Benutzer:TacoTichelaar/test2

Dies ist eine alte Version dieser Seite, zuletzt bearbeitet am 3. Februar 2013 um 18:59 Uhr durch TacoTichelaar (Diskussion | Beiträge) (Kritiek). Sie kann sich erheblich von der aktuellen Version unterscheiden.
Datei:Raspućin.jpg
Grigori Raspoetin

Grigori Jefimovitsj Raspoetin (Russisch: Григорий Ефимович Распутин), eigenlijke naam Grigori Jefimovitsj (Russisch: Григорий Ефимович Нович) (Pokrovskoje, Vorlage:OudeStijlDatum - Petrograd, Vorlage:OudeStijlDatum) was een rondreizende Russische stranniki of pelgrim, gebedsgenezer, een ziener en een geestelijk leider (starets), maar geen echte monnik, zoals vaak wordt vermeld, want hij was niet officieel verbonden aan de orthodoxe kerk.[1] Raspoetin, ook omschreven als een intrigant, een charlatan, een wellustige vrouwenversierder met een scherpe, hypnotische blik, een brutale man, die iedereen met zijn voornaam aansprak of een bijnaam gaf, een stinkende zonderling met vet haar een smerige baard, of een egoïst die graag in het centrum van de belangstelling stond [2], maar met een gave lichamelijk kwalen te genezen en mensen gerust te stellen, is één van de fascinerendste, bekendste en tevens onbekendste figuren uit de wereldgeschiedenis.

De mystiek aangelegde tsaar Nicolaas II, die hem mogelijk de naam Novitsj gaf [3] en zijn dweperige vrouw geloofden dat de arme, eenvoudige en ongeletterde Raspoetin door God zelf gezonden was om Huis Romanov te beschermen. Zij wilden naar niemand anders luisteren en de tsaar zag zijn bescherming van Raspoetin als een privé-aangelegenheid van de familie.[4] De invloed van Raspoetin op de Romanov's zou fataal voor de monarchie blijken te zijn.[5] Aan de voordagen van de Russische Revolutie is er aan beide kanten alles aangedaan Raspoetin of de tsarenfamilie in een kwaad daglicht te stellen.[6] Bij de huidige aandacht voor het Romanov's, en de Russisch-orthodoxe kerk heeft ook het verleden van Raspoetin weer aan belang gewonnen. Een hernieuwde religieuze verering voor Grigori Raspoetin begon rond 1990. Aleksi II van Moskou noemde een eventuele canonisering van Raspoetin een gekte.

Biografie

 
Zijn geboortedorp Pokrovskoje en de rivier de Toera

Raspoetin was de zoon van een boer (en fungeerde soms als knecht bij de paardenpost) in het West-Siberische laagland.[7][8] Over zijn geboortejaar bestond lang onduidelijkheid. In werkelijkheid werd Grigori of Griskha op 10 januari 1869 geboren, de naamdag van Gregorius van Nyssa, een gegeven dat pas in 1991 uit de Russische kerkarchieven werd opgediept.Vorlage:Feit Zo veel als we weten van zijn latere levensjaren, zo weinig is er bekend van de eerste ruim dertig jaar. Zijn geboortedorp Pokrovskoje, tegenwoordig in de Oblast Tjoemen, ligt in een moerassig gebied op de linkeroever van de rivier de Toera tussen Tobolsk en Tjoemen. Raspoetin stond bekend als lichtmis, iemand die veel dronk.[9] Vervolgens maakte hij een pelgrimstocht naar het klooster in Verchotoerje in het Oeralgebergte, waar hij drie maanden verbleef en kennis maakte met een kluizenaar die in de omgeving woonde. Vaak wordt verteld dat hij daarna monnik is geworden. Dat verhaal is onjuist. Hij was nauwelijks in staat de Heilige Schrift te lezen, maar zweerde alcohol en het eten van vlees af en leidde een teruggetrokken leven. Hij trouwde vermoedelijk op z'n twintigste (1889) en kreeg bij zijn vier jaar oudere vrouw Proskovia Fyodorovna Dubrovina vier kinderen, waarvan de oudste jong overleed; een zwakbegaafd was, en Maria furore maakte als circusartiste.Vorlage:Feit Hij was een te onrustige man om een regelmatig leven te leiden. Hij bleef zwerftochten maken, rond 1900 naar Athos in Griekenland, het beroemdste klooster van de orthodoxe kerk, maar keerde op gezette tijden terug naar vrouw en kinderen. Over zijn knappe, maar ziekelijke vrouw is weinig bekend.[10] Raspoetin was zelf een lange man, met een uitgemergeld gezicht en grijsblauwe doordringende ogen.

