας μεσογαίας είναι διάχυτα στις βορειοανατολικές αυτές περιοχές. Μαζί με το Μαραθώνα δανείζουν πολλά στοιχεία σεβασμού στην αρχαιοελληνική ιστορία, ενώ μεταδίδουν σε μικρότερο βαθμό τον αγροτικό τους χαρακτήρα.
Παράλληλα αναπτύσσεται και η όμορφη Κηφισιά, πόλη όπου κατοικούν από παλιά οι αρχοντικές οικογένειες των Αθηνών μέσα στο όμορφο τοπίο της σύμπτυξης της Πάρθηνας και του Πεντελικού Όρους. Οι ευγενείς της εποχής επιλέγουν την περιοχή αυτή ως τόπο μόνιμης διαμονής, μακρυά από τις επιχειρήσεις τους στην Αθήνα και τον Πειραιά όπου κατεβαίνουν συχνά. Αναπτύσσεται συνεπώς η τάση διαμονής μακρυά από τον τόπο εργασίας, σε ένα τοπίο που δύναται να προσφέρει ένα καλό βιοτικό επίπεδο.
Η Αθήνα αρχίζει πολύ σύντομα να παρουσιάζει πληθυσμιακή έκρηξη γύρω στη δεκαετία του '60 και τα παλαία αρχοντικά και κατοικίες αντικαθίστανται μαζικά από πολυώροφες πολυκατοικίες. Η δόμηση είναι ιδιαιτέρως πυκνή, ο σεβασμός στο πράσινο αντικαθίσταται από τη αξιοποίηση της μεθόδου της αντιπαροχής με σκοπό να βολευθούν οι ταλαιπωρημένες οικογένειες των Αθηνών. Η ανάπτυξη της εποχής δε συνοδέυεται από τα απαραίτητα συγκοινωνιακά έργα και το περιβάλλον γίνεται σταδιακά ασφυκτικό. Όλα αυτά δημιουργούν την ανάγκη μετακίνησης σε πιο απομακρυσμένους προορισμούς και υιοθέτηση της χρήσης του ΙΧ. Εκείνη την περίοδο παρατηρείται αύξηση του πληθυσμού στο Χαλάνδρι όπου στήνονται όμορφα σπιτικά στολισμένα από άνθη και πευκόφυτες αυλές. Ταβέρνες ξεφυτρώνουν στο κέντρο του Χαλανδρίου και εκδρομείς καταφθάνουν από την Αθήνα για να περάσουν ένα όμορφο σαββατοκύριακο. Μετά την πυκνή κάλυψη της γης στο Γαλάτσι, τους Αμπελοκήπους και τον αναπτυσσόμενο τότε Χολαργό που γνωρίζει μεγάλη ανοικοδόμηση, αρχίζουν να οικοδομούνται πολυκατοικίες και στο Χαλάνδρι. Στην περίπτωση αυτή η πυκνή δόμηση της Αθήνας αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή καθώς ανεγείρονται λιγότεροι όροφοι, υπάρχει μια καλύτερη αισθητική και προβλέπονται ιδιόκτητοι χώροι στάθμευσης λόγω της χρήσης του ΙΧ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της εσωτερικής μετανάστευσης αποτελεί ο ηθοποιός Δημήτρης Παπαμιχαήλ που μετακινείται από τον υπερκορεσμένο Πειραιά στο Χαλάνδρι, δανείζοντας το όνομά του στο Ευριπίδειο Δημοτικό Θέατρο Ρεματιάς του Χαλανδρίου.
Πολλοί Χαλανδραίοι ανεβαίνουν τα σαββατοκύριακα με το ΙΧ τους στο Δάσος της Πεντέλης για να επισκεφθούν τις όμορφες ταβέρνες, να κάνουν έναν περίπατο στη φύση ή για πικνίκ. Το Πεντελικό Όρος ανέκαθεν προκαλούσε δέος στους Αθηναίους λόγω της πλούσιας θρησκευτικής και λοιπής ιστορίας του, ενώ ερέθιζε παράλληλα τα φυσιολατρικά τους αισθήματα. Το δάσος είναι προσβάσιμο από την παραρεμάτια και πευκόφυτη οδό Πεντέλης, κατά μήκος της οποίας οικοδομούνται τα πιο όμορφα αρχοντικά των Χαλανδραίων. Στις βόρειες εκτάσεις της λεωφόρου οι επισκέπτες διέρχονται και από μια μικρή κοινότητα της Ανατολικής Αττικής που έχει αποσπασθεί από το Χαλάνδρι από το 1949, τα Βριλήσσια. Στα Βριλήσσια και συγκεκριμένα στην Ανάληψη, γύρω από την Οδό Γράμμου κατοικούν οικογένεις που έχουν κατέβει από το Μαραθώνα, αγοράζοντας τη σχετικά φθηνή γη, πλούσια σε ελαιόδενδρα και λοιπά καλλιεργήσιμα είδη και στήνουν τη μικρή υποτυπώδη αγορά (καφενείο, κάβα, παντοπωλείο κ.α.). Στην ευρύτερη περιοχή κατοικούν και ορισμένοι νησιώτες που έρχονται να εργαστούν στα λατομεία της Πεντέλης (από Λήμνο, Πάρο, Αντίπαρο, Τήνο, Νάξο, Ικαρία), καθώς και πολλοί Κρητικοί (κυρίως από το Αρκάδι), που μετακομίζουν από τη Ραφήνα. Στην ανατολική γειτονιά της Οδού Κύπρου εγκαθίστανται πολλοί αρβανίτες από την Ήπειρο που μετακινούνται από τη μεσογαία, όπως επίσης και στο γειτονικό Μαρούσι και το Χαλάνδρι. Ασχολούνται με τη γεωργία και οικομούν όμορφες αγροτικές βίλες σε μεγάλες εκτάσεις γης. Πολλοί Πειραιώτες γοητεύονται από το καθαρό κλίμα της περιοχής και επιλέγουν την περιοχή ως τόπο μόνιμης διαμονής. Άλλοι επιλέγουν την περιοχή για παραθερισμό και οικοδομούν εξοχικά. Μάλιστα οι Πειραιώτες διανύουν τεράστιες αποστάσεις καθημερινά για την πρόσβασή τους στην Ελευσίνα και τούμπαλιν και ενώ δεν υπάρχει καλή συγκοινωνιακή υποδομή, αλλά η εποχή αυτή συνδέεται με την αύξηση της χρήσης των ΙΧ. Στα τέλη του '70 παρατηρείται πληθυσμιακό κύμα από την υπερκορεσμένη Αθήνα, κυρίως από τις βορειοανατολικές συνοικίες της όπως Κολωνάκι, Λεωφόρος Αλεξάνδρας, Γκύζη, Γηροκομείο και Αμπελόκηποι.
Την ίδια εποχή αναπτύσσεται γοργά και μια μικρή κοινότητα Αρβανιτών στις εύφορες εκτάσεις νότια της Κηφισιάς, το Αμαρούσιο, όπου πολλοί Αθηναίοι σπεύδουν να επενδύσουν σε γη παρακολουθώντας την οικονομική εκτίναξη της Κηφισιάς. Οι περιοχές αυτές καθίστανται ιδιαιτέρως δημοφιλείς, καθότι προικισμένες με πράσινο, αλλά και λόγω του υψηλού εισοδηματικού επιπέδου των κατοίκων τους που δεν επιτρέπουν μια πυκνή δόμηση όπως στην Αθήνα και καθίστανται σχετικά απλησίαστες, αλλά και οι περισσότεροι Αθηναίοι έχουν καλλιεργήσει γενικά μια φιλοσοφία διαμονής κοντά στο κέντρο όπου παρατηρείται υπερσυγκέντρωση υπηρεσιών, αγοράς και εργασίας. Η περιοχή επηρρεάζεται και από την ανάπτυξη του ελληνικού κινηματογράφου, ως τόπος γέννησης της Αλίκης Βουγιουκλάκη και η ευρύτερη περιοχή των βορείων προαστίων, όπως αποκαλούνται τότε, προσελκύει τις τάξεις των ηθοποιών, καλλιτεχνών και δημοσιογράφων, συνδικαλιστών και πολιτικών. Σύμφωνα δε με συνέντευξη του Κώστα Βουτσά, η Αλίκη Βουγιουκλάκη είχε συντελέσει στο να ανέβει κατά πολύ το κασέ των θεατρικών ηθοποιών, κάτι που έφερε στο δήμο οικονομικά άνετους κατοίκους. Πολλοί ηθοποιοί δε της τηλεόρασης κάνουν "ανοίγματα" που αργότερα, λόγω του ευκαιριακού χαρακτήρα του χώρου του θεάματος, αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα.
Ο κ.Τάκης Βουγιουκλάκης είναι σήμερα πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Βριλησσίων. Ιδιαίτερα αγαπητός δημότης ήταν και ο δημοφιλής ηθοποιός Σωτήρης Μουστάκας καθώς και πολλοί άλλοι γνωστοί ηθοποιοί.
Παράλληλα παρατηρούνται πληθυσμιακές ανακατατάξεις με Νέα Μάκρη (Νέος Βουτζάς) και Ραφήνα (Καλλιτεχνούπολη).
Σταδιακά δημιουργείται η μεσοαστική τάξη που καλύπτει μεγάλο μέρος του αττικού πληθυσμού και οι περιοχές αυτές γίνονται πιο δημοφιλείς στο ευρύ κοινό. Τα Βριλήσσια επηρρεάζονται κατά τη δεκαετία του '80 και του '90 έντονα από αυτή τη φιλοσοφία των βορείων προαστίων που προσελκύει τα καλλιτεχνικά στρώματα και τη μεσαία τάξη. Η αξία της περιοχής εκτινάσσεται και οι εκτάσεις γης των παλαιών κατοίκων αξιοποιούνται με τη μέθοδο της αντιπαροχής (Γειτονιά Κύπρου). Τα Βριλήσσια εντάσσονται ως Δήμος στο ανατολικό άκρο της Αθήνας, μαζί με το Χαλάνδρι και την Αγία Παρασκευή. Ο γρήγορος πλουτισμός της μεσαίας τάξης χαρακτηρίζει τους νέους κατοίκους που επιθυμούν ένα τόπο διαβίωσης με σεβασμό στο πράσινο, εξορθολογισμένη δόμηση σαν τις κηπουπόλεις των βορείων προαστίων, τη στιγμή που ανθεί και ο δανεισμός με την πτώση των καταθετικών επιτοκίων που αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για αποταμίευση. Την ίδια εποχή γίνεται και η απελευθέρωση των ενοικίων και η απληστία των Αθηναίων στρέφει πολλούς στο δανεισμό, οπότε οικοδομούνται όμορφες πολυκατοικίες και μεζονέτες στην περιοχή των Βριλησσίων. Εξάλλου η από κοινού συμβίωση στις πολυμελείς πολυκατοικίες έχει αρχίσει να κουράζει τους Αθηναίους που επιθυμούν επιστροφή στις αυτόνομες κατοικίες.
Την ίδια περίοδο, τα Βριλήσσια γίνονται χώρος υποδοχής εργαζομένων ή συνταξιούχων των στρατιωτικών δυνάμεων που δείχνουν μια προτίμηση στα βορειοανατολικά προάστια από την εγκατάσταση του Πενταγώνου στο Νέο Ψυχικό, αλλά και της ευρύτερης στρατιωτικής και αστυνομικής ζώνης της Κατεχάκη που προέρχονται με τη σειρά τους από τις ανατολικές συνοικίες και προάστια των Αθηνών. Πληθυσμιακές ομάδες των σωμάτων αυτών που δεν βολεύονται στον οικισμό του Παπάγου μετακινούνται όλο και πιο βόρεια, από το Νέο Ψυχικό στο Χολαργό και στο Χαλάνδρι κι από εκεί στην Τούφα, ενώ παράλληλα επενδύουν στη σχετικά φθηνότερη γη των Βριλησσίων όπου μετεγκαθίστανται αργότερα κατά τη συνταξιοδότησή τους. Επιπλέον, καταφθάνουν και λοιπές οικογένειες που αγάπησαν το Χολαργό στα αρχικά αναπτυξιακά του πρότυπα, προτού βιώσει το δεύτερο μεγάλο κύμα αστικοποίησής του. Η μεγάλη απόσταση των Βριλησσίων από το κέντρο των Αθηνών και η οικοδομική φιλοσοφία των μεγάλων οικογενειακών διαμερισμάτων αποτελούν δύο σημαντικούς ανασταλτικούς παράγοντες μαζικής ανοικοδόμησης από μικρές και μεσοαστικές ομάδες και τροχοπέδη για μια ευλίγιστη αγορά ενοικίων, στα πρότυπα του νέου Χολαργού.
Παράλληλα, τα παλαιά κτίσματα της περιοχής καθίστανται φιλόξενα και προσιτά στους οικονομικούς μετανάστες, κατά κύριο λόγο οικογενειάρχες που διαμένουν με πολλά μέλη της οικογενείας τους, σε γειτονιές όπως το Πάτημα, η γειτονιά Κύπρου, οι περιφερειακές ζώνες αλλά και το κέντρο. Πολλές δε κατοικίες παρέχουν το προνόμιο της μεγάλης αυλής κατά τα παλαιά οικιστικά πρότυπα του οικισμού. Η πληθυσμιακή αυτή ομάδα φαίνεται να ενσωματώνεται αρμονικά με τους παλαιοτέρους κατοίκους καθώς τα Βριλήσσια είναι μια μικρή πόλη. Ορισμένες οικογένειες επιζητούν διαμέρισμα προς ενοικίαση αλλά συχνά αδυνατούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους λόγω των υψηλών μισθωμάτων των μεγάλων διαμερισμάτων, προκαλώντας δυσπιστία σε πολλούς εκμισθωτές.
Οι κάτοικοι που βελτιώνουν ακόμη περισσότερο την οικονομική τους κατάσταση (όπως στρατιωτικοί, δημοσιογράφοι και πολιτικοί) δυσφορούν από την αύξηση του πληθυσμού προερχόμενου από το Χαλάνδρι και στρέφονται στον εποικισμό των πεντελικών κτημάτων και της Κάντζας. Νεότεροι στρέφονται σε οικονομικές λύσεις του Χολαργού όπου η αγορά ενοικίων είναι πιο φιλική, ενώ η οικονομική καχεξία της πρώτης δεκαετίας του 2000 στρέφει νέα ζευγάρια στον αναπτυσσόμενο Γέρακα, το Πάτημα, τα Γλυκά Νερά και την Παλλήνη, την Παιανία και το Κορωπί. Μάλιστα είναι εξαιρετική η ομοιότητα στην οικοδομική και κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη στο Φούρεσι (Πράσινος Λόφος) και στο βορειοανατολικό Γαργηττό (Ρέμα Γέρακα) με τα Άνω Βριλήσσια (Πάτημα Βριλησσίων). Επίσης παρατηρούνται πληθυσμιακές ανακατατάξεις με Μαρούσι και Μελίσσια, καθώς και μετακινήσεις προς το Πικέρμι (Ντράφι), την Κερατέα, Άγιο Στέφανο κ.α.
Σύμφωνα με εργασία του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας[7], προβλέπεται τα Βριλήσσια να δεχθούν νέο πληθυσμό.
Ηλικιακή Διάρθρωση
Παρατηρώντας το διάγραμμα της πληθυσμιακής διάρθρωσης των βριλησσιωτών, εξάγουμε τα εξής συμπεράσματα:
- Οι γυναίκες είναι περισσότερες από τους άνδρες.
- Ο γυναικείος πληθυσμός παρουσιάζει περισσότερες μεταβολές, ενώ ο αντρικός κατανέμεται πιο ομοιόμορφα. Στις νεαρές ομάδες ο αντρικός και ο γυναικείος πληθυσμός καταλαμβάνουν παρόμοια ποσοστά, ενώ οι διαφοροποιήσεις ξεκινούν κυρίως στις οικονομικά δραστήριες ηλικίες.
- Ο οικονομικά δυνάμει ενεργός πληθυσμός (30-55 ετών) καταλαμβάνει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, τόσο του αντρικού, όσο και του γυναικείου, με θετικές επιπτώσεις στην οικονομία της πόλης. Αυτό το τμήμα του γυναικείου πληθυσμού καταλαμβάνει και το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών. Συγκεκριμένα, ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός της πόλης το 2001 ανέρχεται σε ποσοστό 12.256 άτομα, δηλαδή ποσοστό 48% (οι μισοί κάτοικοι).
