Jump to content

វិបត្តិរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែនឆ្នាំ២០២១–២០២២

ពីវិគីភីឌា
កំណែ​នៅ ម៉ោង០៥:៥១ ថ្ងៃសុក្រ ទី១១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ ដោយ 184.22.97.116 (ការពិភាក្សា)

នៅខែមីនា និងខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ ប្រធានាធិបតីប្រទេស លោកវ៉្លាឌីមៀរ ពូទីនបានបញ្ជាឱ្យកងកម្លាំងយោធារុស្ស៊ីចាប់ផ្តើមប្រមូលផ្តុំទាហាន និងឧបករណ៍យោធារាប់រយរាប់ពាន់ដើមបញ្ជូនទៅតំបន់ព្រំដែនជាមួយប្រទេស និង។ សកម្មភាពនេះ​បាន​បង្ក​ឱ្យ​មានមួយផុសឡើង និង​បង្កើត​ក្តី​បារម្ភ​ជុំវិញ​ការប៉ិនប៉ង​ឈ្លានពាន​របស់រុស្ស៊ីមកលើអ៊ុយក្រែន។ រូបភាពពីផ្កាយរណបបានបង្ហាញពីចលនារថយន្តយោធា មីស៊ីល និងអាវុធធុនធ្ងន់ជាច្រើនដែលបានកំពុងផ្តូកផ្តុំគ្នានៅក្បែរព្រំដែនរុស្ស៊ី–អ៊ុយក្រែន។ នៅអំឡុងខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១ កងទ័ពរុស្ស៊ីមួយចំនួនត្រូវបានដកថយចេញវិញ ប៉ុន្តែនៅក្នុងខែតុលា និងខែវិច្ឆិកានៃឆ្នាំដដែរ វិបត្តិនេះក៏បានត្រឡប់មកសារជាថ្មីម្តងទៀតនៅពេលដែលកងទ័ពរុស្ស៊ីជាង ១០០,០០០ នាក់បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅជុំវិញទឹកដីអ៊ុយក្រែនទាំងបីទិស។ ទោះបីជាមានការប្រមូលផ្តុំកងយោធារបស់រុស្ស៊ីក្តី ក៏មន្ត្រីរុស្ស៊ីនៅចាប់ពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ដល់ថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ តែងតែចេញបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀតថា ប្រទេសគេមិនមានផែនការឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនឡើយ។

វិបត្តិនេះបានកើតចេញពីដែលអូសបន្លាយនិងកំពុងបន្ត បូករួមទាំង ដែលបានផ្ទុះឡើងកាលពីឆ្នាំ២០១៤។ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ ប្រទេសរុស្ស៊ីបានចេញសេចក្តីព្រាងសន្ធិសញ្ញាចំនួនពីរដែលមានសំណើហៅថា "ការធានាសុវត្ថិភាព" រួមទាំងកិច្ចសន្យាស្របច្បាប់មួយថា អ៊ុយក្រែននឹងមិនចូលរួមជាមួយ (ណាតូ) ក៏ដូចជាការកាត់បន្ថយកងទ័ពណាតូ និងជំរុំអយោម័យយោធារបស់ពួកគេដែលឈរជើងនៅតំបន់អឺរ៉ុបខាងកើត ហើយថែមទាំងបានគំរាមកំហែងអ៊ុយក្រែនទៀតថា រុស្ស៊ីនឹងឆ្លើយតបដោយប្រើកម្លាំងយោធា ប្រសិនបើការទាមទារទាំងនោះមិនត្រូវបានបំពេញជាក់លាក់។ អង្គការណាតូបានច្រានចោលសំណើទាំងនេះ ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកបានព្រមានរុស្ស៊ីអំពីដ៏"រហ័ស និងធ្ងន់ធ្ងរ" ប្រសិនបើខ្លួនហ៊ានឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ វិបត្តិនេះត្រូវបានអ្នកអត្ថាធិប្បាយជាច្រើននាំគ្នាចាត់ទុកថាជាវិបត្តិដ៏ព្រឺព្រួចបំផុតមួយនៅក្នុងទ្វីបអឺរ៉ុបចាប់តាំងពីបានបញ្ចប់មក។

នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ប្រទេសរុស្ស៊ីបានទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការនូវតំបន់ផ្តាច់ខ្លួនចំនួនពីរនៅភាគខាងកើតប្រទេសអ៊ុយក្រែន ពោលគឺ និង ជារដ្ឋឯករាជ្យ ហើយបានដាក់ពង្រាយទ័ពនៅតំបន់ដុនបាស។ បន្ទាប់មកនៅថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ លោកពូទីនបាននិយាយថា គឺលែងមានសុពលភាពទៀតហើយ។ នៅក្នុង​ថ្ងៃ​ដដែរ សភាជាន់ខ្ពស់ប្រទេសរុស្ស៊ីគឺក្រុមប្រឹក្សា​សហព័ន្ធ​បាន​អនុញ្ញាត​ជា​ឯកច្ឆ័ន្ទ​ឱ្យ​​ប្រើប្រាស់​កម្លាំង​យោធានៅ​ក្នុង​ទឹកដីទាំងនោះ។

នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ លោកពូទីនបានប្រកាសថា រុស្ស៊ីកំពុងចាប់ផ្តើម "ប្រតិបត្តិការយោធាពិសេស" នៅក្នុងតំបន់ដុនបាស រួចបន្តិចមក លោកក៏បានបើកការឈ្លានពានយ៉ាងពេញទំហឹងចូលទៅក្នុងទឹកដីអ៊ុយក្រែន។

ប្រវត្តិ

បន្ទាប់ពីនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩១ ប្រទេស និងបាននូវតែបន្តរក្សាទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធនឹងគ្នា។ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៤ អ៊ុយក្រែនបានយល់ព្រមបោះបង់ចោលឃ្លាំងអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន ហើយបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈនាទីក្រុងប៊ុយដាប៉ែស ស្តីអំពីក្នុងលក្ខខណ្ឌដែលរុស្ស៊ី ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងចេញការធានាប្រឆាំងនឹងការគំរាមកំហែង ឬការប្រើប្រាស់កម្លាំងប្រឆាំងនឹងបូរណភាពទឹកដី ឬឯករាជ្យភាពនយោបាយប្រទេសអ៊ុយក្រែន។ ប្រាំឆ្នាំក្រោយមក រុស្ស៊ីបានក្លាយជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសហត្ថលេខីទាំងប៉ុន្មាននៃ ដោយបាន"បញ្ជាក់ឡើងវិញនូវសិទ្ធិរបស់រដ្ឋដែលចូលរួមនីមួយៗ និងមានសេរីភាពក្នុងការជ្រើសរើស ឬផ្លាស់ប្តូរការរៀបចំសន្តិសុខរបស់ខ្លួន រួមទាំងសន្ធិសញ្ញាសម្ព័ន្ធភាព ដូចដែលពួកគេវិវត្តន៍"។

ថ្វីបើជាប្រទេសឯករាជ្យដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩១ មែនប៉ុន្តែកាលពីនៅជាអតីតសាធារណរដ្ឋនៃសហភាពសូវៀត អ៊ុយក្រែនត្រូវបានមេដឹកនាំរុស្ស៊ីជាច្រើនយល់ឃើញថាជាផ្នែកមួយនៃដែនឥទ្ធិពលរបស់គេ។ នៅ​ឆ្នាំ២០០៨ ប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ីគឺលោក បាន​និយាយ​ប្រឆាំង​នឹង​សមាជិកភាព​របស់​អ៊ុយក្រែន​ក្នុង​អង្គការណាតូ។

បន្ទាប់ពីការតវ៉ាជាច្រើនសប្តាហ៍ដែលជាផ្នែកមួយនៃចលនា (២០១៣–២០១៤) ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោក និងមេដឹកនាំនៃក្រុមប្រឆាំងសភាអ៊ុយក្រែននៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៤ បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងដោះស្រាយមួយដែលអំពាវនាវឱ្យមានការបោះឆ្នោតមុនកាលកំណត់។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ ប្រធានាធិបតីដែលគាំទ្ររុស្ស៊ីរូបនេះបានភៀសខ្លួនចេញពីរដ្ឋធានី មុនពេលការបោះឆ្នោតទម្លាក់លោកចេញពីអំណាចជាប្រធានាធិបតីត្រូវដំណើរការ។ ថ្នាក់ដឹកនាំនៃតំបន់ភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែនដែលសម្បូរដោយប្រជាជននិយាយភាសារុស្សី បានរួមគ្នាប្រកាសបន្តភក្ដីភាពចំពោះលោកយ៉ានូកូវិច ដែលជាហេតុបង្កឱ្យមានផ្ទុះឡើងនៅក្នុងតំបន់ទាំងនោះ។ សភាពការណ៍នៅក្នុងតំបន់ក៏កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង បន្ទាប់ពីរុស្ស៊ីបាននៅក្នុងខែមីនា ឆ្នាំ២០១៤ និងដែលបានផ្ទុះឡើងនៅខែមេសា ឆ្នាំ២០១៤ ហើយក្រោមក រដ្ឋចំនួនពីរក៏បានផុសឡើងដែលមានការគាំទ្រពីរុស្ស៊ីគឺ និង។

នៅថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោក បានអនុម័តយុទ្ធសាស្រ្តសន្តិសុខជាតិថ្មីរបស់អ៊ុយក្រែន "ដែលនឹងផ្តល់ការអភិវឌ្ឍនៃភាពជាដៃគូពិសេសជាមួយអង្គការណាតូ រួមជាមួយនឹងគោលបំណងចូលជាសមាជិកនៃអង្គការមួយនេះ"។ នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១ លោកហ្សេឡេនស្គីបានចុះហត្ថលេខាលើក្រឹត្យលេខ ១១៧/២០២១ ដែលអនុម័ត "យុទ្ធសាស្រ្តនៃការដកហូតការកាន់កាប់និងការធ្វើសមាហរណកម្មឡើងវិញនៃទឹកដីកាន់កាប់បណ្តោះអាសន្ននៃ និងទីក្រុង"។

នៅខែកក្កដាឆ្នាំ២០២១ លោកពូទីនបានចេញផ្សាយអត្ថបទមួយដែលមានចំណងជើងថា "ការរួបរួមជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ជនជាតិរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន" ដោយក្នុងនោះលោកបានអះអាងឡើងវិញនូវទស្សនៈរបស់គាត់ថារុស្ស៊ីនិងអ៊ុយក្រែនគឺជា "ប្រជាជនតែមួយ"។ អ្នកសង្កេតការណ៍ផ្សេងៗបានកត់សម្គាល់ថា ថ្នាក់ដឹកនាំរុស្ស៊ីគឺមានទស្សនៈឆ្គងខ្លាំងចំពោះប្រទេសអ៊ុយក្រែនសម័យ និងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់វា។

រុស្ស៊ីបាននិយាយថា សេណារីយ៉ូអ៊ុយក្រែនចូលជាសមាជិកអង្គការណាតូ និងការពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ណាតូជាទូទៅគឺជាសកម្មភាពគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខជាតិរបស់ខ្លួន។ ជាការឆ្លើយតប អ៊ុយក្រែន និងប្រទេសអឺរ៉ុបផ្សេងទៀតដែលស្ថិតនៅជាប់ប្រទេសរុស្ស៊ី បានរួមគ្នាចោទប្រកាន់លោកពូទីនពីការប៉ុនប៉ងចង់ស្តារ/ឡើងវិញ និងបន្តគោលនយោបាយយោធានិយមឈ្លានពានរបស់ខ្លួន។

ជម្លោះដើម (មីនា–មេសា ២០២១)

ការប្រមូលផ្ដុំកងយោធារុស្ស៊ីលើកដំបូង

យោងតាមការវិភាគរបស់ទស្សនាវដ្តីថែមស៍ (Times) ដែលបានចេញផ្សាយនៅដើមខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ បានបង្ហាញថា កំណើនវត្តមានយោធារបស់រុស្ស៊ីនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែនរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែនក្នុងឆ្នាំ២០២១ គឺមានប្រភពចេញពីការប្រកាសរបស់កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ទាក់ទងនឹងការដាក់ពង្រាយទាហានឆ័ត្រយោងចំនួន ៣,០០០ នាក់នៅក្បែរព្រំដែនដើម្បីធ្វើ"សមយុទ្ធទ្រង់ទ្រាយធំ"។ សេចក្តីប្រកាសរបស់ក្រសួងការពារជាតិរុស្ស៊ីនោះត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែនបានចាប់ខ្លួនលោក ដែលត្រូវជាអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំងនៅអ៊ុយក្រែន មានទំនោរទៅខាងរុស្ស៊ីដ៏ប្រជាប្រិយ និងព្រមទាំងជាមហាសេដ្ឋីម្នាក់ផងដែរដោយគេបានចោតលោកថាមានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធផ្ទាល់ជាមួយប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ីលោកវ៉្លាឌីមៀរ ពូទីន។

ចាប់ពីថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា អង្គការណាតូបានចាប់ផ្តើមធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាបន្តបន្ទាប់ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា Defender Europe 2021។ វាជាសមយុទ្ធយោធាដ៏ធំបំផុតមួយដែលដឹកនាំដោយណាតូនៅទ្វីបអឺរ៉ុប រួមមានប្រតិបត្តិការជិតដំណាលគ្នានៅទូទាំងតំបន់ហ្វឹកហ្វឺនជាង ៣០ នៅក្នុងប្រទេសចំនួន ១២ និងមានការចូលរួមពីទាហានចំនួន ២៨,០០០ នាក់មកពី ២៧ ប្រទេស។ ដោយឃើញដូច្នេះ ប្រទេសរុស្ស៊ីក៏បានចេញមុខរិះគន់អង្គការណាតូសម្រាប់ការប្រតិបត្តិ Defender Europe 2021 ហើយខ្លួនបានដាក់ពង្រាយកងទ័ពសម្រាប់ធ្វើសមយុទ្ធយោធានៅតាមព្រំដែនភាគខាងលិចដើម្បីជាការឆ្លើយតបទៅនឹងសកម្មភាពយោធារបស់ណាតូ។ ការប៉ាន់ស្មានដោយអ៊ុយក្រែនបានបង្ហាញថា រុស្ស៊ីបានដាក់ពង្រាយកម្លាំងប្រមាណ ៤០,០០០ នាក់សម្រាប់តំបន់គ្រីមៀ និងទឹកដីផ្នែកខាងកើតនៃព្រំដែនរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន។ រដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់បានថ្កោលទោសការដាក់ពង្រាយទ័ពរុស្ស៊ីនេះថាជាការចង់បង្កបញ្ហានៅក្នុងតំបន់។

នៅថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា អគ្គមេបញ្ជាការនៃគឺលោកបានបង្ហាញពីវត្តមានក្រុមយុទ្ធវិធីកងវរសេនាតូចរុស្ស៊ីចំនួន ២៨ ក្រុមស្ថិតនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន ជាចម្បងគឺនៅគ្រីមៀ រ៉ូស្តូវ ប៊្រីយ៉ានស្ក៍ និង។ គេប៉ាន់ប្រមាណថា ទាហានរុស្ស៊ីប្រមាណ ៦០,៧០០ នាក់បានឈរជើងនៅតំបន់គ្រីមៀ និងដុនបាស ជាមួយនឹងទីប្រឹក្សាយោធា ២,០០០ នាក់នៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន។ យោងតាមលោកឃុំឆាក់បានឱ្យដឹងថា ការប្រមូលផ្តុំយោធាសំទុះនេះនឹងអាចធ្វើឱ្យក្រុមយុទ្ធវិធីកងវរសេនាតូចកើនឡើងដល់ ៥៣ ក្រុម ហើយអាចបង្ក "ការគំរាមកំហែង" ដល់សន្តិសុខយោធារបស់អ៊ុយក្រែន។[១] លោក ដែលជាអ្នកនាំពាក្យរបស់វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន បានសម្តែងការមិនយល់ស្របនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ៊ុយក្រែនដោយអះអាងថា ចលនាយោធារបស់រុស្ស៊ី "មិនគួរជាការព្រួយបារម្ភអ្វីឡើយ" ដល់ប្រទេសជិតខាង។ ផ្ទុយទៅវិញ សេចក្តីសម្រេចត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហា "សន្តិសុខជាតិ"។

នៅចន្លោះចុងខែមីនា និងដើមខែមេសា បរិមាណនៃអាវុធ និងឧបករណ៍យោធាសំខាន់ៗមកពីតំបន់ផ្សេងៗនៃប្រទេសរុស្ស៊ី រួមទាំងតំបន់ឆ្ងាយស្រយាលដូចជាស៊ីបេរីជាដើម ត្រូវបានគេដឹកជញ្ជូនឆ្ពោះទៅកាន់ព្រំដែនរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន និងចូលទៅក្នុងតំបន់គ្រីមៀ។