 
Portret van de 8-jarige Alexej door Sergei Jegornow (1860–1920)

Tijdens zijn reizen kwam de eenvoudige en ongeletterde Raspoetin in de betere kringen terecht. In Rusland was het gevoel wijd verbreid dat de betere standen door de contacten met het westen vervreemd waren van de ware Russische deugden en dat men die alleen nog maar bij de boeren kon aantreffen, waar ook de godsdienst in een veel zuiverder vorm was blijven bestaan.Vorlage:Feit Raspoetin wist op een meesterlijke en doeltreffende wijze hier gebruik van te maken door onbegrijpelijke, godsdienstige taal uit te slaan.[11] Zijn optreden was vrijmoediger dan dat van boeren uit het Europese deel van Rusland en dat kwam omdat in Siberië geen lijfeigenschap (feitelijk slavernij) had bestaan. In 1903 veroorzaakte hij in de stad Kazan, in de salons van de beter gesitueerde klasse, een sensatie, omdat Raspoetin in staat was een aantal theologische zaken eenvoudig en doeltreffend uit te leggen. Vanaf dat moment ging zijn opkomst pijlsnel: nog in hetzelfde jaar werd hij in Sint-Petersburg geïntroduceerd bij Sergius Stragorodsky, de rector van de plaatselijke Theologische Hogeschool.[12]

 
De archimandriet Vladyka Theophanus (Moore), de biechtvader van grootvorstin Militza, speelde een cruciale rol bij introduceren van Raspoetin aan het hof. Vanaf begin 1910 bestreed hij Raspoetin, die hem aan zijn functie van bisschop had geholpen. Theophanus is in 1911 verbannen naar een klooster.[13]

Sint Petersburg

Ook in de hoofdstad verwierf hij zich een grote reputatie van heiligheid. Toen kwam het grote moment in de wereldgeschiedenis. Raspoetin maakte via de priester Theophanus kennis met twee Montenegrijnse prinsessen, Militza en Anastasia van Montenegro. Ze waren geïnteresseerd in mysticisme, occultisme, spiritisme en religie. Beide waren getrouwd geweest en gescheiden van bloedverwanten van de tsaar. Maar ze bleven goede contacten onderhouden met Alexandra, de gemalin van de tsaar. Op 31 oktober 1905 brachten Nicolaas en Alexandra een bezoek aan grootvorst Peter Nikolajevitsj en zijn echtgenote Militza. De volgende dag werd Raspoetin voorgesteld aan tsaarse echtpaar. ‘We hebben kennis gemaakt met een man van God – Grigori – uit het gouvernement Tobolsk.’ Dit waren de veel geciteerde woorden die de tsaar op 1 november 1905 in zijn dagboek schreef.[14]

De incompetente tsaar stond voor grote problemen en liet zich graag adviseren. Rusland was in oorlog met Japan en in Petersburg was een revolutie in volle gang. Er was geen elektriciteit en alle overheidsinstellingen waren gesloten. De man die aan zijn vader beloofd had dat hij de autocratie in stand zou houden, werd gedwongen grote concessies te doen; in het Oktobermanifest gaf hij toe dat er verkiezingen zouden kunnen worden gehouden voor een nieuw op te richten parlement, de Doema. De Oktobristen onder leiding van de oudgelovige Alexander Goetsjkov hadden gewonnen.

De regerende tsaar en zijn dominante, neurotische vrouw voelden zich al jaren aangetrokken tot theosofie en occulte: gebedsgenezers, handopleggers, toekomstvoorspellers, sterrenwichelaars, hypnotiseurs en wat dies meer zij, bezochten het paleis. Onder andere de epileptische Mitia en Philippe, een Franse kapper of slagersjongen annex hypnotiseur, waren Raspoetin voorgegaan.[15] Overigens was het niet zo dat Raspoetin onmiddellijk vaste voet aan het hof kreeg en naar het zich laat aanzien bezocht hij het paleis maar enkele keren per jaar. In juni 1906 werd Raspoetin na een aanslag op het woonhuis van de eerste minister Pjotr Stolypin te hulp geroepen toen een van de kinderen daarbij ernstig gewond was geraakt. De als kinderlijk omschreven hofdame Anna Alexandrowna Wyrubowa voorspelde hij een ongelukkig huwelijk en toen zij zich al binnen een jaar van haar man liet scheiden, werd zij een van Raspoetin's trouwste volgelingen. Haar huis werd het hoofdkwartier van Raspoetin in Tsarskoje Selo; al het contact met het paleis verliep via haar.[16]