- Παρατηρείται μια μετατόπιση του πληθυσμιακού όγκου προς τις γηραιότερες πληθυσμιακές ομάδες, δηλαδή μια τάση γήρανσης του πληθυσμού, οπότε επιβάλλεται ο δήμος να λάβει περαιτέρω μέτρα κοινωνικής περίθαλψης των μεγαλυτέρων. Παρά ταύτα παρατηρείται μικρό ποσοστό πολύ γηραιού πληθυσμού.
- Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας είναι φανερό και στην πόλη των Βριλησσίων, καθώς ο νεανικός πληθυσμός θα μπορούσε να είναι και μεγαλύτερος.
Εθνολογική Διάρθρωση
Στο Δήμο Βριλησσίων κατοικούν κατά την απογραφή του 2001 1.244 αλλοδαποί, καταλαμβάνοντας το 4,68% των κατοίκων της απογραφής εκείνης της πέριόδου. Μεγάλο ποσοστό καταλαμβάνουν τα άτομα αλβανικής ιθαγένειας (28,3% των αλλοδαπών).
Από το διάγραμμα του αλλοδαπού πληθυσμού εξάγονται τα εξής συμπεράσματα:
- Ο αλλοδαπός πληθυσμός καταλαμβάνει μικρό ποσοστό του βριλησσιώτικου πληθυσμού κατά την απογραφή του 2001.
- Οι αλλοδαπές γυναίκες είναι περισσότερες από τους άνδρες.
- Οι οικονομικά δραστήριες ηλικίες καταλαμβάνουν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, τόσο του αντρικού, όσο και του γυναικείου.
Μορφωτικό Επίπεδο
Όσον αφορά την εκπαίδευση των κατοίκων, παρουσιάζονται υψηλοί μορφωτικοί δείκτες σε σύγκριση με τους μέσους όρους της Νομαρχίας Αθηνών. Συγκεκριμένα, το 41,16% του πληθυσμού κατέχει ιδιαίτερα υψηλή μόρφωση σε σχέση με το μέσο όρο του 25,28% του πληθυσμού της Νομαρχίας Αθηνών (ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση), ενώ μεγάλο τμήμα των βριλησσιωτών έχει μέτριο επίπεδο μόρφωσης. [8] Τα στοιχεία αυτά δείχνουν και τη μετατόπιση του πληθυσμού προς τον τριτογενή τομέα και την αποφυγή χειρωνακτικών εργασιών. Αυτό δικαιολογείται και από το μεγάλο ποσοστό οικιστικής χρήσης της γης σε αντίθεση με το μικρό ποσοστό αγροτικής χρήσης, καθώς και από την έλλειψη βιομηχανικών χώρων και την ανάγκη μετακινήσεων προς τις εταιρίες όμορων περιοχών των Αθηνών (Αττική Οδός, Μετρό, Προαστιακός).[9][10] Μάλιστα όσοι ασχολούνται με χειρωνακτικές εργασίες έχουν ως βασική εστία εργασίας τη Λ. Αναπαύσεως, τα μαρμαράδικα του Πατήματος και το Γέρακα. Η δράση της δημοτικής αρχής οφείλει να προσανατολιστεί περισσότερο στην ψηφιακή εκπαίδευση ομάδων του πληθυσμού και στη μείωση των ποσοστών του ψηφιακού αναλφαβητισμού.
Οικονομική Διάρθρωση
Σύμφωνα με στοιχεία του 2001, από τους 25.582 κατοίκους, οι μισοί ήταν οικονομικά ενεργοί, ήτοι 12.256 άτομα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των απασχολουμένων είναι μισθωτοί (71,42%) και το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού απασχολείται στον τριτογενή τομέα (85%). Η διάρθρωση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού ανά οικονομικό κλάδο έχει ως εξής:
|
πρωτογενείς πηγές:ΕΣΥΕ, Δήμος Βριλησσίων
Το εισοδηματικό επίπεδο των κατοίκων χαρακτηρίζεται από μεσοαστικό έως αρκετά υψηλό με αρκετή κοινωνική συνοχή, κάτι που φαίνεται και από τις μικρές αποκλίσεις μεταξύ χαμηλών και υψηλών αντικειμενικών και εμπορικών αξιών, σε αντίθεση με γειτονικές μεγάλες πόλεις (βλέπε Μαρούσι).
Προβλέψεις Πληθυσμιακής Εξέλιξης 2008-2026
| Πληθυσμός Βορειοανατολικού Λεκανοπεδίου | |
|---|---|
| 5.000-10.000 | Πεντέλη, Νέα Πεντέλη, Φιλοθέη |
| 10.000-20.000 | Ψυχικό, Νέο Ψυχικό, Γέρακας, Παπάγου, Μελίσσια |
| 20.000-40.000 | Βριλήσσια, Χολαργός |
| 60.000-80.000 | Μαρούσι, Χαλάνδρι, Αγία Παρασκευή |
| κάτοικοι | Απογραφή του 2001 |
Για την κατανόηση των πληθυσμιακών τάσεων του δήμου, γίνεται σύγκριση με τους περιμετρικούς δήμους της βορειοανατολικής ζώνης του λεκανοπεδίου. O Δήμος Βριλησσίων κατατάσσεται πέμπτος πιο εύκολα οικοδομήσιμος δήμος μετά το Χαλάνδρι, το Μαρούσι, Αγία Παρασκευή και το Χολαργό.[11] Πιο αργά και δύσκολα οικοδομήσιμοι φαίνονται οι δήμοι Μελισσίων (πολλές δασικές εκτάσεις), Γέρακα (χαμηλοί συντελεστές δόμησης σε ύψος και εκτόπιση από το λεκανοπέδιο), Παπάγου (κατειλημένα γήπεδα, υψηλές αξίες και δασικός χαρακτήρας), Νέο Ψυχικό (κατειλημένα γήπεδα και υψηλές αξίες), Φιλοθέη (πολύ υψηλές αξίες και περιοριστικοί κανόνες δόμησης), Νέα Πεντέλη (κατειλημμένα γήπεδα και δασικός χαρακτήρας) και Πεντέλη (δασικός χαρακτήρας και περιοριστική δόμηση, αν και τελευταία έχουν κάνει την εμφάνισή τους στους δύο τελευταίους αμφιβόλου συμμόρφωσης με τους πολεοδομικούς όρους συγκροτήματα μεζονετών και πολυκατοικιών). Εμφανής είναι βέβαια η επιρροή της απόστασης από το κέντρο των Αθηνών (όσο πιο μακρυά, τόσο πιο αργά οικοδομήσιμοι), όπως επίσης και των συγκοινωνιακών έργων που έχουν προγραμματισθεί (σταθμοί μετρό σε Χαλάνδρι, Μαρούσι, Αγία Παρασκευή και Χολαργό). Ρόλο παίζει και η αντίσταση στις επιχειρηματικές και εμπορικές πιέσεις, ένα στοίχημα το οποίο φαίνεται να χάνει ο Δήμος Βριλησσίων με την έκρηξη των εμπορικών χρήσεων υπερτοπικού εμπορίου, με τα κυκλοφοριακά προβλήματα που αυτό συνεπάγεται.
Το 2008, ο τεκμαιρόμενος πληθυσμός του δήμου σύμφωνα με τα ρολόγια ύδρευσης ανέρχεται σε 40.312 άτομα. Το αισιόδοξο σενάριο προβλέπει μια αύξηση πληθυσμού το 2026 της τάξης του 35% του τεκμαιρόμενου πληθυσμού του 2008, ήτοι 54.221 κάτοικοι. Το απαισιόδοξο σενάριο προβλέπει μια επιπλέον αύξηση από το 2016 έως το 2026 +20%, δηλαδή 65.065 άτομα. Στόχος του δήμου είναι η συγκράτησή του στα 55.000 άτομα για μια άνετη και βιώσιμη πόλη ("ρεαλιστικό σενάριο ήπιας παρέμβασης")[12] Αξίζει να αναφερθεί πως οι προβλέψεις του παλαιοτέρου πολεοδομικού σχεδίου στα τέλη της δεκαετίας του '80 είχαν πέσει κατά πολύ έξω από την πραγματικότητα (είχαν υποεκτιμήσει την αύξηση του πληθυσμού), καθώς τότε ήταν ένα αρκετά απόμακρο προάστιο, χωρίς το συγκοινωνιακό όραμα των Αθηνών που έγινε πραγματικότητα μετά τη δύση του 20ου αιώνα. Παρά ταύτα, τα περισσότερα έργα που ήταν να γίνουν στα Βριλήσσια ολοκληρώθηκαν και βαδίζουν με γνώμονα το παρόν και το μέλλον, καθώς δεν έχουν άμεση σύνδεση με την Παλαιά Αθήνα (ουσιαστικά μετρούν ζωή ως χωριό από το 1930 και ως προάστιο από το 1980). Επιπλέον, πολλοί αττικοί δήμοι εμφανίζουν εξίσου συγκριτικά πλεοντήματα τόσο εντός όσο και εκτός λεκανοπεδίου και ήδη έχουν κατατεθεί έρευνες για μετακινήσεις προς την Ανατολική Αττική.
Πολιτική Δράση
Τα Βριλήσσια από το 1949 διανύουν μια πορεία 41 ετών ως κοινότητα έως το 1990 οπότε και καθίσταται Δήμαρχος της πόλης ο κ. Νίκος Παπαδόπουλος. Έκτοτε συγκροτούνται σταδιακά τέσσερις δημοτικές παρατάξεις που συνδιοικούν την πόλη και συμβάλλουν στην ανάπτυξή της μέσα από τις αποφάσεις που εκφράζονται στο δημοτικό συμβούλιο του Δήμου. Το 2007, ακολουθώντας τις σύγχρονες επιταγές της τοπικής αυτοδιοίκησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση συγκροτείται το "Τοπικό Συμβούλιο Νέων" για τη δραστηριοποίηση των νεαρών και δημιουργικών μελών της πόλης στα ζητήματα που την αφορούν.
Δημοτικές Παρατάξεις
| Δημοτικές Παρατάξεις Βριλησσίων | ||
|---|---|---|
| Περίοδος | Παράταξη | Εκπρόσωπος |
| 1990-1998 | Νέα Πνοή | Νίκος Παπαδόπουλος |
| 1999-2002 | Ανθρώπινη Πόλη | Σταμάτης Λώλας |
| 2003-2006 | Νέα Πνοή | Αργύρης Ντινόπουλος |
| 2007-2010 | Νέα Πνοή | Κώστας Ιωαννίδης |
Οι δημοτικές παρατάξεις που δραστηριοποιούνται στην πόλη είναι η "Νέα Πνοή για τα Βριλήσσια" που εκπροσωπείται από το κ. δήμαρχο Κώστα Ιωαννίδη, "Βριλήσσια, Όμορφη Πόλη" που εκπροσωπείται από τον κ. Σταμάτη Λώλα, δήμαρχο της περιόδου 1998-2002, η συλλογική "Δράση για μια Άλλη Πόλη" με τον κ. Γιάννη Τσούτσια και η "Αγωνιστική Δημοτική Κίνηση Βριλησσίων" του κ. Αρχιμανδρίτη. Η επικρατούσα παράταξη, σύμφωνα με τις βουλευτικές εκλογές του 2006, έχει εκπροσωπηθεί από τους κ. Νίκο Παπαδόπουλο, Αργύρη Ντινόπουλο και Κώστα Ιωννίδη.
Διατελέσσαντες Δήμαρχοι
Πρόεδροι και Δήμαρχοι διατελούν στα νεότερα χρόνια της ιστορίας των Βριλησσίων οι κ. Νίκος Παπαδόπουλος, Σταμάτης Λώλας, Αργύρης Ντινόπουλος και Κώστας Ιωαννίδης. Ο κύριος Παπαδόπουλος προσφέρει τις υπηρεσίες του για ένα διάστημα στο γειτονικό Μαρούσι, ένα Δήμο με πολλά και ποικίλλα προβλήματα που ταλανίζουν τους κατοίκους του, ενώ έπειτα επιστρέφει στα Βριλήσσια και τιμάται με τον τίτλο του Επιτίμου Προέδρου.
Πολιτικές Πρωτοβουλίες
Οι δημοτικές αρχές των Βριλησσίων έχουν εργαστεί σκληρά στην οικοδόμηση γερών σχέσεων με το γειτονικό Δήμο Χαλανδρίου, το Δήμο Πεντέλης και τη Νομαρχία Αθηνών.
Η αγαστή συνεργασία με τη δημοτική αρχή του κ. Ζαφειρόπουλου στο Χαλάνδρι φαίνεται από την επίσπευση της διάνοιξης της Λεωφόρου Ηρακλείτου προς την Αναπαύσεως, ένα έργο ιδιαιτέρως σημαντικό για την πόλη των Βριλησσίων, ενώ και τα Βριλήσσια έχουν επιδείξει από την πλευρά τους συμμετοχικό πνεύμα σε θέματα όπως στέγαση των μαθητών του Πατήματος έως ότου οικοδομηθεί το Δημοτικό Σχολείο, συγκοινωνιακή αρμονία με τους δρόμους του Πατήματος, καθολικός σχεδιασμός των ποδηλατοδρόμων κ.α. Οι καλές σχέσεις είχαν ως αποτέλεσμα να αποφευχθεί η κατασκευή αναψυκτηρίου στο αττικό πάρκο, κάτι που εκτιμούσαν οι τοπικές δημοτικές αρχές πως θα δημιουργούσε κυκλοφοριακό φόρτο στα Βριλήσσια. Επιπλέον, αναδιαμορφώνονται οι γραμμές της δημοτικής συγκοινωνίας ώστε να μην επιβαρύνουν τους κατοίκους του Χαλανδρίου.
Η συνεργασία με την Πεντέλη είναι έκδηλη από τη συμμετοχή αμφότερων στον ΣΠΑΠ, καθώς και κοινές δράσεις που αφορούν τα δάση του Πεντελικού. Επιπλέον, ο Δήμος Βριλησσίων προβαίνει σε κατασκευή ηλεκτρονική σελίδας τουριστικής και πολιτιστικής ανάδειξης του Πεντελικού, μέσα από την ιστορική του εξέλιξη.
Εμφανής είναι και η στενή συνεργασία του Δήμου με το Νομάρχη Αθηνών κ. Γιάννη Σγουρό σε σημαντικά ζητήματα που αφορούν την πόλη, όπως τα αντιπλημμυρικά έργα.
Το 2007 Ο Δήμος Βριλησσίων συμμετέχει στο δίκτυο ποιοτικών υπηρεσιών Q-Cities με μέλη τους Δήμους: Αμαρουσίου, Αθηναίων, Χαλανδρίου, Αγ. Παρασκευής, Κηφισιάς, Μελισσίων, Νέας Πεντέλης, Βούλας, Ιλίου, Πετρούπολης, Βριλησσίων, Ν. Ηρακλείου, Ν. Μάκρης, Αγ. Αναργύρων, Χαϊδαρίου, Πεύκης, Π. Φαλήρου, Πανοράματος, Ξάνθης, Μεσολογγίου, Κιάτου, Αγ. Στεφάνου, Άνοιξης, Ρεθύμνου, Ν. Ιωνίας Μαγνησίας, Fonte Nuova (Ιταλία), Λευκωσίας, Λεμεσού, Λατσιών, Λακατάμιας , Στροβόλου (Κύπρος), Ploesti (Ρουμανία) Porto (Πορτογαλία), Umea (Σουηδία) Γάνδης (Βέλγιο), Oisterwijk (Ολλανδία).[13]
Τοπικός Τύπος
Η εφημερίδα που εκφράζει τις θέσεις της άρχουσας παράταξης ονομάζεται "Βριλήσσια, η Πόλη μας", ενώ κατά τη διάρκεια της δημοτικής διακυβέρνησης από τον κ. Αργύρη Ντινόπουλο ενισχυτικό ρόλο διαδραμάτιζε και η "Αμαρυσία"[14], μέχρι και την αποχώρησή του από το τοπικό αξίωμα. Ο Τύπος που εκπροσωπεί τις απόψεις της δεύτερης σε συμμετοχή στο Δημοτικό Συμβούλιο παράταξης είναι τα "Βριλησσιώτικα Νέα"[15], ενώ η εφημερίδα που φιλοξενεί τις θέσεις της τρίτης παράταξης είναι η "Δράση για μια Άλλη Πόλη"[16].
