Automatic Identification System
.JPG?lang=pl)
System Automatycznej Identyfikacji, AIS (ang. Automatic Identification System, AIS) – system automatycznej łączności opracowany w końcu XX wieku i rozpowszechniony na początku XXI. Zapewnia automatyczną wymianę danych, przydatnych do uniknięcia kolizji między statkami oraz identyfikujący statek dla brzegowych systemów nadzorujących ruch statków (VTS).
Według wymagań V Rozdziału Konwencji SOLAS opracowanej przez IMO, system AIS powinien być zainstalowany na:
- wszystkich statkach o pojemności brutto 300 i więcej, zatrudnionych w żegludze międzynarodowej,
- wszystkich statkach o pojemności brutto 500 i więcej, niezatrudnionych w żegludze międzynarodowej,
- wszystkich statkach pasażerskich, niezależnie od rozmiaru[1].
Sprzęt
.jpg?lang=pl)
Statkowe urządzenie AIS składa się z urządzenia nadawczo-odbiorczego UKF (transpondera), pracującego na częstotliwościach 161,975 MHz (kanał A) i 162,025 MHz (kanał B) połączonego z odpowiednio zaprogramowanym komputerem. Do komputera spływają automatycznie dane o pozycji i ruchu statku z GPS i odpowiednich czujników (log, żyrokompas, echosonda). Dane te, wraz z informacjami wprowadzonymi ręcznie (nazwa jednostki, sygnał wywoławczy, numer MMSI, port przeznaczenia, zanurzenie, liczba osób na pokładzie, a także położenie anteny AIS na pokładzie jednostki i jej podstawowe wymiary) są nadawane w specjalnym formacie i mogą być odczytane przez urządzenia AIS na statkach w pobliżu (do kilkudziesięciu mil morskich) i stacjach kontroli ruchu. AIS jest połączony z systemami antykolizyjnymi statku oraz VDR (rejestratorem parametrów statku tzw czarna skrzynka). dane odbierane przez system są wyświetlane na ekranach radarów. Dzięki temu rozwiązaniu Oficer wachtowy ma ułatwione zadanie w podjęciu decyzjo o uniknięciu kolizji.
Podział czasu
Aby uniknąć wzajemnego zagłuszania, dane są nadawane w systemie SOTDMA (Samoorganizowany wielodostęp w dziedzinie czasu), co w skrócie polega na tym, że każdy statek nadaje przez krótki czas, powtarzając nadawanie w odstępach zależnych od prędkości i zmiany kursu: około 10 sekund dla statków poruszających się szybko lub zmieniających kurs, około dwóch minut dla statków zatrzymanych i około minuty dla pozostałych. System SOTDMA zapewnia kilka tysięcy "okien czasowych" w ciągu minuty.
Zasięg
Ponieważ AIS pracuje na częstotliwościach VHF, zasięg zależy od wysokości zamontowania anteny. Zgodnie z założeniami przy antenie umiejscowionej na wysokości 15 m ponad poziom morza zasięg wynosi 15-20 mil morskich. Większe statki, na których antena znajduje się znacznie wyżej, odbierają sygnały z odległości ok. 40-60 mil morskich. W warunkach bardzo dobrej propagacji zdarza się odbierać sygnały ze statków oddalonych nawet o 150 mil.
Spory prawne
System AIS był pomyślany jako narzędzie antykolizji statek-statek oraz identyfikacji statków przez stacje brzegowe nadzorujące ruch w miejscach o dużym natężeniu ruchu (VTS). Po 2001 roku, w ramach zmodyfikowanego V Rozdziału Konwencji SOLAS, a nie akcji przeciwko terroryzmowi, po wprowadzeniu Międzynarodowego Kodeksu Ochrony Statku i Obiektu Portowego (ISPS), włączono AIS do wymagań wyposażenia statków konwencyjnych. Inne mogą go mieć dobrowolnie.
Wraz z upowszechnianiem się AIS powstały systemy narodowe, a nawet międzynarodowe stacji brzegowych (np. system bałtycki HELCOM, obejmujący również Polskę[2]), a także serwisy internetowe, pokazujące użytkownikom dane AIS odebrane przez niektóre stacje nabrzeżne. Po pewnym czasie podniosły się głosy, że nieograniczony dostęp do danych może naruszać tajemnicę handlową i pozwala piratom na śledzenie statków. Według ostatnich zaleceń AIS powinien być stale włączony, ale kapitan jednostki może podjąć decyzję o jego wyłączeniu. Źródło: Konwencja SOLAS (IMO)
Przypisy
- ↑ AIS transponders. IMO. [dostęp 2012-01-08]. (ang.).
- ↑ W. Drozd, M. Dziewicki, M. Waraksa: Status polskiego Systemu Automatycznej Identyfikacji Statków (AIS). Urząd Morski w Gdyni. [dostęp 2012-01-08]. (pol.).
Linki zewnętrzne
- Dane z AIS w Internecie