In 1907 (de precieze datum is onbekend) had de impulsieve Aleksej Nikolajevitsj van Rusland, het jongste kind en de toekomstige troonopvolger een ernstige bloeding na een val van zijn paard.[17] Hij leed aan de gevreesde bloederziekte, hetgeen niet bij het grote publiek bekend was. Artsen waren niet in staat hem te helpen en vervolgens is Raspoetin naar Tsarskoje Selo geroepen. Hij maakte een kruisteken en verliet de kamer van de tsarevitsj terstond met de mededeling dat de ouders zich niet ongerust behoefden te maken. De volgende dag bleek Alexej geheel genezen en zat vrolijk in zijn bed. De positie van Raspoetin werd nog eens versterkt door een voorspelling die hij deed: ‘Het kind zal blijven leven en rond zijn twintigste is de bloederziekte verdwenen.[18][19]

Kritiek

 
Over het appartement van Raspoetin, in de Gorochovaia nummer 54 of 64, deden veel geruchten de ronde. Het zou gebruikt zijn voor orgieën en het dak voor hekserij. Iedere dag stonden er honderden mensen voor zijn huis, in de hoop een gunst te verwerven voor zichzelf of een familielid.

In 1910 begon de kritiek op zijn persoon. Raspoetin was teruggevallen in zijn oude gedrag en bevond zich in een lastige positie. Was hij nou een duivel of een engel? Uitgezonderd de keizerin en haar hofdame en paar volgelingen twijfelde bijna niemand nog aan de tweeslachtige aard van Raspoetin.[20] Er werd een onderzoek ingesteld naar zijn praktijken; het bezoeken van badhuizen. Raspoetin werd beschuldigd van het bewandelen van het slechte pad. Raspoetin kwam in conflict met enkele van zijn vroegere vrienden, zoals de anarchistische, antisemitische en als deïst beschouwde Sergei Michailovich Trufanov alias Iliodor en Hermogen, die hem niet langer vertrouwden.[21] De inmiddels tot bisschop benoemde Theophanus liet Raspoetin beloven met zijn vingers van vrouwen af te blijven.[22] De staretz trok naar het Heilige land; na een jaar (in mei 1911) was hij weer terug. Tijdens zijn verblijf in een klooster in Tsaritzin eiste Raspoetin het aftreden van Stolypin [23] die enkele maanden later werd vermoord tijdens een operavoorstelling.

In oktober 1912 had Alexej, die inmiddels acht jaar oud was en met wie het heel goed leek te gaan, een nieuwe bloeding.[24] De keizerlijke familie verbleef in een jachtslot bij Spala, in de bosrijke gemeente Inowłódz, in het destijds Russische deel van Polen. Alexej had gevaren op het meer en een roeispaan was op zijn been terechtgekomen. Een grote inwendige bloeding was het gevolg en hij moest een week rust nemen, waarna de behandelende geneesheren hem genezen verklaarde. Maar de bloeding kwam spoedig terug en leek niet meer te stuiten. Op zijn bed lag Alexej te kermen van de pijn. Zijn moeder die dag en nacht aan zijn bed zat, werd binnen elf dagen helemaal grijs. Er werden voor het eerst medische bulletins aan de pers verstrekt, maar de oorzaak werd niet vermeld.[25] Alexej ontving de sacramenten der stervenden. Raspoetin verbleef duizenden kilometers ver weg in Pokrovskoje. Ten einde raad stuurde de wanhopige moeder een telegram met het verzoek om voor Alexej te bidden. De volgende dag was Alexandra weer in staat te glimlachen. Zij had een telegram gekregen met de volgende inhoud: ‘De ziekte is niet zo ernstig als zij lijkt. Laat de dokters ophouden hem te kwellen’. De toestand van Alexej verbeterde en na een lang genezingsproces kon hij weer lopen. De positie van Raspoetin leek onaanvechtbaar.

Bisschop Hermogen beschuldigde Raspoetin voor de Heilige Synode dat hij een lid was van de sekte der chlysten, ook wel flagellanten genoemd.[26] Die sekte bestond al enkele eeuwen, was officieel verboden, maar over geheel Rusland verspreid. Chlysten sliepen niet bij hun wettige vrouw, maar bedreven in heimelijke, nachtelijke sessies massaal groepsseks. Alleen door hevig te zondigen, kon men tot heiligheid geraken. De vraag of Raspoetin een chlyst was, wordt in de literatuur verschillend beantwoord, waarbij de stellingname van de schrijver afhankelijk is van de vraag of hij Raspoetin als heilige dan wel als duivel wil afschilderen. In 1913 werden activiteiten van Raspoetin besproken in de Doema.[27] V.D. Bontsj-Broejevitsj, een schrijver en kenner van het Russische sektarisme, verklaarde na een gesprek met Raspoetin dat de beschuldiging ongegrond was.[28] Hij zag Raspoetin als iemand die een religieuze opleving in Rusland had veroorzaakt.

