Der Zwarte Piet ist in den Niederlanden der Helfer von Sinterklaas. Seine Funktion ist vergleichbar mit der von Knecht Ruprecht. Erkennbar ist er an seiner bunten Kleidung, nachempfunden der Kleidung aus dem 17. Jahrhundert, und dass er schwarz oder braun geschminkt ist.
Merkmale vom Zwarten Piet
Der Traditon nach bringt der Zwarte Piet während des Sinterklaasfest im Dezember die Geschenke. Er klettert dabei durch die Schornsteine der Häuser in denen die Menschen schlafen. Dabei ist seine Spezialität die Verteilung von Süßigkeiten. Zudem tritt er als Helfer von Sinterklaas auf, um sein Buch festzuhalten.
Einige Kinder haben Angst vor dem Zwarten Piet, denn in dem Buch sind alle bösen Taten vermerkt. Zudem wurden von einigen Eltern alte Sagen an ihre Kinder verbreitet, nachdem der Zwarte Piet störrische Kinder mit nach Spanien nimmt. Das verbreiten dieser Sagen kommt heutzutage allerdings nur noch sehr selten vor.
Geschiedenis
Der Zwarte Piet trat zum ersten Mal im neunzehnten Jahren auf. Zuvor arbeitete Sinterklaas alleine, oder er wurde vom Teufel begleitet. Zwischem einem Teufel und einem Mooren bestand im Bewustsein der damligen europäischen Bevölkerung wenig Unterschied. Ein Teufel als Knecht vom Nikolaus ist heute noch deutlich in den östlichen Weinachtstraditionen zu sehen. Eine anderen Theorie zuvolge war der Zwarte Piet ein italienische Schornsteinfeger. Eine sehr gruselige Geschichte ist dagegen, dass Sinterklaas einst einen Sklavenjungen, genannt Petrus, gekauf hat um ihm die Freiheit zu geben. Aus Dankbarkeit blieb der Junge bei ihm. Der Name Petrus wurde dann im Laufe der Zeit zu Piet verkürzt.
Naarmate de traditie dat de Sint afkomstig zou zijn uit het voormalige Morenland Spanje, populairder werd, evolueerde de knecht van de goedheiligman tot een Moor. Tot ver in de tweede helft van de twintigste eeuw was Piet, in lijn met ingesleten koloniale tradities, een niet zo slimme helper die zich van een brabbeltaaltje bediende. Toen immigratie vanuit de voormalige koloniën ervoor zorgde dat Europeanen beter vertrouwd raakten met Afrikanen, ontwikkelde Piet zich tot een respectabele assistent van een vaak verstrooide Sinterklaas.
Een andere verandering die Zwarte Piet doormaakte was dat hij door de jaren heen steeds minder als kinderschrik ging fungeren. In de negentiende eeuw werd van Zwarte Piet vaak verteld dat hij voor Sinterklaas keek wat de kinderen deden (Alles ziet die slimme Piet/ zich vergissen kan hij niet). Was je stout, dan liep je het risico dat je in de zak werd meegenomen naar Spanje, alwaar je je een jaar voor de Sint moest uitsloven. Tegenwoordig wordt dit als pedagogisch onverantwoord gezien. De zwarte kleur wordt dan ook vaak vervangen door een meer vriendelijke, bruine kleur.
Tot de Tweede Wereldoorlog had Sinterklaas slechts één helper. Na de bevrijding door de Canadezen hielpen deze soldaten met het organiseren van het eerste na-oorlogse Sinterklaasfeest. Niet gehinderd door kennis over de traditie, bedachten zij dat als één Zwarte Piet leuk is, een heleboel Zwarte Pieten nóg leuker is. Sindsdien wordt Sinterklaas vergezeld door vele Pieten, tegenwoordig vaak met ieder een eigen taak.
Omstreden
Dat Piet in de loop der jaren minder dom is geworden, wil niet zeggen dat de Zwarte-Piettraditie onomstreden is. Uit antiracistisch oogpunt wordt de traditie van de Zwarte Piet bekritiseerd.
Pleidooien om Piet om te vormen tot een vrolijke clown met een niet nader omschreven achtergrond zijn echter nooit in brede kring aangeslagen. Voor andere mensen is Zwarte Piet een vrolijke kindervriend die zwart is van het roet in de schoorstenen. Echter, de schoorsteen verklaart niet hoe Piet aan grove stereotypen zoals rode lippenstift en kroeshaar is gekomen. Uiteraard kunnen rode lippen misschien toegeschreven worden aan opgezette lippen door het in contact komen met hitte uit de schoorsteen. Het kroeshaar is afkomstig door het roet dat het haar enigzins smoezelig maakt. Dit is echter slechts een gissing.
Specialisatie
Vooral door de invloed van de televisie heeft zich binnen het Zwartepietendom in de loop der jaren verregaande specialisatie voorgedaan. Anno 2004 heeft elke Piet een eigen taak in de logistiek. Zo zijn er o.a. zeer algemene Inkooppieten, Inpakpieten, Magazijnpieten en Transportpieten. Daarnaast kent men ook bijvoorbeeld de Hoofdpiet, de Huispiet en de Paardenpiet. De alombekende Wegwijspiet is in 2005 na 24 jaar trouwe dienst met pensioen gegaan.
Andere betekenissen
Zwartepieten is ook een kaartspel, en de naam van de schoppenboer in dat spel. Hier is het doel deze kaart zo snel mogelijk uit te spelen, vandaar de uitdrukking iemand de zwartepiet toespelen, wat betekent: 'iemand als schuldige of als zondebok proberen aan te wijzen'
Categorie:Fictief persoon Categorie:Sinterklaasfeest
als:Nikolaus-Begleiter de:Knecht Ruprecht en:Zwarte Piet fr:Père Fouettard id:Pit hitam li:Zjwarte Piet pt:Bicho Papão