Tadeusz Kijonka
Vorlage:Biogram infobox Tadeusz Bolesław Kijonka (ur. 10 listopada 1936 w Radlinie) – polski poeta, dziennikarz, autor utworów scenicznych, poseł na Sejm IX i X kadencji.
Życiorys
Ukończył w 1960 studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 1967 do 2013 pełnił funkcję kierownika literackiego Opery Bytomskiej. W latach 1985–1991 był posłem na Sejm PRL IX kadencji oraz na Sejm kontraktowy z ramienia PZPR, z której wystąpił wkrótce po wyborach w 1989. W latach 90. kandydował do Sejmu z listy PSL. W 1992 założył i został prezesem Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego[1]. Od założenia w 1995 nieprzerwanie do 2013 pełnił funkcję redaktora naczelnego miesięcznika społeczno-kulturalnego „Śląsk”. Był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015[2][3].
Twórczość poetycka
Debiutował w „Trybunie Robotniczej” w 1955 tryptykiem pt. Konstantynopol Mickiewicza, za który otrzymał pierwszą nagrodę w studenckim konkursie poetyckim z okazji Roku Mickiewicza. O jego twórczości pisali m.in. Andrzej Krzysztof Waśkiewicz, Krzysztof Mętrak, Sergiusz Sterna-Wachowiak, Tadeusz Kłak, Bronisław Maj, Michał Sprusiński, Marian Kisiel, Anna Węgrzyniak, Krystyna Heska-Kwaśniewicz.
Wskazywano, że w jego twórczości dominują wielokrotnie drążone, przekształcane i wzbogacane motywy śląskie (np. hałda, Leśnica, Radlin), ale również wątki romantyczne (np. odwołania do twórczości Adama Mickiewicza, bunt, dialogi z Bogiem), patriotyzm wyrażany m.in. zachwytem nad pięknem ojczyzny, umiłowaniem tradycji i rodzimego krajobrazu, a także nawiązania do bolesnych kart historii Polski oraz obecność motywów antycznych (Syzyf, Horacy)[4].
Marian Kisiel nazwał Tadeusza Kijonkę „poetą trzech tematów – ziemi, pamięci i ciała”[5].
Publikacje
- Witraże (Katowice 1959) – debiut
- Rzeźba w czarnym drzewie (Katowice 1967)
- Kamień i dzwony (Warszawa 1975)
- Pod Akropolem (Warszawa 1979)
- Śnieg za śniegiem (Warszawa 1981)
- Poezja wybrane (Warszawa 1982)
- Czas zamarły (Warszawa 1991 i Katowice 2011)
- Echa: wiersze (Katowice 1992)
- Siostry (wydanie bibliofilskie, Pszczyna 1992)
- Labirynty. Pięć poematów polskich (Katowice 1993)
- Z mojego brzegu. Liryki i monologi miłosne (wybór) (Katowice 1995)
- Czas, miejsca i słowa. Wybór wierszy (Katowice 2013)
- 44 sonety brynowskie z obrazami Jerzego Dudy-Gracza (Katowice 2014) – finał Nagrody Poetyckiej im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego – Orfeusz w 2015[6]
- Słowo w słowo (Mikołów 2015)
Odznaczenia i nagrody
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1997)[7]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1988)
- Brązowy Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2006)[8]
- Nagroda im. Karola Miarki (1988)[9]
- Nagroda im. Wojciecha Korfantego przyznana przez Związek Górnośląski (2002)[10]
- Śląski Szmaragd (2012)
Bibliografia
- Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2014-04-26].
- Vorlage:Cytuj stronę
Vorlage:Kontrola autorytatywna
Vorlage:SORTUJ:Kijonka, Tadeusz Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego Kategoria:Działacze PZPR Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita) Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989) Kategoria:Odznaczeni Brązowym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis Kategoria:Odznaczeni Medalem 40-lecia Polski Ludowej Kategoria:Laureaci nagrody im. Stanisława Piętaka Kategoria:Polscy dziennikarze Kategoria:Posłowie na Sejm kontraktowy Kategoria:Posłowie z okręgu Rybnik (PRL) Kategoria:Urodzeni w 1936 Kategoria:Ludzie urodzeni w Radlinie Kategoria:Sonetyści
- ↑ Informacje na stronie Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Vorlage:Cytuj stronę
- ↑ Vorlage:Cytuj stronę
- ↑ Edyta Antoniak-Kiedos, Nie tylko o 44 sonetach, [w:] Tadeusz Kijonka, 44 sonety brynowskie, Katowice 2014, s. 104
- ↑ Marian Kisiel, Trzy tematy, „Twórczość” nr 2/1995, s. 122.
- ↑ Vorlage:Cytuj stronę
- ↑ Fehler in Vorlage:Monitor Polski:
titel,jahrund/oderposals Pflichtparameter fehlen. - ↑ Tadeusz Kijonka w bazie e-teatr.pl. [dostęp 2014-04-26].
- ↑ Vorlage:Cytuj stronę
- ↑ Vorlage:Cytuj stronę