អំពើហិង្សា និងកំណើនភាពតានតឹងជាបន្តបន្ទាប់

ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរុស្ស៊ីបានធ្វើការចោទប្រកាន់កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមេសា ថាការវាយប្រហារដោយដ្រូនរបស់អ៊ុយក្រែនបានបណ្ដាលឱ្យក្មេងម្នាក់បានស្លាប់នៅក្នុងតំបន់ដុនបាសដែលកំពុងស្ថិតក្រោមកាន់កាប់ដោយរុស្ស៊ី។ ប៉ុន្តែទោះ​យ៉ាង​ណា​ ព័ត៌មាន​លម្អិត​បន្ថែម​ជុំវិញ​ឧបទ្ទវហេតុ​មួយនេះមិនបានផ្សាយចេញបន្តទេ។ លោក ប្រធានសភាឌូម៉ារបស់រុស្ស៊ីបានជឿថា មេដឹកនាំអ៊ុយក្រែនគួរតែ "ចេញមុខទទួលខុសត្រូវចំពោះករណីស្លាប់នេះ" ខណៈពេលដែលកំពុងស្នើសុំឱ្យដកប្រទេសអ៊ុយក្រែនចេញពី។ នៅថ្ងៃទី៥ ខែមេសា តំណាងអ៊ុយក្រែននៃមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងសម្របសម្រួលរួម (JCCC) បានផ្ញើខ្លឹមសារពន្យល់ទៅកាន់បេសកកម្មត្រួតពិនិត្យពិសេសនៃក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ទាក់ទងនឹងចេតនាក្រុមគាំទ្ររុស្ស៊ីក្នុងការក្លែងបន្លំការចោទប្រកាន់នេះ។ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ បេសកកម្មបានបញ្ជាក់ពីការស្លាប់របស់កុមារម្នាក់នៅក្នុងទឹកដីដុនបាសដែលកំពុងកាន់កាប់ដោយរុស្ស៊ី ប៉ុន្តែ គេបានបរាជ័យក្នុងការបង្កើតទំនាក់ទំនងរវាង "ការវាយប្រហារដោយដ្រូនរបស់អ៊ុយក្រែន" និងករណីស្លាប់របស់កុមារម្នាក់នោះ។

នៅថ្ងៃទី១០ ខែមេសា អ៊ុយក្រែនបានអំពាវនាវកថាខ័ណ្ឌទី ១៦ នៃ ហើយបានផ្តួចផ្តើមកិច្ចប្រជុំមួយនៅក្នុងអង្គការដើម្បីសន្តិសុខ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅអឺរ៉ុប (OSCE) ស្តីពីកំណើនកងទ័ពរុស្ស៊ីនៅតំបន់ក្បែរព្រំដែនរុស្ស៊ី–អ៊ុយក្រែន និងតំបន់គ្រីមៀរបស់រុស្ស៊ី។ គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់អ៊ុយក្រែនត្រូវបានគាំទ្រដោយប្រទេសមួយចំនួន ប៉ុន្តែគណៈប្រតិភូរុស្ស៊ីមិនបានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះទេ ហើយបានបដិសេធមិនផ្តល់សេចក្តីពន្យល់ថែមទៀតផង។

នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមេសា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយនៅតំបន់គ្រីមៀ លោក ដែលជាលេខាធិការនៃ (SCRF) បានចោទប្រកាន់សេវាពិសេសរបស់អ៊ុយក្រែនពីការព្យាយាមរៀបចំ "ការវាយប្រហារភេរវកម្ម និងអនត្ថការ" នៅលើឧបទ្វីបនេះ។

នៅយប់រវាងថ្ងៃទី១៤ និង ១៥ ខែមេសា ការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងកងទ័ពជើងទឹកនៃប្រទេសទាំងពីរបានកើតឡើងនៅ ចម្ងាយ ៤០ គីឡូម៉ែត្រពី រវាងកប៉ាល់កាំភ្លើងធំ Gyurza-M-class របស់អ៊ុយក្រែនចំនួនបីគ្រឿង និងនាវាចំនួនប្រាំមួយគ្រឿងរបស់។ កប៉ាល់​កាំភ្លើងធំ​អ៊ុយក្រែន​កំពុង​អមដំណើរ​កប៉ាល់​ស៊ីវិល​នៅ​ពេល​​ហេតុការណ៍​នោះបានកើតឡើង។ វាត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា កប៉ាល់អ៊ុយក្រែនបានគំរាមប្រើប្រាស់អាវុធអាកាស ដើម្បីបន្លាចនាវាឆ្មាំរុស្ស៊ី។ ហេតុការណ៍​នេះ​បាន​បញ្ចប់​ដោយ​មិន​មាន​អ្នក​ស្លាប់​ឡើយ។

នៅថ្ងៃបន្ទាប់ បានរាយការណ៍ថា រុស្ស៊ីបានប្រកាសបិទផ្នែកខ្លះនៃពីនាវាចម្បាំង និងនាវាធម្មតានៃប្រទេសផ្សេងៗរហូតដល់ខែតុលា ក្រោមហេតុផលថាធ្វើសមយុទ្ធយោធា។ ក្រសួងអ៊ុយក្រែនបានថ្កោលទោសសេចក្តីសម្រេចនេះថាជា "ការរំលោភលើសិទ្ធិសេរីភាពនាវាចរណ៍" ដែលធានាដោយ។ យោងតាមអនុសញ្ញានេះ រុស្ស៊ីមិនត្រូវ "រារាំងការឆ្លងកាត់ដែនសមុទ្រតាមច្រកអន្តរជាតិទៅកាន់កំពង់ផែ" នៅក្នុងសមុទ្រអាសូវឡើយ។

យោងតាមលោក ដែលត្រូវជាលេខាធិការសារព័ត៌មានមន្ទីរបញ្ចកោណបានអះអាងថា ប្រទេសរុស្ស៊ីបានប្រមូលផ្តុំកងទ័ពច្រើនបន្តិចម្តងៗនៅជិតព្រំដែនរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែនជាងកាលពីឆ្នាំ២០១៤ មកម្លេះ។ តាមសេចក្តីរាយការណ៍ រុស្ស៊ីបានដាក់កម្រិតបណ្តោះអាសន្នលើជើងហោះហើរលើផ្នែកខ្លះនៃតំបន់គ្រីមៀ និងចាប់ពីថ្ងៃទី២០ ដល់ទី២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ ដូចដែលបានចែងក្នុងរបាយការណ៍អន្តរជាតិសម្រាប់អ្នកបើកបរយន្តហោះ។

នៅថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិរុស្ស៊ីគឺលោកបានប្រកាសដកសមយុទ្ធយោធាដោយបញ្ជាឱ្យកងទ័ពមកពីកងពលលេខ ៥៨ និង ៤១ និងកងពលការពារអាកាសទី៧ ៧៦ និង ៩៨ ត្រឡប់ទៅមូលដ្ឋានអចិន្ត្រៃយ៍របស់ពួកគេវិញនៅថ្ងៃទី១ ខែឧសភា បន្ទាប់ពីការចុះត្រួតពិនិត្យនៅមូលដ្ឋានយោធាភាគខាងត្បូង និងខាងលិច។ ឧបករណ៍ផ្សេងៗនៅឯទីកន្លែងហ្វឹកហ្វឺនប៉ូកូណូវ៉ូគឺត្រូវបានរក្សាទុកសម្រាប់សមយុទ្ធយោធាប្រចាំឆ្នាំជាមួយប្រទេសបេឡារុស ដែលបានគ្រោងទុកនៅអំឡុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១។

ជម្លោះថ្មី (តុលា ២០២១ – កុម្ភៈ ២០២២)

នៅថ្ងៃទី១១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ លោកឌីមីទ្រី មេដវេដេវដែលត្រូវជាអនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខនៃប្រទេសរុស្ស៊ីបានចេញផ្សាយអត្ថបទមួយនៅក្នុងកាសែត"កុំមែរសង់" (Kommersant) ដោយគាត់បានអះអាងថា អ៊ុយក្រែនគឺជា"ប្រទេសចំណុះ"របស់លោកខាងលិចហើយបន្តថា ដូច្នេះវាគ្មានន័យទេសម្រាប់ប្រទេសរុស្ស៊ីក្នុងការប៉ងបើកកិច្ចសន្ទនាជាមួយអាជ្ញាធរអ៊ុយក្រែន ដែលគាត់បានសម្ដៅលើថា "ខ្សោយ" "ល្ងង់" និង "មិនគួរទុកចិត្ត"។ លោកមេដវេដេវបានសន្និដ្ឋានថា រុស្ស៊ីមិនគួរធ្វើអ្វីដែលអបជាមួយនឹងអ៊ុយក្រែនឡើយ ហើយរង់ចាំរហូតដល់រដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែនថ្មីមួយ ដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ពិតប្រាកដក្នុងការកែលម្អទំនាក់ទំនងជាមួយរុស្ស៊ី ដោយបន្ថែមថា "រុស្ស៊ីដឹងពីរបៀបរង់ចាំ។ ពួកយើងជាក្រុមមនុស្សដែលអត់ធ្មត់"។[២] ក្រោយមក វិមានក្រឹមឡាំងបានបញ្ជាក់ថា អត្ថបទរបស់លោកមេដវេដេវគឺមាន"ដំណើរស្រប"ជាមួយនឹងទស្សនៈរបស់រុស្ស៊ីចំពោះរដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែនបច្ចុប្បន្ន។[៣]

នៅក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ក្រសួងការពារជាតិរុស្ស៊ីបានលើកឡើងនូវសកម្មភាពដាក់ពង្រាយនាវាចម្បាំងអាមេរិកនៅឯសមុទ្រខ្មៅថាជាការគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខក្នុងតំបន់ និងស្ថិរភាពជាយុទ្ធសាស្ត្រ។ ក្រសួងនេះបាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា "គោលដៅពិតប្រាកដនៅពីក្រោយសកម្មភាពរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រខ្មៅគឺការរុករកឆាកប្រតិបត្តិការក្នុងករណីដែលទីក្រុងកៀវព្យាយាមដោះស្រាយជម្លោះនៅតំបន់ភាគអាគ្នេយ៍ដោយប្រើប្រាស់កម្លាំង"។[៤]

ការប្រមូលផ្ដុំកងយោធារុស្ស៊ីលើកទីពីរ

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកបានរាយការណ៍កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១ ថា រុស្ស៊ីបានដកទ័ពតែពីរបីពាន់នាក់ប៉ុណ្ណោះ ចាប់តាំងពីការប្រមូលផ្តុំយោធាលើកមុន។ ទោះបីជាមានការដកអង្គភាពរុស្ស៊ីជាច្រើនត្រឡប់ទៅបន្ទាយដើមរបស់ពួកគេវិញក៏ដោយ ប៉ុន្តែរថយន្ត និងឧបករណ៍យោធាផ្សេងៗគឺមិនត្រូវបានដកចេញទេ ដែលនាំឱ្យមានការភ័យខ្លាចពីលទ្ធភាពនៃការដាក់ពង្រាយទ័ពឡើងវិញ។[៥] មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកកាលពីដើមខែឧសភា បានប៉ាន់ប្រមាណថា ទាហានរុស្ស៊ីជាង ៨០,០០០ នាក់នៅតែបន្តឈរជើងនៅព្រំដែនរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែនដដែរ។[៥]

នៅដើមខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ របាយការណ៍នៃការបង្កើនយោធារបស់រុស្ស៊ីបានជំរុញឱ្យមន្ត្រីអាមេរិកព្រមានសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុបរបស់ខ្លួនថា រុស្ស៊ីអាចកំពុងពិចារណាអំពីសក្តានុភាពឈ្លានពានទៅលើអ៊ុយក្រែន ខណៈដែលអ្នកជំនាញនិងអ្នកអត្ថាធិប្បាយមួយចំនួនជឿថាលោកពូទីនកំពុងស្វែងរកដៃខ្លាំងសម្រាប់ការចរចាបន្ថែមទៀតជាមួយលោកខាងលិច។[៦][៧] ភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍យោធាអ៊ុយក្រែន (HUR MOU) បានប៉ាន់ប្រមាណថា តួលេខនៃវត្តមានយោធារុស្ស៊ីបានកើនឡើងដល់ ៩០,០០០ នាក់ត្រឹមថ្ងៃទី២ ខែវិច្ឆិកា ដោយបូកបន្ថែមនូវកងកម្លាំងមកពីឆ្មាំទី ៨ និងទី ២០ និងកងទ័ពការពារអាកាសទី ៤ និងទី ៦។[៨]

នៅថ្ងៃទី១៣ ខែវិច្ឆិកា ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកវ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គីបានប្រកាសថា ប្រទេសរុស្ស៊ីបានប្រមូលកងទ័ពប្រមាណ ១០០,០០០ នាក់ឱ្យឈរជើងក្បែរព្រំដែនរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន[៩] ដែលជាតួលេខខ្ពស់ជាងការវាយតម្លៃរបស់អាមេរិកប្រហែល ៧០,០០០ នាក់។[១០] នៅថ្ងៃដដែរនោះ នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ស្តីពី Russia-1 លោកពូទីនបានបដិសេធនូវលទ្ធភាពនៃការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន ដោយចាត់ទុកសម្តីលោកខាងលិចថាជា "អ្នកនាំបង្អើល" ខណៈចោទប្រកាន់អង្គការណាតូថាបានធ្វើសមយុទ្ធកងទ័ពជើងទឹកនៅលើសមុទ្រខ្មៅដោយមិនបានគ្រោងទុកមុន។[១១] ប្រាំបីថ្ងៃក្រោយមក ប្រធាន HUR MOU គឺលោកគីរីឡូ ប៊ូដាណូវបានធ្វើសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយថា ការដាក់ពង្រាយកងទ័ពរុស្ស៊ីបានឈានដល់ ៩២,០០០ នាក់ហើយ។[១២] លើសពីនេះ ប៊ូដាណូវបានចោទប្រកាន់រុស្ស៊ីបន្ថែមថាជាអ្នកនៅពីក្រោយហេតុការណ៍តវ៉ាប្រឆាំងនឹងការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ នៅឯរដ្ឋធានីកៀវ ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រទេសអ៊ុយក្រែនមានអស្ថិរភាពសង្គម។[១៣]

នៅចន្លោះចុងខែវិច្ឆិកា និងដើមខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ មន្ត្រីរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនបានធ្វើការចោទប្រកាន់គ្នាទៅវិញទៅមកអំពីការដាក់ពង្រាយកងទ័ពរៀងៗខ្លួននៅក្នុងតំបន់ដុនបាស។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ុយក្រែន លោកឌីមីត្រូ គូបេឡាកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែវិច្ឆិកា បានក្រើនរំលឹករុស្ស៊ីអំពី"ការវាយប្រហារថ្មីលើអ៊ុយក្រែន"ដោយគាត់បាននិយាយថា "វានឹងធ្វើឱ្យ [រុស្ស៊ី] បាត់បង់ច្រើនធ្ងន់ធ្ងរ"។[១៤][១៥] អ្នកនាំពាក្យនៃវិមានក្រឹមឡាំងលោកឌីមីទ្រី ប៉េស្កូវ នៅថ្ងៃទី២១ ខែវិច្ឆិកា បានហៅការចោទប្រកាន់នេះថាជា"ការក្រេវក្រោធឥតហេតុ" ហើយលោកគិតថា ភាគីអ៊ុយក្រែនទេ​ដែល​កំពុង​រៀបចំ​ផែនការ​សកម្មភាព​ឈ្លានពាន​ប្រឆាំង​នៅតំបន់ដុនបាស។[១៦][១៧]

នៅថ្ងៃទី៣ ខែធ្នូ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអ៊ុយក្រែន លោកអូលេកស៊ី រ៉េស្មីកូវ បានប៉ាន់ប្រមាណថា វត្តមានយោធារុស្ស៊ីបានកើនឡើងដល់ ៩៤,៣០០ នាក់។[១៨][១៩] កងកម្លាំងរុស្ស៊ីបន្ថែមត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាបានផ្លាស់ប្តូរទៅកាន់តំបន់គ្រីមៀ និងព្រមទាំងកងនាវា និងជើងគោករុស្ស៊ីបន្ថែមទៀតផងដែលត្រូវបានដាក់ពង្រាយនៅទីនោះរួចជាស្រេច។[២០] មន្ត្រីស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អាមេរិកបានព្រមានថា រុស្ស៊ីកំពុងរៀបចំផែនការវាយលុកយោធាដ៏ធំនាពេលខាងមុខចូលទៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដែលអាចនឹងធ្វើឡើងនៅអំឡុងខែមករា ឆ្នាំ២០២២។[២១]

ប្រភេទមីស៊ីលឈ្មោះ Iskander-M ដែលបាញ់ឡើងកាលពីឆ្នាំ២០១៨

រុស្ស៊ីបានចាប់ផ្តើមជម្លៀសបុគ្គលិកស្ថានទូតរបស់ខ្លួននៅឯទីក្រុងកៀវបន្តិចម្តងៗ ចាប់ផ្តើមពីខែមករា ឆ្នាំ២០២២។[២២] នៅពាក់កណ្តាលខែមករា ក្រសួងការពារជាតិអ៊ុយក្រែនបានប៉ាន់ប្រមាណថា រុស្ស៊ីកំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលចុងក្រោយរបស់ខ្លួនក្នុងការបញ្ចប់ការប្រមូលផ្ដុំយោធានៅតាមព្រំដែនរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន ដោយប្រមូលបានកងទ័ពសរុប ១២៧,០០០ នាក់។ ក្នុង​ចំណោម​កង​ទ័ព​ទាំង​នោះ មាន ១០៦,០០០​ នាក់​ជា​កង​កម្លាំង​ជើង​គោក ហើយកម្លាំងដែលនៅ​សល់​ទាំងប៉ុន្មានគឺសុទ្ធតែជា​កង​កម្លាំង​ជើង​ទឹក និង​ទ័ព​អាកាស។ ជាងនេះទៅទៀត ក៏មានវត្តមាននៃកងកម្លាំងមកពីរដ្ឋផ្តាច់ខ្លួនទាំងពីរនោះផងដែរដែលមានចំនួន ៣៥,០០០ នាក់ និងបូករួមជាមួយកងកម្លាំងរុស្ស៊ីប្រមាណ ៣,០០០ នាក់ថែមទៀតផង នៅតំបន់ភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន។[២៣]