Raspoetins politieke invloed

 
Raspoetin te midden van een schare volgelingen die zich na een vroege mis in zijn huis had verzameld, foto Karl Boella, 1914

Horatio Kitchener, Sergej Sazonov, Dmitry Shuvayev, Alexei Polivanov

Er is veel geschreven over de politieke invloed van Raspoetin. Toch was die in eerste instantie zeer gering, vanwege de tegenwerking van Stolypin en pas geleidelijk werd deze groter onder Sergej Witte, zijn vriend.[29] Vladimir Kokovtsov bood hem 200.000 roebels als hij Sint Petersburg zou verlaten [30] maar Raspoetin weigerde? Op weg naar de Krim om zich onder bescherming van de tsaarse familie te vervoegen, is hij teruggeroepen. Tenslotte werd hij door de ministerraad verbannen naar zijn geboortedorp. In juni 1914 werd met een steekwapen een aanslag op hem gepleegd op het station; de dader, Khioniya Guseva, mogelijk een oude liefde verkleed als bedelares, werd door het gerecht voor gek verklaard en zou zijn opgesloten in een inrichting. Het is niet onwaarschijnlijk dat de verbannen Iliodor achter deze aanslag zat; hij vluchtte naar Oslo.[31] Vorlage:Feit Raspoetin haalde opnieuw de krantenkoppen maar begon na zijn ontslag uit het ziekenhuis meer te drinken.

Eén heel belangrijke voorspelling heeft Raspoetin gedaan. Hij was een verklaard tegenstander van de oorlog en in 1914 heeft hij een bewogen oproep vanuit Pokrovskoje gedaan om Rusland buiten de Eerste Wereldoorlog te houden.[32] Hij voorspelde dat het anders met Rusland slecht zou aflopen.[33][34] Volgens Wyborovna verscheurde de tsaar het telegram en verslechterde de verhouding tussen hem en Raspoetin.[35]

 
Raspoetin met vrouw en dochter in 1914

Op 26 maart 1915 bracht Raspoetin met twee journalisten en drie prostituees een bezoek aan een duur zigeunerrestaurant buiten de stad, inmiddels omgedoopt tot Petrograd en beweerde dat hij met zijn lid - dat hij te voorschijn had gehaald - het land regeerde. Raspoetin werd gearresteerd en is de volgende dag vrijgelaten op verzoek van de tsaar.[36] Toen er vervolgens spotprenten verschenen waarin een vermeende seksuele relatie relatie tussen Raspoetin en Alexandra uit de doeken werd gedaan, werd de familieleden van de tsaar steeds wanhopiger. Dagmar de moeder van tsaar verhuisde naar Kiev, omdat ze de nabijheid van Raspoetin niet langer kon verdragen. De monnik Iliodor schreef een boek waarin de activiteiten van Raspoetin een belangrijke rol speelden. Hij probeerde de tsaar om te kopen, anders zou het boek in Amerika worden uitgebracht. In de zomer van 1915 had Raspoetin grotendeels doorgebracht in zijn geboortedorp, waar hij viste in de rivier, het vee verzorgde en de bloemetjes buiten zette. (Hij woonde volgens Iliodor in een duur ingericht huis, dat hij had gekocht met het geld dat de Montegrijnse zusters hem hadden geschonken. Wyborova schreef dat het een eenvoudig ingericht huis was, waar men op een strozak sliep.) In een tussentijds verschenen rapport aan de tsaar werd Raspoetin opnieuw beschuldigd van mystieke losbandigheid. Een Moskouse krant, die daaruit had geciteerd, kreeg een boete opgelegd; onderminister Dzjoenkovskij die verantwoordelijk was voor het schrijven en uitlekken van de informatie werd ontslagen.[37] Er werd beweerd dat Raspoetin en Wydorawa Duitse spionnen zouden zijn en dat ook Alexandra, pro-Duits was en buiten Engeland om een afzonderlijk verdrag met Duitsland zou willen sluiten.[38] Alexandra was weliswaar een Duitse prinses, sprak Russisch met een zwaar Duits accent, maar ze was opgevoed aan het Engelse hof van koningin Victoria en zij had aan Wilhelm II een uitgesproken hekel.[39] De hele dag zaten er politie-agenten in het trappenhuis van Raspoetins appartement, die iedereen ondervroegen en alles noteerden.[40] Aleksej Chvostov opperde om Raspoetin, die niet de stad uit te krijgen was, te vermoorden als hij dronken was.[41]

Intussen werd in de loop van de oorlogsjaren Rusland onbestuurbaar. Ministers volgden elkaar in snel tempo op in de maanden juni en juli. Soms kreeg Alexandra, die een mateloze bewondering had voor de Siberische boer, haar zin en werd een vriend van Raspoetin benoemd. Maar de zaken namen een noodlottige wending, toen Warschau viel en de tsaar de volgende dag aangaf (6 augustus 1915) het opperbevelhebber over te nemen van zijn bijgelovige neef Nicolaas Nikolajevitsj. Nikolajevitsj en zijn vrouw deden aan spiritisme en lieten de tafel bepalen welke beslissing te nemen. Raspoetin bekritiseerde deze manier van "oorlog voeren" en drong aan op zijn vervanging.[42] In september besloot de tsaar de Doema met reces te sturen en vertrok naar het front in Mahiljow, begeleid door zijn zoon Aleksej.

