Liste der Päpste

Wikimedia-Liste
Dies ist eine alte Version dieser Seite, zuletzt bearbeitet am 19. April 2005 um 21:04 Uhr durch 85.72.132.89 (Diskussion). Sie kann sich erheblich von der aktuellen Version unterscheiden.

Es ist nicht sicher, ob die Kirche von Rom in den ersten 100 Jahren wirklich durch einen einzigen Bischof, den Papst, oder durch ein Kollegium von Priestern geführt wurde (Frage der Herausbildung des Monepiskopats). Schon bei Klemens I. zeigt sich jedoch, dass einer von ihnen besondere Leitungsfunktionen innegehabt hat. Zur Sicherung der legitimen Sukzessionskette genügte es, seinen Namen festzuhalten. Aufgrund der spezifischen Quellenlage ist die Liste der Päpste in den ersten 100 Jahren cum grano salis zu genießen.

Datei:File0008a.jpg
Tafel der im Petersdom bestatteten Päpste

Der Titel Papst (papa) wurde erstmalig von Siricius (385399) als Eigenbezeichnung verwendet. Seit Gregor I. (590-604) ist der Titel als ausschließliche Amtsbezeichnung für den Bischof von Rom gesetzlich festgeschrieben. Dennoch werden die früheren Bischöfe von Rom traditionell auch als Papst bezeichnet.

Bis zum Konzil von Konstanz (1414–1418) kam es immer wieder zu Streitigkeiten, wer rechtmäßiger Papst und wer sogenannter Gegenpapst war. Die jeweiligen Sachlagen sind bis heute nicht geklärt und lassen sich wohl auch nie mehr klären. So nannte sich z. B. Papa Roncalli nicht „Johannes XXIV.“, weil er die – schon seit dem Konstanzer Konzil offene – Frage nach der Rechtmäßigkeit des Gegenpapstes Johannes XXIII. (Baldassare Cossa, † 1419) durch seine Namenszählung nicht nachträglich legitimieren wollte. Auch das sollte bei der Betrachtung dieser Liste berücksichtigt werden. Aus diesen Unklarheiten ergibt sich, dass eine durchgehende Nummerierung der Päpste nicht möglich ist.

Vergleiche dazu auch die Einträge zu Papst und Gegenpapst.

Anmerkungen

Statistik

  • Bis zum heutigen Tage gibt es insgesamt 307 Päpste.
  • Davon waren 32 Gegenpäpste in Rom, zwei in Pisa und fünf in Avignon.
  • Bei mindestens drei Päpsten ist die Legitimation unklar.
  • Von den verbleibenden 265 Päpsten waren 258 in Rom und 7 in Avignon.
  • Drei Päpste (Stephan II., Coelestin IV. und Hadrian V.) sterben vor der Weihe
  • Der am häufigsten gewählte Name ist Johannes (26 mal bis XXIII.), wobei Johannes VII. und XXIII. für den rechtmäßigen und einen Gegenpapst vergeben wurden, XVI. nur für einen Gegenpapst, XX. nicht vergeben wurde und der Name außerdem bisher zweimal auch im Doppelnamen Johannes Paul vorkommt
  • Der zweithäufigste Papstname ist Gregor (18 mal bis XVI.), dann folgen Benedikt (18 mal bis XVI.) und Klemens (17 mal bis XIV.)