នៅចុងខែមករា ឆ្នាំ២០២២ អង្គភាពយោធាសំខាន់ៗរបស់រុស្ស៊ីត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរទីតាំង និងដាក់ពង្រាយនៅប្រទេសបេឡារុសវិញ ដូចអ្វីដែលបានគ្រោងទុកកាលពីឆ្នាំមុនថា រុស្ស៊ីនឹងធ្វើសមយុទ្ធយោធារួមជាមួយបេឡារុស។[២៤] មន្ត្រីអ៊ុយក្រែន និងអាមេរិកជឿថា រុស្ស៊ីព្យាយាមប្រើប្រាស់បេឡារុសជាវេទិកាសម្រាប់ការវាយប្រហារលើអ៊ុយក្រែនពីភាគខាងជើង ដោយសារតែវាមានទីតាំងព្រំដែនបេឡារុស–អ៊ុយក្រែនស្ថិតនៅជិតទីក្រុងគៀវ។[២៥][២៦]

នាវាចម្បាំងនាម កាលីនីនក្រាដ គឺជានាវាមួយក្នុងចំណោមនាវាចម្បាំងចំនួនប្រាំមួយដែលបានចេញដំណើរទៅកាន់ទីក្រុងសេវាស្តូប៉ូលនៅថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។

នៅថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ នាវាចម្បាំងកាលីនីនក្រាដ និងរួមជាមួយនឹងកងនាវារបស់រុស្ស៊ីចំនួនប្រាំមួយផ្សេងទៀត ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាបានកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់សមុទ្រខ្មៅដើម្បីធ្វើសមយុទ្ធកងទ័ពជើងទឹក។ ពីរថ្ងៃក្រោយមក កងនាវាទាំងនោះក៏បានមកដល់ក្រុងសេវាស្តូប៉ូល។[២៧] កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ រុស្ស៊ីបានប្រកាសធ្វើសមយុទ្ធយោធាធំៗចំនួនពីរ។ សមយុទ្ធទីមួយគឺជាសមយុទ្ធកងទ័ពជើងទឹកនៅសមុទ្រខ្មៅ[២៨] ដែលត្រូវបានប្រឆាំងដោយអ៊ុយក្រែនព្រោះវាតម្រូវឱ្យរុស្ស៊ីបិទផ្លូវទឹកនៅច្រកសមុទ្រគើច្ឆ សមុទ្រអាសូវ និងសមុទ្រខ្មៅ។[២៩][៣០] សមយុទ្ធទីពីរគឺពាក់ព័ន្ធនឹងសមយុទ្ធយោធារួមរវាងប្រទេសបេឡារុស និងរុស្ស៊ី ដែលធ្វើឡើងនៅតំបន់ជិតព្រំដែនបេឡារុស–អ៊ុយក្រែន ដោយមានការចូលរួមពីទាហានរុស្ស៊ីចំនួន ៣០,០០០ នាក់ និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធបេឡារុសស្ទើរទាំងអស់។[៣១] ជាការឆ្លើយតប​នឹង​សមយុទ្ធ​រុស្ស៊ីទីពីរ អ៊ុយក្រែន​ក៏បាន​ផ្តើមធ្វើ​សមយុទ្ធ​យោធារៀងខ្លួន​ដោយ​មាន​ការចូលរួម​ពី​ទាហាន​អ៊ុយក្រែនចំនួន ៣០,០០០ នាក់។ សមយុទ្ធធំៗរបស់រុស្ស៊ីទាំងពីរខាងលើត្រូវបានកំណត់រយៈពេល ១០ ថ្ងៃ។[៣២]

ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួនបានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ជាច្រើនដោយផ្អែកលើសារព័ត៌មានសម្ងាត់របស់អាមេរិកដែលសម្តៅទៅប្រាប់សម្ព័ន្ធមិត្តខ្លួនមួយចំនួនដោយមានឯកសារបញ្ជាក់ថា ថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ អាចជាកាលបរិច្ឆេទចាប់ផ្តើមសម្រាប់ការឈ្លានពានដីគោក។[៣៣][៣៤] ក្រោយពីការប្រកាសទាំងនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជាឱ្យបុគ្គលិកការទូតរបស់ខ្លួនមួយភាគធំ និងអ្នកជំនាញយោធាទាំងអស់នៅអ៊ុយក្រែនឱ្យចាកចេញ។[៣៥] ប្រទេសជាច្រើន រួមមានប្រទេសជប៉ុន អាល្លឺម៉ង់ អូស្ត្រាលី និងអ៊ីស្រាអែលជាដើម ក៏បានជំរុញឱ្យពលរដ្ឋរបស់ពួកគេចាកចេញពីអ៊ុយក្រែនជាបន្ទាន់ដែរ។[៣៦]

ឧទ្ធម្ភាគចក្រ​យោធា​រុស្ស៊ី​មួយ​គ្រឿង​កំពុង​ធ្វើ​ដំណើរ​ទៅ​ភាគ​ខាង​ត្បូង​ពីទីក្រុងមីនស្កឹ, ថ្ងៃ​ទី ២៣ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។

នៅថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ឧត្តមសេនីយ៍រុស្ស៊ីលោកសូយហ្គូ បាននិយាយថាអង្គភាពមកពីមូលដ្ឋានយោធាភាគខាងត្បូង និងខាងលិចបានចាប់ផ្តើមត្រឡប់ទៅបន្ទាយរបស់ពួកគេរៀងៗខ្លួនវិញហើយបន្ទាប់ពីបានបញ្ចប់ "ការបង្ហាត់ហ្វឹកហ្វឺន" នៅជិតប្រទេសអ៊ុយក្រែន។[៣៧] ទោះជាយ៉ាងណា នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានដែលធ្វើឡើងនៅថ្ងៃបន្ទាប់ លោកបៃដិនបានអត្ថាធិប្បាយថា ពួកលោកមិនអាចផ្ទៀងផ្ទាត់របាយការណ៍នោះបានទេ។[៣៨] នៅថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ អគ្គលេខាធិការអង្គការណាតូ លោកយែន ស្តុលតិនប៊ឺកបានបដិសេធអំណះអំណាងរបស់រុស្ស៊ី ហើយបាននិយាយថា រុស្ស៊ីបាននូវតែបន្តការប្រមូលផ្តុំយោធាដដែរ។[៣៩] នៅថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ លោកបៃដិនបានប្រកាសថា លោកមានជំនឿថា លោកពូទីនបានសម្រេចចិត្តឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនរួចទៅហើយ។[៤០] កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ទាហានអ៊ុយក្រែនពីរនាក់ត្រូវបានសម្លាប់ និង ៥ នាក់ផ្សេងទៀតបានរងរបួសបន្ទាប់ពីរងគ្រាប់កាំភ្លើងធំពីក្រុមផ្តាច់ខ្លួននិយម។[៤១]

កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ក្រសួងការពារជាតិបេឡារុសបានប្រកាសបន្តសមយុទ្ធយោធាសម្ព័ន្ធមិត្តហៅ Resolve 2022 ក្រោមការសម្រេចចិត្តពីប្រធានាធិបតីបេឡារុស លោកអាឡិចសាន់ដឺ លូកាសិនកូ និងលោកពូទីន។ យោងតាមក្រេនីន (Khrenin) សមយុទ្ធយោធានេះបានប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើងដោយសារតែ "កំណើនសកម្មភាពយោធានៅតាមព្រំដែនខាងក្រៅនៃរដ្ឋសហភាព និងស្ថានភាពដុនដាបនៅតំបន់ដុនបាស"។[៤២][៤៣] នៅថ្ងៃដដែរនោះ សារព័ត៌មានជាច្រើនបានរាយការណ៍ពីការប៉ាន់ប្រមាណដោយអង្គភាពស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អាមេរិកថា មេបញ្ជាការរុស្ស៊ីត្រូវបានថ្នាក់លើបញ្ជាឱ្យបើកដំណើរការការឈ្លានពានរួចទៅហើយ។[៤៤][៤៥]

ការចោទប្រកាន់អំពីបំណង​​ធ្វើ​វិទ្ធង្សនា​របស់​រុស្ស៊ី​

នៅថ្ងៃទី២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ លោកហ្សេឡេនស្គីបានចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី និងមហាសេដ្ឋីអ៊ុយក្រែនឈ្មោះរីណាត់ អាខ្មេតូវ ពីការគាំទ្រផែនការផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន។[៤៦] ក្រោយមក រុស្ស៊ីក៏​បាន​ចេញមុខបដិសេធ​ចំពោះ​ការ​ចោទប្រកាន់​នេះ។[៤៧][៤៨] នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ អ៊ុយក្រែនត្រូវបានរងការវាយប្រហារតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ដែលជាហេតុនាំឱ្យមានការប៉ះពាល់ដល់គេហទំព័រផ្លូវការរបស់ក្រសួងរដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែនមួយចំនួន។ ក្រោយ​មក​ គេបាន​សង្ស័យ​ថា ជនខិលខូច (Hacker) របស់រុស្ស៊ី​អាច​ជាអ្នក​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​ឧប្បត្តិហេតុ​នេះ។[៤៩]

កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមករា រដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសបានថ្លែងថា រុស្ស៊ីកំពុងរៀបចំផែនការដករដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែនចេញតាមរយៈការប្រើកម្លាំងយោធា និងតម្លើងរដ្ឋបាលអាយ៉ងគាំទ្ររុស្ស៊ីមួយនៅក្នុងប្រទេស ដែលអាចដឹកនាំដោយលោកយ៉េវហេនីវ មូរាយ៉េវ ដែលត្រូវជាអតីតសមាជិកសភាអ៊ុយក្រែន។[៥០][៥១] ទាំងលោកមូរាយ៉េវ និងរដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីបានបដិសេដការចោទប្រកាន់នេះ។[៥២][៥៣] កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ សហរដ្ឋអាមេរិកបាននិយាយថា រុស្ស៊ីកំពុងរៀបចំផែនការប្រើប្រាស់វីដេអូប្រឌិតដែលបង្ហាញពី "ការវាយប្រហារ" របស់អ៊ុយក្រែន ជាលេសសម្រាប់ការឈ្លានពានលើអ៊ុយក្រែន។[៥៤][៥៥] រដ្ឋាភិបាល​រុស្ស៊ី​បាន​បដិសេធ​រាល់​ផែនការ​រៀបចំ​យកលេស​សម្រាប់​ធ្វើការ​ឈ្លានពាន។[៥៦]

ប្រភពស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អាមេរិកបានព្រមានកាលពីពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈថា រុស្ស៊ីបានចងក្រងនូវ "បញ្ជីឥស្សរជននយោបាយអ៊ុយក្រែន និងបុគ្គលលេចធ្លោផ្សេងទៀត ដែលត្រូវកំណត់គោលដៅសម្រាប់ការចាប់ខ្លួន ឬធ្វើឃាត" ក្នុងករណីមានការឈ្លានពាន។[៥៧] ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ និងអង្គការអន្តរជាតិផ្សេងទៀតនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ លោកបាតសេបា នែល ក្រុកកឺបានសរសេរទៅកាន់ឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស លោកស្រីមីឈែល បាឆេលេត ថា សហរដ្ឋអាមេរិកមាន "ព័ត៌មានជាក់លាក់ដែលបង្ហាញថាកងកម្លាំងរុស្ស៊ីកំពុងបង្កើតបញ្ជីកំណត់អត្តសញ្ញាណជនជាតិអ៊ុយក្រែនដែលត្រូវចាប់យកទៅសម្លាប់ ឬ​បញ្ជូន​ទៅ​ជំរុំឃុំឃាំងបន្ទាប់​ពីមាន​ការ​កាន់កាប់​ដោយ​យោធា​" ​ហើយ​បានបន្ថែមថា រុស្ស៊ី​អាច"ទំនង​នឹង​ប្រើ​វិធានការ​អមនុស្សធម៌​ដើម្បី​បំបែក​ការ​តវ៉ា​ដោយ​សន្តិវិធី...ពី​ប្រជាជន​ស៊ីវិល"។[៥៨]

ការចោទប្រកាន់របស់រុស្ស៊ីអំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន

នៅថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ លោកពូទីនបានបកស្រាយអំពីការរើសអើងប្រឆាំងនឹងអ្នកនិយាយភាសារុស្ស៊ីនៅក្រៅប្រទេសរុស្ស៊ីដោយប្រាប់ថា "ខ្ញុំត្រូវតែនិយាយថា ការស្អប់ខ្ពើមរុស្ស៊ីគឺជាជំហានដំបូងឆ្ពោះទៅរកការប្រល័យពូជសាសន៍រុស្ស៊ី។ អ្នកហើយនិងខ្ញុំគឺដឹងអំពីអ្វីដែលកំពុងតែកើតឡើងនៅក្នុងតំបន់ដុនបាស។ វាមើលទៅដូចត្រូវនឹងករណីប្រល័យពូជសាសន៍ច្បាស់ណាស់"។[៥៩][៦០] ក្រៅពីនេះ រុស្ស៊ីក៏បានចេញថ្កោលទោសច្បាប់ភាសាអ៊ុយក្រែនផងដែរ។[៦១][៦២][៦៣] នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ លោកពូទីនបានប្រាប់សារព័ត៌មានបន្ថែមថា "អ្វីដែលកំពុងកើតឡើងនៅដុនបាសគឺពិតជាអំពើប្រល័យពូជសាសន៍មែន"។[៦៤] ក៏ប៉ុន្តែ អង្គការអន្តរជាតិខ្លះ និងរួមទាំងឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស (OHCHR)[៦៥][៦៦] បេសកកម្មត្រួតពិនិត្យពិសេស OSCE ទៅកាន់អ៊ុយក្រែន[៦៧] និងក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុបគឺពុំបានរកឃើញភស្តុតាងអ្វីដែលគាំទ្រការអះអាងរបស់រុស្ស៊ីនោះទេ។[៦៨] ការចោទប្រកាន់ពីបទប្រល័យពូជសាសន៍ត្រូវបានច្រានចោលដោយគណៈកម្មការអឺរ៉ុបថាជាព័ត៌មានមិនពិតរបស់រុស្ស៊ី។[៦៩]

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិក លោកនេដ ផ្រាយស៍ បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ីបានបញ្ចេញការអះអាងទាំងនេះឡើងគឺព្រោះតែពួកគេចង់យកវាធ្វើជា"លេសសម្រាប់ការឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន"។[៦៤]

ការត្រៀមការពារជាតិរបស់អ៊ុយក្រែន

ក្នុងការរៀបចំទប់ទល់នឹងការឈ្លានពានរបស់រុស្សីដែលអាចកើតមានឡើងជាថ្មីម្តងទៀត កងកម្លាំងជើងគោកអ៊ុយក្រែនបានប្រកាសធ្វើកិច្ចប្រជុំមួយនៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ ទាក់ទងនឹងយុទ្ធសាស្ត្រការពារទឹកដី ដើម្បីពង្រឹង និងការពារព្រំដែនរបស់ប្រទេសជាតិ និងកន្លែងសំខាន់ៗ និងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការបំផ្លិចបំផ្លាញ និងក្រុមឈ្លបយកការណ៍នៅភាគខាងត្បូងប្រទេស។[៧០] នៅក្នុងខែដដែរ លោកហ្សេឡេនស្គីបានចុះទៅមើលទីតាំងការពាររបស់អ៊ុយក្រែននៅដុនបាស។[៧១] យោងតាមប្រភពពីរុស្ស៊ី ប្រទេសអ៊ុយក្រែនបានដាក់ពង្រាយទាហានចំនួន ១២៥,០០០ នាក់នៅក្នុងតំបន់ជម្លោះដុនបាសនាអំឡុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១។[៧២]

នៅក្នុងខែធ្នូដដែរ សហរដ្ឋអាមេរិកបានប៉ាន់ប្រមាណថា រុស្ស៊ីអាចប្រមូលផ្តុំកងទ័ពជាង ១៧៥,០០០ នាក់ដើម្បីត្រៀមឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។[៧៣] រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអ៊ុយក្រែន លោកអូលេកស៊ី រ៉េស្មីកូវបាននិយាយថា "យើងមានមន្ត្រីចំនួន ២៥០,០០០ នាក់...ដោយពួកគេសុទ្ធតែជាសមាជិកនៃកងទ័ពរបស់យើង។ បូកទាំងអ្វីដែលខ្ញុំបាននិយាយ ពោលគឺយើងមានអតីតយុទ្ធជនចូលរួមចំនួន ៤០០,០០០ នាក់និង ២០០,០០០ នាក់ទៀតជាកម្លាំងបម្រុង។ ចំនួនត្រឹម ១៧៥,០០០ នាក់ប៉ុណ្ណឹង (គឺ) មិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីតបទល់ជាមួយអ៊ុយក្រែនឡើយ"។[៧៤] រ៉េស្មីកូវបានបន្តអះអាងទៀតថា រុស្ស៊ីអាចបើកការវាយប្រហារទ្រង់ទ្រាយធំមកលើអ៊ុយក្រែននៅចុងខែមករានៃឆ្នាំ២០២២ នេះ។[៧៥]


អង់ឌ្រី ហ្សាហូរូដនីគ ដែលជាអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអ៊ុយក្រែន បានសរសេរកាលពីខែមករាថា នៅក្នុងករណីនៃការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ី កងកម្លាំងរុស្ស៊ីទំនងជានឹងបំផ្លាញ"ចំណុចសំខាន់ៗនៃហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយោធារបស់អ៊ុយក្រែន" ហើយនឹងអាច"ឈានចូលទៅជ្រៅក្នុងទឹកដីអ៊ុយក្រែន"ទៀតផង ប៉ុន្តែវានឹងពិបាកសម្រាប់ពួកគេក្នុងការគ្រប់គ្រងទឹកដីទាំងអស់នោះ។ លោកហ្សាហូរូដនីគបាននិយាយបន្ថែមទៀតថា "កងកម្លាំងកាន់កាប់របស់រុស្ស៊ីនឹងប្រឈមមុខនឹងគូប្រជែងដែលមានកម្លាំងចិត្តតស៊ូប្រយុទ្ធខ្ពង់ខ្ពស់នៅក្នុងតំបន់ដែលពួកគេធ្លាប់ចូលពីមុនមក"។[៧៦]

