Hommage (Middeleeuwen)
Hommage is een ceremonie uit de middeleeuwse feodaliteit waarbij de relatie tussen een vazal en zijn heer werd bevestigd door de immixtio manuum, het plaatsen van de handen van de vazal in die van de heer, en de eed van trouw die de vazal persoonlijk zwoer.[1] Deze praktijk komt in gebruik vanaf de 11e eeuw en blijft gedurende de volledige Middeleeuwen bestaan,[2] al wordt hij in een aantal gebieden, waaronder Bourgondië en Italië, behalve op Sicilië en in de Pauselijke Staten, minder vaak toegepast en meestal vervangen door de eed van trouw zonder de immixtio manuum.[3] Door deze ceremonie werden leenman en leenheer aan elkaar gebonden in een systeem van wederzijdse verplichtingen waarbij de leenman trouw en hulp, auxilia, aan zijn leenheer beloofde[2] die op zijn beurt zijn vazal een leen schonk en bescherming beloofde.[3]
Ceremonie
Hoewel in sommige gebieden het zweren van een eed van trouw voldoende vond om de relatie tussen leenman en leenheer vast te leggen, bleef men in het grootste deel van Europa vasthouden aan het zeer ceremoniële gebeuren van de hommage. De reden dat men zoveel belang hechtte aan die ceremonie stamt uit de grotendeels orale cultuur van de Vroege Middeleeuwen[4] waarbij in deze casus de relatie tussen heer en vazal weerspiegeld werd in de symboliek van de ceremonie van de hommage.[3]
De ceremonie zelf bestond uit twee delen, de immixtio manuum en de eed van trouw. Tijdens de immixtio knielde de vazal, blootshoofds en zonder wapens, voor zijn heer en plaatste zijn gevouwen handen tussen die van zijn heer, die er de zijne over sloot.[3] Hiermee aanvaardde de leenheer de diensten van zijn leenman.[3] Het tweede element was de eed, waarbij de leenman op de Bijbel of een andere relikwie eeuwige trouw zwoer aan zijn leenheer.[3] Dat men deze eed uitsprak op een christelijke relikwie was een uiting van de onbreekbaarheid van eden die door christenen werden gezworen, tenzij dat onder dwang gebeurde.[3] In Frankrijk werd dit soms ook nog gevolgd door een kus ter indicatie van de kracht van de relatie tussen beiden.[2] Beide elementen, de eed en de immixtio, waren de uiting van de relatie van wederzijdse trouw, hulp en bescherming die tussen heer en vazal bestond.
Impact
W
- ↑ Vivian Green, Medieval Civilization in Western Europe. Londen, Edward Arnold, 1971, p. 40.
- ↑ a b c William Jordan, Europe in the High Middle Ages. Londen, Penguin Books, 2002, p. 14.
- ↑ a b c d e f g Vivian Green, Medieval Civilization, p. 41.
- ↑ Michael Clanchy, From Memory to Written Record: England 1066 - 1307. Wiley, 1993, passim.