Die Päpste

33 bis 384

Papst bürgerlicher Name Amtszeit Bemerkung
Petrus (Hl.) Simon, genannt Kephas 33(?)–67(?)
Linus (Hl.) 67(?)–79(?)
Anaklet (Hl.) 79(?)–88(?)
Klemens I. (Hl.) 88(?)–97(?)
Evaristus (Hl.) 97(?)–105(?)
Alexander I. (Hl.) 105(?)–115(?)
Sixtus I. (Hl.) 115(?)–125(?)
Telesphorus (Hl.) 125(?)–136(?)
Hyginus (Hl.) 136(?)–140(?)
Pius I. (Hl.) 140(?)–155(?)
Anicetus (Hl.) 155(?)–166(?)
Soterus (Hl.) 166(?)–175(?)
Eleutherus (Hl.) 175(?)–189
Viktor I. (Hl.) 189199
Zephyrinus (Hl.) 199217
Kalixt I. (Hl.) 217222
   Hippolyt (Hl.) 217235 Gegenpapst
Urban I. (Hl.) 222230
Pontianus (Hl.) 230235
Anterus (Hl.) 235236
Fabianus (Hl.) 236250
   Novatian 251 bis ca. 258 Gegenpapst
Cornelius (Hl.) 251253
Lucius I. (Hl.) 253254
Stephan I. (Hl.) 254257
Sixtus II. (Hl.) 257258
Dionysius (Hl.) 259268
Felix I. (Hl.) 269274
Eutychianus (Hl.) 275283
Cajus (Hl.) 283296
Marcellinus (Hl.) 296304
Sedisvakanz (4 Jahre) 304308
Marcellus I. (Hl.) 308309
Eusebius (Hl.) 309310
Miltiades (Hl.) 311314
Silvester I. (Hl.) 314335
Marcus (Hl.) 336
Julius I. (Hl.) 337352
Liberius 352366
   Felix II. 355365 Gegenpapst
Damasus I. (Hl.) 366384
   Ursinus 366367 Gegenpapst

384 bis 1054

Papst bürgerlicher Name Amtszeit Bemerkung
Siricius (Hl.) 384399
Anastasius I. (Hl.) 399401
Innozenz I. (Hl.) 401417
Zosimus (Hl.) 417418
Bonifatius I. (Hl.) 418422
   Eulalius 418419 Gegenpapst
Coelestin I. (Hl.) 422432
Sixtus III. (Hl.) 432440
Leo I. (Hl.) 440461
Hilarius (Hl.) 461468
Simplicius (Hl.) 468483
Felix II. (III.) (Hl.) 483492
Gelasius I. (Hl.) 492496
Anastasius II. 496498
Symmachus (Hl.) 498514
   Laurentius 498506 Gegenpapst
Hormisdas (Hl.) 514523
Johannes I. (Hl.) 523526
Felix III. (IV.) (Hl.) 526530
   Dioskur 530 Gegenpapst
Bonifatius II. 530532
Johannes II. Mercurius 533535
Agapitus I. (Hl.) 535536
Silverius (Hl.) 536537
Vigilius 537555
Pelagius I. 556561
Johannes III. 561574
Benedikt I. 575579
Pelagius II. 579590
Gregor I. (Hl.) 590604
Sabinianus 604606
Bonifatius III. 607
Bonifatius IV. (Hl.) 608615
Adeodatus I. (Hl.) 615618
Bonifatius V. 619625
Honorius I. 625638
Severinus 640
Johannes IV. 640642
Theodor I. 642649
Martin I. (Hl.) 649653
Eugen I. (Hl.) 654657
Vitalian (Hl.) 657672
Adeodatus II. 672676
Donus 676678
Agatho (Hl.) 678681
Leo II. (Hl.) 682683
Benedikt II. (Hl.) 684685
Johannes V. 685686
Konon 686687
