Online analytical processing

OLAP (ang. OnLine Analytical Processing) – oprogramowanie wspierające podejmowanie decyzji, które pozwala użytkownikowi analizować szybko informacje zawarte w wielowymiarowych widokach i hierarchiach. Narzędzia OLAP są często używane do wykonywania analiz trendów sprzedaży, czy też analiz finansowych (hurtownia danych). Są też przydatne do wstępnego przeglądania zbioru danych przez analityka we wstępnej fazie analiz statystycznych.

Klasyfikacja

Systemy OLAP zazwyczaj dzieli się na trzy kategorie:

wielowymiarowe (MOLAP, (ang. multidimensional OLAP)),
relacyjne (ROLAP, (ang. (relational OLAP)),
hybrydowe (HOLAP, (ang. hybrid OLAP)).

Wielowymiarowe

Tradycyjne systemy OLAP są często nazywane wielowymiarowymi OLAP (ang. multidimensional OLAP lub MOLAP), gdyż przekładają transakcje na wielowymiarowe widoki. Dane są organizowane w postaci wielowymiarowych kostek.

Relacyjne

Systemy ROLAP przechowują dane (często w postaci źródłowej) oraz tabele wymiarów w relacyjnych bazach danych. W tym rozwiązaniu również można wykorzystać dodatkowe tabele do przechowywania zagregowanych informacji. Wymaga to jednak większego nakładu na proces ETL.

Hybrydowe

Wśród dostawców rozwiązań nie ma jednoznacznych ustaleń definicyjnych, określających co kwalifikuje się jako hybrydowy OLAP – poza tym, że baza danych rozdziela dane pomiędzy podsystem relacyjny i specjalizowany, łącząc tym samym cechy OLAP wielowymiarowego i relacyjnego.

Inne

Używa się również, choć rzadziej niż powyższych, kategorii:

Desktop OLAP (DOLAP) – systemy niewielkiej, "osobistej" skali,
Real-time OLAP (RTOLAP) – systemy czasu rzeczywistego,
Web-based OLAP (WOLAP) – systemy dostępne w publicznej sieci.