Liste der ISS-Expeditionen

Dies ist eine alte Version dieser Seite, zuletzt bearbeitet am 8. November 2013 um 16:51 Uhr durch WinterHummel900 (Diskussion | Beiträge) (Expedition 37). Sie kann sich erheblich von der aktuellen Version unterscheiden.

Dies ist die chronologische Liste der ISS-Expeditionen, der Langzeitbesatzungen auf der Internationalen Raumstation.

Bild der ISS, fotografiert beim Rundumflug der Space-Shuttle-Mission STS-133

Bisherige Expeditionen

Der Bezeichnung der jeweiligen ISS-Expedition folgen die Aufzählung der Besatzungsmitglieder, das Datum sowie die Missionsbezeichnung des Starts, die Dauer des Aufenthalts auf der Raumstation (zwischen 44 und 213 Tagen), das Datum von An- und Abkoppelung und das Datum sowie die Missionsbezeichnung der Landung. Hier werden nur die regulären Mitglieder der Expeditionen genannt. Weitere Besucher mit Aufenthalt auf der ISS finden sich in der Liste der bemannten Missionen und der Liste der ISS-Besucher.

Hinter den Namen der Mitglieder ist in Klammern die Anzahl der damit angetretenen Raumflüge vermerkt. Die daran anschließenden Abkürzungen CDR sowie BI kennzeichnen die Funktionen des ISS-Kommandanten und der Bordingenieure.

Die typische Aufenthaltsdauer der Crewmitglieder beträgt jeweils etwa sechs Monate. Die verfügbaren Plätze gehen generell jeweils zur Hälfte an Raumfahrer von NASA und Roskosmos, wobei die NASA Teile ihres Kontingent an die internationalen Partner weitergibt. Wie auch bei anderen Ressourcen auf der ISS gehen 12,8 % an JAXA, 8,3 % an ESA und 2,3 % an CSA.

Expeditionen 1 bis 6

Die erste Expedition erreichte die Station am 31. Oktober 2000 mit dem russischen Sojus-Raumschiff TM-31, das gleichzeitig als Rückkehrfahrzeug für den Notfall diente. Bei den nachfolgenden Expeditionen wurde die Mannschaft während des Besuches eines amerikanischen Space Shuttles ausgetauscht. Der Austausch der Sojus-Kapsel erfolgte durch dreiköpfige Besuchsmissionen.

Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
Abkopplung
Landung
ISS-Expedition 1
    Vereinigte Staaten  William Shepherd (4), CDR

Russland  Juri Gidsenko (2), BI
Russland  Sergei Krikaljow (5), BI

31. Oktober 2000
Sojus TM-31
136,80 Tage
2. November 2000
18. März 2001
21. März 2001
STS-102
ISS-Expedition 2
    Russland  Juri Ussatschow (4), CDR

Vereinigte Staaten  Susan Helms (5), BI
Vereinigte Staaten  James Voss (5), BI

8. März 2001
STS-102
163,34 Tage
10. März 2001
20. August 2001
22. August 2001
STS-105
ISS-Expedition 3
    Vereinigte Staaten  Frank Culbertson (3), CDR

Russland  Wladimir Deschurow (2), BI
Russland  Michail Tjurin (1), BI

10. August 2001
STS-105
124,95 Tage
12. August 2001
15. Dezember 2001
17. Dezember 2001
STS-108
ISS-Expedition 4
    Russland  Juri Onufrijenko (2), CDR

Vereinigte Staaten  Daniel Bursch (5), BI
Vereinigte Staaten  Carl Walz (4), BI

5. Dezember 2001
STS-108
189,77 Tage
7. Dezember 2001
15. Juni 2002
19. Juni 2002
STS-111
ISS-Expedition 5
    Russland  Waleri Korsun (2), CDR

Russland  Sergei Treschtschow (1), BI
Vereinigte Staaten  Peggy Whitson (1), BI

5. Juni 2002
STS-111
178,15 Tage
7. Juni 2002
2. Dezember 2002
7. Dezember 2002
STS-113
ISS-Expedition 6
    Vereinigte Staaten  Kenneth Bowersox (5), CDR

Russland  Nikolai Budarin (3), BI
Vereinigte Staaten  Donald Pettit (1), BI

24. November 2002
STS-113
159,03 Tage
25. November 2002
3. Mai 2003
4. Mai 2003
Sojus TMA-1

Expeditionen 7 bis 12

Das Space Shuttle Columbia stürzte am 1. Februar 2003 ab. Daraufhin wurden weitere Flüge der Space-Shuttle-Flotte bis Juli 2005 abgesagt. Ab Expedition 7 wurde die Besatzung daher mittels der Sojus-Kapseln ausgetauscht. Um die Versorgung auch ohne Shuttle-Flüge zu gewährleisten, wurde die Mannschaftsstärke der Expeditionen von drei auf zwei Mitglieder reduziert.

Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
Abkopplung
Landung
ISS-Expedition 7
    Russland  Juri Malentschenko (3), CDR

Vereinigte Staaten  Edward Lu (3), BI

26. April 2003
Sojus TMA-2
182,68 Tage
28. April 2003
27. Oktober 2003
28. Oktober 2003
Sojus TMA-2
ISS-Expedition 8
    Vereinigte Staaten  Michael Foale (6), CDR

Russland  Alexander Kaleri (4), BI

18. Oktober 2003
Sojus TMA-3
192,57 Tage
20. Oktober 2003
29. April 2004
30. April 2004
Sojus TMA-3
ISS-Expedition 9
    Russland  Gennadi Padalka (2), CDR

Vereinigte Staaten  Edward Fincke (1), BI

19. April 2004
Sojus TMA-4
185,67 Tage
21. April 2004
23. Oktober 2004
24. Oktober 2004
Sojus TMA-4
ISS-Expedition 10
    Vereinigte Staaten  Leroy Chiao (4), CDR

Russland  Salischan Scharipow (2), BI

14. Oktober 2004
Sojus TMA-5
192,65 Tage
16. Oktober 2004
24. April 2005
24. April 2005
Sojus TMA-5
ISS-Expedition 11
    Russland  Sergei Krikaljow (6), CDR

Vereinigte Staaten  John Phillips (2), BI

15. April 2005
Sojus TMA-6
176,80 Tage
17. April 2005
10. Oktober 2005
11. Oktober 2005
Sojus TMA-6
ISS-Expedition 12
    Vereinigte Staaten  William McArthur (4), CDR

Russland  Waleri Tokarew (2), BI

1. Oktober 2005
Sojus TMA-7
187,63 Tage
3. Oktober 2005
8. April 2006
8. April 2006
Sojus TMA-7

Expeditionen 13 bis 19

Am 26. Juli 2005 startete mit der Discovery seit dem Absturz der Columbia erstmals wieder ein Space Shuttle. Fast ein Jahr später brachte die Discovery am 4. Juli 2006 den ESA-Astronauten Thomas Reiter zur ISS, womit die Stammbesatzung wieder auf drei Mitglieder erhöht wurde. Der Austausch des Kommandanten und des ersten Bordingenieurs erfolgte weiterhin mit den Sojus-Raumschiffen, während der zweite Bordingenieur bei den jetzt wieder regelmäßig startenden Shuttle-Missionen ausgetauscht wurde.

Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
Abkopplung
Landung
ISS-Expedition 13
    Russland  Pawel Winogradow (2), CDR

Vereinigte Staaten  Jeffrey Williams (2), BI

30. März 2006
Sojus TMA-8
180,73 Tage
1. April 2006
28. September 2006
29. September 2006
Sojus TMA-8
    Deutschland  Thomas Reiter (2), BI
4. Juli 2006
STS-121
166,30 Tage
6. Juli 2006
19. Dezember 2006
22. Dezember 2006
STS-116
ISS-Expedition 14
    Vereinigte Staaten  Michael López-Alegría (4), CDR

Russland  Michail Tjurin (2), BI

18. September 2006
Sojus TMA-9
213,16 Tage
20. September 2006
21. April 2007
21. April 2007
Sojus TMA-9
  Vereinigte Staaten  Sunita Williams (1), BI
10. Dezember 2006
STS-116
189,69 Tage
11. Dezember 2006
19. Juni 2007
22. Juni 2007
STS-117
ISS-Expedition 15
    Russland  Fjodor Jurtschichin (2), CDR

Russland  Oleg Kotow (1), BI

7. April 2007
Sojus TMA-10
194,50 Tage
9. April 2007
21. Oktober 2007
21. Oktober 2007
Sojus TMA-10
  Vereinigte Staaten  Clayton Anderson (1), BI
8. Juni 2007
STS-117
148,62 Tage
10. Juni 2007
5. November 2007
7. November 2007
STS-120
ISS-Expedition 16
    Vereinigte Staaten  Peggy Whitson (2), CDR