ការពង្រឹងកម្លាំងអង្គការណាតូ

ទាហានឆត្រយោងអាមេរិកនៃកងកម្លាំងសកម្មរហ័ស ត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់តំបន់អឺរ៉ុបខាងកើត ដើម្បីពង្រឹងប៉ែកខាងកើតរបស់អង្គការណាតូ ចំពេលវិបត្តិនៅក្នុងតំបន់កំពុងតែមានសភាពធ្ងន់ធ្ងរឡើងៗអំឡុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។[៧៧]

រដ្ឋាភិបាលហុល្លង់ និងអេស្បាញបានដាក់ពង្រាយកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៅតាមតំបន់ក្បែរប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដើម្បីជាការគាំទ្រដល់អង្គការណាតូ។[៧៨] នៅថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអេស្ប៉ាញគឺលោកស្រីម៉ារការីតា រ៉ូប្លេស បានប្រកាសថា កងនាវាអេស្ប៉ាញកំពុងតែត្រូវបានដាក់ពង្រាយនៅក្នុងសមុទ្រខ្មៅ។[៧៩] លោកស្រីក៏បានប្រកាសដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាលអេស្ប៉ាញកំពុងពិចារណាដាក់ពង្រាយកងកម្លាំងអាកាសអេស្ប៉ាញទៅកាន់ប្រទេសប៊ុលការី។[៧៩] ចំណែកឯប្រទេសហុល្លង់វិញបាននិយាយថា ខ្លួននឹងបញ្ជូនយន្តហោះចម្បាំង F-35 ចំនួនពីរគ្រឿងទៅកាន់ប្រទេសប៊ុលការីដើម្បីចូលរួមក្នុងបេសកកម្មឃ្លាំមើលដែនអាកាសរបស់អង្គការណាតូ។[៨០][៨១]

កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកុម្ភៈ ទាហានអាមេរិកថ្មីៗចំនួន ២,០០០ នាក់បានមកដល់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ និងប៉ូឡូញ ដែលជាផ្នែកមួយដើម្បីពង្រឹងការពារតំបន់ប៉ែកខាងកើតរបស់អង្គការណាតូ ខណៈដែលរុស្ស៊ីបានដាក់ពង្រាយកងកម្លាំងបន្ថែមទៀតនៅតាមព្រំដែនអ៊ុយក្រែន។[៨២]

នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសដាក់ពង្រាយកម្លាំងទាហានចំនួន ៣,០០០ នាក់បន្ថែមទៀតនៅប្រទេសប៉ូឡូញ ហើយបានបញ្ជូនយន្តហោះចម្បាំង F-15 ទៅកាន់ប្រទេសរ៉ូម៉ានី។[៨៣]

កំណើនភាពតានតឹង និងការឈ្លានពាន (កុម្ភៈ ២០២២ – បច្ចុប្បន្ន)

បានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៅថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។ ខណៈពេលដែលចំនួននៃការវាយប្រហារប្រចាំថ្ងៃក្នុងរយៈពេលប្រាំមួយសប្តាហ៍ដំបូងនៃឆ្នាំ២០២២ គឺមានចាប់ពី ២ ទៅ ៥ ដង ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃទី១៧ ខែកុម្ភៈ យោធាអ៊ុយក្រែនបានរាយការណ៍ថាមានការវាយប្រហារដល់ទៅ ៦០ ដងឯណោះ។ ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​រដ្ឋ​រុស្ស៊ី​ក៏បាន​រាយការណ៍​ផងដែរ​នូវ​ការ​វាយប្រហារ​ដោយ​កាំភ្លើងធំ​ជាង​ ២០ ​លើក​នៅលើ​ទីតាំងផ្តាច់ខ្លួន​អ៊ុយក្រែនក្នុង​ថ្ងៃ​តែមួយ។

នៅថ្ងៃបន្ទាប់ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតដូណេតស្ក៍ និងលូហ្កានស្ក៍ បានបញ្ជាឱ្យមានការជម្លៀសជនស៊ីវិលពីរដ្ឋធានីរៀងៗខ្លួន ដោយគេបានកត់សម្គាល់ឃើញថា ការជម្លៀសជនស៊ីវិលចេញទាំងស្រុងនឹងចំណាយពេលជាច្រើនខែដើម្បីសម្រេចបាន។ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអ៊ុយក្រែនបានរាយការណ៍ពីការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៃការបាញ់ផ្លោងដោយក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធដឹកនាំដោយរុស្ស៊ីនៅតំបន់ដុនបាស ហើយបានចាត់ទុកសកម្មភាពនេះជាការប៉ុនប៉ងញុះញង់ឱ្យកងទ័ពអ៊ុយក្រែនវាយបកវិញ។

នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ រោងចក្រថាមពលកម្តៅនៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតលូហ្កានស្ក៍ ត្រូវបានរងការបាញ់ផ្លោងពីកងកម្លាំងអនាមិក។ ទីភ្នាក់ងារ​សារព័ត៌មាន​អ៊ុយក្រែនបាន​បញ្ជាក់​ថា អាជ្ញាធរ​ត្រូវ​បង្ខំ​ចិត្ត​បិទរោងចក្រនោះ​ជា​លទ្ធផល។

ការទទួលស្គាល់សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតដូណេតស្ក៍ និងលូហ្កានស្ក៍ដោយរុស្ស៊ី

ប្រធានាធិបតីពូទីន រួមជាមួយលោក និង កំពុងចុះហត្ថលេខាលើក្រឹត្យទទួលស្គាល់ឯករាជ្យភាពនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតដូណេតស្ក៍ និងលូហ្កានស្ក៍នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។

នៅថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ បានប្រកាសតាមរយៈកាសែតថា សមាជិកសភារបស់ខ្លួននឹងណែនាំដំណោះស្រាយមួយនៅក្នុង ដោយសុំឱ្យប្រធានាធិបតីពូទីនទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការនូវរដ្ឋផ្តាច់ខ្លួននិយមនៃ និង។ ដំណោះស្រាយនេះត្រូវបានទទួលអនុម័តដោយសភាឌូម៉ានៅថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ក្នុងលទ្ធផលបោះឆ្នោត ៣៥១–១៦ ដោយមានសម្លេងអនុប្បវាទមួយ។ វាត្រូវបានគាំទ្រដោយបក្សកាន់អំណាច បក្សកុម្មុយនីស្តនៃសហព័ន្ធរុស្ស៊ី និង ប៉ុន្តែត្រូវបានប្រឆាំងដោយ។

នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ មេដឹកនាំនៃរដ្ឋផ្តាច់ខ្លួនទាំងពីរ ពោលគឺលោក និងបានរួមគ្នាស្នើសុំឱ្យប្រធានាធិបតីពូទីនទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការនូវឯករាជ្យភាពរបស់សាធារណរដ្ឋរៀងៗខ្លួន។ មេដឹកនាំទាំងពីរក៏បានស្នើចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាស្តីពីមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយរុស្ស៊ី រួមទាំងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាផងដែរ។ នៅពេលបញ្ចប់សម័យប្រជុំវិសាមញ្ញនៃដែលបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃនោះ លោកពូទីនបាននិយាយថាការសម្រេចចិត្តលើការទទួលស្គាល់នូវរដ្ឋទាំងពីរនឹងត្រូវធ្វើឡើងភ្លាមៗ។

សំណើនេះត្រូវបានគាំទ្រដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ លោក។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីរុស្ស៊ី លោកបាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលបានរៀបចំមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់សកម្មភាពបែបនេះ"អស់ជាច្រើនខែមកហើយ"។ ក្រោយមកនៅថ្ងៃដដែរនោះ លោកពូទីនបានចុះហត្ថលេខាលើក្រឹត្យស្តីពីការទទួលស្គាល់រដ្ឋនោះ។ លើសពីនេះទៀត សន្ធិសញ្ញា"ស្តីពីមិត្តភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងជនុបត្ថម្ភ" រវាងរុស្ស៊ី និងសាធារណរដ្ឋទាំងពីរក៏ត្រូវបានចុះផងដែរ។

ការឈ្លានពាន

នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ បន្ទាប់ពីបានទទួលស្គាល់ និង ប្រធានាធិបតីពូទីនបានបញ្ជាឱ្យកងទ័ពរុស្ស៊ីបន្ថែមចូលទៅក្នុងតំបន់ដុនបាសក្នុងអ្វីដែលរុស្ស៊ីហៅថា"បេសកកម្មរក្សាសន្តិភាព"។ ក្រោយមកនៅថ្ងៃដដែរ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យជាច្រើនបានអះអាងថា កងកម្លាំងរុស្ស៊ីគឺកំពុងចូលទៅក្នុងតំបន់ដុនបាសពិតមែន។ នៅថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រកាសសម្ដៅលើសកម្មភាពនេះថាជា"ការឈ្លានពាន"។ នៅថ្ងៃដដែរ បានអនុញ្ញាតជាឯកច្ឆ័ន្ទឱ្យលោកពូទីនប្រើប្រាស់កម្លាំងយោធានៅក្រៅទឹកដីប្រទេសរុស្ស៊ី។

នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ មន្ត្រីការពារជាតិជាន់ខ្ពស់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកម្នាក់បាននិយាយតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានថា "៨០ ភាគរយ" នៃកងកម្លាំងរុស្ស៊ីដែលត្រូវបានចាត់តាំង និងដាក់ពង្រាយនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនអ៊ុយក្រែន បានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចសម្រាប់ការប្រយុទ្ធ ហើយសកម្មភាពឈ្លានពានដីគោកអាចនឹងផ្ទុះឡើងនៅពេលណាមួយជាក់ជាមិនខាន។ នៅថ្ងៃដដែរនោះ សភាអ៊ុយក្រែនបានអនុម័តក្រឹត្យរបស់ប្រធានាធិបតីវ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ស្តីពីការដាក់ប្រទេសក្នុងគ្រាអាសន្នចាប់ពីម៉ោង ០០:០០ ថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ តទៅនៅទូទាំងទឹកដីនៃប្រទេសអ៊ុយក្រែនទាំងអស់ លើកលែងតែតំបន់ដូណេតស្ក៍ និងលូហ្កានស្ក៍ សម្រាប់រយៈពេល ៣០ ថ្ងៃ។ ក្រសួងការបរទេសអ៊ុយក្រែន បានផ្តល់អនុសាសន៍សូមឱ្យពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែនជៀសវាងការធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសរុស្ស៊ី ហើយអ្នកដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ីសូមឱ្យចាកចេញពីប្រទេសនោះ"ជាបន្ទាន់"។

ប្រហែលម៉ោង ៤ ទៀបភ្លឺ ម៉ោងនៅទីក្រុងម៉ូស្គូ ថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ប្រធានាធិបតីពូទីនបានប្រកាសចាប់ផ្តើម"ប្រតិបត្តិការយោធាពិសេស"នៅក្នុងតំបន់ដុនបាស។ មិនយូរប៉ុន្មាន រលកដំណឹងអំពីការផ្ទុះធំៗបានហូរចេញមកពីទីក្រុងជាច្រើននៅភាគកណ្តាល និងភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន រួមទាំងរដ្ឋធានីកៀវ និងទីក្រុង ខណៈដែលកងទ័ពជើងទឹករុស្ស៊ីជាច្រើនបានចូលចតនៅទីក្រុង។ ក្រោយដំណឹងឈ្លានពានបានផ្ទុះឡើង សហរដ្ឋអាមេរិក​ក៏បានចេញ​ប្រកាស​ភ្លាមៗ​ថា​ខ្លួន​នឹង​មិន​បញ្ជូន​ទាហាន​ប្រយុទ្ធ​​ចូលទៅ​ក្នុង​ប្រទេស​អ៊ុយក្រែននោះទេ។ ដោយសហរដ្ឋអាមេរិកបានប្តេជ្ញាថានឹងមិនបញ្ជូនកងទ័ពចូលទៅក្នុងអ៊ុយក្រែន បូករួមទាំងការភ័យខ្លាចកើត រុស្ស៊ីក៏បន្តមហិច្ឆតាយោធារបស់ខ្លួនដោយនិទណ្ឌភាព ទោះបីជាជួបនឹងចលនាប្រឆាំងក្នុងតំបន់កម្រិតណាក៏ដោយ។ អ្នកសង្កេតការណ៍ជាច្រើនជឿថា ប្រតិបត្តិការយោធារបស់រុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែននឹងនាំទៅដល់ការកាន់កាប់នូវរដ្ឋាភិបាលអ៊ុយក្រែន ហើយអធិបតេយ្យភាពជាតិអ៊ុយក្រែនអាចនឹងឈានដល់ទីបញ្ចប់។

ប្រតិកម្ម

អ៊ុយក្រែន

នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែតបារាំង Libération ក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ុយក្រែន លោកឌីមីត្រូ គូលេបាបាននិយាយថា ការប្រមូលផ្ដុំកម្លាំងទ័ពរបស់រុស្ស៊ីនៅតាមព្រំដែនភាគខាងជើង–កើតជាមួយអ៊ុយក្រែន តំបន់សង្រ្គាមភាគខាងកើតរបស់អ៊ុយក្រែន និងនៅគ្រីមៀ និងស្ថានការណ៍ដ៏យ៉ាប់យ៉ឺននៅភាគខាងកើតអ៊ុយក្រែន គឺជារឿងដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយរាប់ចាប់តាំងពីមានការវាយប្រហារលើក្រុមនាវិកអ៊ុយក្រែននៅឯច្រកសមុទ្រកើច្ឆកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៨ មក។[៨៤]

នៅថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនលោកវ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គីបានអំពាវនាវឱ្យលោកខាងលិចឈប់បង្ក"ការភ័យស្លន់ស្លោ"នៅក្នុងប្រទេសរបស់គាត់ចំពោះរឿងលទ្ធភាពលុកលុយរបស់រុស្ស៊ីដោយបន្ថែមថាការព្រមានជាប់ៗគ្នានៃការឈ្លានពាន"អច្ចាសន្នភាព" គឺកំពុងតែធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចអ៊ុយក្រែនដាំក្បាលចុះ។[៨៥][៨៦] កាលពីថ្ងៃទី២ ខែកុម្ភៈ សេតវិមានអាមេរិកបាននិយាយថា ខ្លួននឹងលែងសម្តៅលើសក្តានុភាពលុកលុយថាជា"អច្ចាសន្នភាព"ទៀតហើយ។[៨៧]

នៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ លោកហ្សេឡេនស្គី បាននិយាយអំពីសកម្មភាពព្រមានរបស់សេតវិមានចំពោះការលុកលុយ"អច្ចាសន្នភាព"ដោយរុស្ស៊ីថា "មិត្តល្អបំផុតរបស់សត្រូវយើងគឺការភ័យស្លន់ស្លោនៅក្នុងប្រទេស។ ហើយព័ត៌មានទាំងអស់នេះគ្រាន់តែបង្កឱ្យមានការភ័យស្លន់ស្លោ ហើយមិនបានជួយអ្វីដល់យើងសោះ"។[៣៣]

នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ នៅឯសន្និសិទសន្តិសុខទីក្រុងមុយនិចឆ្នាំ២០២២ លោកវ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គីបាននិយាយរិះគន់ "គោលនយោបាយការលួងលោម"នៃប្រទេសរុស្ស៊ីហើយបានហៅបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិចឱ្យជួយអ៊ុយក្រែន។[៨៨] នៅថ្ងៃទី២២ ខែកុម្ភៈ លោកហ្សេឡេនស្គីបាននិយាយថា លោកនឹងពិចារណាពីលទ្ធភាពផ្តាច់ទំនាក់ទំនងការទូតអ៊ុយក្រែនជាមួយរុស្ស៊ី។[៨៩]

រុស្ស៊ី

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ី លោកស៊ែរជី ឡាហ្វរូវ ជួបជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោកអង់តូនី ប្លីងកិននៅថ្ងៃទី២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១។

ទោះបីជាមានភស្តុតាងនិងការអះអាងជាច្រើនអំពីការប្រមូលផ្ដុំយោធារបស់រុស្ស៊ីនៅតាមព្រំដែនអ៊ុយក្រែនក៏ដោយ ក៏មន្ត្រីរុស្ស៊ីតែងតែចេញមកបដិសេធម្តងហើយម្តងទៀតថា រុស្ស៊ីមិនមានផែនការឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនអ្វីទេ។[៩០][៩១][៩២][៩៣] នៅពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោកវ៉្លាឌីមៀរ ពូទីនបាននិយាយថា វាជាអាកប្បកិរិយាដ៏"បង្អើល"មួយដែលសម្តៅមកលើរុស្ស៊ីថាកំពុងរៀបចំផែនការឈ្លានពានអ៊ុយក្រែន។[៦]

កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែវិច្ឆិកា លោកស៊ែរជី ណារីសគីន ដែលជាប្រមុខសេវាស៊ើបការណ៍សម្ងាត់បរទេសរបស់រុស្ស៊ីបានថ្លែងទាក់ទិននឹងការចោទប្រកាន់អំពីផែនការឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនថា "ខ្ញុំសូមធានាចំពោះអ្នកទាំងអស់គ្នាថា រឿងបែបនេះនឹងមិនកើតឡើងទេ" ហើយលោកបានបន្ថែមថា "វាគ្រាន់តែជាការឃោសនាព្យាបាទរបស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកប៉ុណ្ណោះ"។[៩៤] កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា លោក ពូទីនបានបញ្ជាក់ថា ស្ថានភាពប្រទេសរុស្ស៊ីនឹងឈានហួសបន្ទាត់ក្រហម ប្រសិនបើអង្គការណាតូនូវតែបន្តពង្រីកឥទ្ធិពលទៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ជាពិសេសការដាក់ពង្រាយមីស៊ីលរយៈចម្ងាយឆ្ងាយដែលមានសមត្ថភាពអាចបាញ់កម្ទេចទីក្រុងនានារបស់រុស្ស៊ីបាន ឬប្រព័ន្ធការពារមីស៊ីលស្រដៀងគ្នានៅក្នុងប្រទេសរ៉ូម៉ានី និងប៉ូឡូញ។[៩៥][៩៦][៩៧]

នៅចុងខែមករា ឆ្នាំ២០២២ លេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខរុស្ស៊ី លោកនីកូឡៃ ប៉ាត្រូឆេវ បាននិយាយថា គំនិតដែលថារុស្ស៊ីបាន"គំរាមកំហែងអ៊ុយក្រែន" គឺ "គួរឱ្យអស់សំណើច" ហើយបានបន្ថែមថា "យើងមិនចង់បានសង្រ្គាមទេ។ យើងគឺមិនត្រូវការវាទាល់តែសោះ"។[៩៨] រុស្ស៊ីក៏​បាន​ចោទ​អ៊ុយក្រែនដែរ​ថា​មិន​បាន​អនុវត្ត​តាមកិច្ចព្រមព្រៀង​ទីក្រុងមីនស្កឹ ដែល​ត្រូវ​បាន​ចុះកាលពី​ឆ្នាំ២០១៥ ក្នុង​គោលបំណង​ស្ដារ​សន្តិភាព​នៅដុនបាស។[៩៩]

នៅថ្ងៃទី៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ លោកពូទីនបាននិយាយនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរួមគ្នាជាមួយប្រធានាធិបតីបារាំង លោកអេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង ថា "គំនិត និងសំណើមួយចំនួនរបស់គាត់ [ម៉ាក្រុង] អាចជាគ្រឹះមូលដ្ឋានសម្រាប់បោះជំហានទៅមុខបន្ថែមទៀត។ យើងនឹងធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាងដើម្បីស្វែងរកវិធីសម្របសម្រួលដែលមានភាពស៊ីជម្រៅសម្រាប់ភាគីទាំងអស់"។[១០០] នៅថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរុស្ស៊ី លោកស៊ែរជី ឡាហ្វរូវ បានចោទប្រកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តថា បានធ្វើយុទ្ធនាការ"ឃោសនា"ជុំវិញការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន។[១០១] លោក​បាន​សម្ដៅលើ​ "ការទាមទារ​ដក​កងទ័ព​រុស្ស៊ី​ចេញពី​ទឹកដី​រុស្ស៊ី​"របស់លោកខាងលិច ថា​ជា"អំពើវិប្បដិសារៈ"​។[១០២]

នៅថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតរុស្ស៊ីប្រចាំនៅអាមេរិក លោកអាណាតូលី អង់តូនូវបាននិយាយថា កងកម្លាំងរុស្ស៊ី "មិនបានគំរាមកំហែងនរណាម្នាក់ ... មិនមានការឈ្លានពាន។ [ដូច្នេះ] មិនដែលមានផែនការបែបនេះឡើយ"។[៩១] នៅថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ប្រធានាធិបតីពូទីនបានចុះហត្ថលេខាលើក្រឹត្យមួយដោយទទួលស្គាល់សាធារណរដ្ឋផ្តាច់ខ្លួនទាំងពីរនៅតំបន់ដុនបាស ជារដ្ឋឯករាជ្យ។[១០៣]

សហគមន៍អន្តរជាតិ

  •  កាណាដា – កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកាណាដា លោកចាស្ទីន ទ្រូដូ បាននិយាយថា កាណាដានឹងផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់អ៊ុយក្រែនចំនួន ១២០ លានដុល្លារកាណាដា ប៉ុន្តែនឹងមិនផ្ទេរឧបករណ៍យោធាឱ្យទេ។[១០៤] នៅថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ លោកទ្រូដូបានប្រកាសថា ប្រទេសកាណាដានឹងផ្តល់ប្រាក់កម្ចីចំនួន ៥០០ លានដុល្លារបន្ថែមទៀត និងបញ្ជូនឧបករណ៍យោធាតម្លៃសរុប ៧,៨ លានដុល្លារទៅឱ្យអ៊ុយក្រែន។[១០៥]
  •  កូរ៉េខាងជើង – នៅថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកណ្តាលកូរ៉េ បាននិយាយថា "មូលហេតុឫសគល់នៃវិបត្តិអ៊ុយក្រែនគឺស្ថិតនៅក្នុងគោលនយោបាយអនុត្តរភាពរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងលោកខាងលិច"។[១០៦]
  •  កូរ៉េខាងត្បូង – ប្រធានាធិបតីកូរ៉េខាងត្បូងលោកមូន ជែអ៊ីន បានបញ្ជាឱ្យក្រសួងរដ្ឋាភិបាលរៀបចំឯកសារត្រៀមជម្លៀសប្រជាជនកូរ៉េដោយសុវត្ថិភាពពីប្រទេសអ៊ុយក្រែន និងបង្កើតវិធានការកាត់បន្ថយការខូចប្រយោជន៍ដល់ក្រុមហ៊ុនកូរ៉េ ដោយលើកឡើងពីការគំរាមកំហែងនៃការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែនដែលកំពុងលេចឡើងបន្តិចម្ដងៗ។[១០៧] នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ក្រសួងការបរទេសនៃសាធារណរដ្ឋកូរ៉េបានសម្រេចចិត្តហាមឃាត់ជនជាតិរបស់ខ្លួនមិនឱ្យធ្វើដំណើរទៅកាន់គ្រប់តំបន់នៃប្រទេសអ៊ុយក្រែន ហើយបានជំរុញឱ្យអ្នកដែលស្នាក់នៅទីនោះត្រូវចាកចេញជាបន្ទាន់ចំពេលកំពុងមានកំណើនភាពតានតឹងនៅក្នុងតំបន់។[១០៨]
  •  ចិន – មេដឹកនាំចិន និងជាអគ្គលេខាធិការបក្សកុម្មុយនីស្តចិន លោកស៊ី ជីនពីងបានសម្ដែងការគាំទ្រដល់សំណើរបស់រុស្ស៊ីដែលថា អ៊ុយក្រែនមិនត្រូវចូលរួមជាមួយអង្គការណាតូឡើយ។[១០៩] នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនបានសង្កត់ធ្ងន់ថាប្រទេសទាំងអស់គួរតែគោរពតាមដំណោះស្រាយប្រពៃណីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិពោលគឺយុទ្ធវិស្រមអូឡាំពិក ដែលមានប្រសិទ្ធភាព"ចាប់ពីប្រាំពីរថ្ងៃមុនពេលការប្រកួតកីឡាអូឡាំពិក និងបន្តរហូតដល់ប្រាំពីរថ្ងៃបន្ទាប់ពីការបញ្ចប់នៃកីឡាប៉ារ៉ាឡាំពិក"។ នៅក្នុងរយៈពេលនេះ ដំណោះស្រាយយុទ្ធវិស្រមដែលបានស្នើឡើងនឹងចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ហើយនឹងបញ្ចប់ទៅវិញនៅថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២។[១១០]
  •  ឆែក – នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋាភិបាលឆែកបានសម្រេចបរិច្ចាគឧបករណ៍យោធាដែលមានតម្លៃសរុប ៣៦,៦ លានកូរូណាដល់អ៊ុយក្រែន។[១១១][១១២]
  •  ជប៉ុន – នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោកហ្វ៊ុមិអុ គីស៊ីដាបាននិយាយថា ខ្លួនលោកផ្ទាល់ និងរួមជាមួយលោកបៃដិននឹងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធដើម្បីការពារកុំឱ្យមានការឈ្លានពានទៅលើអ៊ុយក្រែន និង "រក្សាទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្ត និងដៃគូផ្សេងទៀត ហើយប្រសិនបើមានការប៉ះទង្គិចគ្នាមែននោះ ជប៉ុននឹងឆ្លើយតបជាមួយនឹងសកម្មភាពដ៏មាំទាំ"។ នៅក្នុងសារធ្វីត លោកបៃដិនបាននិយាយថា វាជាកិត្តិយសមួយដែលបានជួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីគីស៊ីដា ដើម្បីពង្រឹងបន្ថែមនូវសម្ព័ន្ធភាពអាមេរិក-ជប៉ុន ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសុខសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក និងជុំវិញពិភពលោក។[១១៣] កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ក្រសួងការបរទេសជប៉ុនបានណែនាំពលរដ្ឋជប៉ុនឱ្យចាកចេញពីអ៊ុយក្រែនជាបន្ទាន់ និងជៀសវាងការធ្វើដំណើរទៅទីនោះទោះក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ។[១១៤] លោកគីស៊ីដាបាននិយាយនៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈថា ការវាយប្រហារយោធារបស់រុស្ស៊ីគឺជាការរំលោភបំពានលើអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដីរបស់អ៊ុយក្រែន ហើយថា ជប៉ុនបានសម្រេចថ្កោលទោស និងបន្ដដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមមកលើរុស្ស៊ី។[១១៥]
  •  ប៉ូឡូញ – ប្រធានាធិបតីប៉ូឡូញ លោកអង់ដ្រីយ ឌូដាបានប្រកាសថា អ៊ុយក្រែនអាចពឹងផ្អែកលើប៉ូឡូញបាន ប្រសិនបើមានការវាយប្រហារពីសំណាក់ភាគីរុស្ស៊ី ហើយបានអំពាវនាវឱ្យមានជំហររួបរួមនៅទ្វីបអឺរ៉ុប។[១១៦]
  •  បារាំង – នៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋមន្ត្រីបារាំងតំណាងអឺរ៉ុប និងកិច្ចការបរទេស លោកហ្សង់-អ៊ីស ឡឺ ឌ្រីអង់ក្នុងអំឡុងពេលសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ុយក្រែនលោកឌីមីត្រូ គូលេបា បានសម្គាល់ថា បារាំងកំពុងតាមដានដោយយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការចល័តទ័ពរុស្ស៊ីទៅកាន់ព្រំដែនអ៊ុយក្រែន និងតំបន់កាន់កាប់បណ្តោះអាសន្ន។ លោក​បាន​ធានា​ថាបារាំងនឹងបន្តគាំទ្រអធិបតេយ្យភាព និង​បូរណភាព​ទឹកដី​របស់​អ៊ុយក្រែន។[១១៧]
  •  បេឡារុស – ប្រធានាធិបតីនៃប្រទេសបេឡារុស និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋកំពូលនៃរដ្ឋសហភាព (សម្ព័ន្ធភាពបេឡារុស–រុស្ស៊ី) លោកអាឡិចសាន់ដឺ លូកាសិនកូនៅក្នុងថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ បាននិយាយថា រដ្ឋសហភាព "មិនចង់ធ្វើសង្គ្រាមទេ" ប៉ុន្តែអ្នកដែលគំរាមកំហែងរុស្ស៊ី និងបេឡារុសនឹងរកនូវបញ្ហាជាក់ជាមិនខាន។[១១៨] គាត់ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថាគាត់នឹងបញ្ជូន "ទាហានបេឡារុសទាំងមូល" ទៅកាន់ព្រំដែនជាមួយអ៊ុយក្រែនព្រោះ "អ៊ុយក្រែនបានចាប់ផ្តើមប្រមូលទាហានរបស់ពួកគេពង្រាយនៅក្នុងតំបន់ដែរ"។[១១៩]
  •  បែលហ្ស៊ិក – នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ប្រមុខការពារជាតិបែលហ្ស៊ិក លោកមីឈែល អូហ្វម៉ានបាននិយាយថា កងកម្លាំងបែលហ្ស៊ិកកំពុងឈរជើងនៅតំបន់បាល់ទិក ហើយបានត្រៀមខ្លួនជាស្រេច"ដើម្បីធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងរយៈពេលជាក់លាក់ណាមួយ ប៉ុន្តែថ្ងៃនេះ វាហាក់ដូចជាលឿនពេកហើយក្នុងការសន្មតថាត្រូវចូលទៅទីណា និងដោយរបៀបណា" ប្រសិនបើស្ថានភាពបន្តធ្លាក់ចុះដុនដាប។[១២០]
  •  រ៉ូម៉ានី – រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិរ៉ូម៉ានី លោកវ៉ាស៊ីលេ ឌីងគុបាននិយាយថា នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នៃសង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែនថ្មី រូម៉ានីនឹងមិនចូលទាក់ទិនផ្នែកយោធាទេ តែខ្លួននឹងនៅបន្តទំនាក់ទំនងយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយណាតូ ហើយនឹងចេញប្រតិកម្មរួមគ្នាប្រឈមនឹងករណីសម្មតិកម្មណាមួយ។[១២១] ជាងនេះទៅទៀត ប្រធានាធិបតីរ៉ូម៉ានីលោកក្លូស យូហាននីសបានជំរុញឱ្យកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធរ៉ូម៉ានីត្រៀមខ្លួនសម្រាប់ព្រឹត្តិការណ៍ឈ្លានពាននៅក្នុងតំបន់ ដោយបញ្ជាក់ថា ស្ថានភាពនៅអ៊ុយក្រែនបានបង្ហាញឱ្យដឹងច្បាស់ថា វិធានការទំនើបកម្ម និងការរៀបចំយោធារបស់រ៉ូម៉ានីគឺជាការចាំបាច់មួយ។ លោកយូហាននីសក៏បានអំពាវនាវឱ្យមានវត្តមានណាតូកាន់តែច្រើន ពិសេសគឺសហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់សមុទ្រខ្មៅ ដែលជាលទ្ធផលនៃភាពតានតឹងរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន។[១២២] កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ក្រសួងការបរទេសរ៉ូម៉ានីបានផ្តល់អនុសាសន៍ដល់ពលរដ្ឋរ៉ូម៉ានីទាំងអស់ឱ្យជៀសវាងការធ្វើដំណើរទៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន ហើយចាកចេញពីអ៊ុយក្រែន"ឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន"។[១២៣]
  •  លីទុយអានី,  ឡេតូនី និង  អេស្តូនី – នៅថ្ងៃទី១០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ក្រុមប្រឹក្សាការពាររដ្ឋរបស់ប្រទេសលីទុយអានីត្រូវបានកោះប្រជុំដើម្បីពិភាក្សាអំពីភាពតានតឹងរុស្ស៊ី–អ៊ុយក្រែន។ ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងអាកប្បកិរិយាដ៏គឃ្លើនរបស់យោធារុស្ស៊ី ក្រុមប្រឹក្សានោះបានសម្រេចបង្កើនចំនួនកងទ័ព និងពន្លឿនផែនការទំនើបកម្មយោធា។[១២៤] នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ប្រទេសឡេតូនីបានបង្កើនវត្តមានយោធានៅភាគខាងកើតនៃទឹកដីរបស់ខ្លួន។[១២៥] កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមករា នាយករដ្ឋមន្ត្រីអេស្តូនីបានប្រកាសបង្កើនការចំណាយលើវិស័យការពារជាតិចំនួន ៣៨០ លានអឺរ៉ូសម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធបច្ចុប្បន្ន។[១២៦] រដ្ឋបាល់ទិកទាំងបីក៏បានសម្រេចចិត្តពន្លឿនសកម្មភាពចាប់កាន់អាវុធរៀងៗខ្លួន រួមទាំងប្រព័ន្ធកាំភ្លើងធំរ៉ុក្កែតរួមផងដែរ។[១២៧][១២៨] លីទុយអានី ឡេតូនី និងអេស្តូនីក៏បានស្នើឱ្យបង្កើនការដាក់ពង្រាយយោធារបស់អង្គការណាតូ និងកងទ័ពអាមេរិកនៅតំបន់បាល់ទិក ដើម្បីទប់ស្កាត់អាកប្បកិរិយាដ៏គឃ្លើនរបស់រុស្ស៊ី។[១២៩]
  •  សហរដ្ឋអាមេរិក – នៅថ្ងៃទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ លោកប្រធានាធិបតីបៃដិនបានធ្វើការពិភាក្សាតាមទូរស័ព្ទជាលើកដំបូងជាមួយប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែន លោកវ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី។[១៣០] នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមេសា លោកបៃដិនបានធ្វើការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាមួយប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី ពូទីន។ លោកបៃដិន"បានសង្កត់ធ្ងន់លើការប្តេជ្ញាចិត្តឥតងាករេរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំពោះអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដីរបស់អ៊ុយក្រែន"។ លោកក៏បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភ "ជុំវិញការបង្កើនកម្លាំងយោធារបស់រុស្ស៊ីនៅតំបន់គ្រីមៀ និងនៅតាមព្រំដែនអ៊ុយក្រែន ហើយបានអំពាវនាវឱ្យរុស្ស៊ីកាត់បន្ថយភាពតានតឹងទាំងអស់នោះ"។[១៣១][១៣២] នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ លោកប្រធានាធិបតីបៃដិនបាននិយាយថា គាត់ជឿថារុស្ស៊ីនឹងឈ្លានពានប្រទេសអ៊ុយក្រែន។[១៣៣] នៅថ្ងៃទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកនៅទីក្រុងកៀវបានស្នើឱ្យមានការជម្លៀសបុគ្គលិកមិនសំខាន់ រួមជាមួយក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេតាមរយៈក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក។[១៣៤] ក្រសួងការបរទេសបានចេញសេចក្តីណែនាំហាមមិនឱ្យធ្វើដំណើរទៅកាន់អ៊ុយក្រែន ឬរុស្ស៊ី ដោយលើកឡើងពីភាពតានតឹងដែលកំពុងបន្តកើតមាននៅតាមព្រំដែនរុស្ស៊ី–អ៊ុយក្រែន និងវិបត្តិជំងឺកូវីដ-១៩។[១៣៥] នៅថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ លោកចូ បៃដិន បានជំរុញពលរដ្ឋអាមេរិកទាំងអស់ក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែនឱ្យចាកចេញជាបន្ទាន់ ហើយបានបដិសេធនូវជម្រើសនៃការបញ្ជូនទាហានទៅជួយសង្គ្រោះជនជាតិអាមេរិក ទោះបីជាមានព្រឹត្តិការណ៍​ឈ្លានពានពីសំណាក់កងយោធា​រុស្ស៊ីក្តី។[១៣៦] កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសលោកអង់តូនី ប្លីងកិនបានប្រកាសពីការផ្លាស់ប្តូរស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំអ៊ុយក្រែនពីរដ្ឋធានីកៀវ ទៅទីក្រុងល្វីវ ដោយលើកឡើងពីមូលហេតុថា"រុស្ស៊ីបានប្រមូលកងកម្លាំងយោធាបន្ថែមក្នុងល្បឿនយ៉ាងលឿន"។[១៣៧]
  •  សហរាជាណាចក្រ – នៅថ្ងៃទី២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអង់គ្លេស លោកស្រីលីស ទ្រូស បានសរសេរនៅលើបណ្តាញធ្វិតថឺរថា ចក្រភពអង់គ្លេសនឹង "មិនអត់ឱនចំពោះផែនការរបស់វិមានក្រឹមឡាំងក្នុងការដំឡើងថ្នាក់ដឹកនាំថ្មីដែលគាំទ្ររុស្ស៊ីនៅអ៊ុយក្រែនទេ"។[៥៣] នៅថ្ងៃបន្ទាប់ ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រី លោកដូមីនីក រ៉ាប បាននិយាយថា "វាជាហានិភ័យដ៏ខ្ពស់ ប្រសិនរុស្ស៊ីធ្វើការឈ្លានពានលើអ៊ុយក្រែន" ហើយលោកបានគំរាមថា រុស្ស៊ីនឹងទទួលនូវ"ផលវិបាកសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ" ប្រសិនបើនូវតែបន្តក្រឡាអុកឈ្លានពាន។[១៣៨]
  •  អ៊ីរ៉ង់ – ក្រសួងការបរទេសអ៊ីរ៉ង់បានជំរុញឱ្យភាគីទាំងអស់ជៀសវាងនិងបញ្ឈប់រាល់សកម្មភាពដែលអាចធ្វើឱ្យស្ថានភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ខណៈបានបន្ទោសអង្គការណាតូ និងសហរដ្ឋអាមេរិកថាជាអ្នកបង្កហេតុ។[១៣៩][១៤០]
  •  អ៊ីស្រាអែល – នៅថ្ងៃទី១១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ ក្រសួងការបរទេសបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដោយជំរុញឱ្យពលរដ្ឋ និងអ្នកការទូតអ៊ីស្រាអែលទាំងប៉ុន្មានចូលពិចារណាចាកចេញពីអ៊ុយក្រែន។[១៤១] នៅថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ីស្រាអែលបានថ្លែងថា គោលនយោបាយផ្លូវការរបស់អ៊ីស្រាអែលក្នុងវិបត្តិនេះគឺការគាំទ្រអ៊ុយក្រែន និងលោកខាងលិច។[១៤២] នៅថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ អ៊ីស្រាអែលបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ផ្លូវការមួយដើម្បីគាំទ្រដល់បូរណភាពទឹកដីរបស់អ៊ុយក្រែន និងបានបញ្ជាក់ពីការត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចក្នុងការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់អ៊ុយក្រែន។[១៤៣]
  •  អាល្លឺម៉ង់ – នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ អធិការបតីអាល្លឺម៉ង់ លោកអូឡាហ្វ ស្ហុលស៍បានព្រមានអំពី "ផលវិបាក" សម្រាប់ Nord Stream 2 ដែលជាគម្រោងបំពង់បង្ហូរឧស្ម័នធម្មជាតិរបស់រុស្ស៊ីដែលនឹងផ្គត់ផ្គង់ឧស្ម័នធម្មជាតិដល់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។[១៤៤][១៤៥] អាល្លឺម៉ង់​បាន​និង​កំពុង​រក្សា​គោល​នយោបាយ​មិន​ផ្តល់​អាវុធ​ប្រល័យ​ជីវិត​ដល់​អ៊ុយក្រែន។ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាល្លឺម៉ង់បាននិយាយថា ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ចង់"បន្ថយភាពតានតឹង" ហើយថាការផ្គត់ផ្គង់អាវុធគឺ"មិនផ្តល់ផលប្រយោជន៍អ្វីនោះទេ"។[១៤៦]
  •  អូស្ត្រាលី – នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមករា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអូស្ត្រាលី លោកស្រីម៉ារីស ផេងបានបញ្ជាក់ថា អូស្ត្រាលីនឹងផ្តល់ជំនួយដល់អ៊ុយក្រែនតាមរយៈការបង្ក្រាបនូវសកម្មភាពវាយប្រហារតាមបណ្តាញអ៊ីនធឺណិតពីរុស្ស៊ី។ លោកស្រីក៏បានអំពាវនាវឱ្យរុស្ស៊ី "បន្ថយភាពតានតឹង" និងបានជំរុញប្រជាជនអូស្ត្រាលីដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែនឱ្យចាកចេញជាបន្ទាន់។[១៤៧] រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ លោកស៊ីម៉ន ប៊ឺមីងហាំបានចេញព្រមានថា អូស្ត្រាលីនឹងដាក់ទណ្ឌកម្មហិរញ្ញវត្ថុប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ីក្នុងករណីមានអរិភាពផ្ទុះឡើង។[១៤៨]