Sergius I. (Hl.) 687701
   Theodor 687 Gegenpapst
   Paschalis I. 687692 Gegenpapst
Johannes VI. 701705
Johannes VII. 705707
Sisinnius 708
Constantinus I. 708715
Gregor II. (Hl.) 715731
Gregor III. (Hl.) 731741
Zacharias (Hl.) 741752
Stephan (II.) 752 Starb vor der Weihe
Stephan II. 752757
Paul I. (Hl.) 757767
   Konstantin II. 767768 Gegenpapst
   Philipp 768 Gegenpapst
Stephan III. 768772
Hadrian I. 772795
Leo III. 795816
Stephan IV. 816817
Paschalis I. (Hl.) 817824
Eugen II. 824827
Valentin 827
Gregor IV. 827844
Sergius II. 844847
   Johannes VIII. 844 Gegenpapst
Leo IV. (Hl.) 847855
   Anastasius III. 855 Gegenpapst
Benedikt III. 855858
Nikolaus I. (Hl.) 858867
Hadrian II. 867872
Johannes VIII. 872882
Marinus I. 882884 fälschlich Martin II.
Hadrian III. (Hl.) 884885
Stephan V. 885891
Formosus 891896
Bonifatius VI. 896
Stephan VI. 896897
Romanus 897
Theodor II. 897
Johannes IX. 898900
   Sergius III. 898 Gegenpapst
Benedikt IV. 900903
Leo V. 903
Christophorus 903904 Legitimität unklar
Sergius III. 904911
Anastasius III. 911913
Lando 913914
Johannes X. 914928
Leo VI. 928
Stephan VII. 928931
Johannes XI. 931935
Leo VII. 936939
Stephan VIII. 939942
Marinus II. 942946 fälschlich Martin III.
Agapitus II. 946955
Johannes XII. Octavian 955964
Leo VIII. 963965
Benedikt V. 964
Johannes XIII. 965972
Benedikt VI. 973974
   Bonifatius VII. Franco 974 Gegenpapst
Benedikt VII. 974983
Johannes XIV. Petrus Canepanova 983984
Bonifatius VII. Franco 984985
Johannes XV. 985996
Gregor V. Bruno von Kärnten 996999 erster deutscher Papst
   Johannes XVI. Johannes Philagathos 997998 Gegenpapst
Silvester II. Gerbert von Aurillac 9991003
Johannes XVII. Sicco 1003
Johannes XVIII. Johannes Fasanus 10041009
Segius IV. Pietro da Albano 10091012
Benedikt VIII. Theophylakt II. von Tusculum 10121024
   Gregor VI. 1012 Gegenpapst
Johannes XIX. Romanus von Tusculum 10241032
Benedikt IX. Theophylakt III. von Tusculum 10321044
Silvester III. Giovani di Sabina 1045 Legitimität unklar
Benedikt IX. Theophylakt III. von Tusculum 1045
Gregor VI. Johannes Gratianus Pierleoni 10451046
Klemens II. Suitger, Graf von Morsleben und Hornburg 10461047 im Bamberger Dom begraben
Benedikt IX. Theophylakt III. von Tusculum 10471048 Legitimität unklar
Damasus II. Poppo von Brixen 1048 deutschsprachiger Papst
Leo IX. (Hl.) Bruno Graf von Egisheim-Dagsburg 10491054