Τοπικό Συμβούλιο Νέων
Το Τοπικό Συμβούλιο των Νέων συγκροτείται έπειτα από πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς σε συνεργασία με τα Υπουργεία Παιδείας και Θρησκευμάτων και Εσωτερικών. Το εγχείρημα αυτό έρχεται έπειτα από τις επιταγές της νέας πραγματικότητας στην τοπική αυτοδιοίκηση, ακολουθώντας την πρακτική πολλών ανεπτυγμένων ευρωπαϊκών κρατών στα οποία προωθείται η νέα γενιά και επιδιώκεται η ανάδειξή της στα ζητήματα που απασχολούν την πόλη στην οποία διαβιούν.
Οργανωση Δήμου
Η οργάνωση του Δήμου Βριλησσίων συνίσταται σε τέσσερις διευθύνσεις: η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, Διοικητική Διεύθυνση, Οικονομικών Υπηρεσιών και Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας.
Η Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών εκπονεί μελέτες τεχνικών έργων και έργων ΤΠΕ. Καταρτίζει και υποβάλλει προτάσεις για χρηματοδότηση έργων και μελετών του δήμου από χρηματοδοτικά προγράμματα όπως ΚΠΣ, ΘΗΣΕΑΣ, HABITAT κ.α. τα οποία διαχειρίζεται συστήνοντας τις κατάλληλες ομάδες έργου. Διακρίνεται στα γραφεία Μελετών & Κατασκευών, Σχεδίου Πόλεως, Αναπτύξεως Πόλεως & Κτιριακών Υποδομών και Υδρεύσεως Πόλεως.
Η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας εξειδικεύει τους στόχους του δήμου σε ζητήματα περιβαλλοντολογικά και καταρτίζει ετήσιο πρόγραμμα δράσεων για την υλοποίησή τους. Επιπλέον, οργανώνει επιτελικά τις υπηρεσίες που προβλέπονται από τα διάφορα σχέδια πολιτικής προστασίας για την έγκαιρη και αποτελεσματική παρέμβαση του δήμου για κάθε κακό ενδεχόμενο.
Οι Διευθύνσεις Διοίκησης και Οικονομικών ασχολούνται με διαχειριστικά θέματα.[17]
Περιβαλλοντολογικά Χαρακτηριστικά
Γεωμορφολογία
Το έδαφος των Βριλησσίων γεωλογικά είναι ανθεκτικό, γι’ αυτό και δεν έχουν παρατηρηθεί προβλήματα σε υποθεμελιώσεις στους σεισμούς των τελευταίων 25 χρόνων στην Αττική.[18]
To κέντρο της πόλης έχει οικοδομηθεί σε λιμναίους σχηματισμούς από ερυθρούς πηλούς με παρεμβολές κροκαλοπαγών, ψαμμίτες και αργιλοαμμώδη υλικά με εντσρώσεις μαργαϊκών ασβεστολίθων μικρού πάχους. Η παραρεμάτια γειτονιά καλύπτεται από αδρομερείς ποταμολιμναίους λατυποπαγείς και κροκαλολατυποπαγείς σχηματισμούς, με ενδιάμεση παρεμβολή ερυθρών πηλών και μαργαϊκών υλικών. Τα Άνω Βριλήσσια και το Άνω Πάτημα κατατάσσεται στην κατηγορία των περιβόητων ανθεκτικών μαρμάρων της βορειοανατολικής Αττικής του Πεντελικού, που αποτελούν σχηματισμούς από υπόλευκα, ανοιχτότεφρα έως σκοτεινότεφρα χονδροκρυσταλλικά μάρμαρα με έντονη πτύχωση. Το περιαστικό δάσος τοποθετείται επάνω σε σχιστολιθικούς σχηματισμούς (μοσχοβίτικοι, χλωριτικοί, αλβιτικοί, χαλαζιακοί και ανθρακικοί) συναντώμενοι στους ορεινούς όγκους του Πεντελικού.
Οι κλίσεις του εδάφους είναι σχετικά ομαλές στο νοτιοκεντρικό τμήμα (2-3% ανύψωση) από την Αττική Οδό (υψόμετρο 211 μ) έως την Αναπαύσεως (υψόμετρο 267 μ), ενώ έντονες κλίσεις 10-20% αναπτύσσονται στο λόφο, κάτι που προκαλεί προβλήματα με τις πλημμύρες στα κατάντη της πόλης. Σε αυτό συμβάλλει και το ρυμοτομικό σχέδιο που είναι καθέτως καθοδικό και διευκολύνει την απορροή των υδάτων στις διασταυρώσεις.
Χλωρίδα & Πανίδα
Τα Βριλήσσια είναι περιοχή πλούσια σε πράσινο, αν και πολλά από τα πεύκα της αντιμετωπίζουν προβλήματα βαμβακίασης, όπως και οι περισσότερες περιοχές της Αττικής. Το κέντρο του δήμου, ήτοι η Ζώνη Α του αντικειμενικού συστήματος αξιών, είναι η πιο πευκόφυτη περιοχή με τη χαρακτηριστική μεσογειακή χλωρίδα (πιο χαρακτηριστικά είδη τα πεύκα και ευκάλυπτοι, καθώς και οπωροφόρα δένδρα όπως ελαιόδενδρα, πορτοκαλιές, λεμονιές κ.α.), τα άνω και ανατολικά Βριλήσσια της ζώνης Γ έχουν πιο άνυδρα χαρακτηριστικά (φυλλοβόλος βλάστηση-πολύχρωμες φλαμουριές, θαμνώδη φυτά, ερυθρόχρωμη βλάστηση κ.α.), η παραρεμάτια ζώνη χαρακτηρίζεται από βιοποικιλλία (με χαρακτηριστικούς ευκαλύπτους στη ζώνη Σισμανογλείου), ενώ στο λόφο Πατήματος υπάρχουν δασόφυτες εκτάσεις, με χαμηλή βλάστηση στα χαμηλά του λόφου και υψηλά δένδρα στο περιαστικό δάσος Θεοκλήτου. Συστάδες πανήψηλων κυπαρισσίων άνω των 50 ετών εντοπίζονται στην Οδό Σπάρτης, καθώς και αιωνόβια πεύκα σε Δημητρίου Βερνάρδου, Υμηττού κ.α.
Την πόλη περιβάλλουν δύο ρέματα, το Ρέμα Πολυδρόσου στα δυτικά και το μικρότερο Ρέμα Βριλησσού στα ανατολικά. Οι όμορφες αλλά αλλεργιογόνες λεύκες απομακρύνθηκαν μαζικά και αντικαταστάθηκαν, όπως και πολλά κομμένα πεύκα, από φλαμουριές. Στην πανίδα της περιοχής συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων βατραχάκια, χελώνες, αηδόνια, κοτσύφια, σπουργίτια κ.α στη ρεματιά, αν και με τις πυρκαγιές πολλές φορές έχουν απειληθεί.
Πολεοδομικά Χαρακτηριστικά
Πολεοδομική Οργάνωση
Το 1930 γίνεται η πρώτη παραχώρηση κλήρων σε ακτήμονες καλλιεργητές στην εύφορη γη που κείτεται βορειοανατολικά του Χαλανδρίου, σε γη εύφορη που δροσίζεται από το παρακείμενο Ρέμα του Πεντελικού όρους. Το 1935 γίνεται η πρώτη ένταξη της έκτασης στο σχέδιο πόλεως, ενώ το 1949 η περιοχή αποσπάται από το Χαλάνδρι και αναγνωρίζεται ως αυτόνομη κοινότητα, για την οποία επιλέγεται η ονομασία Βριλήσσια. Το 1955 επεκτείνονται τα διοικητικά όρια στα 3.876 στρέμματα και το 1959 γίνεται επέκταση του σχεδίου βόρεια από την Οδό Πίνδου μέχρι την Πάρνηθος. Το 1969 πρχωρά η ένταξη της παραρεμάτιας γειτονιά από τη Λεωφόρο Πεντέλης μέχρι το Ρέμα Πολυδρόσου και το 1974 εντάσσεται η έκταση από Παρνασσού μέχροι Ολύμπου στα Άνω Βριλήσσια, καθώς και η περιοχή από Θερμοπυλών έως Αγίου Αντωνίου στα Ανατολικά Βριλήσσια. Μόλις το 1986 το σχέδιο πόλης "σκαρφαλώνει" στο Λόφο του Πατήματος. Το 1986 εγκρίνεται το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΦΕΚ 1135Δ/86) για πληθυσμό 10.000 ατόμων. Παράλληλα, με το Ν. 1650/86 το Ρέμα Πολυδρόσου χαρακτηρίζεται "Προστατευόμενη Περιοχή" και αναπλάθωνται 13,68 στρέμματα. Το 1987 αυξάνεται ο συντελεστής δόμησης στο Πάτημα από 0.60 σε 0.80.[19] To 1992 γίνεται νέα τροποποίηση για τον καθορισμό των χρήσεων γης. Με την Απόφαση 211/2004 ο Δήμος Προβαίνει σε νέα τροποποίηση με σκοπό τον επαναπροσδιορισμό των αναγκών σε κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους, τον καθορισμό χρήσεων στο σύνολο των διοικητικών ορίων (Περιαστικό Δάσος, Κρασάς, Νταμάρι), την άρση των προβλημάτων χρήσεων γης στις εντός σχεδίου περιοχές και καθορισμό χρήσεων στα δημοτικά ακίνητα. Το 1999 εντάσσεται το νοτιοανατολικό τμήμα του Κάτω Πατήματος (σημερινή ζώνη Η & Η1 του αντικειμενικού συστήματος-Δουκίσσης Πλακεντίας).
Σήμερα, τα όρια του Δήμου καταλαμβάνουν έκταση 3.876 στρεμμάτων γης, από τα οποία 3.529,50 υπάγονται στον πολεοδομικό ιστό των Βριλησσίων και 346,50 στρέμματα αποτελούν περιαστική γη.
Σχέδιο Πόλης
| Πολεοδομική Ενότητα | Συντελ. Δόμησης |
|---|---|
| Πολεοδομική Ενότητα 1 | 1,00 |
| Πολεοδομική Ενότητα 2 | 1,00 |
| Πολεοδομική Ενότητα 3 | 1,00 |
| Πολεοδομική Ενότητα 4 | 0,80 |
| Πολεοδομική Ενότητα 5 | 0,80 |
Το πολεοδομικό σχέδιο των 3.529,50 στρεμμάτων διακρίνεται σε πέντε πολεοδομικές ενότητες. Οι χρήσεις γης που προβλέπονται είναι για κατοικία, για εμπορική χρήση και επαγγελματικούς χώρους, καθώς και για υποδοχή διοικητικών καταστημάτων. Το 3% της έκτασης καλύπτει κοινωφελείς ανάγκες. Οι κοινόχρηστοι χώροι ανέρχονται στο 18,18% και το οδικό δίκτυο στο 23,49% (σύνολο 41,67%). Η Πολεοδομική Ενότητα 2 είναι η μεγαλύτερη και πολυπληθέστερη. Υπάρχουν ανάγκες για περαιτέρω κοινοφελείς χώρους (σχολεία, αθλητικές εγκαταστάσεις κ.α.). Προβλέψεις αναφέρουν αύξηση του δείκτη ιδιοκτησίας ΙΧ αυτοκινήτων που πιθανώς θα δημιουργήσουν συμφόρηση σε χώρους στάθμευσης εντός του οικιστικού ιστού.[20]
Οι υψηλοί συντελεστές αφορούν την πόλη των Βριλησσίων και οι χαμηλοί τις βόρειες και παραρεμάτιες γειτονιές. Μελετώντας τους συμπεραίνουμε πως τα Βριλήσσια έχουν μετατοπιστεί στην οικοδομική φιλοσοφία της πόλης, παρουσιάζοντας σχετικά υψηλούς συντελεστές δόμησης για τα δεδομένα των βορείων προαστίων, κάτι που φαίνεται και από τη σειρά που κατατάσσεται ο δήμος πληθυσμιακά. Ευεργετικοί συνεπώς είναι οι λοιποί όροι ανάπτυξης που εμποδίζουν τη συμφόρηση στον οικιστικό ιστό (ρυμοτομία, ιδιωτικό πράσινο, απόσταση από πρόσοψη δρόμου κ.α.) Αυτό δημιουργεί όμως και πολλούς κινδύνους ανοικοδόμησης, καθώς στην πόλη είναι οικοδομημένες πολυάριθμες παλαιές μονοκατοικίες.
Εκτός Σχεδίου Εκτάσεις
Τα 346,50 στρέμματα εκτός σχεδίου εντοπίζονται στη δυτική και ανατολική ρεματιά, στο Περιaστικό Δάσος και τη Ζώνη Κρασά. 155 στρέμματα του Περιαστικού Δάσους τα διαχειρίζεται το Δασαρχείο Πεντέλης, ενώ το 93% της έκτασης (142,10 στρέμματα) είναι καταγεγραμμένα στο Κτηματολόγιο με ιδιοκτήτη το Ελληνικό Δημόσιο και αποτελούν Δημόσια Δασική Έκταση. Από τα υπόλοιπα στρέμματα 2,1 πλησίον του Δημοτικού Θεάτρου χαρακτηρίζονται "Δημοτική Έκταση" και 8,8 στρέμματα επί της Λεωφόρου Πεντέλης "Ιδιωτικές Εκτάσεις".
Στην περιοχή Κρασά, 60,4 στρέμματα συνιστούν αγροτική έκταση και 72,9 στρέμματα δασική έκταση που εκκρεμεί προς το παρόν δικαστικά. Στη δυτική ρεματιά έχει θεσμοθετηθεί η Ζώνη Α Προαστασίας 60,53 στρεμμάτων μέσα στην κοίτη και τα πρανή του ρέματος μέχρι τη ρυμοτομική γραμμή που πρόσκειται στον οικοδομήσιμο χώρο και έχει χαρακτηρισθεί “Προστατευόμενος Φυσικός Σχηματισμός". Οι ελεύθεροι χώροι καταλαμβάνουν ποσοστό 9,41% της βριλησσιώτικης γης, ενώ υπάρχουν "εφεδρείες" γης σε εκκρεμότητα που δύνανται να αυξήσουν το ποσοστό αυτό στο 18,75%.[21] Το 2001 ο Δήμος Βριλησσίων συντάσσει δασοτεχνική μελέτη για την δημιουργία χώρων αναψυχής και υπογράφει πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης με το Υπουργείο Γεωργίας για τον καθαρισμό του δάσους.
Όσον αφορά την έκταση Κρασά 133,30 στρεμμάτων, η δασική ζώνη καταλαμβάνει ποσοστό 54,7% όπου έχουν κατασκευασθεί πολλά αυθαίρετα κτίσματα παρόλο που έχουν καταγραφεί ως δημόσιες εκτάσεις. Σύμφωνα με την 2030/2000 πράξη χαρακτηρισμού του Δασαρχείου Πεντέλης, 60,4 στρέμματα προορίζονται για αγροτική χρήση, ενώ η υπόλοιπη έκταση των 72,9 στρεμμάτων είναι δασική και δεν έχει ακόμα τελεσιδικήσει λόγω προσφυγών από ιδιώτες. Στα πλαίσια του Εθνικού Κτηματολογίου επίσης έχουν επίσης εκπονηθεί δασικοί χάρτες που έχουν θεωρηθεί από την Διέυθυνση Δασών της Περιφέρειας Αττικής. Με βάση τα κτηματολογικά στοιχεία της διανομής που έγινε το 1950 του πρώην αγροκτήματος Γέρακα στην περιοχή, για την αγροτική έκταση προκύπτουν δημοτικές εκτάσεις 5,8 στρεμμάτων, δημόσιες εκτάσεις 3,2 στρεμμάτων, ιδιωτικές εκτάσεις και 51,4 στρεμμάτων παραχωρηθείσες για αγροτική αποκατάσταση. Οι εκτάσεις που ανήκουν στον Δήμο έχουν παραχωρηθεί σε αυτόν παλαιότερα από τη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής για κοινόχρηστες και κοινωφελείς χρήσεις, αλλά επειδή δεν αξιοποιήθηκαν από το Δήμο έγινε ανάκληση της παραχώρησης.
Έπειτα από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ανοίγει και το πράσινο φως για την περαιτέρω ανάπλαση και των λοιπών εκτάσεων στο Πάρκο Μαρία Κάλλας.
