Vikipediya:Chala maqola
 | Bu sahifa oʻzbekcha Vikipediya maqolalari mazmunini tartibga soluvchi koʻrsatmalarning bir qismidir. Unga amal qilish tavsiya etiladi, lekin u — aqida emas; idrok bilan ish tuting. Bu sahifaga oʻzgarishlar kiritishdan avval boshqa foydalanuvchilar bilan maslahatlashish tavsiya etiladi. |
Chala maqola — Vikipediya loyihalarida baʼzi-bir foydali maʼlumot keltirilgan, lekin mavzusi hali ensiklopedik ravishda toʻliq yoritilmagan maqola. Aksar hollarda bunday maqola faqatgina bir necha gapdan (taʼrif va/yoki eng umumiy axborotdan) iboratdir. Asta-sekin bunday maqolalar Vikipediya qonun-qoidalariga asosan toʻldirishi lozim. Chala maqolalarga odatda {{stub}} andozasi qoʻyiladi, lekin uni imkon boricha tematik andozaga almashtirish tavsiya etiladi.
Chala maqolalarning oʻchirilishi kerak boʻlgan maqolalardan farqi: a) mavzusi ensiklopedik ahamiyatga ega; b) eng muhim boʻlimlar, kamida bitta turkum, kerakli andozalar va intervikilar (agar boʻlsa) mavjud. Chala maqolalar kichik hajmga ega boʻladi, lekin barcha kichik maqolalarni chala maqolalar safiga qoʻshish notoʻgʻri. Baʼzi maqolalar mavzusiga oid axborot kamligi sabab kichik boʻlishi mumkin.
Umumiy koʻrinishi
Foydali va muhim tomonlari
Keyingi taqdiri
Shuningdek qarang
IX a. boshiga kelib Franklar davlati shimoli-sharqiy Ispaniyadan El’ba va Dunaygacha, hozirgi Niderlandiyadan markaziy Italiyagacha bo’lgan ulkan hududni qamrab olgan. Bu erlarda taraqqiyotning turli bosqichida turli ko’plab qabilalar va halqlar yashagan Karl va uning ko’plab mulozimlari o’z davlatlari timsolida Rim imperiyasining harbiy qudrati, hokimiyati, ulug’vorligi qayta tug’ilganligini ko’rar edilar. Rim papasi o’zaro dushmanlik kayfiyatida bo’lgan Rim zodagonlaridan qochib o’zining eski homiysi, franklar qiroli saroyidan panoh topganidan foydalanib Karl Italiyaga navbatdagi harbiy yurishini qilgan. Papaning qarshiligini sindirib, Karl undan o’ziga imperatorlik tojini kiydirishni talab qilgan. Shunday qilib 800 y. Rim nomini qabul qilgan yangi imperiya vujudga kelgan. Bu Konstantipol bilan munosabatlarni keskinlashuviga olib kelgan, chunki uning hukmdorlari o’zlarini eski Rim imperiyasining yagona qonuniy vorislari deb hisoblashgan. Faqat 812 y. Vizantiyada Buyuk Karlning imperatorlik unvoni tan olingan.
Bir necha o’n yillab davomida Buyuk Karl imperiyasi G’arbiy Evropadagi eng qudratli davlat bo’lgan. Yangi chegaralar mudofaa inshoatlari, istexkomlar bilan mustaxkamlangan. Yiliga ikki marta imperator saroyida eng yirik yer egalari kengashi –“vinagemont” to’plangan, qirol davlat xayotining eng muhim masalalari bo’yicha ular bilan maslahatlashgan. Viloyatlardagi ishlarning borishi ustidan “imperator vakillari” mahsus nazorat o’rnatishgan. Ular mamlakat bo’ylab yurib amaldorlarning qanday ishlayotganlarini kuzatishgan.
Karl yangi harbiy isloxat o’tkazgan: endilikda harbiy hizmatga barcha erkin jamoa a’zolari emas, balki eng badavlat kishilargina chaqirilgan. Qolganlar guruhlarga birlashib umumiy hisodan chaqiriq bo’yicha bittadan qurolli jangchi etkazib berishlari lozim bo’lgan. Shu tariqa harbiy hizmat asta sekin feodallarning ishiga aylana boshlagan.