1055 bis 1417

Papst bürgerlicher Name Amtszeit Bemerkung
Viktor II. Gebhard von Dollnstein-Hirschberg 10551057
Stephan IX. Friedrich von Lothringen 10571058
Nikolaus II. Gerhard von Burgund 10581061
   Benedikt X. Giovanni Mincio von Tusculum 10581059 Gegenpapst
Alexander II. Anselmo da Baggio 10611073
   Honorius II. Pietro Cadalus von Parma 10611064 Gegenpapst
Gregor VII. (Hl.) Hildebrand von Sovana 10731085
   Klemens III. Wibert von Ravenna 10841100 Gegenpapst
Viktor III. Dauferius 10851087
Urban II. Odo de Chatillon 10881099
Paschalis II. Raniero di Bieda 10991118
   Theodoricus Theoderich 1100 Gegenpapst
   Albertus Albert von Sabina 1102 Gegenpapst
   Silvester IV. Maginulf 11051111 Gegenpapst
Gelasius II. Johannes von Gaeta 11181119
   Gregor VIII. Mauritius Burdinus 11181121 Gegenpapst
Kalixt II. Guido Graf von Burgund 11191124
Honorius II. Lamberto Scannabecchi 11241130
   Coelestin II. Tebaldo Buccapecus 1124 Gegenpapst
Innozenz II. Gregorio Papareschi di Guidoni 11301143
   Anaklet II. Pietro Pierleoni 11301138 Gegenpapst
   Viktor IV. Gregorio Conti von Ceccano 1138 Gegenpapst
Coelestin II. Guido de Castello 11431144
Lucius II. Gerardo Caccianemici dal Orso 11441145
Eugen III. Bernhard Paganelli di Montemagno 11451153
Anastasius IV. Corrado della Suburra 11531154
Hadrian IV. Nikolas Breakspear 11541159
Alexander III. Orlando Bandinelli 11591181
   Viktor IV. Octaviano de Montecello 11591164 Gegenpapst
   Paschalis III. Guido von Crema 11641168 Gegenpapst
   Kalixt III. Johannes von Struma 11681178 Gegenpapst
   Innozenz III. Lando von Sezze 11791180 Gegenpapst
Lucius III. Ubaldo Allucingoli 11811185
Urban III. Humbert Crivelli 11851187
Gregor VIII. Albertus de Morra 1187
Klemens III. Paolo Scolari 11871191
Coelestin III. Giacinto Bobone 11911198
Innozenz III. Lothar Graf von Segni 11981216
Honorius III. Cencio Savelli 12161227
Gregor IX. Ugolino Graf von Segni 12271241
Coelestin IV. Goffredo Castiglione 1241 Starb vor der Weihe
Sedisvakanz (2 Jahre) 1241 - 1243
Innozenz IV. Sinibald Fieschi 12431254
Alexander IV. Rainald Graf Segni 12541261
Urban IV. Jacques Pantaléon 12611264
Klemens IV. Guido Fulcodi 12651268
Sedisvakanz (3 Jahre) 12681271
Gregor X. Tebaldo Visconti 12711276
Innozenz V. Pierre de Tarantaise 1276
Hadrian V. Ottobono Fieschi 1276 Starb vor der Weihe
Johannes XXI. Petrus Juliani 12761277
Nikolaus III. Giovanni Gaetano Orsini 12771280
Martin IV. Simon de Brion 12811285
Honorius IV. Giacomo Savelli 12851287
Nikolaus IV. Girolamo Masci 12881292
Sedisvakanz (2 Jahre) 12921294
Coelestin V. (Hl.) Pietro del Murrone 1294 vom Amt zurückgetreten
Bonifatius VIII. Benedetto Caetani 12941303
Benedikt XI. Nikolaus Boccasini 13031304
Klemens V. Bertrand de Got 13051314 seit 1309 in Avignon
Sedisvakanz (2,5 Jahre) 13141316
Johannes XXII. Jacques Duèse 13161334 in Avignon
   Nikolaus V. Pietro Rainalducci 13281330 Gegenpapst in Avignon
Benedikt XII. Jacques Fournier 13341342 in Avignon
Klemens VI. Pierre Roger 13421352 in Avignon
Innozenz VI. Étienne Aubert 13521362 in Avignon
Urban V. Guillaume de Grimoald 13621370 in Avignon
Gregor XI. Pierre Roger de Beaufort 13701378 in Avignon
Urban VI. Bartolomeo Prignano 13781389 letzter Papst der nicht dem Kardinalskollegium angehörte
   Klemens VII. Robert Graf von Genf 13781394 Gegenpapst in Avignon
Bonifatius IX. Pietro Tomacelli 13891404
   Benedikt XIII. Pedro de Luna 13941409 und 1417 Gegenpapst in Avignon
Innozenz VII. Cosimo dei Migliorati 14041406
Gregor XII. Angelo Correr 14061415 vom Amt zurückgetreten
   Alexander V. Pietro Philargi 14091410 Gegenpapst in Pisa
   Johannes XXIII. Baldassare Cossa 14101415 Gegenpapst in Pisa