Russland  Juri Malentschenko (4), BI

10. Oktober 2007
Sojus TMA-11
194,50 Tage
12. Oktober 2007
19. April 2008
19. April 2008
Sojus TMA-11
Vereinigte Staaten  Daniel Tani (2), BI 23. Oktober 2007
STS-120
115,87 Tage
25. Oktober 2007
18. Februar 2008
20. Februar 2008
STS-122
Frankreich  Léopold Eyharts (2), BI 7. Februar 2008
STS-122
44,30 Tage
9. Februar 2008
25. März 2008
27. März 2008
STS-123
Vereinigte Staaten  Garrett Reisman (1), BI 11. März 2008
STS-123
90,22 Tage
13. März 2008
11. Juni 2008
14. Juni 2008
STS-124
ISS-Expedition 17
    Russland  Sergei Wolkow (1), CDR

Russland  Oleg Kononenko (1), BI

8. April 2008
Sojus TMA-12
196,47 Tage
10. April 2008
24. Oktober 2008
24. Oktober 2008
Sojus TMA-12
Vereinigte Staaten  Gregory Chamitoff (1), BI 31. Mai 2008
STS-124
178,86 Tage
2. Juni 2008
28. November 2008
30. November 2008
STS-126
ISS-Expedition 18
    Vereinigte Staaten  Edward Fincke (2), CDR

Russland  Juri Lontschakow (3), BI

12. Oktober 2008
Sojus TMA-13
175,81 Tage
14. Oktober 2008
8. April 2009
8. April 2009
Sojus TMA-13
Vereinigte Staaten  Sandra Magnus (2), BI 15. November 2008
STS-126
129,91 Tage
16. November 2008
26. März 2009
28. März 2009
STS-119
Japan  Kōichi Wakata (3), BI 15. März 2009
STS-119
132,84 Tage
17. März 2009
28. Juli 2009
31. Juli 2009
STS-127
ISS-Expedition 19
    Russland  Gennadi Padalka (3), CDR

Vereinigte Staaten  Michael Barratt (1), BI

26. März 2009
Sojus TMA-14
196,50 Tage
28. März 2009
11. Oktober 2009
11. Oktober 2009
Sojus TMA-14

Expeditionen 20 und 21

Seit Mai 2009 besteht die ISS-Besatzung aus sechs Personen. Entsprechend sind auch ständig zwei Sojus-Kapseln als Rückkehr-Fahrzeuge angekoppelt. Alle zwei oder vier Monate werden drei Besatzungsmitglieder ausgetauscht. Das Kommando geht dann auf einen der verbleibenden Raumfahrer über und die Nummerierung wechselt. Jedes Besatzungsmitglied gehört also zu zwei Expeditionen. Die Besatzung wird zum großen Teil mit Sojus-Raumschiffen transportiert, ein Teil wird aber weiterhin bei Shuttle-Missionen ausgetauscht.

Am 21. November 2008 gab die NASA die vorläufigen Besatzungsmitglieder für die nächsten Expeditionen bekannt.[1]

Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
Abkopplung
Landung
ISS-Expedition 20 Russland  Gennadi Padalka (3), CDR

Vereinigte Staaten  Michael Barratt (1), BI

Japan  Kōichi Wakata (3), BI
    Belgien  Frank De Winne (2), BI, 21 CDR

Russland  Roman Romanenko (1), BI
Kanada  Robert Thirsk (2), BI

27. Mai 2009
Sojus TMA-15
185,64 Tage
29. Mai 2009
1. Dezember 2009
1. Dezember 2009
Sojus TMA-15
Vereinigte Staaten  Timothy Kopra (1), BI 15. Juli 2009
STS-127
53,07 Tage
17. Juli 2009
8. September 2009
12. September 2009
STS-128
Vereinigte Staaten  Nicole Stott (1), BI 29. August 2009
STS-128
86,37 Tage
31. August 2009
25. November 2009
27. November 2009
STS-129
ISS-Expedition 21
    Vereinigte Staaten  Jeffrey Williams (3), BI, 22 CDR

Russland  Maxim Surajew (1), BI

30. September 2009
Sojus TMA-16
166,98 Tage
2. Oktober 2009
18. März 2010
18. März 2010
Sojus TMA-16

Seit Expedition 22

Durch das Ende des Space-Shuttle-Programms 2011 erfolgt der Austausch der Langzeitbesatzungen bis auf Weiteres ausschließlich über die russischen Sojus-Raumschiffe.