Bij het Gorlice-Tarnów-offensief verloor Rusland veel territorium in Galicië en moest zich terug trekken. Begin 1916 had tot ieders verbazing Boris Stürmer, een goede vriend van Rasputin, de zieke en oude Ivan Goremykin vervangen als minister-president.

Raspoetin vermoord

 
Felix Joesoepov (1914) gehuwd met een nicht van de tsaar

Na de ontvangst van een telegram reisde Raspoetin eind september 1916 opnieuw naar de hoofdstad om "het vaderland te redden van de ondergang".[43] Raspoetin had een rustgevende invloed op de tsarevitsj als hij Siberische sprookjes vertelde, zodat de troonopvolger langer in bed bleef liggen of rustig naast hem liep. In november had Raspoetin een onderhoud met de tsaar. Niet alleen het leger had grote logistieke problemen; de stad Sint-Petersburg kon nauwelijks van voedsel worden voorzien. Raspoetin hield de tsaar voor niet op te geven. Degene met het meeste uithoudingsvermogen zou winnen. De tsaar vroeg Raspoetin om zijn zegen, maar die weigerde. Daarentegen vroeg hij om een zegen van de tsaar.

Terwijl de tsaar aan het front verbleef, probeerde Alexandra, bedweld door slaapmiddelen, het land te regeren. Raspoetin werd steeds meer verantwoordelijk gehouden voor de desastreuze situatie van het land. Elisabeth, de oudere zuster van Alexandra, en Alexander Michailovitsj waren niet in staat haar te overtuigen Raspoetin ter zijde te schuiven. Elisabeth vroeg hierna aan haar vriendin Zinaïda om de invloed van Raspoetin in te perken, maar ook haar was het niet gelukt. De tsaar, die Raspoetin inmiddels wantrouwde, benoemde Aleksandr Trepov die Stürmer verving. Geopperd werd dat ook Protopopov, die besprekingen had gevoerd over een vrede met Duitsland, en een vriend van Raspoetin, zou moeten verdwijnen, maar Alexandra hield de beslissing tegen. Half december viel Boekarest en Roemenië werd als verloren beschouwd.

De schatrijke Felix Joesoepov was een man uit de hoogste Russische adel die graag in travestie verscheen, maar getrouwd was met Irene, de buitengewoon mooie nicht van de tsaar. Hoewel hij getrouwd was, ging Joesoepovs voorkeur het meest uit naar mannen. Maar Joesoepov, Zinaïda's zoon, liep in werkelijkheid met het plan rond Raspoetin te vermoorden en hij wist Raspoetin op Vorlage:OudeStijlDatum) op een ongebruikelijk tijdstip in zijn paleis aan de Mojka uit te nodigen met de toezegging dat hij dan kennis zou maken met zijn echtgenote Irina. In werkelijkheid verbleef die op de Krim. Raspoetin, die de nacht in een badhuis had doorgebracht en pas 's middag weer wakker werd, is 's avonds afgehaald met een auto en naar paleis gebracht. In het complot waren betrokken grootvorst Dimitri Pavlovitsj van Rusland; een ultrarechtse parlementariër geheten Vladimir Poerisjkevitsj, een arts en mogelijk twee medewerkers van de Britse inlichtingendienst MI6 Oswald Rayner en Stephen Alley, die zich op een andere etage ophielden.[44] Raspoetin kreeg zijn lievelingswijn Madeira aangeboden en er was gebak met daarin een kapitale hoeveelheid cyaankali. Maar Raspoetin weigerde te eten, hij hield zijn mond toen Poerisjkevitsj een donderpreek afstak. Ten einde raad besloot Joesoepov hem dood te schieten en liep naar boven om een pistool te halen en schoot. Enkele minuten kronkelde Raspoetin nog en toen hield de duivelse man op met bewegen. Dmitri Pavlovitsj, een neef van de tsaar, en de twee anderen gingen Raspoetins kleren wegbrengen en Poerisjkevitsj was naar boven gelopen. Joesoepov bleef alleen met Raspoetin achter. Plotseling stond deze op, zei woedend ‘Felix… Felix… Felix…’ en stortte zich op zijn moordenaar. Joesoepov wist aan zijn greep te ontkomen, liep de trap op naar Poerisjkevitsj, terwijl Raspoetin het huis uit rende. Raspoetin zakte ineen vlak voor de poort. Zijn laatste woorden waren: ‘Felix, ik zal het de keizerin vertellen’. Het dodelijke schot zou door Poerisjkevitsj zijn gelost, die de levenloze man nog een flinke tik met halter op zijn slaap gaf.[45] Een politieman had schoten gehoord, maar er in eerste instantie geen melding van gemaakt, nadat hem was verteld dat er een hond was doodgeschoten.[46] Het lijk werd in een bontjas gewikkeld, met een auto buiten de stad vervoerd, en is van een brug in een wak van de met ijs bedekte Neva gegooid.