Ab 1417

Papst bürgerlicher Name Amtszeit Bemerkung
Martin V. Oddone Colonna 14171431 Seine Wahl beendete das Abendländische Schisma
   Klemens VIII. Sanchez Munoz 14231429 Gegenpapst in Avignon
   Benedikt XIV. Bernard Garnier 14251430 Gegenpapst in Avignon
Eugen IV. Gabriele Condulmaro 14311447
   Felix V. Amadeus VIII. Graf von Savoyen 14391449 Gegenpapst
Nikolaus V. Tommaso Parentucelli 14471455
Kalixt III. Alfonso Borgia 14551458
Pius II. Enea Silvio Piccolomini 14581464
Paul II. Pietro Barbo 14641471
Sixtus IV. Francesco della Rovere 14711484
Innozenz VIII. Giovanni Battista Cibo 14841492
Alexander VI. Rodrigo Borgia 14921503
Pius III. Francesco Todeschini Piccolomini 1503
Julius II. Giuliano della Rovere 15031513
Leo X. Giovanni de'Medici 15131521
Hadrian VI. Adrian Florisz Boeyens 15221523 letzter nicht-italienischer Papst bis 1978
Klemens VII. Giulio de' Medici 15231534
Paul III. Alessandro Farnese 15341549
Julius III. Giovan Maria Giocci 15501555
Marcellus II. Marcello Cervini 1555
Paul IV. Gian Pietro Carafa 15551559
Pius IV. Giovanni Angelo Medici 15591565
Pius V. (Hl.) Antonio Michele Ghislieri 15651572
Gregor XIII. Ugo Buoncompagni 15721585
Sixtus V. Felice Peretti di Montalto 15851590
Urban VII. Giovanni Battista Castagna 1590
Gregor XIV. Niccolò Sfondrati 15901591
Innozenz IX. Giovanni Antonio Facchinetti 1591
Klemens VIII. Ippolito Aldobrandini 15921605
Leo XI. Alessandro Ottaviano de' Medici 1605
Paul V. Camillo Borghese 16051621
Gregor XV. Alessandro Ludovisi 16211623
Urban VIII. Maffeo Barberini 16231644
Innozenz X. Giovanni Battista Pamfili 16441655
Alexander VII. Fabio Chigi 16551667
Klemens IX. Giulio Rospigliosi 16671669
Klemens X. Emilio Altieri 16701676
Innozenz XI. Benedetto Odescalchi 16761689
Alexander VIII. Pietro Ottoboni 16891691
Innozenz XII. Antonio Pignatelli 16911700
Klemens XI. Giovanni Francesco Albani 17001721
Innozenz XIII. Michelangelo dei Contiaus 17211724
Benedikt XIII. Pietro Francesco Orsini 17241730
Klemens XII. Lorenzo Corsini 17301740
Benedikt XIV. Prosper Lambertini 17401758
Klemens XIII. Carlo della Torre Rezzonico 17581769
Klemens XIV. Lorenzo Ganganelli 17691774
Pius VI. Giovanni Angelo Conte Braschi 17751799
Pius VII. Barnabà Chiaramonti 18001823
Leo XII. Annibale Sermattei della Genga 18231829
Pius VIII. Francesco Saverio Castiglioni 18291830
Gregor XVI. Bartolomeo Alberto Cappellari 18311846
Pius IX. Giovanni Maria Mastai-Ferretti 18461878
Leo XIII. Vincenzo Gioacchino Pecci 18781903
Pius X. (Hl.) Giuseppe Sarto 19031914
Benedikt XV. Giacomo della Chiesa 19141922
Pius XI. Achille Ambrogio Damiano Ratti 19221939
Pius XII. Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli 19391958
Johannes XXIII. (Sl.) Angelo Guiseppe Roncalli 19581963 Beginn Zweites Vatikanisches Konzil (1962)
Paul VI. Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini 19631978 Ende Zweites Vatikanisches Konzil (1965)
Johannes Paul I. Albino Luciani 1978
Johannes Paul II. Karol Józef Wojtyła 1978-2005 Erster Papst aus Polen
Benedikt XVI. genannt: PAPARATZI Joseph Ratzinger seit 2005 Erster deutscher Papst seit Hadrian VI.

Siehe auch: Papst, Gegenpapst, Graphische Darstellung der Amtszeiten, Liste der historischen Gegenpäpste, Liste der koptischen Päpste, Liste der Patriarchen von Konstantinopel, Liste der orthodoxen Patriarchen von Alexandria, Liber Pontificalis, Liste der deutschen Päpste, Liste der Seligen und Heiligen