ឥទ្ធិពលលើទេសន្ដរប្រវេសន៍

អត្ថបទដើម: វិបត្តិជនភៀសខ្លួនអ៊ុយក្រែន

អ្នកតំណាងអង្គការសប្បុរសធម៌ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងកៀវបានរាយការណ៍ពីចលនាបម្លាស់ទីលំនៅរបស់ប្រជាជនអ៊ុយក្រែននៅពេលការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។[១៤៩] ដោយហេតុនេះ ប្រទេសដូចជា៖ ម៉ុលដាវី ស្លូវ៉ាគី និងប៉ូឡូញបានសន្យារក្សាការបើកចំហនូវព្រំដែនរបស់គេសម្រាប់ទទួលជនភៀសខ្លួនអ៊ុយក្រែន។[១៤៩]

ក្នុងអំឡុងថ្ងៃដំបូងនៃការលុកលុយ រដ្ឋាភិបាលម៉ុលដាវីបានរាយការណ៍អំពី ជនភៀសខ្លួនអ៊ុយក្រែនចំនួន ៤,០០០ នាក់ដែលបានចូលមកក្នុងប្រទេសរបស់ពួកគេ។[១៥០] នៅថ្ងៃបន្ទាប់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃម៉ុលដាវី បានរាយការណ៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋអ៊ុយក្រែនប្រមាណ ១៥,៨០០ នាក់បានឆ្លងព្រំដែនចូលក្នុងប្រទេសម៉ុលដាវី។

ប្រទេសរូម៉ានីក៏បានទទួលជនភៀសខ្លួនអ៊ុយក្រែននៅក្នុងទឹកដីរបស់គេដែរ។[១៥១] ក្រសួងមហាផ្ទៃនៃរ៉ូម៉ានីបានរាយការណ៍អំពីវត្តមានជនភៀសខ្លួនអ៊ុយក្រែនប្រហែល ១០,០០០ នាក់នៅក្នុងទឹកដីរបស់ពួកគេនៅពេលប្រតិបត្តិការឈ្លានពានបានចាប់ផ្តើម។ នៅរ៉ូម៉ានី ក្នុងចំណោមជនភៀសខ្លួនអ៊ុយក្រែនប្រមាណ ១០,០០០ នាក់ មានតែ ១១ នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានដាក់ពាក្យសុំឋានៈជាជនភៀសខ្លួន ទាំងនេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញពីការសម្រេចចិត្តរបស់ជនភៀសខ្លួនភាគច្រើនដែលមានគោលដៅឆ្ពោះទៅសាធារណរដ្ឋឆែក និងប្រទេសប៉ូឡូញ ជំនួសឱ្យការបន្តស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសម៉ុលដាវី និងរូម៉ានី។[១៥២]

នៅឯប្រទេសប៉ូឡូញវិញ អ្នកនយោបាយឈ្មោះ ប៉ាវែល ស្ហេហ្វែរណេកឺរ បាននិយាយថា មនុស្សប្រហែល ១០០,០០០ នាក់បានឆ្លងកាត់ព្រំដែនប៉ូឡូញ–អ៊ុយក្រែនត្រឹមរយៈពេលតែពីរថ្ងៃដំបូងប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ូឡូញក៏កំពុងតែទទួលយកកុមារៗពីអ៊ុយក្រែនតាមរយៈការទទួលពិនិត្យសំបុត្រកំណើតជំនួសឱ្យលិខិតឆ្លងដែន។[១៥៣] ក្នុងរយៈពេលពីរសប្តាហ៍ ប៉ូឡូញបានទទួលជនភៀសខ្លួនមិនតិចជាងមួយលាននាក់ទេ។[១៥៤]

គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ជនភៀសខ្លួនជាងកន្លះលាននាក់បានចាកចេញពីអ៊ុយក្រែន។ តួលេខត្រូវបានចែកចាយមានដូចជា៖ ២៨១,០០០ នៅក្នុងប្រទេសប៉ូឡូញ, ៨៤,៥០០ នាក់នៅហុងគ្រី, ៣៦,៤០០ នាក់នៅម៉ុលដាវី, ៣២,៥០០ នាក់នៅរ៉ូម៉ានី និង ៣០,០០០ នាក់នៅប្រទេសស្លូវ៉ាគី។[១៥៥] ក្នុងរយៈពេល ១០ ថ្ងៃ (៦ មីនា) ជនភៀសខ្លួនអ៊ុយក្រែនសរុបមាន ១.៥ លាននាក់។[១៥៦] នៅថ្ងៃទី១២ (៨ មីនា) មនុស្សជាង ២ លាននាក់បានចាកចេញពីអ៊ុយក្រែន។[១៥៤]

ចាប់តាំងពីការចាប់ផ្តើមនៃវិបត្តិជនភៀសខ្លួនមក ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចក្រភពអង់គ្លេសបានទទួលយកជនភៀសខ្លួនតិចតួចបំផុត ខណៈដែលទ្វីបអឺរ៉ុបត្រូវដោះស្រាយផលវិបាកពីការជម្លៀសចេញយ៉ាងច្រើននៅក្នុងតំបន់សង្រ្គាម។ បច្ចុប្បន្ននេះ មានតែជនជាតិអ៊ុយក្រែនដែលមានសមាជិកគ្រួសាររស់នៅក្នុងចក្រភពអង់គ្លេសមុនទេ ទើបរដ្ឋាភិបាលអាចផ្តល់សិទ្ធិជាជនភៀសខ្លួននៅចក្រភពអង់គ្លេសបាន។ ដូចគ្នានេះដែរ សហរដ្ឋអាមេរិកបានទទួលយកជនភៀសខ្លួនត្រឹមតែ ៤,២៦៤ នាក់ប៉ុណ្ណោះក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ពីអ៊ុយក្រែន ដោយសារតែពួកគេភាគច្រើនត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូល និងដោយសារពិធីការនៃការដាក់ពាក្យសុំអន្តោប្រវេសន៍រយៈពេលដ៏យូរ។[១៥៧][១៥៨]