De nasleep

 
De ingang van het paleis van Joesoepov aan de Moika op nummer 94

De volgende dag gonsde het in Petersburg van de geruchten nadat de dochters van Raspoetin hadden hun vader niet thuis aangetroffen. 's middag werd bekend dat Joesopof, Pavlovitsj en Poerisjkevitsj werden verdacht. Alexandra weigerde Joesopof of Pavlovitsj te ontvangen, die om een onderhoud hadden gevraagd. Er zijn enkele getuigenissen dat de tsaar op het hoofdkwartier zich opgelucht toonde.Vorlage:Feit Het personeel van Raspoetin verklaarde dat hun vader om middernacht was afgehaald en dat hij een afspraak had met Joesopoff om eerst lang zijn paleis en vervolgens naar het zigeunerrestaurant te rijden. Alexander Protopopov liet een onderzoek startten toen op de binnenplaats van Joesoepov's paleis bloed werd aangetroffen. Joesopoff verklaarde dat zijn hond was doodgeschoten.[47] Al gauw bleek dat het niet om bloed van een hond ging; de onderzoekers gingen verder met het ondervragen van de huisbedienden van Joesopoff, die ontkende schoten te hebben gehoord.

Nog dezelfde avond zagen arbeiders ongewone hoeveel bloed op de leuning van een brug in de buurt van het Krestovsky eiland.[48] De volgende dag werd het levenloze lichaam van Raspoetin gevonden door duikers. Volgens Maurice Paléologue begon het volk te juichen toen het nieuws bekend werd en kusten de mensen elkaar op straat. Bij een gerechtelijk onderzoek bleek dat het slachtoffer op drie plaatsen was beschoten: door de maag in de lever, langs zijn ruggenwervel en in het hoofd. Er werd geen cyanide gevonden.[49] Hij zou niet geboeid zijn geweest en dat hij met gekruiste handen uit het water is gehaald is helemaal twijfelachtig. Er werd geen vocht in zijn longen gevonden, waaruit kon worden afgeleid dat het slachtoffer al dood was voor hij in het water werd gegooid.

Twee dagen later werd de begraafdienst gehouden, zonder de familie van Raspoetin en is hij begraven in het park van Tsarskoje Selo.Vorlage:Feit De moordenaars werden verbannen en niet doodgemarteld, zoals tsaritsa Alexandra had geëist. Men had haar duidelijk weten te maken, dat het land dan ineen zou storten en een putsch nabij was.


Na de Februarirevolutie (1917) is het stoffelijk overschot opgegraven en op 10 of 11 maart gecremeerd in de ovens van het Polytechnisch Instituut in Leningrad.Vorlage:Feit Volgens Boris Almasoff werd de kist in de buurt van een bos verbrand.[50] De tsarina raakte verlamd en kreeg hysterische huilbuien.

De val van het régime

 
Het woonhuis van de tsarenfamiliein Tobolsk

In februari 1917 bracht een revolutie het einde van het tsarenrégime. Nooit hebben Nicolaas en Alexandra tijdens het leven van Raspoetin een bezoek gebracht aan Pokrovskoje. Maar in augustus 1917 werden zij overgebracht naar Tobolsk. Op de boot (of in de trein?) van Tjoemen naar Tobolsk passeerden zij Pokrovskoje en zei Alexandra tegen een medewerker: ‘Hier woonde Grigori Jefimovitsj. In deze rivier ving hij de vissen die hij ons bracht.[51] In april 1918 werden de tsaar en de keizerin door de bolsjevieken in een boerenkar overgebracht naar Jekaterinenburg. Voor het huis van Raspoetin werd in Pokrovskoje van paarden gewisseld. Diens weduwe keek toe en sloeg een kruisteken. In Jekaterinenburg was de situatie van het tsarengezin afschuwelijk en werden ze omgebracht in een beruchte moordpartij. De laatste dagen van hun leven werden zij gedwongen op het toilet te kijken naar pornografische afbeeldingen en teksten.[52] Die hadden betrekking op de relatie tussen Alexandra en Raspoetin.