Συνοικίες Βριλησσίων
Ο οικιστικός ιστός των Βριλησσίων εντοπίζεται γύρω από τη Λεωφόρο Πεντέλης και αναπτύσσεται πέριξ του οικιστικού πυρήνα της Αναλήψεως. Δυτικά της ανάληψης εκτείνεται η παραρεμάτια γειτονιά, ενώ ανατολικά η γειτονιά της Κύπρου. Βόρεια της Οδού Ολύμπου οικοδομούνται τα Άνω Βριλήσσια, ενώ το βορειότερο τμήμα τους, πέραν της Λεωφόρου Αναπαύσεως, είναι γνωστό ως Πάτημα.
| Συνοικίες, Γειτονιές & Περιοχές Βριλησσίων | ||||
|---|---|---|---|---|
| Ανάληψη | Βριλήσσια | Άνω Βριλήσσια | Πάτημα | Ζώνη Κρασσά |
| Γειτονιά Κύπρου | Παραρεμάτια Γειτονιά | Ζώνη Αγ. Θεοκλήτου | Ζώνη Δ. Πλακεντίας | Αττική Ζώνη |
Το Πάτημα περιβάλλεται από το Περιαστικό Δάσος των Βριλησσίων, το δυτικό τμήμα του οποίου αποτελεί τη Ζώνη Αγίου Θεοκλήτου. Το ανατολικό τμήμα, με χαμηλότερη αλλά εξίσου πυκνή βλάστηση, αποτελεί τη ζώνη του Οικισμού Κρασσά, πρώην αγροικία της ευρύτερης περιοχής του Κουφού, στους λοφίσκους του Πεντελικού. Στο νοτιοανατολικό τμήμα της πόλης προσαρτήθηκε και η ζώνη Δουκίσσης Πλακεντίας (νότια της Οδού Κρήτης) που παρέχει πρόσβαση προς τον ομώνυμο σταθμό του Μετρό. Νέος οικιστικός πυρήνας δημιουργείται και πέριξ του αττικού πάρκου στα σύνορα με το Χαλάνδρι, όπου υπάρχουν αθλητικές, συγκοινωνιακές και λοιπές εγκαταστάσεις.
Ρυμοτομία
Η ρυμοτομία των Βριλησσίων συνίσταται σε ευθείς δρόμους που ακολουθούν την κατεύθυνση των φυσικών συνόρων του δήμου, συγκροτώντας ένα πλέγμα οριζοντίων και κάθετων οδών με ισομετρικές αποστάσεις (κυρίως στη ζώνη Α).
Βασικός οδικός άξονας είναι η Λεωφόρος Πεντέλης που εισέρχεται από το Χαλάνδρι στο δυτικό άκρο της πόλης κατά μήκος της ρεματιάς. Αρχικά η οδός ήταν αρκετά στενή, αλλά είχε γίνει πρόβλεψη για μια αρκετά μεγάλη απόσταση των καταστημάτων από το δρόμο με σκοπό μια μελλοντική διαπλάτυνση.
Οι δρόμοι στο κέντρο του δήμου, φημίζονται για την άρτια ρυμοτομία τους, καθώς είναι αρκετά φαρδείς και εκτείνονται σε παράλληλες και κάθετες γραμμές, επιτρέποντας την εναλλάξ μονοδρόμησή τους, ιδίως των κάθετων οδών (π.χ. Κονίτσης άνοδος, Δημητρίου Βερνάρδου κάθοδος, Μαραθώνος άνοδος, Σαλαμίνος κάθοδος κ.ο.κ).
Οι οριζόντιοι δρόμοι (όπως 25ης Μαρτίου, 28ης Οκτωβρίου, Αναλήψεως και Κύπρου) είναι πιο φαρδείς και επιφορτισμένοι με μεγαλύτερο τοπικό κυκλοφοριακό φόρτο καθότι η κάθετη διέλευση εξυπηρετείται κατά βάση από τη Λεωφόρο Πεντέλης, επιτρέποντας στις κάθετες οδούς να είναι πιο στενές από τις οριζόντιες. Εξαίρεση αποτελεί η Εθνικής Αντιστάσεως που παρόλο που εκτείνεται κάθετα είναι αρκετά φαρδιά και μονοδρομημένη.
Παρόμοια φιλοσοφία ακολουθήθηκε και στα Άνω Βριλήσσια τη δεκαετία του '90, αλλά με πιο στενούς δρόμους και πεζοδρόμια (πυκνή δόμηση σε πλάτος με χαμηλά σε ύψος συγκροτήματα και μεζονέτες), αρκετά ρυμοτομικά σφάλματα και οδικούς αποκλεισμούς σε μικρές γειτονιές προς αποφυγή μεγάλης διέλευσης.
Αρχιτεκτονική
O συντελεστής δόμησης της πόλης επιτρέπει τετραώροφες κυρίως πολυκατοικίες, ενώ στα βορειότερα του δήμου όπου η κλίση του εδάφους γίνεται πιο απότομη υπάρχουν κυρίως μονοκατοικίες, επαύλεις και σύγχρονα συγκροτήματα από μεζονέτες. Η δόμηση διενεργείται με σχεδιασμό, ομοιομορφία και σεβασμό στο περιβάλλον. Εξαίρεση αποτελεί η πυκνή σε ύψος δόμηση στο λόφο Πατήματος, λόγω των τρομακτικών οικιστικών πιέσεων και της θολής κατάστασης στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της πεντελικής γης από την απουσία κτηματολογίου-δασολογίου και την δεσπόζουσα παρουσία της Ιεράς Μονής στο ευρύτερο πεντελικό τοπίο από την εποχή της τουρκοκρατίας.
Αρκετές είναι οι μικρές και μεγάλες παραθεριστικές κατοικίες στην περιοχή μέχρι τη δεκαετία του '70, ενώ αργότερα η πόλη επηρεάζεται έντονα από την οικοδομική φιλοσοφία της "αντιπαροχής" του '80 και του '90, με ολιγοκατοικημένες όμως πολυκατοικίες, κατά κύριο λόγο των τεσσάρων ορόφων και των οκτώ διαμερισμάτων - εκείνη την εποχή ο ιδιοκτήτης δικαιούτο λιγότερο από το σημερινό 50% της πολυκατοικίας.
| Δείγματα Οικιστικής Αρχιτεκτονικής Βριλησσίων 1949-2008 | ||||
|---|---|---|---|---|
| Εξοχικές Κατοικίες | Μονοκατοικίες | Παραδοσιακές Επαύλεις | Αστικά Συγκροτήματα '70 | Πολυκατοικίες '80 |
 |
 |
 |
 |
|
| Διαμερίσματα '90 | Οροφοδιαμερίσματα '00 | Αυτόνομες Μεζονέτες | Συγκροτήματα Maisonette | Σύγχρονες Κατοικίες |
| 150px|Πολυκατοικίες|150px|Μοντέρνες Κατασκευές |  |
 |
 |
|
Αρκετές και οι "οικογενειακές" πολυκατοικίες των τριών ορόφων στο κέντρο του Δήμου, ενώ αρκετά είναι και τα παλαιά αρχοντικά των δρόμων του παραδοσιακού κέντρου που η τελευταία μόδα (ή ανάγκη) επιτάσσει ανακαίνισή τους από τους παλιούς ή νέους ιδιοκτήτες. Άλλοι πάλι επιλέγουν, εφόσον το επιτρέπει ο κανονισμός, να ανεγείρουν επιπλέον όροφο πάνω από την μονοκατοικία τους.
Ιδιαίτερα καλαίσθητα είναι και τα εμπορικά κτίρια στη λεωφόρο Πεντέλης, καθώς η περιοχή δεν επηρεάστηκε ιδιαίτερα από την αμφιλεγόμενης αισθητικής αρχιτεκτονική της δεκαετίας του '70 που είναι εμφανής στο λεκανοπέδιο και γειτονικές περιοχές (π.χ. Χολαργός, Πεύκη, Νέο Ηράκλειο). Για μια περίοδο στα μέσα της δεκαετίας του '90, οπότε και καθίσταται η περιοχή δημοφιλής, ο συντελεστής δόμησης αλλάζει, δίνοντας το έναυσμα για την οικοδόμηση αρκετών πενταώροφων κτιρίων, όμως λίγο αργότερα επιστρέφει ο παλαιός.
Αναπτυξιακός Προσανατολισμός
Ο δήμος χαρακτηρίζεται ως περιοχή αμιγούς κατοικίας. Είναι ελάχιστοι οι εμπορικοί δρόμοι κι αυτοί καλύπτουν κυρίως τις ανάγκες της τοπικής αγοράς (λεωφ. Πεντέλης, λεωφ. Αναπαύσεως, εμπορικό τετράγωνο κέντρου και ανατολική συνοικιακή αγορά οδού Κύπρου).
Γύρω στη δεκαετία του '90 απαγορεύεται η οποιασδήποτε μορφής διαφήμιση και απομακρύνονται οι διαφημιστικοί στήλοι από τους κεντρικούς δρόμους και τις πλατείες του Δήμου. Είναι σχετικά αραιοκατοικημένη περιοχή, καθώς αντιστέκεται στις οικιστικές πιέσεις των βορείων προαστίων και της ευρύτερης Αττικής. Την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα η περιοχή γνωρίζει ανοικοδόμιση λόγω της δημοφιλίας της μετά την καλή συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση του 2004, φτάνοντας τους 40.000 κατοίκους. Το 2007 φαίνεται να έχει διαμορφωθεί πλέον η πολεοδομική προσωπικότητα της περιοχής, καθώς δεν υπάρχουν εναπομείνουσες αξιοποιήσιμες εκτάσεις που να δύνανται να οικοδομηθούν με τους παρόντες κανονισμούς και το οικιστικό ενδιαφέρον να στρέφεται πλέον σε περιοχές με παραπλήσια χαρακτηριστικά στα ανατολικά (π.χ. Γλυκά Νερά, Γέρακας, Κάντζα).
Συγκοινωνιακές Υποδομές
Πεντελική Διαδρομή
Η Λεωφόρος Πεντέλης χαράχθηκε επί της ιστορικής πεντελικής διαδρομής[22] που παρείχε πρόσβαση από τον Κηφισό στη Φλύα και από εκεί στο Βριλησσό. Αυτό μαρτυρά και η διατήρηση της ονομασίας της Λεωφόρου Βριλησσού πέριξ των τουρκοβουνίων στην περιοχή της Ευελπίδων στην Αθήνα (Κυψέλη) προς Χαλάνδρι και Πεντέλη. Η πεντελική οδός ήταν και η βασική πορεία που παρείχε πρόσβαση στον οικισμό μέχρι πριν από μερικά χρόνια μέσω του Χαλανδρίου, επιβαρύνοντας υπερβολικά τον όμορο πλέον δήμο, μια οδός στενή και με πολλά κυκλοφοριακά προβλήματα. Ήταν περιοχή ιδιαίτερα απομονωμένη και με αρκετά κακοσχεδιασμένες λεωφορειογραμμές. Τη δεκαετία του '70, οι Βριλησσιώτες είχαν πρόσβαση στην Αθήνα με τη λεωφορειογραμμή που ανέβαινε από το Φάληρο στην Πεντέλη και τούμπαλιν μέσω Χαλανδρίου (ΚΤΕΛ:Φάληρο-Πεντέλη). Αργότερα η λεωφορειογραμμή σπάστηκε σε δύο, η μία εκ των οποίων μέχρι και σήμερα φτάνει από τις Τζιτζιφιές στο Χαλάνδρι (450:Τζιτζιφιές-Χαλάνδρι) και η δεύτερη από το Χαλάνδρι στην Πεντέλη (451:Χαλάνδρι-Πεντέλη). Επιπλέον, άλλες δύο ενισχυτικές λεωφορειογραμμές (423:Χαλάνδρι-Νέα Πεντέλη και 426:Χαλάνδρι-Παλαιά Πεντέλη) εξυπηρετούσαν την πρόσβαση στο δήμο μέσω του Χαλανδρίου, στη διαδρομή προς Πεντέλη και Μελίσσια.
Λοιποί Οδικοί Άξονες
Η μετάβαση στη δυτική όχθη της ρεματιάς του Χαλανδρίου επιτυγχάνετο μέσω τριών διαδρομών. Αρχικά πραγματοποιείτο βόρεια μέσω της παλαιάς Λεωφόρου Χαλανδρίου στο Μαρούσι, ήτοι τη σημερινή Λεωφόρο Παπανδρέου στα Μελίσσια, καθότι τα τελευταία αποτελούσαν οικισμό του Αμαρουσίου και τα Βριλήσσια οικισμό του Χαλανδρίου. Επίσης, πρόσβαση χαράχτηκε μέσω της Οδού Πολυδρόσου χαμηλά στο Χαλάνδρι. Η τρίτη πρόσβαση στο ύψος των Βριλησσίων πραγματοποιήθηκε μέσω της οδού Σισμανογλείου, όταν έγινε και η διάνοιξη του δρόμου προς το Σισμανόγλειο Νοσοκομείο το 1936. Μέσω της οδού Σισμανογλείου συνδέονταν οι κάτοικοι στο κέντρο των Βριλησσίων με το Μαρούσι και τη Λ. Κηφισίας. Η διαδρομή αυτή τα τελευταία χρόνια πραγματοποιείτο και μέσω της λεωφορειογραμμής 448 αλλά με πολλα προβλήματα.
Με την Αγία Παρασκευή συνδεόταν η πόλη δύσκολα, κατά βάση μέσω της κεντρικής τότε πλατείας Φλύας (σημερινή Κένεντυ) Χαλανδρίου και της Λεωφόρου Δουκίσσης Πλακεντίας, ή μέσα από τους προβληματικούς τότε δρόμους Αναπαύσεως-Κλεισθένους, ή Παναγούλη. Η σύνδεση τότε πραγματοποιείτο θεωρητικά μέσω των γραμμών 447 και 403, αν και στην πράξη απαιτείτο μετάβαση στο Χαλάνδρι και ανταπόκριση με τη γραμμή 421 για Αγία Παρασκευή. Με το Γέρακα συνδεόταν μέσω της Οδού Αναλήψεως-Αγίου Αντωνίου-Ολύμπου ή Μπακογιάννη. Οι οδοί αυτοί αποτελούσαν τότε δρόμους ταχείας κυκλοφορείας, όπως και η κεντρική "Λεωφόρος" Κύπρου. Σε γενικές γραμμές παρατηρείτο εντατική, αν όχι αποκλειστική, χρήση ΙΧ.
Ηλεκτρικός Σιδηρόδρομος Αθηνών-Πειραιώς
Η πρόσβαση στο Σταθμό του Αμαρουσίου ήταν έως και το 2004 εφικτή μέσω της πιάτσας taxi, ΙΧ, ή της προβληματικής λεωφορειογραμμής 448:Σταθμός Αμαρουσίου-Άνω Βριλήσσια. Επίσης ήταν προσιτός αργότερα μέσω της Δημοτικής Συγκοινωνίας Αμαρουσίου 030:Σταθμός Αμαρουσίου-Σισμανόγλειο.
Κόμβοι 12 και 13 Αττικής Οδού
Από το 2004, με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ξεκινούν τα συγκοινωνιακά έργα που θα καταστήσουν το δήμο ένα από τους πιο προνομιούχους στο λεκανοπέδιο σε αυτό τον τομέα. Με την διάνοιξη της Αττικής Οδού στο νότιο τμήμα του δήμου, αποσυμφορείται αρκετά η λεωφόρος Πεντέλης στο άνω Χαλάνδρι, επιβαρύνοντας αντίθετα το τμήμα των Βριλησσίων. Συγκεκριμένα, ο Δήμος καθίσταται προσβάσιμος από τους κόμβους 12 "Λ.Πεντέλης" και 13 "Λ. Δουκίσσης Πλακεντίας" της Αττικής Οδού.