Am 8. Juli 2010 und am 18. Februar 2011 gab die NASA die vorläufigen Besatzungsmitglieder für die nächsten Expeditionen bekannt.[2][3][4] Am 18. September 2011 gab die ESA die Zusammensetzung der Expeditionen 39 und 40 bekannt.[5]

Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
Abkopplung
Landung
ISS-Expedition 22 Vereinigte Staaten  Jeffrey Williams (3), CDR

Russland  Maxim Surajew (1), BI

    Russland  Oleg Kotow (2), BI, 23 CDR

Japan  Sōichi Noguchi (2), BI
Vereinigte Staaten  Timothy Creamer (1), BI

20. Dezember 2009
Sojus TMA-17
161,05 Tage
22. Dezember 2009
2. Juni 2010
2. Juni 2010
Sojus TMA-17
ISS-Expedition 23
    Russland  Alexander Skworzow (1), BI, 24 CDR

Russland  Michail Kornijenko (1), BI
Vereinigte Staaten  Tracy Caldwell-Dyson (2), BI

2. April 2010
Sojus TMA-18
173,86 Tage
4. April 2010
25. September 2010
25. September 2010
Sojus TMA-18
ISS-Expedition 24
    Vereinigte Staaten  Douglas Wheelock (2), BI, 25 CDR

Russland  Fjodor Jurtschichin (3), BI
Vereinigte Staaten  Shannon Walker (1), BI

15. Juni 2010
Sojus TMA-19
161,12 Tage
17. Juni 2010
26. November 2010
26. November 2010
Sojus TMA-19
ISS-Expedition 25
    Vereinigte Staaten  Scott Kelly (3), BI, 26 CDR

Russland  Oleg Skripotschka (1), BI
Russland  Alexander Kaleri (5), BI

7. Oktober 2010
Sojus TMA-01M
157,18 Tage
10. Oktober 2010
16. März 2011
16. März 2011
Sojus TMA-01M
ISS-Expedition 26
    Russland  Dmitri Kondratjew (1), BI, 27 CDR

Vereinigte Staaten  Catherine Coleman (3), BI
Italien  Paolo Nespoli (2), BI

15. Dezember 2010
Sojus TMA-20
157,06 Tage
17. Dezember 2010
23. Mai 2011
24. Mai 2011
Sojus TMA-20
ISS-Expedition 27
    Russland  Andrei Borissenko (1), BI, 28 CDR

Russland  Alexander Samokutajew (1), BI
Vereinigte Staaten  Ronald Garan (2), BI

4. April 2011
Sojus TMA-21
162,06 Tage
7. April 2011
16. September 2011
16. September 2011
Sojus TMA-21
ISS-Expedition 28
    Vereinigte Staaten  Mike Fossum (3), BI, 29 CDR

Russland  Sergei Wolkow (2), BI
Japan  Satoshi Furukawa (1), BI

7. Juni 2011
Sojus TMA-02M
165,07 Tage
9. Juni 2011
21. November 2011
22. November 2011
Sojus TMA-02M
ISS-Expedition 29
    Vereinigte Staaten  Dan Burbank (3), BI, 30 CDR

Russland  Anton Schkaplerow (1), BI
Russland  Anatoli Iwanischin (1), BI[6]

14. November 2011
Sojus TMA-22
163,12 Tage
16. November 2011
27. April 2012
27. April 2012
Sojus TMA-22
ISS-Expedition 30
    Russland  Oleg Kononenko (2), BI, 31 CDR

Vereinigte Staaten  Don Pettit (3), BI
Niederlande  André Kuipers (2), BI

21. Dezember 2011
Sojus TMA-03M
190,56 Tage
23. Dezember 2011
1. Juli 2012
1. Juli 2012
Sojus TMA-03M
ISS-Expedition 31
    Russland  Gennadi Padalka (4), BI, 32 CDR

Russland  Sergei Rewin (1), BI
Vereinigte Staaten  Joseph Acaba (2), BI

15. Mai 2012
Sojus TMA-04M
122,77 Tage
17. Mai 2012
16. September 2012
17. September 2012
Sojus TMA-04M
ISS-Expedition 32
    Vereinigte Staaten  Sunita Williams (2), BI, 33 CDR

Russland  Juri Malentschenko (5), BI
Japan  Akihiko Hoshide (2), BI

15. Juli 2012
Sojus TMA-05M
124,73 Tage
17. Juli 2012
18. November 2012
19. November 2012
Sojus TMA-05M
ISS-Expedition 33
    Vereinigte Staaten  Kevin Ford (2), BI, 34 CDR

