JavaScript
JavaScript (/ dʒɑːvɑːˌskrɪpt /; abbr. JS /dʒeɪ.ɛs./) - kòp paradicmalú procrammaló tili. Obîektice bagyttalgan, imperativdû jana funktsiîalyq stilderdi qoldoît. ECMAScript tilinin (ECMA-262-standarty) işke aşyrylyşy bolup sanalat.
JavaScript adatta qoldonmolordun obîektilerine procrammalyq jetkilik alú ùçùn qynalgan til qatary qoldonulat. Eñ kòp brauzerlerde web-baraqçalarga interaktivdûlùk berûçù stsenariî tili qatary paîdalanylat.
Necizci arhitekturalyq òzcòçòlùktòrù dinamikalyq tipteştirû, alsyz tipteştirû, avtomattyq es başqarú, prototiptik procrammaló, funktsiîalar birinçi klasstyn obîektileri qatary.
JavaScript kòptòcòn tilderce tásir etken. Iştep çygúda maqsat Java’ga oqşoş, biroq procrammist emester oñoî qoldonçu til jasó bolgon. JavaScript tili eç qaîsy kompaniîaga je uîumga tieşelû emes. Bul jagynan al web-iştep çygúlarda qoldonulgan bir qatar procrammaló tilderinen aîyrmalanat.
"JavaScript" atalyşy Oracle Corporation kompaniîasyna qattalgan tovar belcisi bolup sanalat.
Taryhy
Tildin mùmkùnçùlùktòrù
JavaScript obektice bagyttalgan til bolup sanalat, biroq tilde qoldonulgan prototiptôdòn ulam obîektiler menen iştôdò klassqa bagyttalgan saltú tilderden aîyrmalar bar. Myndan tyşqary, JavaScript'tin funktsiîalyq tilderce mùnòzdû bir qatar kasietteri bar - misaly, funktsiîalar birinçi klasstyn obîektileri qatary, obîektter tizme qatary, karrinc, jaşyrún funktsiîalar, tilce qoşumça iîkemdûlùk bercen - biriktirû.
JavaScript'tin S menen sintaksistik oqşoştuqtary bolso da, andan tùp-tamyry menen aîyrmalangan jaqtary bar:
- òzùnò-òzù baîqó jùrcùzûçù obîektiler;
- funktsiîalar birinçi klasstyn obîektileri qatary;
- tipterdi avtomattyq tùrdò bòlùştùrû;
- taştandylardy avtomattyq tùrdò çogultú;
- jaşyrún funktsiîalar.
Tilde tòmònkù paîdalú nerseler joq
- modulduq sistem: JavaScript kòrû aîmagynyn kòz qarandylygyn janan owoçolugun başqarúga jol berweît;
- standart kitepqana: atap aîtqanda, Faîl sistemi menen iştô boîunça qoldonmolordu procrammaló, kircizû-çygarú agymdaryn başqarú, binardyq berilişter ùçùn bazalyq tipterdi başqarú interfeîsi joq.
- web-qyzmat jana berilişter bazasy ùçùn standart interfeîster;
- kòz qarandylyktardy baîqap, avtommatyq tùrdò ornotup turçu paketterdi başqarú sistemi.