Μετρό και Προαστιακός Σιδηρόδρομος Δουκίσσης Πλακεντίας
|
| |
|---|---|
Σιδηροδρομική Σύνδεση | |
Λίγες εβδομάδες πριν την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων, στο ανατολικό τμήμα των συνόρων με το Χαλάνδρι, δημιουργείται ο κομβικός σταθμός του Μετρό Δουκίσσης Πλακεντίας της γραμμής 3 Σύνταγμα-Αεροδρόμιο και της ομώνυμης στάσης του Προαστιακού της γραμμής Αθήνα-Αεροδρόμιο. Οι δύο αυτές στάσεις εξυπηρετούν την ανατολική είσοδο στο λεκανοπέδιο, καλύπτοντας τις ανάγκες μετακινήσεως της ευρύτερης περιοχής, ενώ καθίσταται ο σταθμός κομβική αφετηρία λεωφορειογραμμών που ενώνουν την Αθήνα με την Ανατολική Αττική, βοηθώντας στη συγκοινωνιακή αποσυμφόρηση του Σταυρού Αγίας Παρασκευής. Πλέον ο δήμος συνδέεται με το κέντρο των Αθηνών και τα Μεσόγεια.
Πέραν όμως των αυστηρά αθηναϊκών συνόρων, τα Βριλήσσια συνδέονται με όλα τα μέσα μαζικών μετακινήσεων της Αττικής, ενώ μέσω ανταποκρίσεων του ηλεκτρικού, του προαστιακού και του εθνικού σιδηροδρόμου καθίστανται προσβάσιμα από την Πάτρα και την Κόρινθο, μέχρι τη Χαλκίδα και τη Θεσσαλονίκη.
Δημοτική Συγκοινωνία Βριλησσίων
Το καλοκαίρι των Ολυμπιακών Αγώνων, ακολουθώντας και τους λοιπούς αθηναϊκούς δήμους, ο Δήμος Βριλησσίων ενοικιάζει πούλμαν που εξυπηρετεί την πρόσβαση από την Πλατεία Αναλήψεως στο νέο Σταθμό Δουκίσσης Πλακεντίας του Μετρό, ενώ μετά τη λήξη των αγώνων αντικαθιστά το πούλμαν με δημοτικό λεωφορείο που χρησιμοποιούσε παλαιότερα για την πρωινή πρόσβαση των φοιτητών στην Πανεπιστημιούπολη του Ζωγράφου. Αργότερα, και μετά από διαμαρτυρίες κατοίκων, ο Δήμος Βριλησσίων προβαίνει στην αγορά τεσσάρων mini bus και δρομολογεί δύο γραμμές. Συγκεκριμένα συγκροτείται η γραμμή Α:Μετρό-Σισμανόγλειο και η γραμμή Β:Μετρό-Πάτημα.[23]
Ο χώρος αυτός εντοπίζεται επί της οδού Αττικής-Τενέδου, στο ύψος της Αγίου Αντωνίου, στο νοτιοανατολικό άκρο του Δήμου (ζώνη Η1).
Η δημοτική συγκοινωνία λειτουργεί κατά τις εργάσιμες ημέρες από τις 5:00 έως τις 21:30. Στάσεις πραγματοποιούνται στις διασταυρώσεις δρόμων έως ότου ολοκληρωθεί η κατασκευή καλαίσθητων υποστέγων που έχει αναγγελθεί.
Προαστιακός Σιδηρόδρομος Λεωφόρου Πεντέλης
Στις 21 Φεβρουαρίου του 2007, μετά από μια διετή καθυστέρηση στα χρονοδιαγράμματα, γίνονται τα εγκαίνια του Σταθμού Πεντέλης του Προαστιακού Σιδηροδρόμου στα σύνορα Βριλησσίων και Χαλανδρίου επί της ομώνυμης λεωφόρου. Ο σταθμός βρίσκεται σε ένα ιδιαιτέρως κομβικό σημείο, καθώς εξυπηρετεί κατά κύριο λόγο τις τοπικές ανάγκες μετακίνησης των δημοτών, επιτελώντας την πολυπόθητη σύνδεση με τα βόρεια προάστια αλλά και με τα Μεσόγεια.
|
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
Επιπλέον συνδέει το Μετρό με τον Ηλεκτρικό Σιδηρόδρομο, ενώ βοηθάει στη συγκοινωνιακή διέλευση διερχομένων από τη Βόρεια Μεσογαία προς τα Βόρεια Προάστια και τούμπαλιν, συμβάλλοντας σε μεγάλο βαθμό στην αποτροπή της διαμπερούς κυκλοφορίας στην ευρύτερη περιοχή. Είναι εύκολα προσβάσιμος, σε αντίθεση με άλλους σταθμούς του προαστιακού στην Αττική και εγκατεστημένος λίγο πιο έξω από την πόλη των Βριλησσίων ώστε να μη δημιουργεί προβλήματα συμφόρησης. Επιπλέον, δίνει και μια "ανάσα πνοής" στο γειτονικό Σταθμό της Πλακεντίας που εξυπηρετεί τις ανάγκες μετακινήσεως μιας κατά πολύ μεγαλύτερης πληθυσμιακής μάζας, κατά κύριο λόγο για την πρόσβαση προς την Αθήνα και επιστροφή. Ο δε λεωφορειοσταθμός της Δ. Πλακεντίας καθιστά εύκολη την πρόσβαση στα Βορειοανατολικά Προάστια και την Ανατολική Αττική. Οι δύο σταθμοί του Προαστιακού τοποθετούνται στα κάτω άκρα της πόλης, στους κόμβους με τις δύο περιφερειακές λεωφόρους και στην ανταπόκρισή τους με τη διερχόμενη Αττική Οδό.
Οδικός Δακτύλιος Βριλησσίων
Στις αρχές του 2007 ολοκληρώνεται η διάνοιξη της λεωφόρου Ηρακλείτου προς την Αναπαύσεως στα διοικητικά όρια του Χαλανδρίου, έργο καθοριστικό για την αποτροπή της διαμπερούς κυκλοφορίας. Με τη συνένωση αυτή δίνεται το πράσινο φως για τη μονοδρόμηση της οδού Ολύμπου προς τα ανατολικά και της οδού Μπακογιάννη προς τα δυτικά, παράλληλα με την ανάπλασή της και την κατασκευή ποδηλατοδρόμου. Πλέον, έχει διαμορφωθεί ο επιτυχημένος περιφερειακός οδικός ιστός των Βριλησσίων, με την Αττική Οδό να ενσωματώνεται αρμονικά και υπογείως στο οδικό δίκτυο της πόλης και να διοχετεύει τη διαμπερή κυκλοφορία έξω από αυτήν, με την οδό 25ης Μαρτίου να εξυπηρετεί την τοπική διέλευση μεταξύ Λ. Πεντέλης-Ηρακλείτου. Η λωρίδα του Πατήματος Χαλανδρίου στα ανατολικά προστατεύει την οικιστική ζώνη Βριλησσίων από την Ανατολική Αττική, με τον κυκλοφοριακό φόρτο να κινείται περιμετρικά των αθηναϊκών συνόρων επί της Λ. Ηρακλείτου και να διοχετεύεται μέσω Χαλανδρίου στο κέντρο των Αθηνών και μέσω Λ. Αναπαύσεως στα βόρεια προάστια. Παράλληλα ξεκινάει το δεύτερο τμήμα της διαπλάτυνσης της κεντρικής λεωφόρου Πεντέλης.[24]
Λεωφορειογραμμές Βριλησσίων
Ο Δήμος Βριλησσίων σήμερα είναι προσβάσιμος μέσω Χαλανδρίου από τις λεωφορειογραμμές 451Α:Χαλάνδρι-Νέα Πεντέλη και 451B:Χαλάνδρι-Παλαιά Πεντέλη στη διαδρομή προς Πεντέλη, που διέρχονται πρώτα από τον Προαστιακό "Λεωφόρου Πεντέλης" στο ύψος των Βριλησσίων.
Η γραμμή 423:Σταθμός Χαλανδρίου-Νέα Πεντέλη κατεβαίνει από τη Νέα Πεντέλη, τα Μελίσσια και τα Άνω Βριλήσσια κατά μήκος της Λεωφόρου Πεντέλης στη διαδρομή προς το Μετρό του Χαλανδρίου, μαζί με την 411:Σταθμός Δουκίσσης Πλακεντίας-Χαλάνδρι στη διαδρομή προς το Μετρό της Πλακεντίας (σε μια κυκλική διαδρομή που εξυπηρετεί Μετρό-Χαλάνδρι-Πολύδροσο-Σισμανόγλειο-Βριλήσσια-Άνω Βριλήσσια). Η γραμμή 426:Σταθμός Χαλανδρίου-Παλαιά Πεντέλη επίσης εξυπηρετεί την πρόσβαση από τα Άνω Βριλήσσια (Λεωφόρος Αναπαύσεως) προς το Μετρό της Πλακεντίας και του Χαλανδρίου (όπου κάνει τέρμα). Η γραμμή 448:Σταθμός Αμαρουσίου-Άνω Βριλήσσια συνεχίζει την προβληματική του διαδρομή ως mini bus για την πρόσβαση από τα Άνω Βριλήσσια προς τα Βριλήσσια κι από εκεί στο Σισμανόγλειο, Νέο Μαρούσι, τη Λ. Κηφισίας-Σταθμό Αμαρουσίου. Οι γραμμές 447:Χαλάνδρι-Άνω Βριλήσσια και 403:Σταθμός Κατεχάκη-Αγία Παρασκευή-Άνω Βριλήσσια εξυπηρετούν την πρόσβαση από τα Άνω Βριλήσσια και τον εσωτερικό οικιστικό ιστό των Βριλησσίων προς το Μετρό της Πλακεντίας και του Χαλανδρίου. Το 447 συνεχίζει προς το Χαλάνδρι, ενώ το 403 προς Αγία Παρασκευή και Λεωφόρο Μεσογείων προς το Μετρό της Κατεχάκη. Το 412:Πολύδροσο-Σταθμός Δουκίσσης Πλακεντίας-Μελίσσια κάνει μια κυκλική διαδρομή Πολύδροσο-Χαλάνδρι-Μετρό Χαλανδρίου-Μετρό Πλακεντίας-Πάτημα-Άνω Βριλήσσια-Μελίσσια. Η πρόσβαση στα Μελίσσια εξυπηρετείται από το λεωφορεία 423 και 451Α από το κέντρο των Βριλησσίων και από το 412 από τα Άνω Βριλήσσια.
Με την Αγία Παρασκευή και τους γειτονικούς δήμους της Βόρεια Μεσογαίας και της Ανατολικής Αττικής συνδέεται μέσω των γραμμών του Λεωφορειοσταθμού της Δουκίσσης Πλακεντίας στο χαμηλό επίπεδο του κόμβου (οδός Παναγούλη-Γαρυττού). Ενδεικτικά αναφέρονται οι γραμμές 406, 407, 306, 307 κ.α. προς Αγία Παρασκευή-Γέρακα-Γλυκά Νερά-Παλλήνη, Λεωφόρο Μεσογείων-Μαραθώνος κ.α. Επίσης, στο Σταθμό του Χαλανδρίου υπάρχει αναταπόκριση με λεωφορείο προς Νέο Ηράκλειο και πρόσβαση στη Λ. Μεσογείων.
Ποδηλατόδρομος
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει δοθεί από τους Δήμους Βριλησσίων-Χαλανδρίου και στο εγχείρημα του ποδηλατοδρόμου, για την πρόσβαση στους σταθμούς των συγκοινωνιών, αλλά και για την ανάπλαση επιβεβαρυμένων κυκλοφοριακά δρόμων. Το διαδημοτικό σύστημα ποδηλατοδρόμων ξεκινάει από το Metro Χαλανδρίου και εισέρχεται στην Τούφα, στο Άνω Χαλάνδρι. Μέσα από συνοικιακούς δρόμους μονοδρομεί την οδό Ολύμπου μέχρι και τον Προαστιακό Λ.Πεντέλης. Εκεί διακλαδίζεται σε μια διαδρομή που κινείται ανατολικά προς Σταθμό Δ. Πλακεντίας μέσα από το Διαδημοτικό Αττικό Πάρκο, φτάνοντας όμως μόλις μέχρι τις οδούς Σαλαμίνος-Θεοδοσίου.
Η δεύτερη διαδρομή εισέρχεται μέσω της οδού Εθνικής Αντιστάσεως στον πεζόδρομο Βριλησσίων και συνεχίζει από την ίδια μονοδρομημένη οδό μέχρι την οδό Μπακογιάννη, η οποία κάνει κύκλο μέχρι το Πάτημα Χαλανδρίου.
Συγκεκριμένα, ο δήμος έχει προχωρήσει στην επιλογή οδικών τμημάτων στα οποία θα διαμορφωθεί σε πρώτη φάση ένα δίκτυο ποδηλατοδρόμων στις οδούς Μπακογιάννη από Λάδωνος μέχρι Εθνικής Αντιστάσεως , Εθνικής Αντιστάσεως από Κισάβου μέχρι 25ης Μαρτίου, Κισάβου από Ολυμπιονικών μέχρι Εθνικής Αντιστάσεως και κατά μήκος των Οδών Λάδωνος και Μακεδονίας.[25]
Υπό Κατασκευή Γέφυρα Λακωνίας
Το έργο που εκκρεμεί ώστε να ολοκληρωθεί το συγκοινωνιακό όραμα του δήμου είναι η δημιουργία της γέφυρας Λακωνίας που είχε σκοπό να συνδέσει τη λεωφόρο Πεντέλης στο ύψος του Προαστικού με τη συνοικία Πολύδροσο Χαλανδρίου-Αμαρουσίου στην αντίπερα όχθη της ρεματιάς, αλλά πάγωσε από τους κατοίκους της οδού Φραγκοκλησιάς που θεωρούν πως θα καταστήσει το συνοικιακό τους δρόμο πέρασμα ανάμεσα στις λεωφόρους Κηφισίας και Πεντέλης. Αξίζει να σημειωθεί πως το έργο αυτό θα βοηθούσε πολύ στην αποσυμφόρηση του κέντρου του Χαλανδρίου, καθώς η κίνηση θα εκτρεπόταν στη Λ Κηφισίας, έξω από την πόλη των Χαλανδραίων, ενώ θα αποσυμφορίζονταν και οι προβληματικοί δρόμοι του Νέου Αμαρουσίου όπου πραγματοποιούνται πολλά τροχαία, καθιστώντας πιο άμεση την πρόσβαση στη Λ. Κηφισίας για τους Βριλησσιώτες.
Μελλονικές Επεκτάσεις Μετρό & Προαστιακού
Από το 2013 και έπειτα προβλέπεται η πόλη να συνδεθεί μέσω του Προαστιακού Σιδηροδρόμου με τη γραμμή 4 του Metro προς Φιλοθέη, Ψυχικό, Πανεπιστημιούπολη και Κολωνάκι και Γαλάτσι. Επίσης, το 2007 μελετάται η νέα γραμμή Ραφήνας του Προαστιακού που θα ξεκινάει από Δουκίσσης Πλακεντίας προς το Γέρακα, το Πικέρμι και τη Ραφήνα.
Οικονομικά Στοιχεία
Αγορά Ακινήτων
Αντικειμενικές Αξίες
Η πόλη των Βριλησσίων χωρίζεται σε εννέα ζώνες, την Α, τη Β, τη Γ, Δ, Ε, ΣΤ, Ζ, Η και Η1.
Η Α ζώνη περιλαμβάνει το ιστορικό κέντρο των Βριλησσίων. Η Β γραμμική ζώνη αναπτύχθηκε μετά τη διέλευση της Αττικής Οδού στα μέχρι τότε κλειστά σύνορα με το Χαλάνδρι, μπροστά από το Αττικό Πάρκο που δημιουργήθηκε. Η Γ ζώνη περιλαμβάνει κυρίως την ανατολική πλευρά του δήμου στα σύνορα με το Πάτημα Χαλανδρίου. Η Δ γραμμική ζώνη περιλαμβάνει το εμπορικό τμήμα της Λεωφόρου Πεντέλης, ενώ η Ε γραμμική την παραρεμάτια γραμμή. Η ΣΤ περιλαμβάνει τη δυτική επίσης ιστορική γειτονιά των Βριλησσίων που αναπτύχθηκε στα δυτικά της Λεωφόρου Πεντέλης και πλησίον της Σισμανογλέιου. Στη Ζ ζώνη περιλαμβάνονται τα Άνω Βριλήσσια και το Πάτημα Βριλησσίων. Τέλος, οι ζώνες Η και Η1 γραμμική αναπτύχθηκαν με τη λειτουργία του Σταθμού του Μετρό της Πλακεντίας και αν και άνυδρες περιοχές, σημείωσαν απότομη αύξηση τιμών, ενώ τοποθετούνται στο νοτιοανατολικό άκρο του δήμου. Συγκεκριμένα η Η περιλαμβάνει τη νότια ζώνη Ψαρών-Κρήτης, ενώ η Η1 τη γραμμική ζώνη Αττικής-Τενέδου. Στον πίνακα που ακολουθεί αναφέρονται τα σύνορα της κάθε ζώνης.
|
πρωτογενείς πηγές: Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων
Με τις αντικειμενικές αξίες που ανακοινώνονται το 2006, ένα διαμέρισμα στα Βριλήσσια στοιχίζει 1.700 ευρώ ανά τ.μ. στην υψηλή ζώνη (κέντρο) χωρίς όμως μεγάλες αποκλίσεις από τη χαμηλή. Έτσι τοποθετείται συγκριτικά σε ένα επίπεδο παρόμοιο με εκείνο των Μελισσίων, Αγίας Παρασκευής και Χολαργού ανάμεσα στην "ακριβή" Κηφισιά των 3.350 ευρώ/τμ και τη Λυκόβρυση των 1.400€/τμ., εν αναμονή των νέων αντικειμενικών αξιών του Μαρτίου του 2007. Για να δείτε τις ζώνες αναλυτικά ανατρέξτε στις Ζώνες Πολεοδομικού Σχεδίου πιο πάνω.