មើលផងដែរ

កំណត់សម្គាល់

ឯកសារយោង

  1. ↑ Kizilov, Eugene (30 March 2021). "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Росія стягує війська до кордону з Україною – Хомчак" [Russia draws troops to the border with Ukraine – Khomchak]. Ukrayinska Pravda. Translated via Google Translate. Kyiv: Dragon Capital. Archived from the original on 21 ឧសភា 2021. Retrieved 2 មីនា 2022.
  2. ↑ Medvedev, Dmitry (11 October 2021). "(ភាសារុស្ស៊ី) Почему бессмысленны контакты с нынешним украинским руководством". Kommersant. Archived from the original on 21 មករា 2022. Retrieved 3 មីនា 2022.
  3. ↑ "Russia Shouldn't Negotiate With 'Vassal' Ukraine, Ex-President Medvedev Says". The Moscow Times. 11 October 2021. Archived from the original on 21 មករា 2022. Retrieved 3 មីនា 2022.
  4. ↑ Vladimir, Isachenkov (12 November 2021). "Kremlin denies plans to invade Ukraine, alleges NATO threats". Associated Press. https://apnews.com/article/ukraine-europe-russia-moscow-83ed7632b8a544ff733cdfbfbca56e77. 
  5. ↑ ៥,០ ៥,១ Cooper, Helene; Barnes, Julian E.; Schmitt, Eric (5 May 2021). "80,000 Russian Troops Remain at Ukraine Border as U.S. and NATO Hold Exercises". The New York Times (Washington D.C.). https://www.nytimes.com/2021/05/05/us/politics/biden-putin-russia-ukraine.html. 
  6. ↑ ៦,០ ៦,១ Ellyatt, Holly (17 November 2021). "The world is worried Putin is about to invade Ukraine. Here's why". CNBC. Photograph by Fabrice Cofferini (Agence-France Presse), Oksana Manchuk (Belarusian Telegraph Agency), and Bloomberg News; article updated 1 December 2021. NBCUniversal News Group. Archived from the original on 18 វិច្ឆិកា 2021. Retrieved 4 មីនា 2022.
  7. ↑ Sarah, Rainford (27 November 2021). "Russia-Ukraine border: Why Moscow is stoking tensions". BBC News (Moscow: BBC). https://www.bbc.com/news/world-europe-59415885. 
  8. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Центр оперативного інформування про безпекову ситуацію поблизу державного кордону України". Ministry of Defence of Ukraine (Government of Ukraine). 2 November 2021. https://www.mil.gov.ua/news/2021/11/02/czentr-operativnogo-informuvannya-pro-bezpekovu-situacziyu-poblizu-derzhavnogo-kordonu-ukraini/. 
  9. ↑ TOI Staff (14 November 2021). "Ukraine's president says 100,000 Russian troops amassed near border". The Times of Israel. Photographs by Russian Defense Ministry Press Service via AP. Associated Press. Archived from the original on 18 វិច្ឆិកា 2021. Retrieved 4 មីនា 2022.
  10. ↑ Harris, Shane; Sonne, Paul (3 December 2021). "Russia planning massive military offensive against Ukraine involving 175,000 troops, U.S. intelligence warns". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/national-security/russia-ukraine-invasion/2021/12/03/98a3760e-546b-11ec-8769-2f4ecdf7a2ad_story.html. 
  11. ↑ "Interview with Rossiya TV channel". The Kremlin. Moscow: President of Russia. 13 November 2021. Retrieved 4 មីនា 2022.
  12. ↑ Altman, Howard (21 November 2021). "Russia preparing to attack Ukraine by late January: Ukraine defense intelligence agency chief". Military Times (Sightline Media Group). https://www.militarytimes.com/flashpoints/2021/11/20/russia-preparing-to-attack-ukraine-by-late-january-ukraine-defense-intelligence-agency-chief/. 
  13. ↑ "(ភាសារុស្ស៊ី) Глава разведки Украины назвал протесты в Киеве подготовкой России к военному вторжению". Kommersant. Kommersant Publishing House. 21 November 2021. Archived from the original on 3 ធ្នូ 2021. Retrieved 4 មីនា 2022.
  14. ↑ Solovyov, Vladimir (25 November 2021). "(ភាសារុស្ស៊ី) Ненормандское положение вещей". Kommersant. Kommersant Publishing House. Archived from the original on 26 ធ្នូ 2021. Retrieved 4 មីនា 2022.
  15. ↑ Kiselyova, Maria; Tétrault-Farber, Gabrielle (1 December 2021). "Russia says Ukraine has deployed half its army to Donbas conflict zone". Reuters (Moscow: Thomson Corporation). https://www.reuters.com/world/europe/russia-says-ukraine-has-deployed-half-its-army-donbass-conflict-zone-2021-12-01/. 
  16. ↑ "Russia slams Western 'hysteria' over Ukraine". DW.com (Deutsche Welle). 21 November 2021. https://www.dw.com/en/russia-slams-western-hysteria-over-ukraine/a-59894496. 
  17. ↑ "U.S. 'Escalating' Russia-Ukraine Tensions by Arming Kyiv – Kremlin". The Moscow Times (Derk Sauer). 23 November 2021. https://www.themoscowtimes.com/2021/11/23/us-escalating-russia-ukraine-tensions-by-arming-kiev-kremlin-a75643. 
  18. ↑ Solovyov, Vladimir; Kovalenko, Marina (3 December 2021). "(ភាសារុស្ស៊ី) За нашу соседскую родину". Kommersant (221): pp. 1. https://www.kommersant.ru/doc/5113557. 
  19. ↑ Newswire (AP) (3 December 2021). "Ukraine says Russia amassed over 94,000 troops at border". The Independent. Associated Press (Kyiv: Independent Digital News & Media Ltd). https://www.independent.co.uk/news/ukraine-kyiv-russia-moscow-nato-b1969200.html. 
  20. ↑ "Russia builds up forces on Ukrainian border". Politico. Janes. 9 December 2021. Archived from the original on 10 ធ្នូ 2021. Retrieved 4 មីនា 2022.
  21. ↑ "US intelligence finds Russia planning military offensive against Ukraine". Business Standard. Associated Press. 4 December 2021. https://www.business-standard.com/article/international/us-intelligence-finds-russia-planning-military-offensive-against-ukraine-121120400131_1.html. 
  22. ↑ Schwirtz, Michael; Sanger, David E. (18 January 2022). "Russia Thins Out Its Embassy in Ukraine, a Possible Clue to Putin's Next Move". The New York Times (Kyiv). ល.ត.ម.អ. 0362-4331. https://www.nytimes.com/2022/01/17/us/politics/russia-ukraine-kyiv-embassy.html. 
  23. ↑ Chance, Matthew; Atwood, Kylie; Lyons, Emmet; Kaufman, Ami (19 January 2022). "Ukraine warns Russia has 'almost completed' build-up of forces near border". edition.cnn.com. CNN. Retrieved 4 មីនា 2022.
  24. ↑ Batashvili, David (30 January 2022). "Geostrategic Activities". Rondeli Russian Military Digest (Rondeli Foundation) (118). https://www.gfsis.org/russian-monitor/view/3121. 
  25. ↑ Isachenkov, Vladimir (18 January 2022). "Russia sending more troops to Belarus amid rising tensions with Ukraine". Global News. Contribution by Aamer Madhani (Washington D.C.), Geir Moulson (Berlin), Lorne Cook (Brussels), and Yuras Karmanau (Kyiv). Global Television Network. Associated Press. Archived from the original on 19 មករា 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  26. ↑ Newswires (18 January 2022). "US fears arrival of Russian troops could lead to nuclear weapons in Belarus". france24.com. Photograph by AFP. France 24. Agence France-Presse. Archived from the original on 19 មករា 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  27. ↑ "(ភាសារុស្ស៊ី) Отряд кораблей ВМФ РФ завершил переход в Севастополь". Izvestia. National Media Group. 10 February 2022. Archived from the original on 16 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  28. ↑ "(ភាសារុស្ស៊ី) Российские военные проведут учения с корабельными группами в Черном море". Interfax. Moscow: Interfax Group. 10 February 2022. Archived from the original on 21 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  29. ↑ "Statement by the Ministry of Foreign Affairs of Ukraine on the Decision of the Russian Federation to Block Parts of the Black Sea and the Sea of Azov and the Kerch Strait". The Ministry of Foreign Affairs of Ukraine. Government of Ukraine. 10 February 2022. Archived from the original on 24 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  30. ↑ Landale, James (10 February 2022). "Ukraine tensions: Russia accused of sea blockade". BBC Online. BBC. Archived from the original on 15 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  31. ↑ "(ភាសារុស្ស៊ី) Защитить воздушное пространство: как проходят учения 'Союзная решимость – 2022'". Zvezda. Russian Ministry of Defence. 10 February 2022. Archived from the original on 13 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  32. ↑ Walker, Shaun (10 February 2022). "Russia and Belarus begin military drills near Belarusian border with Ukraine". The Guardian. Photograph by Anadolu Agency. Kyiv. Archived from the original on 26 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  33. ↑ ៣៣,០ ៣៣,១ Newswire (Associated Press) (12 February 2022). "Ukraine crisis: Biden and Putin to talk, Zelenskyy slams latest invasion warnings". Euronews. Associated Press (Alpac Capital). https://www.euronews.com/2022/02/12/ukraine-crisis-biden-and-putin-to-talk-after-latest-us-warnings-of-russian-invasion. 
  34. ↑ Baumgärtner, Maik; Gebauer, Matthias; Knobbe, Martin; Schmid, Fidelius (11 February 2022). "(ភាសាអាល្លឺម៉ង់) CIA rechnet mit russischem Angriff kommende Woche". Der Spiegel. Retrieved 5 មីនា 2022.
  35. ↑ Atwood, Kylie; Liebermann, Oren (12 February 2022). "US moves some forces out of Ukraine and orders evacuation of most embassy staff as fears of a Russian invasion grow". CNN. WarnerMedia. Archived from the original on 27 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  36. ↑ Adams, Paul (12 February 2022). "Ukraine tensions: A dozen nations tell citizens to leave Ukraine". BBC Online. BBC. Archived from the original on 23 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  37. ↑ Reevell, Patrick (16 February 2022). "Russia says some troops returning to base from Ukraine border". ABC News (Lviv: American Broadcasting Corporation). https://abcnews.go.com/International/russia-signals-troop-pullback-ukraine-border-exercises/story?id=82896967. 
  38. ↑ "Remarks by President Biden Providing an Update on Russia and Ukraine". Whitehouse.gov. Washington D.C.: The US government. 15 February 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  39. ↑ Jack, Victor (16 February 2022). "NATO chief: Russia continues military buildup at Ukraine border". Politico. Photograph by Sean Gallup (Getty Images). Axel Springer SE. Archived from the original on 27 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  40. ↑ Borger, Julian; Wintour, Patrick (18 February 2022). "Biden 'convinced' Putin plans to invade but says diplomacy 'always a possibility". The Guardian. Photograph by Shutterstock. Washington D.C., Munich. Retrieved 5 មីនា 2022.
  41. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Зведення про ситуацію в районі проведення операції Об'єднаних сил станом на 07:00 20 лютого 2022 року". Ukrainian Ministry of Defence. Government of Ukraine. 20 February 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  42. ↑ "(ភាសារុស្ស៊ី) Россия и Белоруссия продолжат проверку сил реагирования Союзного государства". TASS (Minsk: Government of Russia). 20 February 2022. https://tass.ru/armiya-i-opk/13773437. 
  43. ↑ "(ភាសារុស្ស៊ី) Подведены предварительные итоги совместного оперативного учения 'Союзная решимость-2022'". Ministry of Defence of the Republic of Belarus (Government of Belarus). 20 February 2022. https://www.mil.by/ru/news/144795/. 
  44. ↑ Martin, David; Quinn, Melissa (20 February 2022). "U.S. has intel that Russian commanders have orders to proceed with Ukraine invasion". CBS News. Washington D.C.: CBS. Archived from the original on 21 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  45. ↑ Sciutto, Jim; Bertrand, Natasha (20 February 2022). "New intel adds to US fears that Russia is readying for military action". CNN. Report contributed by Katie Bo Lillis and Pamela Brown. WarnerMedia. Archived from the original on 27 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  46. ↑ "Zelensky warns Ukraine 'entirely prepared' if Russia attacks". France24. Agence France-Presse (AFP) (Kyiv). 26 November 2021. https://www.france24.com/en/live-news/20211126-zelensky-warns-ukraine-entirely-prepared-if-russia-attacks. 
  47. ↑ Natalia, Zinet; Pavel, Polityuk (26 November 2021). "Zelenskiy says Ukraine uncovers coup plot involving Russians; Kremlin denies role". Reuters (Kyiv, Ukraine). https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-has-information-about-december-coup-attempt-with-russian-involvement-2021-11-26/. 
  48. ↑ "Ukraine's Zelenskiy Says Ready for Russian Escalation, Claims Coup Plot Uncovered". The Moscow Times. Agence France-Presse (AFP) (Derk Sauer). 27 November 2021. https://www.themoscowtimes.com/2021/11/26/ukraines-zelenskiy-says-uncovered-coup-plot-a75679. 
  49. ↑ Harding, Luke (14 January 2022). "Ukraine hit by 'massive' cyber-attack on government websites". The Guardian (Kyiv). https://www.theguardian.com/world/2022/jan/14/ukraine-massive-cyber-attack-government-websites-suspected-russian-hackers. 
  50. ↑ Schwirtz, Michael; Sanger, David E.; Landler, Mark (22 January 2022). "Britain Says Moscow Is Plotting to Install a Pro-Russian Leader in Ukraine". The New York Times (Kyiv). https://www.nytimes.com/2022/01/22/world/europe/ukraine-russia-coup-britain.html. 
  51. ↑ Sonne, Paul; Hudson, John; Harris, Shane (22 January 2022). "U.K. accuses Russia of scheming to install a pro-Kremlin government in Ukraine". The Washington Post (Nash Holdings). ល.ត.ម.អ. 0190-8286. ម.ប.គ.ល. 2269358. https://www.washingtonpost.com/national-security/uk-accuses-russia-of-scheming-to-install-a-pro-kremlin-government-in-ukraine/2022/01/22/41c0999e-7bde-11ec-b79d-e53ef5e1fbe2_story.html. 
  52. ↑ Zinets, Natalia (23 January 2022). "Explainer-Who is Yevhen Murayev, named by Britain as Kremlin's pick to lead Ukraine?". Euronews. Reuters (Kyiv: SA Alpac Capital). https://www.euronews.com/2022/01/23/uk-ukraine-crisis-britain-russia-murayev. 
  53. ↑ ៥៣,០ ៥៣,១ "UK warns of Russian 'plot' to replace Ukraine government". dw.com. Associated Press, Reuters, Agence-France Presse (AFP) (Deutsche Welle). 23 January 2022. https://www.dw.com/en/uk-warns-of-russian-plot-to-replace-ukraine-government/a-60527141. 
  54. ↑ Holland, Steve; Antonov, Dmitry; Polityuk, Pavel (4 February 2022). "U.S. warns Russia may stage video as pretext to invade Ukraine". Reuters (Washington D.C., Kyiv, Moscow: Thomson Corporation). https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/nato-concerned-by-russian-exercises-belarus-moscow-criticises-us-2022-02-03/. 
  55. ↑ "Ukraine tensions: US alleges Russian plot to fake invasion pretext". BBC News (BBC). 4 February 2022. https://www.bbc.com/news/world-europe-60248259. "Photograph by Reuters" 
  56. ↑ "Russia slams US' words about plans to justify alleged invasion of Ukraine as nonsense". TASS (Moscow: Government of Russia). 4 February 2022. https://tass.com/world/1398157. 
  57. ↑ Detsch, Jack; Mackinnon, Amy; Gramer, Robbie (18 February 2022). "Russia Planning Post-Invasion Arrest and Assassination Campaign in Ukraine, U.S. Officials Say". Foreign Policy. Photograph by Aris Messinis (Agence-France Presse). Graham Holdings Company. ISSN 0015-7228. Archived from the original on 1 មីនា 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  58. ↑ "Letter from Ambassador Crocker to U.N. High Commissioner Bachelet" (PDF). The New York Times. 18 February 2022. Archived (PDF) from the original on 1 មីនា 2022. Retrieved 5 មីនា 2022.
  59. ↑ "Putin Says Conflict in Eastern Ukraine 'Looks Like Genocide'". The Moscow Times. Agence-France Presse (Derk Sauer). 10 December 2021. https://www.themoscowtimes.com/2021/12/10/putin-says-conflict-in-eastern-ukraine-looks-like-genocide-a75780. 
  60. ↑ Latukhina, Kira (9 December 2021). "(ភាសារុស្ស៊ី) Путин заявил о геноциде на Донбассе". Rossiyskaya Gazeta (រដ្ឋាភិបាលរុស្ស៊ី). https://rg.ru/2021/12/09/putin-zaiavil-o-genocide-na-donbasse.html. 
  61. ↑ "New law stokes Ukraine language tensions". france24.com. Agence-France Presse (Mariupol: France24). 1 April 2021. https://www.france24.com/en/live-news/20210401-new-law-stokes-ukraine-language-tensions. 
  62. ↑ Stern, David L. (8 February 2022). "The Ukrainian language is having a moment. To Putin's ears, it's a shot against Russian speakers". The Washington Post (Kyiv: Nash Holdings). https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/08/ukraine-russia-language-putin/. 
  63. ↑ "Ukraine's star author Kurkov says his native Russian should be curbed". france24.com. Agence-France Presse (Kyiv: France24). 13 February 2022. https://www.france24.com/en/live-news/20220213-ukraine-s-star-author-kurkov-says-his-native-russian-should-be-curbed. "Photographs by Sergei Supinsky (AFP)" 
  64. ↑ ៦៤,០ ៦៤,១ "US accuses Moscow of creating Ukraine invasion pretext with 'genocide' claims". france24.com. Agence-France Presse (Washington D.C.: France 24). 15 February 2021. https://www.france24.com/en/live-news/20220216-us-accuses-moscow-of-creating-ukraine-invasion-pretext-with-genocide-claims. "Photograph by Andrew Harnik (AFP)" 
  65. ↑ "Report on the human rights situation in Ukraine" (PDF). ohchr.org. ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស (OHCHR). 15 June 2014. Retrieved 6 មីនា 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  66. ↑ "Civic Space and Fundamental Freedoms in Ukraine" (PDF). ohchr.org. ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស (OHCHR). 31 October 2021. Retrieved 6 មីនា 2022.
  67. ↑ "Daily and spot reports from the Special Monitoring Mission to Ukraine". អង្គការដើម្បីសន្តិសុខ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅអឺរ៉ុប (OSCE).
  68. ↑ "Ad hoc Report on the situation of national minorities in Ukraine adopted on 1 April 2014". rm.coe.int. Strasbourg: ក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប (CoE). 2 April 2014. Archived from the original on 4 កុម្ភៈ 2022. Retrieved 6 មីនា 2022.
  69. ↑ "DISINFORMATION ABOUT THE CURRENT RUSSIA-UKRAINE CONFLICT – SEVEN MYTHS DEBUNKED"។ Press release។ 24 January 2022។ https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/news/disinformation-about-current-russia-ukraine-conflict-seven-myths-debunked-2022-01-24_en។ បានយកមក 6 មីនា 2022។ 
  70. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Захист кордону і критичної інфраструктури, протидія ДРГ: на півдні України оголосили збори підрозділів тероборони". Photograph by dpsu.gov.ua. Espreso TV. 6 April 2021. Archived from the original on 7 មេសា 2021. Retrieved 6 មីនា 2021.{{cite web}}: CS1 maint: others (link)
  71. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Ми пам'ятаємо кожного захисника, який загинув за Україну – Президент відвідав позиції українських військ на Донбасі". President of Ukraine. Kyiv: Government of Ukraine. 8 April 2021. Archived from the original on 17 មេសា 2021. Retrieved 6 មីនា 2021.