Russland  Oleg Nowizki (1), BI
Russland  Jewgeni Tarelkin (1), BI

23. Oktober 2012
Sojus TMA-06M
141,47 Tage
25. Oktober 2012
15. März 2013
16. März 2013
Sojus TMA-06M
ISS-Expedition 34
    Kanada  Chris Hadfield (3), BI, 35 CDR

Russland  Roman Romanenko (2), BI
Vereinigte Staaten  Thomas Marshburn (2), BI

19. Dezember 2012
Sojus TMA-07M
143,37 Tage
21. Dezember 2012
13. Mai 2013
14. Mai 2013
Sojus TMA-07M
ISS-Expedition 35
    Russland  Pawel Winogradow (3), BI, 36 CDR

Russland  Alexander Missurkin (1), BI
Vereinigte Staaten  Christopher Cassidy (2), BI

28. März 2013
Sojus TMA-08M
165,88 Tage
29. März 2013
10. September 2013
11. September 2013
Sojus TMA-08M
ISS-Expedition 36
    Russland  Fjodor Jurtschichin (4), BI, 37 CDR

Vereinigte Staaten  Karen Nyberg (2), BI
Italien  Luca Parmitano (1), BI

28. Mai 2013
Sojus TMA-09M
anhaltend
29. Mai 2013
11. November 2013 (geplant)
11. November 2013 (geplant)
Sojus TMA-09M

Aktuelle und zukünftige Expeditionen

Expedition 37

Die Expedition 37 begann am 10. September 2013 mit dem Abkoppeln des Raumschiffs Sojus TMA-08M von der ISS und wird voraussichtlich bis zum Abkoppeln von Sojus TMA-09M am 11. November 2013 dauern. Da voraussichtlich vom 7.-11. November 2013 3 Sojus-Raumschiffe ( Sojus TMA-09M,-10M,-11M ) an der ISS gleichzeitig angedockt sind, halten sich gleichzeitig 9 Raumfahrer auf der Raumstation auf.

Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
Abkopplung
Landung
ISS-Expedition 37 Russland  Fjodor Jurtschichin (4), CDR

Vereinigte Staaten  Karen Nyberg (2), BI
Italien  Luca Parmitano (1), BI

    Russland  Oleg Kotow (3), BI, 38 CDR

Russland  Sergei Rjasanski (1), BI
Vereinigte Staaten  Michael Hopkins (1), BI

25. September 2013
Sojus TMA-10M
anhaltend
26. September 2013
12. März 2014 (geplant)
12. März 2014 (geplant)
Sojus TMA-10M
ISS-Expedition 38
    Japan  Kōichi Wakata (4), BI, 39 CDR

Russland  Michail Tjurin, (3), BI[7]
Vereinigte Staaten  Richard Mastracchio (4), BI

7. November 2013
Sojus TMA-11M
anhaltend
7. November 2013
14. Mai 2014 (geplant)
14. Mai 2014 (geplant)
Sojus TMA-11M
ISS-Expedition 39
    Vereinigte Staaten  Steven Swanson (3), BI, 40 CDR

Russland  Alexander Skworzow (2), BI
Russland  Oleg Artjomjew (1), BI

26. März 2014 (geplant)
Sojus TMA-12M
zukünftig
26. März 2014 (geplant)
16. September 2014 (geplant)
16. September 2014 (geplant)
Sojus TMA-12M
ISS-Expedition 40
  Russland  Maxim Surajew (2), BI, 41 CDR

Vereinigte Staaten  Gregory Wiseman (1), BI
Deutschland  Alexander Gerst (1), BI

28. Mai 2014 (geplant)
Sojus TMA-13M
zukünftig
28. Mai 2014 (geplant)
17. November 2014 (geplant)
17. November 2014 (geplant)
Sojus TMA-13M
ISS-Expedition 41
  Vereinigte Staaten  Barry Wilmore (2), BI, 42 CDR

Russland  Alexander Samokutjajew (2), BI
Russland  Jelena Serowa (1), BI

30. September 2014 (geplant)
Sojus TMA-14M
zukünftig
30. September 2014 (geplant)
16. März 2015 (geplant)
16. März 2015 (geplant)
Sojus TMA-14M
ISS-Expedition 42
  Russland  Anton Schkaplerow (2), BI, 43 CDR