Μέσα στο επόμενο έτος ανακοινώνεται από τοΥπουργείο Οικονομικών αύξηση στις αντικειμενικές της Αττικής ύψους 17% κατά μέσον όρο στα εντός σχεδίου ακίνητα και 37% επάνω στις τιμές εφορίας στα εκτός σχεδίου.
Η άνοδος των αντικειμενικών στα Βριλήσσια εξελίσσεται ομαλά με τις τιμές στην ακριβή ζώνη να αγγίζουν τα 2.050 €/τ.μ. (που δίνει το έναυσμα για αύξηση των δημοτικών τελών στους λογαριασμούς της ΔΕΗ στο μέλλον, που υπολογίζονται πάνω στις αντικειμενικές της ζώνης επί τον συντελεστή παλαιότητος του κτίσματος) και με την περιοχή να ακολουθεί την πορεία των γειτονικών της δήμων.
|
πρωτογενείς πηγές: Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων
Εμπορικές Τιμές
Ακολουθεί ενδεικτικός πίνακας με τις αποκλίσεις μεταξύ αντικειμενικών αξιών και εμπορικών τιμών Ιανουαρίου του 2007.
Στα Βριλήσσια παρατηρούμε χαμηλότερες αξίες στην υψηλή ζώνη λόγω του οικιστικού τους προφίλ, αλλά μικρότερη ψαλίδα ανάμεσα στο εισοδηματικό επίπεδο και την παλαιότητα των κτισμάτων (μικρή απόκλιση ανάμεσα σε χαμηλή και υψηλή ζώνη), σε σχέση με τους γειτονικούς δήμους Χαλάνδρι και Μαρούσι.
Κοιτώντας δε τις εμπορικές αξίες σχεδόν όλοι οι εν λόγω δήμοι εξομοιώνονται(αν και οι εμπορικές τιμές διαμορφώνονται συγκυριακά και παρουσιάζουν σχετικές διακυμάνσεις ανά διαστήματα).
Συγκριτικές Αποκλίσεις Εμπορικών Τιμών από Αντικειμενικές σε ευρώ / τ.μ.
|
πρωτογενείς πηγές: Ένωση Μεσιτών Αττικής, Καθημερινή, Ημερησία
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζεται δε σε αυτές τις περιοχές και στα μεταχειρισμένα σπίτια καθώς ο μεγαλύτερος όγκος των κτισμάτων σε αυτές τις περιοχές είναι οικοδομημένος από τέλη του '70 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '90 (Πεύκη-Νέο Ηράκλειο-Μαρούσι), ενώ στα Βριλήσσια η οικοδομική δραστηριότητα ολοκληρώνεται στα τέλη του '90. Ακολουθεί πίνακας με τις αποκλίσεις στις τιμές πώλησης νεοδμήτων και μεταχειρισμένων κατοικιών:
 Μεταχειρισμένα Διαμερίσματα |
 Νεόδμητα Διαμερίσματα | ||||
πηγή:Αμαρυσία
Αγορά Ενοικίων
Τα ενοίκια στα Βριλήσσια κυμαίνονται σε παρόμοια επίπεδα με το Χαλάνδρι, τα Μελίσσια και την Αγία Παρασκευή. Η ηλικία των κτισμάτων ξεκινάει από 25 ετία και καταλήγει στις νεόδμητες μετά το 2005. Οι περισσότερες δηλαδή πολυκατοικίες είναι σύμφωνες με τον πρώτο αντισεισμικό κανονισμό του '84-'85, ενώ οι υψηλές τιμές οφείλονται στην καλή συγκοινωνιακή σύνδεση μιας καθαρά οικιστικής περιοχής (€ 6 - 7,5 / μ2).
Εμπορικότητα
Η εμπορικότητα του δήμου εντοπίζεται κυρίως στη λεωφόρο Πεντέλης και γενικά δε συνιστάται η περιοχή για εγκατάσταση μεγάλων επιχειρήσεων υπερτοπικού εμπορίου καθώς ο χαρακτήρας της περιοχής είναι οικιστικός και τέτοιες ανάγκες καλύπτουν πλήρως οι γειτονικοί δήμοι Χαλανδρίου, Αμαρουσίου και Κηφισιάς. Συνήθως γίνονται πολύ προσεκτικές κινήσεις των επιχειρήσεων προς εγκατάσταση, όπως έγινε πρόσφατα στο κομβικό πέρασμα της Πλακεντίας, στα σύνορα με το Χαλάνδρι. Έχουν αρχίσει να εγκαθίστανται ορισμένες δειλά δειλά και στη λεωφόρο Αναπαύσεως.[26]
Χωροθέτηση Εμπορικών Ζωνών
Στα πρώτα χρόνια ανάπτυξης του δήμου, οι δημοτικές αρχές προχώρησαν σε χωροθέτηση των εμπορικών ζωνών στα Βριλήσσια.
Αρχικά ,διαχώρισαν την οικιστική ζώνη στα ανατολικά, από τη διερχομένη Λεωφόρο Πεντέλης στα δυτικά σύνορα της πόλης, διοχετεύοντας προς αυτή τη μεγαλύτερη εμπορική όχληση.
Σε δεύτερο επίπεδο, για τις μικρές τοπικές εμπορικές ανάγκες χαμηλής όχλησης του οικιστικού ιστού, διαχώρισαν τις κεντρικές οδούς σε εναλλάξ εμπορική και οικιστική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, επέτρεψαν την εμπορική ανάπτυξη του δυτικού τμήματος της οδού Αναλήψεως μέχρι την Πλατεία και την οικιστική ανάπτυξη του δρόμου στα ανατολικά, αλλά την οικιστική ανάπτυξη στο δυτικό τμήμα της οδού Κύπρου και την εμπορική στα ανατολικά. Παράλληλα, οι συγκοινωνιολόγοι προέβησαν σε διοχέτευση της τοπικής κυκλοφορίας των κατοίκων σε σημεία μη εμπορικά ώστε να αποφευχθεί συμφόρηση. Συγκεκριμένα το δυτικό εμπορικό τμήμα της Αναλήψεως πεζοδρομήθηκε, ενώ το ανατολικό τμήμα αποτελεί βασική πύλη εισόδου των κατοίκων στην πόλη από τα ανατολικά (και είσοδο τοπικών λεωφορείων).
Ομοίως, το δυτικό οικιστικό τμήμα της οδού κύπρου αποτελεί τη βασική πύλη εξόδου από την πόλη προς τη Λεωφόρο Πεντέλης (αυτοκινήτων και τοπικών λεωφορείων), ενώ στο ανατολικό εμπορικό τμήμα υπάρχει αποκλεισμός από την οδό Αγίου Αντωνίου. Παρόμοια τακτική εφαρμόσθηκε και για τις κάθετες οδούς, καθώς το νότιο τμήμα της Γράμμου που αποτελεί οικιστική ζώνη πεζοδρομήθηκε, το κεντρικό τμήμα της συγκεντρώνει τα τοπικά καταστήματα και το βορειότερο συνεχίζει με οικιστική ανάπτυξη. Ομοίως αναπτύχθηκε και η Οδός Εθνικής Αντιστάσεως.
Αυτό δε σημαίνει ότι απουσιάζουν φαινόμενα συμφόρησης λόγω της αύξησης του πληθυσμού και της φιλοσοφίας χρήσης του ΙΧ που αποτελεί κατάλοιπο των εποχών της κακής συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης αλλά και της σύγχρονης φιλοσοφίας των Ελλήνων οδηγών.
Ένωση Επιχειρηματιών-Εμπόρων-Βιοτεχνών Βριλησσίων
Οι βιοτεχνίες και οι εμπορικές επιχειρήσεις έχουν οργανωθεί στο Σύλλογο Εμπόρων-Βιοτεχνών Βριλησσίων που παρέχει κατευθύνσεις, οδηγίες και πρωτοβουλίες για τη διαβίωση των τοπικών επιχειρήσεων.
Οι παλιές βιοτεχνίες συγκεντρώνονταν κυρίως στην παραρεμάτια ζώνη Βριλησσίων-Μελισσίων (Ζώνες Ε,ΣΤ), ορισμένες στη γειτονιά Κύπρου (Ζώνη Γ) αλλά και στη Λεωφόρο Αναπαύσεως, Πεντέλης και Σισμανογλείου. Επρόκειτο για μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι περισσότερες από τις οποίες σήμερα λειτουργούν με σχετικά χαμηλό τζίρο. Παρά ταύτα, αρκετές εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται στην περιοχή μέχρι και σήμερα. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται εταιρίες επεξεργασίας ξύλου, επιπλοποιεία, μεταποιητικές επιχειρήσεις, αλλά και εταιρίες ενδυμάτων παλαιότερα και φυτώρια. Στη Λ. Αναπαύσεως συγκεντρώνονται όλες οι επιχειρήσεις που σχετίζονται με υλικά κατασκευών, υδραυλικά, εσωτερική και εξωτερική διακόσμηση και συναφή είδη. Σε συγκεκριμένα σημεία λειτουργούν ορισμένα καταστήματα αλυσίδων υπερκαταστημάτων (supermarkets) και σε συγκεκριμένα σημεία είναι εγκατεστημένα μικρά εμπορικά κέντρα.
Κέντρα Εστίασης & Ψυχαγωγίας
Στη Λ. Πεντέλης, στην Πλατεία Ελευθερίας, Πλατεία Αναλήψεως και στα Άνω Βριλήσσια κυρίως συγκεντρώνονται τα κέντρα διασκέδασης της πόλης. Τα τελευταία χρόνια τα Βριλήσσια έχουν ικανοποιητικούς χώρους εστίασης να επιδείξουν σε κατοίκους και επισκέπτες. Υψηλής αισθητικής καφετέριες, bar χαμηλής όχλησης, snack spots και χώρος μπιλιάρδου, ταβερνάκια αλλά και λίγα πολυτελή restaurants συνθέτουν την εικόνα μιας εναλλακτικής πρότασης για τη μεσημεριανή και βραδυνή διασκέδαση των διερχομένων προς την Πεντέλη.
Στην ανάπτυξη των κέντρων αυτών συνέβαλλε η διέλευση της Αττικής Οδού και η ανάπλαση της Λεωφόρου Πεντέλης, καθώς και το γενικότερο κλίμα ανάπτυξης που οδήγησε σε πολλές ανακαινίσεις. Η υψηλή όχληση συγκεντρώνεται κυρίως στις λεωφόρους, ενώ στη νέα Πλατεία Αναλήψεως ακολουθήθηκε μια ανάπτυξη σε "οικογενειακά πρότυπα" καθώς βρίσκεται μέσα στον οικιστικό ιστό.
Ένα από τα πιο ιστορικά κέντρα διασκέδασης στην πόλη που την κατέστησαν ευρέως γνωστή στα πρώτα χρόνια ανάπτυξής της είναι οι "Εποχές" (Ζώνη ΣΤ), μπουάτ στην οποία απήλαυσαν και εξακολουθούν να απολαμβάνουν οι Αθηναίοι ορισμένα από τα πιο προσφιλή ονόματα στο ελληνικό μουσικό στερέωμα, όπως η Βίκυ Μοσχολιού, ο Γιώργος Σπανός, η Ελένη Δήμου κ.α.
Επισκέψιμοι Χώροι & Κέντρα Ενδιαφέροντος
Πλατείες & Ελεύθεροι Χώροι
Η πόλη διαθέτει δύο βασικά σημεία εστίασης στο δυτικό άκρο της και πλησίον της Λεωφόρου Πεντέλης, την πλατεία Βριλησσίων στο κέντρο και την εστία Άνω Βριλησσίων, στο ύψος της Ναυτικής Βάσης.
| Πλατείες & Ελεύθεροι Χώροι Βριλησσίων | ||||
|---|---|---|---|---|
| Πλατεία Αναλήψεως | Πλατεία Ελευθερίας | Πλ. Ελευθερίου Βενιζέλου | Πλατεία Ηρώων | Πλατεία Αγίας Λαύρας |
 |
 |
 |
 |
|
Λοιπές γνωστές πλατείες είναι οι εξής: Πλατεία Βριλησσού (το πάρκο με το κατάστημα του φυσιολατρικού συλλόγου), Πλατεία Κωνσταντίνου Τσάτσου του Ακαδημαϊκού (τέρμα 28ης προς Πάτημα Χαλανδρίου), Κέντρο Νεότητος Μάνου Χατζηδάκη (τέρμα 25ης Μαρτίου προς Πάτημα), Πλατεία της Κύπρου (νέα πλατεία πλησίον της ανατολικής τοπικής αγοράς), Μεταμορφώσεως του Σωτήρος(Πάτημα Βριλησσίων), 28ης Οκτωβρίου(κεντρική Πατήματος), 25ης Μαρτίου (οικιστικό τέρμα Πατήματος), Καλλιανίου (πλησίον Ναυτικής Βάσης), Ανδρόνικου (επί της Κισάβου) και πολλοί άλλοι μικροί χώροι πρασίνου. Τέλος, πολλά περιθώρια ανάπλασης παρουσιάζει και η παραρεμάτια ζώνη των Αμαζόνων, επί της ανατολικής ρεματιάς που χωρίζει τα σύνορα από το γειτονικό Πάτημα Χαλανδρίου και μέχρι στιγμής λειτουργεί ως χώρος στέγασης των απορριματοφόρων του Δήμου.
Πάρκα & Χώροι Πρασίνου
| Πάρκα & Χώροι Πρασίνου Βριλησσίων | ||||
|---|---|---|---|---|
| Αττικό Πάρκο | Πάρκο Μίκη Θεοδωράκη | Πάρκο Ρεματιάς | Πάρκο Μαρία Κάλλας | Δάσος Αγίου Θεοκλήτου |
 |
 |
 |
 |
|
Το πάρκο της Ναυτικής Βάσης αφήνει το στίγμα του στην ανάπτυξη των Άνω Βριλησσίων, δίνοντας παράλληλα το έναυσμα για την αστικοποίηση και ανάπτυξη της λεωφόρου Αναπαύσεως.
Το Αττικό Πάρκο Βριλησσίων-Χαλανδρίου γίνεται αποδεκτό με χαρά από τους κατοίκους των δύο δήμων, ενώ το γραφικό παρκο της Ρεματιάς, με τη χαρακτηριστική γεφυρούλα και το τοπικό καφέ, αποτελεί χρόνια τώρα πόλο έλξης για κατοίκους Βριλησσίων - Μελισσίων.
Αξίζει να αναφερθεί ο καλαίσθητος προστιθείς εξοπλισμός και χώρος περιποίησης και υγιεινής των τετράποδων φίλων κατά τη βραδυνή τους βόλτα, με ειδική σήμανση κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα σε κάθε πάρκο και πλατεία.