Varia

  • Raspoetin kon nauwelijks lezen en schrijven. Dat heeft hij eerst in Sint Peterburg geleerd. Niettemin is hij de auteur van twee boeken:
  • Raspoetin schijnt een aanzienlijke vinger in de pap te hebben gehad, aangaande een aantal kerkelijke benoemingen.
  • Het geld dat Raspoetin verdiende met zijn adviezen, zou hij hebben doorgesluisd naar Alexandra die het gebruikte voor de verpleging van gewonde soldaten in het paleis in Tsarkoje Selo.[53]
  • In 2004 zond de BBC een documentaire over het leven van Raspoetin uit waarin een mogelijke rol van de Britse geheime dienst uit de doeken werd gedaan.[54] Raspoetin zou vermoord zijn omdat hij en Alexandra in navolging van Protopopov op een afzonderlijke vrede met Duitsland aanstuurden.[55]
  • Er zijn zeker een dozijn films geproduceerd over het leven van Raspoetin. In een van de eerste maar verloren gegane films, "The fall of the Romanovs" (1917) speelde de monnik Iliodor zichzelf.
  • De laatste film was voor de televisie bestemd met Gérard Depardieu in de hoofdrol (2011).
  • De boeken van Oleg Anatolievich Platonov, die recent over de Russische tsarenfamilie en het contact met Raspoetin beschreef, worden beschouwd als een historische vervalsing, waarin geen enkel woord juist is.

Literatuur

 
De vermoorde Raspoetin
  • Andrej Amalrik (1988) Biografie van de Russische monnik 1863-1916
  • Michel de Enden (1976) Raspoutine ou la fascination
  • Heinz Liepman (1956) Rasputin. Heiliger oder Teufel. Gebrüder Weiss, Berlin-Schöneberg. In Nederland verschenen als Raspoetin de bezeten Monnik. (1958) vertaald door Gerrit Kouwenaar. Van Kampen, Amsterdam.
  • Meiden, G.W. van der (1991) Raspoetin en de val van het tsarenrijk. Amsterdam, De Bataafsche Leeuw; ISBN 9067072788.
  • Jane Oakley (1991) Raspoetin: de meestermagiër; vertaling uit het Engels door Yolande Ligterink. Rijswijk, Elmar.
  • Edward Radzinsky (2001) Raspoetin: de bezeten monnik. Vertaling uit het Engels door Jaap van der Wijk ... et al. ; red.: Frans T. Stoks ... et al.] 2001
  • I.A. Spiridovitch (1935) Raspoutine (1863-1916). Parijs.
  • Felix Yoessoepoff (1927) Rasputin: his malignant influence and his assassination by Prince Youssoupoff / Trans. from the Russian by Oswald Rayner. London.[56]
  • Felix Yoessoepoff (1929) De dood van Raspoetin. vert. van G. de Ridder. Zutphen : Thieme

