ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ
| ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ | |
|---|---|
 ਮਾਰੀ ਸਕਲੋਦੋਵਸਕਾ-ਕਿਊਰੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜੇ ਤੇ ਇਹ ਦਿਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ | |
| ਕਿਸਮ | ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ |
| ਮਿਤੀ | ੭ ਨਵੰਬਰ |
| ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ | ਸਾਲਾਨਾ |
| ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ | 2013 |
| ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ | ਵਿਸ਼ਵ ਰੇਡੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਦਿਵਸ, ਮਾਰੀ ਕਿਊਰੀ |
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦਿਵਸ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: International Day of Medical Physics) ਹਰ ਸਾਲ 7 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਵਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਉਭਾਰਨਾ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਵਸ ਮਾਰੀ ਸਕਲੋਦੋਵਸਕਾ-ਕਿਊਰੀ (1867–1934) ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਹਾੜੇ ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ — ਰੇਡੀਓਐਕਟਿਵਿਟੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੰਮ ਨੇ ਆਧੁਨਿਕ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ।[1]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਇਸ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸੰਕਲਪਨਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਸਥਾ (IOMP) ਨੇ 2013 ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਦਿਵਸ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 7 ਨਵੰਬਰ 2013 ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ — IOMP ਦੇ 46ਵੇਂ ਸਾਲਗਿਰਾਹ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਮਾਰੀ ਕਿਊਰੀ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨ ਲਈ।[1] ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮਕਸਦ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਯੋਗਦਾਨ ਦੀ ਮਾਨਤਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।[2]
ਉਦੇਸ਼
[ਸੋਧੋ]IDMP ਦੇ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼:[3]
- ਆਧੁਨਿਕ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਾਰੇ ਸਮਝ ਪੈਦਾ ਕਰਨੀ।
- ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ।
- ਨਵੇਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਾ।
- ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਅਨੁਸੰਧਾਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕਰਨਾ।
ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ
[ਸੋਧੋ]IOMP ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਕ ਥੀਮ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਸਮਾਰੋਹ ਕਰਦੇ ਹਨ:[4]
- ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਸੈਮਿਨਾਰ, ਵੈਬਿਨਾਰ, ਵਰਕਸ਼ਾਪ
- ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਕਾਰਜਕ੍ਰਮ
- ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ, ਭਾਸ਼ਣ, ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਦਿਵਸ
- ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ
ਅਮਰੀਕੀ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਘ (AAPM), ਯੂਰਪੀ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ (EFOMP) ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆ–ਓਸ਼ੀਨੀਆ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ (AFOMP) ਵੀ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।[5]
ਸਾਲਾਨਾ ਥੀਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]| ਸਾਲ | ਥੀਮ |
|---|---|
| 2013 | "ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਐਕਸਪੋਜ਼ਰ: ਕਿੰਨਾ ਕਾਫੀ ਹੈ?" |
| 2014 | "ਸ਼ਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੇਖਣਾ – ਰੋਗੀ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਲਈ" |
| 2015 | "ਉੱਤਮ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ = ਉੱਤਮ ਕੈਂਸਰ ਇਲਾਜ" |
| 2016 | "ਸਿੱਖਿਆ – ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕੁੰਜੀ" |
| 2017 | "ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਾਲੀ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੋਗੀ" |
| 2018 | "ਰੋਗੀ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ" |
| 2019 | "ਇਹ ਹੈ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਦੁਨੀਆ!" |
| 2020 | "ਸਿਹਤ ਕਰਮਚਾਰੀ ਵਜੋਂ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ" |
| 2021 | "ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ" |
| 2022 | "ਸਥਾਈ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾ ਲਈ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ" |
| 2023 | "ਕ੍ਰਿਤ੍ਰਿਮ ਬੁੱਧੀ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ" |
| 2024 | "ਸੁਰੱਖਿਆ, ਲਚਕੀਲਾਪਨ, ਸਥਾਈ ਵਿਕਾਸ" |
| 2025 | "ਨਵੀਆਂ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ – ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਰੂਪ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ" |
ਮਹੱਤਤਾ
[ਸੋਧੋ]ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਆਧੁਨਿਕ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪ੍ਰਯੋਗ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ:
- ਰੇਡੀਏਸ਼ਨ ਥੈਰੇਪੀ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਡੋਜ਼ ਯਕੀਨੀ ਕਰਨਾ
- ਰੇਡੀਓਲੋਜੀ ਅਤੇ ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਮੈਡੀਸਿਨ ਵਿੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਕਰਨਾ
- ਨਵੀਆਂ ਇਮੇਜਿੰਗ ਅਤੇ ਥੈਰੇਪੀਕ ਤਕਨਾਲੋਜੀਆਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ
- ਖੋਜ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਸਮਰਥਨ
IDMP ਦਿਵਸ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਤੇ ਰੋਗੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।[6][7]
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]- ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ
- ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਿਕਿਤਸਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਸੰਸਥਾ
- ਮੈਰੀ ਕਿਊਰੀ
- ਵਿਸ਼ਵ ਰੇਡੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਦਿਵਸ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 "International Day of Medical Physicist (IDMP)". International Organization for Medical Physics (IOMP). Retrieved 7 ਨਵੰਬਰ 2025.
- ↑ Adke, Arti (7 ਨਵੰਬਰ 2023). "History of International Day of Medical Physics" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). The Hans India. Retrieved 7 ਨਵੰਬਰ 2025.
- ↑ "Celebrating the International Day of Medical Physics" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Physics World. 7 ਨਵੰਬਰ 2017. Retrieved 7 ਨਵੰਬਰ 2025.
- ↑ "Recognising International Day of Medical Physics" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). ICON Cancer Foundation. 7 ਨਵੰਬਰ 2024. Retrieved 7 ਨਵੰਬਰ 2025.
- ↑ "EFOMP Newsletter: IDMP Celebrations Across Europe" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). EFOMP. Archived from the original on 17 ਸਤੰਬਰ 2024. Retrieved 7 ਨਵੰਬਰ 2025.
- ↑ "AFOMP Newsletter: IDMP Highlights in Asia–Oceania Region". AFOMP.
{{cite web}}:|access-date=requires|url=(help); Missing or empty|url=(help) - ↑ Padovani, Renato (7 ਨਵੰਬਰ 2016). "Celebrating Medical Physics" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). ICTP. Retrieved 7 ਨਵੰਬਰ 2025.