Μνημεία & Αξιοθέατα
Στα αξιοθέατα της περιοχής συγκαταλέγονται το Υδραγωγείο των Βριλησσίων (έναν από τους δύο υδατοπύργους που υπήρχαν) στην Πλατεία Αγίας Λαύρας και ο Βράχος του Βριλησσού στην Πλατεία Ελευθερίας. Επίσης, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει την προτομή του Ελευθερίου Βενιζέλου και το Μνημείο Πεσόντων στην Πλατεία Ηρώων, καθώς και την προτομή του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη στην Πλατεία Ελευθερίας. Αξιόλογο αρχιτεκτονικό κτίσμα αποτελεί και η πέτρινη κατοικία του αειμνύστου προέδρου Δημητρίου Βερνάρδου, την οποία δώρισε ως κοινοτικό κατάστημα και τιμής ένεκεν δόθηκε το όνομά του στον δρόμο που διέρχεται.
| Μνημεία & Αξιοθέατα Βριλησσίων | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Υδραγωγείο | Προτ. Κολοκοτρώνη | Μνημείο Πεσόντων | Προτ. Βενιζέλου | Βράχος Βριλησσού | Μν. Επανάστασης |
 |
 |
 |
Προt. Βενιζέλου | |
|
Κοινωνική Δράση & Υποδομές
Εκπαιδευτικές & Θρησκευτικές Υποδομές
Στο Δήμο Βριλησσίων λειτουργούν 6 Δημοτικά Νηπιαγωγεία, 6 Δημοτικά Σχολεία, 3 Γυμνάσια και 2 Λύκεια. Σε επίπεδο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει δοθεί προσανατολισμός στη γαλλική και στην αγγλική, ενώ παρέχεται πληθώρα μαθημάτων μουσικής, χορωδίας, σχεδίου, θεατρολογίας, καθώς και πολλών πιο εξειδικευμένων δραστηριοτήτων υπό το καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Πολιτιστικού Κέντρου (θέατρο, κουκλοθέατρο κ.α.). Ο θεσμός της ενισχυτικής διδασκαλίας φαίνεται να έχει απήχηση, χωρίς όμως να απουσιάζει και η άνθιση των φροντιστηρίων δίπλα στα σχολεία. Στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης δραστηριοποιούνται 1 Ελληνογερμανικό Δημοτικό Σχολείο, καθώς και τα Εκπαιδευτήρια Καντά σε επίπεδο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ πλέον έπαψε η λειτουργία των Λυκείων Βάσκα. Επιπλέον υπάρχει 1 παιδική χαρά ανά κεντρικό δρόμο, καθώς και πολλά κέντρα νεότητος γύρω από τα σχολεία.
Ο κεντρικός Ιερός Ναός των Βριλησσίων είναι ο Ναός Αναλήψεως του Κυρίου, επί της κεντρικής πλατείας Αναλήψεως που οικοδομήθηκε στη δεκαετία του '70 με δωρεές των λιγοστών κατοίκων της τότε κοινότητος. Το δεύτερο ναϋδριο οικοδομήθηκε στο όνομα του Αγίου Αντωνίου στο γειτονικό Πάτημα Χαλανδρίου (όταν τα σύνορα στην ανατολική ζώνη ήταν συγκεχυμένα) ο οποίος αδυνατεί να ανταποκριθεί στις αυξημένες λατρευτικές ανάγκες και πρόκειται να μετεγκατασταθεί σε διπλανό οικόπεδο μετά την ολοκλήρωση των αντιπλυμμηρικών έργων επί της Αγίου Αντωνίου. Ο τρίτος , Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, οικοδομήθηκε στο Πάτημα Βριλησσίων και οι εργασίες ανάπλασής του συνεχίζονται σταδιακά έως και σήμερα και ο τελευταίος που οικοδομείται πρόσφατα είναι των 12 Αποστόλων απέναντι από το 2ο Γυμνάσιο - Λύκειο στα Άνω Βριλήσσια.
Αθλητισμός & Φυσιολατρική Κίνηση
Τα Βριλήσσια μέχρι και τη δεκαετία του '90 δε διέθεταν δημοτικό γήπεδο, καθώς το γήπεδο Χαλανδρίου είχε εγκατασταθεί σε ελεύθερο χώρο στα σύνορα των δύο δήμων, καλύπτοντας τις ανάγκες αμφότερων. Μικροί διάσπαρτοι χώροι δημιουργούνται σταδιακά σε διάφορες γειτονιές, όπως το γήπεδο handball επί της οδού Αναλήψεως και το γήπεδο tennis επί της Ολύμπου. Παράλληλα δημιουργείται το δημοτικό γήπεδο Βριλησσίων στο τέρμα της οδού Κισάβου με πολλές ελλείψεις σε θέματα υποδομής και επισκεψιμότητας, προς εξυπηρέτηση των κατοίκων στα άνω βριλήσσια. Μέσα στο 2007 ολοκληρώνεται η κατασκευή του ιδιωτικού Sports Club Βριλησσίων, μετά από πολλές αγωγές των περιοίκων καθότι εγκατεστημένο εντός οικιστικής ζώνης (διασταύρωση οδών Μητροπούλου και Κισάβου).
Αξίζει να σημειωθεί πως το εν λόγω Club παρέχει ένα σημαντικό κονδύλι προς το δήμο που είναι και ο ιδιοκτήτης της έκτασης, ενώ μέσα σε μια δεκαετία θα περιέλθει τελικώς στη χρήση του σύμφωνα με τη σύμβαση που έχει υπογραφεί. Έως τότε μπορούν οι κάτοικοι του δήμου να το επισκέπτονται με μειωμένα έξοδα συμμετοχής.
Βριλησσιακός Αθλητικός Όμιλος
Ιδιαίτερα γνωστή είναι η ομώνυμη ομάδα βόλεϋ αντρών του δήμου, τα "Βριλήσσια" του Βριλησσιακού Αθλητικού Ομίλου, με πολλές νίκες. Για πρώτη φορά το 2007 φαίνεται μάλιστα να φλερτάρουν με την άνοδό τους στη Δ Εθνική. Έχοντας αποκτήσει 6 βαθμούς διαφορά από το δεύτερο και εννιά στα εννιά στους αγώνες που διεξήχθησαν, η ομάδα του Κώστα Τσαβαλιά δείχνει να έχει μεγάλες βλέψεις.[27][28]
Φυσιολατρικός Σύλλογος Βριλησσός
Αρκετά δημοφιλής επίσης στην ευρύτερη περιοχή είναι και ο φυσιολατρικός σύλλογος "Βριλησσός" για τις εκδρομές που διοργανώνει στις μαγευτικές περιοχές της Ελλάδας, αλλά και στο εξωτερικό. Το κατάστημα του συλλόγου είναι εγκατεστημένο στο πάρκο στο οποίο καταλήγει η οδός Μακεδονίας, πλησίον του ΤΥΠΕΤ.
Τοπικοί Σύλλογοι
Στο Δήμο δραστηριοποιείται από το 1960 το 4ο Σύστημα Προσκόπων με περισσότερα από 100 ενεργά μέλη και επίσης λειτουργεί το Τοπικό Τμήμα Βριλησσίων του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού[29]. Το κατάστημα των προσκόπων στεγάζεται σε ειδικό χώρο εντός του ανακαινισμένου 1ου Δημοτικού Σχολείου Βριλησσίων και επιμελείται κάθε χρόνο της πρωτοχρονιάτικης διακόσμησης με το παραδοσιακό ελληνικό καραβάκι. Ορισμένοι από τους Εξωραϊστικούς Συλλόγους της περιοχής είναι οι "Ωρύθεια" και "Εξωραϊστικός Σύλλογος Άνω Βριλησσίων", ενώ στην πόλη δραστηριοποιούνται οι τοπικοί σύλλογοι "Ένωση Κρητών Βριλησσίων" και "Σύλλογος Αρκάδων".
Πολιτιστικά Δρώμενα & Υποδομές
| Κατάστημα Κισάβου | Ιδρύματος Νιάρχου | Νίκου Εγγονόπουλου |
 |
 |
Καλλιτεχνικό Κέντρο Νίκου Εγγονόπουλου |
Ο Δήμος Βριλησσίων διαθέτει τρία βασικά πολιτιστικά καταστήματα. Το πρώτο βρίσκεται επί της οδού Κισάβου στα Άνω Βριλήσσια, το δεύτερο οικοδομήθηκε με δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου στην κεντρική Πλατεία Αναλήψεως και το τρίτο και πιο πρόσφατο εγκαταστάθηκε στο πάρκο "Μίκης Θεοδωράκης", παράλληλα με την ανάπλασή του. Πρόκειται για τελευταίας αρχιτεκτονικής κτίρια με πλήρεις υποδομές καθώς οικοδομήθηκαν πρόσφατα. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πληθώρα καλλιτεχνικών μαθημάτων και εκδηλώσεων με ελεύθερη συμμετοχή όπως θεατρικές παραστάσεις, ζωγραφική, γλυπτική, χορωδία, κουκλοθέατρο κ.α.
Φεστιβάλ Βριλησσίων
Επιπλέον στο δημοτικό θέατρο Νταμάρι Βριλησσίων "Αλίκη Βουγιουκλάκη" στο πάτημα Βριλησσίων φιλοξενούνται θεατρικές παραστάσεις ερασιτεχνικές αλλά και από επαγγελματίες ηθοποιούς οι οποίοι κατά τις θερινές περιοδείες τους επισκέπτονται και δήμους της Αττικής, μεταξύ των οποίων και τον εν λόγω δήμο τα τελευταία από το 1990.
Δημοτικές & Ιδιωτικές Υπηρεσίες
Ο Δήμος διαθέτει δύο καταστήματα ΚΑΠΗ για τη δημιουργική απασχόληση των ατόμων της τρίτης ηλικίας και δημοτικό πούλμαν για την πρόσβαση σε αυτά.
Το Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) λειτουργεί επί της οδού Σισμανογλείου, αν και ο βαθμός λειτουργικότητάς του έχει κατά καιρούς αμφισβητηθεί έντονα. Ο ΚΡΙΚΟΣ (Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες) λειτουργεί στο πλαίσιο της κοινωνίας αλληλεγγύης, ενώ στον Αθλητικό Σύλλογο οργανώνονται όλες οι αθλητικές δραστηριότητες. Μόλις τα τελευταία χρόνια οργανώθηκαν πλήρως οι διοικητικές υπηρεσίες του Αστυνομικού Τμήματος της περιοχής, όπως επίσης και του τοπικού καταστήματος του ΙΚΑ στη διασταύρωση των οδών Πεντέλης και Κισάβου (αν και ορισμένες υπηρεσίες παρέχονται ακόμη από τα 2 καταστήματα του Χαλανδρίου, στην πλατεία Αγίου Νικολάου και σε στενό πλησίον της λεωφόρου Πεντέλης). Ο δήμος εξυπηρετείται για οικονομικά ζητήματα από τη ΔΟΥ Χαλανδρίου. Για ζητήματα χωροταξικού, πολεοδομικού και ασφαλιστικού ενδιαφέροντος εξυπηρετείται από το Νομαρχιακό Μέγαρο των βορειοανατολικών προαστίων, στην Αγία Παρασκευή επί της λεωφόρου Μεσογείων (Ανατολικός Τομέας Αθηνών), όπου λειτουργεί και η Υπηρεσία της Πολεοδομίας.
Το "Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Βριλησσίων", ένα εγχείρημα του Δήμου στα πλαίσια της φιλοσοφίας της δια βίου εκπαίδευσης λειτουργεί από το 2007 με σεμινάρια που διεξάγωνται δωρεάν στην αίθουσα του Νίκου Εγγονόπουλου στο Πάρκο ΤΥΠΕΤ και φαίνεται να λαμβάνει αποδοχής των δημοτών.
Το "Τοπικό Συμβούλιο Νέων", όπως και σε άλλους Δήμους, έρχεται να εντάξει τους δραστήριους δημότες στο πλαίσιο ενδιαφέροντος για τα κοινά της τοπικής κοινωνίας, με αρκετή συμμετοχή, ενώ από το 2007 ξεκινάει και η λειτουργία του Γραφείου Ευρέσεως Εργασίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα Βριλήσσια είναι μια πόλη με υψηλά ποσοστά ανώτερης και ανώτατης μόρφωσης των κατοίκων της, ενώ λόγω των χαρακτηριστικών του προαστίου και της αμιγούς κατοικίας δεν υπάρχουν πολλά κέντρα εργασιακού ενδιαφέροντος. Ήτοι, οι δημότες εργάζονται σε γειτονικές πόλεις, όπως η Αθήνα, ο Πειραιάς και οι βιομηχανικές ζώνες των βορείων προαστίων και των μεσογείων. Έτσι, αν και καθυστερημένα ξεκινάει ένα σημαντικό εγχείρημα στην αντιμετώπιση της μάστιγας της εποχής.
Η δημοτική συγκοινωνία έρχεται να ενισχύσει το ελλιπές συγκοινωνιακό δίκτυο του ΟΑΣΑ, αν και δεν παρατηρείται κάποια πρόοδος στην ανάπτυξη του εχγειρήματος. Συγκεκριμένα, από το 2004 χρησιμοποιούνται 4 μπλε mini bus που συγκροτούν 2 γραμμές, την Α και τη Β. Ο Δήμος δημοπραττεί το 2007 την κατασκευή καλαίσθητων στεγάστρων στα πρότυπα γειτονικών δήμων.
Πολλές είναι οι μελέτες για λειτουργία Δημοτικού Κινηματογράφου στη Ναυτική Βάση, ενώ προβλέπεται και η κατασκευή άλλου ενός Δημοτικού Πάρκου ακριβώς πάνω από τη Βάση στην Αναπαύσεως σε ελεύθερο χώρο της οδού Βορείου Ηπείρου, καθιστώντας τον κόμβο Άνω Βριλησσίων σημαντικό κέντρο εστίασης.
Επί της οδού Κισάβου είναι εγκατεστημένη και η Ψυχιατρική Κλινική "Αθηνά", ενώ το πλησιέστερο Νοσοκομείο Γενικής Περίθαλψης είναι το Σισμανόγλειο, στα διοικητικά όρια του Αμαρουσίου. Για νοσηλεία συνήθως εξυπηρετείται από το "Αμαλία Φλεμινγκ" στα Μελίσσια και για περιπτώσεις ατυχημάτων από το "ΚΑΤ" στην Κηφισιά.
Ένα ακόμα πρόβλημα που εκλήθη ο Δήμος να αντιμετωπίσει ήταν το ζήτημα των αδέσποτων σκύλων. Το πρόγραμμα το οποίο εκπόνησε και εφήρμοσε είχε τίτλο "Αδέσποτα Βριλησσίων SOS" σύμφωνα με το οποίο προέβη μεταξύ άλλων σε ιατρική περίθαλψη, παρακολούθηση και στείρωση των ζώων. Τα λίγα αδέσποτα που έχουν απομείνει στην πόλη είναι ιδαιετέρως φιλικά και υγιή.
Εορταστικές Εκδηλώσεις
Από τα τέλη των δεκαετιών του '50 και του '60 γιορτάζεται με πανηγύρι η εορτή της Αναλήψεως του Κυρίου, ενώ από το 2004 γίνεται όλο και πιο ευρέως γνωστό το Αποκριάτικο Καρναβάλι του Δήμου.
Πανηγύρι Αναλήψεως του Κυρίου
Στις αρχές του Ιουνίου κάθε έτους, με αφορμή τον εορτασμό της Ανάληψης του Κυρίου στήνεται λαϊκό πανηγύρι επί της οδού Εθνικής Αντιστάσεως που καταλήγει στον Ιερό Ναό της Αναλήψεως, με πληθώρα πλανόδιων πωλητών και κινητές εγκαταστάσεις που διαμορφώνουν μια εικόνα θεματικού πάρκου.
Βριλησσιώτικο Καρναβάλι
Καθιερωμένο από τις αρχές του 21ου αιώνα είναι και το αποκριάτικο καρναβάλι του δήμου στο οποίο η συμμετοχή κάθε χρόνο είναι όλο και πιο ενθουσιώδης. Ο εορτασμός λαμβάνει χώρα κατά το μεσημέρι της πρώτης Κυριακής του Μάρτη από την Πλατεία Κύπρου. Μετά τη συγκέντρωση κατοίκων και επισκεπτών, ξεκινάει η παρέλαση του άρματος για να καταλήξει μέσα από τις Οδούς Κύπρου και Εθνικής Αντιστάσεως στην Πλατεία Αναλήψεως όπου ακολουθεί γλέντι.