Referenties

  1. Kurth, P. (1995) De verdwenen wereld van Nicolaas en Alexandra, p. 85. Vertaald door Pim van der Meiden
  2. Figes, O. (1996) A Peoples Tragedy. The Russian Revolution 1891-1924, p. 31.
  3. Iliodor, p. 112 [1]
  4. Figes, O. (1996) A Peoples Tragedy. The Russian Revolution 1891-1924, p. 34; Kurth, P. (1995) De verdwenen wereld van Nicolaas en Alexandra, p. 112.
  5. Kurth, P. (1995) De verdwenen wereld van Nicolaas en Alexandra, p. 68.
  6. http://rasputin-photos.narod.ru/eng.html
  7. Meestal wordt de naam 'Raspoetin' in verband gebracht met het Russische woord voor 'de losbandige' (Figes, O. (1996) A Peoples Tragedy. The Russian Revolution 1891-1924, p. 28; Meiden, G.W. (1991) Raspoetin en de val van het Tsarenrijk, p. 6.); andere bronnen zeggen dat het staat voor 'een plek waar twee wegen elkaar ontmoeten'.
  8. http://www.nieuwsdossier.nl/politiek/rasputin-vermoord
  9. Figes, O. (1996) A Peoples Tragedy. The Russian Revolution 1891-1924, p. 28.
  10. Ze was geen reizigster, en vermoedelijk de enige die Raspoetin stevig op zijn nummer kon zetten. Zij maakte geen bezwaren tegen de veelvuldige overspelige gedragingen van haar man voor wie geen mooie vrouw veilig was. Volgens Iliodor trok zij het vrouwelijk bezoek aan Raspoetin aan hun haren uit haar huis. In: Iliodor, p. 114. [2]
  11. Figes, O. (1996) A Peoples Tragedy. The Russian Revolution 1891-1924, p. 30; Meiden, G.W. (1991) Raspoetin en de val van het Tsarenrijk, p. 9.
  12. http://www.orthodoxchristianbooks.com/articles/434/-life-death-rasputin/
  13. Kurth, P. (1995) De verdwenen wereld van Nicolaas en Alexandra, p. 114.
  14. http://www.rus-sky.com/history/library/diaris/1905.htm
  15. Iliodor, p. 169 e.v. [3]
  16. The Mad Monk of Russia, Iliodor: Life, Memoirs and Confessions of Sergei ... Door Iliodor, p. 57, 192. [4]
  17. De Romanovs had vier dochters, en dit was hun eerste zoon
  18. Meiden, G.W. (1991) Raspoetin en de val van het Tsarenrijk, p. 16.
  19. Written by Anna Alexandrovna Vyrubova in 1923[5]
  20. Kurth, P. (1995) De verdwenen wereld van Nicolaas en Alexandra, p. 114.
  21. ze werden respectievelijk verbannen naar hun geboortedorp of overgeplaatst naar Poltava.Vorlage:Feit
  22. Iliodor, p. 216
  23. The Mad Monk of Russia, Iliodor: Life, Memoirs and Confessions of Sergei ... Door Iliodor, p. 71 [6]
  24. Figes, O. (1996) A Peoples Tragedy. The Russian Revolution 1891-1924, p. 30.
  25. Figes, O. (1996) A Peoples Tragedy. The Russian Revolution 1891-1924, p. 30.
  26. http://www.orthodoxchristianbooks.com/articles/434/-life-death-rasputin/
  27. Iliodor, p. 193 [7]
  28. Meiden, G.W. (1991) Raspoetin en de val van het Tsarenrijk, p. 8.
  29. Raspoetin was naar Nizjni Novgorod gereist om de gouverneur Aleksej Chvostov voor een ministerpost te polsen en vervolgens Witte te accepteren als minister-president. Chvostov had eerder een schandaal verwerkt, nadat hij een van zangeressen van de opera geweigerd had met hem te dineren; daarop liet hij de plaatselijke Opera sluiten en dichttimmeren. Chostov beschikte over een goede stem, en Raspoetin dwong hem mee te zingen in een zigeunerkoor. Vervolgens kreeg Chvostov zijn aanstelling. Zie B. Almasow, p. 91-95.
  30. http://www.alexanderpalace.org/russiancourt/XII.html
  31. Fontanka 16: The Tsars' Secret Police Door Charles A. Ruud,Sergei A. Stepanov [8]
  32. http://www.alexanderpalace.org/russiancourt/VIII.html
  33. Meiden, G.W. (1991) Raspoetin en de val van het Tsarenrijk, p. 32.
  34. In september verloor Rusland de Slag bij Tannenberg. Aan de Russische kant vielen 120.000 doden.
  35. http://www.alexanderpalace.org/russiancourt/XII.html
  36. Figes, O. (1996) A Peoples Tragedy. The Russian Revolution 1891-1924, p. 32-33.
  37. Meiden, G.W. (1991) Raspoetin en de val van het Tsarenrijk, p. 36.
  38. Het is op grond van onderzoekingen die direct na de Russische Revolutie gedaan zijn en al helemaal na de openbaarmaking van de Duitse archieven duidelijk dat hier niets van klopte.Vorlage:Feit
  39. In de pers is beweerd dat Raspoetin en Alexandra een seksuele relatie hadden. Diverse auteurs hebben deze mogelijkheid van de hand gewezen. Er kwamen geen bewijzen boven water. De Ochrana (geheime politie) volgde iedere stap van Raspoetin en ondervroeg iedereen die in contact kwam met Alexandra.
  40. Fontanka 16: The Tsars' Secret Police Door Charles A. Ruud,Sergei A. Stepanov, p. 279. [9]
  41. Fontanka 16: The Tsars' Secret Police Door Charles A. Ruud,Sergei A. Stepanov, p. 304.
  42. http://www.alexanderpalace.org/russiancourt/IX.html
  43. Meiden, G.W. (1991) Raspoetin en de val van het Tsarenrijk, p. 41.
  44. http://www.directarticle.org/Rasputin.htm
  45. http://history1900s.about.com/od/famouscrimesscandals/a/rasputin_4.htm
  46. http://www.alexanderpalace.org/russiancourt/XIII.html
  47. B. Almosoff, p. 194.
  48. B. Almosoff, p. 204.
  49. Geopperd werd door het gif tijdens het bakproces zou zijn verdampt, maar dergelijke dampen zou de bakker weer niet overleefd kunnen hebben.
  50. B. Almosoff, p. 237.
  51. Kurth, P. (1995) De verdwenen wereld van Nicolaas en Alexandra, p. 169.
  52. Kurth, P. (1995) De verdwenen wereld van Nicolaas en Alexandra, p. 188.
  53. http://www.directarticle.org/Rasputin.htm
  54. .http://www.youtube.com/watch?v=-o6B_aq5-2s
  55. http://www.bbc.co.uk/pressoffice/pressreleases/stories/2004/09_september/19/rasputin.shtml
  56. http://www.directarticle.org/Rasputin.htm