Italien  Samantha Cristoforetti (1), BI
Vereinigte Staaten  Terry Virts (2), BI

1. Dezember 2014 (geplant)
Sojus TMA-15M
zukünftig
1. Dezember 2014 (geplant)
16. Mai 2015 (geplant)
16. Mai 2015 (geplant)
Sojus TMA-15M

Ab Expedition 43

Für einzelne Raumfahrer wird die Einsatzzeit von sechs auf zwölf Monate verlängert. Dies wird zum ersten Mal ab Frühjahr 2015[veraltet] mit Michail Kornijenko und Scott Kelly der Fall sein.[8] Der dadurch frei werdende Platz in den Sojus-Raumschiffen kann an Weltraumtouristen verkauft werden. Hierfür ist bereits die britische Sängerin Sarah Brightman vorgesehen.[9]

Emblem Mannschaftsfoto Mitglieder Start ISS-Aufenthalt
Ankopplung
Abkopplung
Landung
ISS-Expedition 43 Russland  Anton Schkaplerow (2), 43 CDR

Italien  Samantha Cristoforetti (1), BI
Vereinigte Staaten  Terry Virts (2), BI

  Russland  Gennadi Padalka (5), BI, 44 CDR Jahresmission
Russland  Michail Kornijenko (2), BI

Vereinigte Staaten  Scott Kelly (4), BI

30. März 2015 (geplant)
Sojus TMA-16M
zukünftig
30. März 2015 (geplant)
10. Oktober 2015 (geplant)
10. Oktober 2015 (geplant)
Sojus TMA-16M
ISS-Expedition 44
Russland  Oleg Kononenko (3), BI, 45 CDR

Japan  Kimiya Yui (1), BI
Vereinigte Staaten  Kjell Lindgren (1), BI

30. Mai 2015 (geplant)
Sojus TMA-17M
zukünftig
30. Mai 2015 (geplant)
16. November 2015 (geplant)
16. November 2015 (geplant)
Sojus TMA-17M
ISS-Expedition 45
Russland  Sergei Wolkow (3), BI, 46 CDR
September 2015 (geplant)
Sojus TMA-18M
zukünftig
September 2015 (geplant)
März 2016 (geplant)
März 2016 (geplant)
Sojus TMA-18M
ISS-Expedition 46
Russland  Sergei Wiktorowitsch Saljotin (3), BI

Vereinigtes Konigreich  Timothy Peake (1), BI
Vereinigte Staaten  Timothy Kopra (2), BI

November 2015 (geplant)
Sojus TMA-19M
zukünftig
November 2015 (geplant)
Mai 2016 (geplant)
Mai 2016 (geplant)
Sojus TMA-19M

Auch nach der Expedition 46 wird die Raumstation weiter bemannt, es ist aber noch keine vollständige Besatzung nominiert worden.[4]

Siehe auch

Quellen

  1. Katherine Trinidad, Nicole Cloutier-Lemasters: NASA Assigns Space Station Crews, Updates Expedition Numbering. NASA, 21. November 2008, abgerufen am 22. November 2008 (englisch).
  2. John Yembrick, Nicole Cloutier-Lemasters: NASA And Partners Assign Crews For Upcoming Space Station Missions. NASA, 8. Juli 2010, abgerufen am 15. Oktober 2010 (englisch).
  3. John Yembrick, Nicole Cloutier-Lemasters: NASA and Its Partners Announce a New Space Station Crew. NASA, 2. September 2010, abgerufen am 15. Oktober 2010 (englisch).
  4. a b NASA And Partners Name Upcoming Space Station Crew Members. In: NASA Press Release 11-044. NASA, 18. Februar 2011, abgerufen am 18. Februar 2011 (englisch).
  5. Rosita Suenson: Deutscher ESA-Astronaut Alexander Gerst fliegt 2014 zur Raumstation! ESA, 18. September 2011, abgerufen am 1. Oktober 2011.
  6. Mike Suffredini: International Space Station Program Status, 13. September 2010 (PDF-Format; 2,91 MB, englisch)
  7. Планируемые полёты. astronaut.ru, 18. März 2011, abgerufen am 19. März 2011 (russisch).
  8. NASA, Roscosmos Assign Veteran Crew to Year-Long Space Station Mission. NASA, 26. November 2012, abgerufen am 26. November 2012 (englisch).
  9. Sarah Brightman To Become First-Ever Global Recording Artist To Take Spaceflight. Space Adventures, 10. Oktober 2012, abgerufen am 11. Oktober 2012 (englisch).

Vorlage:Link FA