Τα πλεονεκτήματα του δήμου
Ο δήμος είναι πρωτοπόρος σε θέματα καθαριότητας, καθώς ακόμα και σε περιόδους απεργίας των αρμόδιων υπαλλήλων, συμβεβλημένη ιδιωτική εταιρία συλλέγει κι απομακρύνει τα απορρίμματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε περιόδους που η πρωτεύουσα ασφυκτιούσε από τα σκουπίδια λόγω του κορεσμού του ΧΥΤΑ Άνω Λιοσίων ήταν από τις ελάχιστες περιοχές που δεν επιβαρύνθηκαν από την κατάσταση αυτή.
Τα τελευταία χρόνια, με τα έργα που έγιναν έπαψε να είναι αποκομμένος και βρίσκεται πλέον σε ένα κομβικό σημείο όπου είναι κοντά, αλλά ταυτόχρονα μακρυά από το κέντρο της πόλης.Απέχει 25 λεπτά από το Σύνταγμα, επικοινωνεί με τους γειτονικούς δήμους με Προαστιακό, Αττική Οδό, Μετρό και τις βελτιωμένες λεωφορειακές γραμμές, μαζί με την τοπική γραμμή. Αποτρέπεται η διαμπερής κυκλοφορία με τις περιφερειακές λεωφόρους γύρω από το δήμο (Πεντέλης, Αναπαύσεως, Ηρακλείτου,Αττική Οδός), τους υπερβολικά φαρδείς, αλλά πολλές φορές μονοδρομημένους συνοικιακούς δρόμους του κέντρου(π.χ. Εθνικής Αντιστάσεως) και της αρκετά καλής ρυμοτομίας γενικότερα, αλλά και της ίδιας της θέσης του δήμου στο χάρτη του λεκανοπεδίου(από τα δυτικά το φυσικό όριο της ρεματιάς και το αραιοκατοικημένο και σε μεγάλο ποσοστό εκτός σχεδίου τμήμα του Αμαρουσίου, από τα βορειοανατολικά το όρος της Πεντέλης και το δάσος του Θεόκλητου, νότια το αττικό πάρκο Βριλησσίων πάνω από την Αττική Οδό και ανατολικά το πάτημα Χαλανδρίου με τις υπερβολικά στενές και μονοδρομημένες οδούς).
Είναι από τους μόλις δύο δήμους της Αττικής που διαθέτουν ποδηλατόδρομο,αν και σε υβριδική μορφή ακόμα, που σε συνδυασμό με το σεβασμό στο πράσινο και την αξιοποίηση των ελεύθερων χώρων και τις πεζοδρομήσεις αναδεικνύει την ανάγκη για μία ανθρώπινη Αττική. Επίσης έχουν αρχίσει και διαμορφώνονται ελεύθεροι χώροι στάθμευσης σε σημεία συμφόρησης του κέντρου, πλησίον των σταθμών του metro και πέριξ των πλατειών. Από το 2007 λειτουργεί και πάρκο skateboard σε χώρο ειδικά διαμορφωμένο εντός της Ναυτικής Βάσης.[30] Η δε πλατεία αναλήψεως ανοικοδομείται με τα πιο εκσυγχρονισμένα φωτοβολταϊκά ενεργειακά συστήματα, τηρώντας τις σύγχρονες επιταγές εξοικονόμησης ενέργειας, μετά το παράδειγμα της γειτονικής Πεύκης όπου εγκαθίσταται το πρώτο πρότυπο ηλιακό χωριό.[31]
Τα προβλήματα του δήμου
Υπήρχε μέχρι πρόσφατα ελλιπής αστυνόμευση, με αποτέλεσμα να βρεθεί ο δήμος στις περιοχές της Αττικής(μαζί με τον Άγιο Στέφανο, την Άνοιξη, την Εκάλη και την Πεντέλη) με τις περισσότερες σημειωμένες διαρρήξεις το πρώτο εξάμηνο του 2006. Στα προσεχή έτη, το δεύτερο κύμα εγκληματικότητας ξεπερνά τα σύνορα του δήμου, ενώ τα οικονομικά του δεν του επιτρέπουν τη συγκρότηση δημοτικής αστυνομίας όπως σε άλλους δήμους (Βύρωνας, Χολαργός, Εκάλη κ.α.). Χαρακτηριστικό στιγμιότυπο αποτελεί η διαμαρτυρία μαθητών στο ολιγομελές και νεοσύστατο αστυνομικό τμήμα Βριλησσίων μετά από πληθώρα επιθέσεων σε σχολεία και χώρους αθλοπαιδιών.
Η τροχαία είναι ανύπαρκτη με αποτέλεσμα να αυτοαναιρείται πολλές φορές η πολυαναμενόμενη διαπλάτυνση της κεντρικής λεωφόρου, η οποία διαρκεί τέσσερα ολόκληρα χρόνια (2004-2008). Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως για ένα έργο για το οποίο εγκρίθηκε χρηματοδότηση από το ΥΠΕΧΩΔΕ, εκλήθη ο δήμος να καλύψει τα έξοδα ηλεκτροφωτισμού, δενδροφύτευσης, προς αντικατάσταση των κομμένων πεύκων, ενώ οι κάδοι απορριμάτων τοποθετούνται στη μέση της λεωφόρου καθώς δεν προβλέφθηκαν εσοχές. Ένα έργο βρίθον μικροκακοτεχνιών παγώνει για ένα διάστημα στη μέση λόγω των καθυστρήσεων από το ΥΠΕΧΩΔΕ στις ταμειακές υποχρεώσεις προς τον εργολάβο.
Μόλις τα τελευταία χρόνια ηλεκτροφωτίστηκαν οι κεντρικοί δρόμοι του δήμου, κρατώντας το μεγαλύτερο τμήμα του "στο σκοτάδι", ένα πρόβλημα κοινό στα βόρεια προάστια. Αξίζει να σημειωθεί πως το σύστημα ηλεκτροφωτισμού που ακολουθήθηκε σε πολλούς δρόμους δεν είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικό ή αισθητικά καλό, ενώ ο δήμος επιβαρύνθηκε με τα έξοδα ηλεκτροφωτισμού της Λεωφόρου Πεντέλης καθώς δεν προβλέφθηκε σχετικό κονδύλι από το ΥΠΕΧΩΔΕ κατά τη μελέτη της διαπλάτυνσης.
Τα πολυπόθητα και πολυδιαφημισμένα αντιπλημμυρικά έργα έγιναν με πολλές κακοτεχνίες, καθώς τα νερά δεν είχαν τελικά διέξοδο ούτε στη γειτονική ρεματιά του Χαλανδρίου λόγω των αυθαίρετων κτισμάτων, ούτε και οι κάτοικοι της Ραφήνας ήταν διατεθειμένοι να επιβαρυνθούν με τα νερά ξένου δήμου, τη στιγμή που καλείται το ρέμα τους να σηκώσει το φορτίο των μισών Μεσογείων. Από την εποχή κιόλας των πρώτων πυρκαγιών της Πεντέλης, καθίσταται επιτακτικό το αίτημα λήψης κονδυλίων για σοβαρά αντιπλημμυρικά έργα στα Βριλήσσια. Οι δρόμοι που φαίνεται να εμφανίζουν την πιο επείγουσα κατάσταση είναι κυρίως οι κάθοδοι του κέντρου της πόλης, εκεί όπου τελειώνει η κατηφόρα του εδάφους, όπως για παράδειγμα οι Δ. Βερνάρδου, Θερμοπυλών, Σαλαμίνος, αλλά και κεντρικοί δρόμοι όπως η Αναλήψεως.
Ο κ. Νίκος Παπαδόπουλος, με τα Βριλήσσια όντα ακόμη μια αραιοκατοικημένη κοινότητα, αδυνατεί να λάβει κονδύλια για αξιόλογα έργα. Στα χρόνια που ακολουθούν, οι προαναφερθέντες δρόμοι συνεχίζουν να εμφανίζονται στα προεκλογικά φυλλάδα των υποψηφίων Δημάρχων, μέχρι και το 2004 που οι πολιτικές και λοιπές συνθήκες επιτρέπουν τη διενέργεια των αναγκαίων έργων όταν τα Βριλήσσια καθίστανται δήμος επώνυμος στην αθηναϊκή οικογένεια. Σε κάποια σημεία τα έργα που ολοκληρώνονται φαίνονται απογοητευτικά, ενώ τα δεσμευμένα νερά πολλές φορές παρουσιάζουν εκτός των άλλων φαινόμενα δυσοσμίας. Επιδιώκεται στενή συνεργασία με τη Νομαρχία Αθηνών και η ποιότητα των έργων βελτιώνεται στις οδούς Μακεδονίας, Αναλήψεως, Κύπρου και Φλωρίνης.
Η πληθώρα των έργων που πραγματοποιήθησαν μαζικά μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα λόγω των πολιτικών συγκυριών οδήγησαν το δήμο σε υψηλό δανεισμό. Επιπλέον υπογράφεται νέα συμφωνία αναχρηματοδότησης του δανεισμού με νέο δανεισμό, ενώ προβλέπεται ο δήμος σύμφωνα με τη σημερινή εικόνα των οικονομικών του να μπορέσει να εξοφλείσει τις τραπεζικές του υποχρεώσεις εντός μιας δεκαπενταετίας. Παρά ταύτα, φαίνεται ο Δήμος να ακολουθεί μια συνετή διαχείριση του χρέους, καθώς δεν τον εμποδίζει να διενεργεί έργα καθημερινής μέριμνας, όπως τοποθέτηση πινακίδων, ανάπλαση πεζοδρομίων κ.α.
Ένα ακόμα πρόβλημα είναι η έλλειψη υποδομής σε θρησκευτικούς χώρους, καθώς με τον οικιστικό κορεσμό της περιοχής δεν προβλέφθηκε αντίστοιχη αξιοποίηση ελεύθερων χώρων προς ανέγερση ναών. Σήμερα ο κεντρικός ναός Αναλήψεως Σωτήρος αδυνατεί να καλύψει τις λατρευτικές ανάγκες των πιστών και κατά καιρούς έχει προταθεί η επέκτασή του εις βάρος των ελεύθερων χώρων της πλατείας, κάτι όμως που έχει βρει αντίθετους τους κατοίκους. Πέρα από αυτό το ναό ανεγείρονται μόλις τα τελευταία χρόνια άλλοι δύο, αλλά όπως είναι ευνόητο δεν μπορούν να καλυφθούν στον επιθυμητό βαθμό οι ανάγκες του αυξημένου πλέον πληθυσμού.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως ο Δήμος εξυπηρετείται από το Κοιμητήριο Χαλανδρίου επί της Λ. Αναπαύσεως, κάτι που προκαλεί προβλήματα χωροταξικής φύσεως.
Παραπομπές
Δείτε Επίσης
Εξωτερικοί Σύνδεσμοι
- Επίσημος Διαδικτυακός Τόπος Δήμου Βριλησσίων
- Forum Δράση για μια Άλλη Πόλη
- Διαδικτυακός Τόπος Πεντελικού Όρους
- Επιτροπή Αγώνα για τη Ναυτική Βάση
- Φυσιολατρικός Σύλλογος Βριλησσός
- Δίκτυο Μετακινήσεων Αττικό Μετρό
- Δίκτυο Υπεραστικών Μετακινήσεων Προαστιακός Σιδηρόδρομος
- Αυτοκινητόδρομος Αττική Οδός
- Λεωφορειογραμμές Βριλησσίων και Διαδρομές Βορείων Προαστίων.pdf
- Φωτογραφικό Album Panoramio by Google Earth
- Ιχνηλασία Wikimapia by Google Earth
- Χάρτης Βριλησσίων
- Υπουργείο Εσωτερικών
Vorlage:Βόρεια προάστια Vorlage:Πολεοδομικό Συγκρότημα Αθηνών Κατηγορία:Δήμοι της Περιφέρειας Αττικής Κατηγορία:Βόρεια Προάστια Αθηνών *
- ↑ Δήμος Βριλησσίων-Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου: Ερευνητικό Πρόγραμμα του ΕΜΠ -Σχολή Αρχιτεκτόνων-Τομέας Πολεοδομίας & Χωροταξίας, Αθήνα 2004, ανάκτηση 25/72008
- ↑ Ιδιωτικός Μετεωρολογικός Σταθμός Αγίας Παρασκευής (Υψόμετρο: 255 μ , Συντεταγμένες: 38° 00' 00" N 23° 48' 00" E): Στοιχεία 2007, ανάκτηση9/8/2008
- ↑ Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία: Δεδομένα Σταθμού Νέας Φιλαδέλφειας, ανάκτηση 9/8/2008
- ↑ Από την Πεντέλη στον Παρθενώνα, Μανώλης Κορρές
- ↑ 50 Χρόνια στα Βριλήσσια, Ευτύχιος Νόταρης, Γραμματέας της Κοινότητας 1954-1989
- ↑ Flickr: Φωτορεπορτάζ για τις Θερινές Πυρκαγιές του 2007 στα Βριλήσσια, ανάκτηση 9/2007
- ↑ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας: Εργασία για τη δημογραφική εξέλιξη της Αττικής.pdf, ανάκτηση 21/3/2008
- ↑ Στρατηγικό Πλάνο Βριλησσίων, σελ.10, ανάκτηση 9-6-2008
- ↑ Δήμος Βριλησσίων: Στοιχεία για την Ταυτότητα της Πόλης, ανάκτηση20/3/2007,
- ↑ Εφημερίς Καθημερινή: Άρθρο για τις Τιμές και την Κοινωνικο-Οικονομική Σύνθεση των Βορείων Προαστίων των Αθηνών, ανάκτηση 21/3/2008.
- ↑ Δήμος Βριλησσίων: Τροποποίηση ΓΠΣ σελ. 10, ανάκτηση 25/7/2008
- ↑ Δήμος Βριλησσίων: Κείμενο Συνοπτικής Παρουσίασης του ΓΠΣ, ανάκτηση 25/7/2008
- ↑ Δήμος Αμαρουσίου: Συμμετοχή στο Q-Cities, ανάκτηση 17/8/2008
- ↑ Εφημερίς Αμαρυσία: Άρθρο για τις Τιμές των Ακινήτων στα Βόρεια Προάστια των Αθηνών, ανάκτηση 21/3/2008
- ↑ Βριλησσιώτικα Νέα: Το Blog της Παράταξης, ανάκτηση 21/3/2008
- ↑ Δράση για μια Άλλη Πόλη: Το Forum της Παράταξης, ανάκτηση 21/3/2008
- ↑ Δήμος Βριλησσίων: Οργάνωση Δήμου, ανάκτηση 19/8/2008
- ↑ Ινστιτούτο Γεωλογικών & Μεταλλευτικών Ερευνών, Γεωλογικός Χάρτης 2001
- ↑ Δήμος Βριλησσίων: Κείμενο Συνοπτικής Παρουσίασης Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου, ανάκτηση 25/7/2008
- ↑ Πολεοδομικός Χάρτης Βριλησσίων, ανάκτηση 25/7/2008
- ↑ Στρατηγικό Πλάνο Βριλησσίων, ανάκτηση 9-6-2008
- ↑ Wikipedia: Παλαιός Χάρτης της Αττικής, ανάκτηση 12/2007
- ↑ Δήμος Βριλησσίων: Χάρτης Δημοτικής Συγκοινωνίας, ανάκτηση 25/7/2008
- ↑ Δήμος Βριλησσίων: Ιεράρχηση Οδικού Δικτύου, ανάκτηση 25/7/2008
- ↑ Δήμος Βριλησσίων: Χάρτης Προβλεπόμενοι Ποδηλατόδρομου, ανάκτηση 25/7/2008
- ↑ Δήμος Βριλησσίων: Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου: Οι Θέσεις και τα Εμπορικά Καταστήματα της Πόλης Αναλυτικά, ανάκτηση 25/7/2008
- ↑ Βριλήσσια η Πόλη μας, άρθρο για τον Α.Ο. Βριλησσίων, τεύχος Δεκέμβριος 2007, σελ. 7, Πελοποννήσου 52, Βριλήσσια, Αθήνα.
- ↑ ΠΑΣΟΚ Βριλησσίων: Παρουσίαση του Βριλησσιακού Αθλητικού Ομίλου, ανάκτηση 30/5/2008.
- ↑ Τοπικό Τμήμα Βριλησσίων του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού, ανάκτηση 5 Νοεμβρίου 2007
- ↑ Sporty: Άρθρο για το Skate Park Βριλησσίων,ανάκτηση 5/9/2007
- ↑ Ecotec: Άρθρο για τη Νέα Πλατεία Αναλήψεως, ανάκτηση 5/9/2007