  72. ↑ Kiselyova, Maria (1 December 2021). "Russia says Ukraine has deployed half its army to Donbass conflict zone". Moscow: Thomson Corporation. https://www.reuters.com/world/europe/russia-says-ukraine-has-deployed-half-its-army-donbass-conflict-zone-2021-12-01/. 
  73. ↑ Walsh, Joe (3 December 2021). "U.S. Intel Says Russia Is Preparing 175,000 Troops For Ukraine Offensive". Forbes (Integrated Whale Media Investments). https://www.forbes.com/sites/joewalsh/2021/12/03/us-intel-says-russia-is-preparing-175000-troops-for-ukraine-offensive/?sh=67f5b8a54582. 
  74. ↑ Scully, Rachel (7 December 2021). "Ukraine defense minister warns of 'bloody massacre' if Russia invades". The Hill (Nexstar Media Group). https://thehill.com/policy/international/europe/584672-ukraine-defense-minister-warns-of-bloody-massacre-if-russia. 
  75. ↑ "Russian invasion likely at 'the end of January,' warns Ukraine defence minister". National Post. 3 December 2021. https://nationalpost.com/news/large-scale-russian-offensive-possible-in-january-ukraine-says-3. 
  76. ↑ Zagorodnyuk, Andriy (9 January 2022). "How to make a Russian invasion of Ukraine prohibitively expensive". atlanticcouncil.org. Atlantic Council. Retrieved 6 មីនា 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  77. ↑ "'We're always ready' — Meet the soldiers of America's go-to rapid response force". Task & Purpose. January 27, 2022. https://taskandpurpose.com/news/army-82nd-airborne-division-immediate-response/. 
  78. ↑ Cheng, Amy (26 January 2022). "Military trainers, missiles and over 200,000 pounds of lethal aid: What NATO members have sent Ukraine so far". The Washington Post (Nash Holdings). ល.ត.ម.អ. 0190-8286. ម.ប.គ.ល. 2269358. https://www.washingtonpost.com/world/2022/01/22/ukraine-russia-military-weapons-nato-biden/. 
  79. ↑ ៧៩,០ ៧៩,១ Reuters (20 January 2022). "Spain sends warships to Black Sea, considers sending warplanes". Reuters. https://www.reuters.com/world/spain-sends-warships-black-sea-considers-sending-warplanes-2022-01-20/. 
  80. ↑ "The Netherlands will Send two F-35 Fighters to Bulgaria". Novinite. 6 មីនា 2022. Archived from the original on 23 មករា 2022.
  81. ↑ "F-35 to make NATO Southern Air Policing debut". Janes Information Services. 21 January 2022. Archived from the original on 24 មករា 2022. Retrieved 6 មីនា 2022.
  82. ↑ Sullivan, Becky (5 February 2022). "Newly deployed U.S. troops arrive in Europe as Russia bolsters its own forces". NPR. https://www.npr.org/2022/02/05/1078499097/ukraine-russia-us-troops-arrive. 
  83. ↑ "U.S. sending 3,000 more troops to Poland amid fresh Ukraine invasion warnings". Politico. 11 February 2022. Retrieved 6 មីនា 2022.
  84. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Сьогоднішні провокації Росії найсерйозніші з часу атаки в Керченській протоці, але ситуація більш небезпечна, – Кулеба". Censor.net. 7 April 2021. Archived from the original on 31 ឧសភា 2021. Retrieved 8 មីនា 2021.
  85. ↑ "Volodymyr Zelensky accuses the West of causing 'panic' with warnings of a Russian invasion that hurts the Ukrainian economy". Business Insider. 28 January 2022. https://www.businessinsider.com/ukraine-president-tells-west-to-stop-causing-panic-about-russia-2022-1. 
  86. ↑ "Ukraine crisis: Don't create panic, Zelensky tells West". BBC News. 28 January 2022. https://www.bbc.com/news/world-europe-60174684. 
  87. ↑ Liptak, Kevin (2 February 2022). "White House says it's no longer calling potential Russian invasion of Ukraine 'imminent'". CNN. https://edition.cnn.com/2022/02/02/politics/white-house-ukraine-messaging/index.html. 
  88. ↑ "West should stop 'appeasement' policy towards Russia, says Ukraine's Zelensky". France24. 19 February 2022. Retrieved 8 មីនា 2022.
  89. ↑ "Zelensky to consider Foreign Ministry's proposal of breaking off diplomatic relations with Russia". Interfax. 22 February 2022. https://interfax.com/newsroom/top-stories/73946/. 
  90. ↑ Kiely, Eugene; Farley, Robert (24 February 2022). "Russian Rhetoric Ahead of Attack Against Ukraine: Deny, Deflect, Mislead". FactCheck.org. https://www.factcheck.org/2022/02/russian-rhetoric-ahead-of-attack-against-ukraine-deny-deflect-mislead/. 
  91. ↑ ៩១,០ ៩១,១ Taylor, Adam (24 February 2022). "Russia's attack on Ukraine came after months of denials it would attack". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/world/2022/02/24/ukraine-russia-denials/. 
  92. ↑ "Putin attacked Ukraine after insisting for months there was no plan to do so. Now he says there's no plan to take over.". CBS News. 24 February 2022. https://www.cbsnews.com/news/russia-ukraine-putin-invasion-after-denials-now-says-no-occupation-plan. 
  93. ↑ Talmazan, Yuliya (26 February 2022). "From buildup to battle: Why Putin stoked a Ukraine crisis — then launched an invasion". NBC News. https://www.nbcnews.com/news/world/why-putin-invaded-ukraine-russia-war-explained-rcna16028. 
  94. ↑ "Russia spy chief says Ukraine invasion plan 'malicious' U.S. propaganda". Reuters. 27 November 2021. https://www.reuters.com/business/media-telecom/russia-spy-chief-says-ukraine-invasion-plan-malicious-us-propaganda-2021-11-27/. 
  95. ↑ "Russia will act if NATO countries cross Ukraine 'red lines', Putin says". The Guardian. 30 November 2021. https://www.theguardian.com/world/2021/nov/30/russia-will-act-if-nato-countries-cross-ukraine-red-lines-putin-says. 
  96. ↑ "NATO Pushes Back Against Russian President Putin's 'Red Lines' Over Ukraine". The Drive. 1 December 2021. https://www.thedrive.com/the-war-zone/43334/nato-pushes-back-against-russian-president-putins-red-lines-over-ukraine. 
  97. ↑ "Putin warns Russia will act if NATO crosses its red lines in Ukraine". Reuters. 30 November 2021. https://www.reuters.com/markets/stocks/putin-warns-russia-will-act-if-nato-crosses-its-red-lines-ukraine-2021-11-30/. 
  98. ↑ Parfitt, Tom; Brown, Larissa (30 January 2022). "Even Ukraine doesn't believe the West's claim that war is coming, says Russia". The Times. https://www.thetimes.co.uk//article/ukraine-crisis-putin-aide-nikolai-patrushev-seeks-to-create-rift-over-mixed-messages-on-threat-of-war-bvs3bh9b0. 
  99. ↑ "Ukraine tensions: US trying to draw Russia into war, Putin says". BBC News. 2 February 2022. https://www.bbc.com/news/world-europe-60220702. 
  100. ↑ "Putin Says Ready for Compromise After Talks With Macron on Ukraine". The Moscow Times. 8 February 2022. https://www.themoscowtimes.com/2022/02/08/putin-says-ready-for-compromise-after-talks-with-macron-on-ukraine-a76292. 
  101. ↑ "US warns of possible Russian Ukraine invasion this week". The Jerusalem Post. 12 February 2022. https://www.jpost.com/breaking-news/article-696265. 
  102. ↑ "British diplomacy gets a frosty reception in Moscow". Politico. 10 February 2022. https://www.politico.eu/article/liz-truss-sergey-lavrov-moscow-ukraine-putin-johnson-diplomacy/. 
  103. ↑ "(ភាសារុស្ស៊ី) Путин подписал указы о признании ЛНР и ДНР". TASS. 21 February 2022. https://tass.ru/politika/13792297. 
  104. ↑ "Canada providing $120 million loan to Ukraine to counter Russian threats | Watch News Videos Online". Global News. Archived from the original on 22 មករា 2022. Retrieved 9 មីនា 2022.
  105. ↑ Cite error: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named auto3
  106. ↑ Shin, Hyonhee (2022-02-28). "North Korea blames Ukraine crisis on 'hegemonic high-handedness' of U.S.". Reuters. https://www.reuters.com/business/aerospace-defense/north-korea-blames-ukraine-crisis-hegemonic-high-handedness-us-2022-02-28/. 
  107. ↑ Shin, Ji-hye (14 February 2022). "Moon orders plans for safe evacuation amid Ukraine crisis". The Korea Herald. http://news.koreaherald.com/view.php?ud=20220215000713&md=20220216003019_BL. 
  108. ↑ "(LEAD) S. Korea to ban travel to all regions of Ukraine amid looming conflict". Yonhap News Agency. 12 February 2022. Retrieved 9 មីនា 2022.
  109. ↑ "Kremlin: Xi supports Putin's pursuit of guarantees from West". Associated Press. 15 December 2021. https://apnews.com/article/europe-russia-china-ukraine-xi-jinping-63dc1765177fd2fb2a94ade690d32c27. 
  110. ↑ "Putin Would Burst Xi's Olympic Dream With a War in Ukraine". Bloomberg. 22 January 2022. Archived from the original on 23 មករា 2022. Retrieved 10 មីនា 2022.
  111. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Чехія затвердила рішення подарувати Україні 4 тисячі артилерійських боєприпасів". Ukrayinska Pravda. Retrieved 10 មីនា 2022.
  112. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Чехія надасть Україні чотири тисячі 152-мм снарядів". Ukrinform. Retrieved 10 មីនា 2022.
  113. ↑ Brunnstrom, David; Takenaka, Kiyoshi; Martina, Michael (22 January 2022). "Biden, Kishida agree to boost security, economic cooperation amid rising concerns". Reuters. https://www.reuters.com/world/asia-pacific/biden-talks-japans-kishida-amid-mounting-security-concerns-2022-01-21/. 
  114. ↑ "Japan urges nationals to leave Ukraine". Japan Today. 12 February 2022. Retrieved 10 មីនា 2022.
  115. ↑ "Japan announces more sanctions on Russia after Ukraine invasion". The Japan Times. 25 February 2022. Retrieved 10 មីនា 2022.
  116. ↑ "Polish PM calls for united European stance on Ukraine". Reuters. 21 January 2022. https://www.reuters.com/world/europe/polish-pm-calls-united-european-stance-ukraine-2022-01-21/. 
  117. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Міністерство закордонних справ України – Дмитро Кулеба та Жан-Ів Ле Дріан обговорили загострення Росією безпекової ситуації". Ukrainian Ministry of Foreign Affairs. Archived from the original on 19 មករា 2022. Retrieved 11 មីនា 2022.
  118. ↑ "(ភាសារុស្ស៊ី) "С нами лучше не связываться". Лукашенко предостерег Запад от попыток напасть на Союзное государство". Belarusian Telegraph Agency. 21 January 2022.
  119. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Лукашенко стягує армію до України – навіщо". Ukrayinska Pravda. Retrieved 11 មីនា 2022.
  120. ↑ "Belgian army has troops prepared if Ukraine situation escalates". The Brussels Times. 24 January 2022. https://www.brusselstimes.com/belgium-all-news/202999/belgian-army-has-troops-prepared-if-ukraine-situation-escalates. 
  121. ↑ Pecheanu, Gabriel (20 January 2022). "(ភាសារ៉ូម៉ានី) Ministrul Apărării spune că România nu va fi implicată în eventualul război Rusia-Ucraina". Mediafax. https://www.mediafax.ro/politic/ministrul-apararii-spune-ca-romania-nu-va-fi-implicata-in-eventualul-razboi-rusia-ucraina-20472334. 
  122. ↑ Adam, Georgiana (2 February 2022). "(ភាសារ៉ូម៉ានី) Klaus Iohannis, despre Ucraina: "Trebuie să fim foarte bine pregătiți pentru a contracara acțiunile agresive"". Antena 3. https://www.antena3.ro/politica/klaus-iohannis-romania-trebuie-bine-pregatita-contracarare-actiuni-agresive-627829.html. 
  123. ↑ "MAE recomandă "puternic" cetățenilor români să părăsească Ucraina cât mai curând". HotNews.ro. 20 February 2022.
  124. ↑ "(ភាសាលីទុយអានី) Gynimo tarybos sprendimai: salvinių sistemų įsigijimas, šauktinių skaičiaus didinimas". Verslo Žinios. 10 January 2022. Archived from the original on 21 មករា 2022. Retrieved 12 មីនា 2022.
  125. ↑ "Latvia steps up military presence in the east, says Defense Minister". LSM. 17 January 2022. Archived from the original on 18 មករា 2022. Retrieved 12 មីនា 2022.
  126. ↑ "Prime minister: Government to allocate €380 million to national defense". ERR. 19 January 2022. Archived from the original on 20 មករា 2022. Retrieved 12 មីនា 2022.
  127. ↑ "Baltic states to develop joint MRLS artillery". LRT. 21 December 2021. Archived from the original on 19 មករា 2022. Retrieved 12 មីនា 2022.
  128. ↑ "Estonia plans to procure MLRS rocket systems jointly with Latvia, Lithuania". LRT. 22 December 2021. Archived from the original on 21 មករា 2022. Retrieved 12 មីនា 2022.
  129. ↑ "Baltics quietly push Biden to pursue stronger Russia policy". Politico. 21 January 2022. Archived from the original on 24 មករា 2022. Retrieved 12 មីនា 2022.
  130. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Байден поговорив із Зеленським". Ukrayinska Pravda. 2 April 2021. https://www.pravda.com.ua/news/2021/04/2/7288818/. 
  131. ↑ "(ភាសាអ៊ុយក្រែន) Зустріч із Байденом: Путін домігся свого?". Radio Free Europe/Radio Liberty. 15 April 2021. Archived from the original on 16 វិច្ឆិកា 2021. Retrieved 12 មីនា 2022.
  132. ↑ "Readout of President Joseph R. Biden, Jr. Call with President Vladimir Putin of Russia". The White House. 13 April 2021. Retrieved 12 មីនា 2022.
  133. ↑ "Biden predicts Russia will invade Ukraine". NBC News. 19 January 2022. https://www.nbcnews.com/news/world/blinken-ukraine-russia-attack-short-notice-invasion-fears-mount-rcna12691. 
  134. ↑ "US embassy in Ukraine 'requests staff evacuation' amid war fears". The Guardian. 22 January 2022. https://www.theguardian.com/world/2022/jan/22/us-embassy-in-ukraine-requests-staff-evacuation-amid-war-fears. 
  135. ↑ Lee, Matthew (23 January 2022). "US draws down Ukraine embassy presence as war fears mount". Associated Press. https://apnews.com/article/russia-ukraine-business-antony-blinken-europe-evacuations-45d1a477929caefe1f0626a5ca42afd0. 
  136. ↑ Finn, Teaganne (10 February 2022). "Biden warns Americans in Ukraine to leave, says sending troops to evacuate would be 'world war'". NBC. https://www.nbcnews.com/politics/white-house/biden-warns-americans-leave-ukraine-russia-troops-world-war-rcna15781. 
  137. ↑ Lewis, Simon; Landay, Jonathan (15 February 2022). "U.S. moving Ukraine embassy from Kyiv to Lviv amid Russian buildup". Reuters. https://www.reuters.com/world/europe/us-moving-remaining-ukraine-embassy-staff-kyiv-lviv-blinken-2022-02-14/. 
  138. ↑ "'Very significant risk' Russia will invade Ukraine". BBC News. https://www.bbc.com/news/av/uk-politics-60101712. 
  139. ↑ "Iran blames West for Ukraine crisis, urges Moscow and Kyiv to show restraint". www.timesofisrael.com.
  140. ↑ "Iran Blames NATO Over Ukraine, Critics Say Tehran Backs Russia". Iran International.
  141. ↑ "Israel evacuating Ukraine embassy staff, diplomats' families; issues travel warning". The Times of Israel. 11 February 2022. Retrieved 21 មីនា 2022.
  142. ↑ "Lapid: The Israeli position is like the position of the entire West – everything must be done to avoid an armed confrontation with Ukraine. The Ukrainians asked for military assistance from Israel and it will be examined". Twitter. 13 February 2022. Retrieved 21 មីនា 2022.
  143. ↑ "BREAKING: Israeli foreign ministry releases first statement on the Russian invasion to Ukraine: "We share the international concern about the escalation, support Ukraine territorial integrity and sovereignty and willing to give Ukraine humanitarian assistance"". Twitter. 23 February 2022. Retrieved 21 មីនា 2022.
  144. ↑ "Germany's Scholz sees "consequences" if Russia breaches Ukraine borders". Reuters. 8 December 2021. https://www.reuters.com/article/usa-nord-stream-germany-idUSS8N2QA028. 
  145. ↑ "Germany may consider halting Nord Stream 2 if Russia attacks Ukraine, Scholz says". Reuters. 18 January 2022. https://www.reuters.com/world/europe/germany-may-consider-halting-nord-stream-2-if-russia-attacks-ukraine-scholz-says-2022-01-18/. 
  146. ↑ "Germany will not supply weapons to Kyiv for now, defence minister says". Reuters. 22 January 2022. https://www.reuters.com/world/europe/germany-will-not-supply-weapons-kyiv-now-defence-minister-says-2022-01-22/. 
  147. ↑ Crowe, David (24 January 2022). "Australia offers Ukraine help, urges citizens to leave amid invasion fears". The Sydney Morning Herald. https://www.smh.com.au/politics/federal/australia-offers-ukraine-help-urges-citizens-to-leave-amid-invasion-fears-20220124-p59qu9.html. 
  148. ↑ Hurst, Daniel (30 January 2022). "Australia 'will not hesitate' to upgrade financial sanctions against Russia over Ukraine, finance minister says". The Guardian. https://www.theguardian.com/australia-news/2022/jan/30/australia-will-not-hesitate-to-upgrade-financial-sanctions-against-russia-over-ukraine-finance-minister-says. 
  149. ↑ ១៤៩,០ ១៤៩,១ Nielsen, Nikolaj (24 February 2022). "Ukrainians fleeing as aid groups scramble to offer support". EUobserver (Brussels: EUobserver.com ASBL). https://euobserver.com/world/154429. 
  150. ↑ Epstein, Jake (24 February 2022). "Thousands of Ukrainian refugees have fled to Moldova, where the government has set up tents and vowed to keep its borders open to help". Business Insider (Axel Springer SE). https://www.businessinsider.com/ukrainian-refugees-flee-moldova-borders-open-after-russia-attack-2022-2?r=US&IR=T. 
  151. ↑ Marina, Georgiana (25 February 2022). "(ជាភាសារ៉ូម៉ានី) Mii de ucraineni au fugit de război și au venit în România. Bărbații și-au adus familiile până la graniță și apoi s-au întors să lupte". Digi24. https://www.digi24.ro/stiri/actualitate/mii-de-ucraineni-au-fugit-de-razboi-si-au-venit-in-romania-barbatii-si-au-adus-familiile-pana-la-granita-si-apoi-s-au-intors-sa-lupte-1850285. 
  152. ↑ "Nearly 26,000 Ukrainians Have Reached Moldova & Romania". SchengenVisaInfo.com. 25 February 2022. Retrieved 22 មីនា 2022.
  153. ↑ Deutsche Welle (26 Feb 2022) Russia invades Ukraine LIVE | DW News livestream | Headline news from around the world Nearly 120,000 Ukrainians have fled to Poland
  154. ↑ ១៥៤,០ ១៥៤,១ Filippo Grandi, UNHCR (8 Mar 2022) News Comment: UNHCR's Grandi praises Europe's welcome for Refugees fleeing Ukraine "2 million refugees fleeing Ukraine in just 12 days, mainly into five neighbouring countries. Over half are fleeing to Poland alone"
  155. ↑ News, Polsat. "(ភាសាប៉ូឡូញ) Pół miliona uchodźców z Ukrainy. Najwięcej dotarło do Polski". polsatnews.pl. Retrieved 22 មីនា 2022. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  156. ↑ Filippo Grandi (6 Mar 2022 1:07PM) UN refugee chief: Exodus from Ukraine fastest-growing since WWII
  157. ↑ "The British people want Ukraine's refugees treated fairly, not cruelly repelled" theguardian.com. Retrieved 22 មីនា 2022.
  158. ↑ "As Europe Readies for a Wave of Ukrainian Refugees, History Suggests the U.S. Should Do the Same" boundless.com. Retrieved 22 មីនា 2022.
Cite error: <ref> tag with name "EU_UCPM_deployment" defined in <references> is not used in prior text.

តំណភ្ជាប់ក្រៅ

វិគីពាក្យពេជន៍មានដកស្រង់​ពាក្យពេជន៍​ទាក់ទង​នឹង វិបត្តិរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែនឆ្នាំ២០២១–២០២២ ។
បានពី "https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=វិបត្តិរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែនឆ្នាំ២០២១–២០២២&oldid=288023"