ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៥៥

 ការ​បោះ​ឆ្នោត​ទូទៅ ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ ​ប្រទេស​កម្ពុជា ​នា​ថ្ងៃ​ទី​៩ ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ​១៩៥៥។ ការបោះឆ្នោតត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសន្តិភាពដែលបានបង្កើតឡើងនៅ សន្និសីទទីក្រុងហ្សឺណែវឆ្នាំ ១៩៥៤ និងឯករាជ្យភាពរបស់ប្រទេស។ ការបោះឆ្នោតត្រូវបានពន្យារពេលដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៥៥។ លទ្ធផល​នេះ​គឺ​ ​គណបក្សសង្គម​រាស្ត្រនិយម ​​ទទួល​បាន​អាសនៈ​ទាំង​អស់ ៩១ អាសនៈ។ ការបោះឆ្នោតត្រូវបានសម្គាល់ដោយការក្លែងបន្លំ និងការបំភិតបំភ័យអ្នកបោះឆ្នោតយ៉ាងទូលំទូលាយ។ នេះ​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​សម័យ​នៃ ​ការ​ត្រួតត្រា​ដោយ​បក្ស​តែ​មួយ ​នៃ​សង្គម​រាស្ត្រ​របស់​សម្ដេច​សីហនុ​រហូត​ដល់​រដ្ឋ ​ប្រហារ​ឆ្នាំ​១៩៧០ ។

ភាគីដែលចូលរួម

• សង្គមរាស្ត្រនិយម ៖ នៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩៥៤ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពជាមួយគណបក្សនយោបាយតូចៗចំនួនបួន រួមមាន គណបក្ស ជ័យជម្នះខាងជើង-បូព៌ា របស់ ដាប ឈួន និងកំណែទម្រង់ ខ្មែរ របស់ លន់ នល់។ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៩៥៤ សម្ព័ន្ធភាពត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរទៅជា សង្គមរាស្រ្តនិយម (សហគមន៍សង្គមនិយមនិយម)។ សម្តេចក្រុមព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានចាត់ទុកថាសង្គមរាស្ត្រនិយមមិនមែនជាគណបក្សនយោបាយមួយទេ ប៉ុន្តែសង្គមរាស្ត្រនិយមមានមុខងារសំខាន់ជាគណបក្សនយោបាយគាំទ្រសីហនុ។ សង្គម​រាស្ត្រ​ជាប់​ឆ្នោត​ទាំង​អស់​៩១​អាសនៈ។
• គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ ៖ ការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានផ្ទុះឡើងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងកំឡុងឆ្នាំ ១៩៥៤ ខណៈដែលនិស្សិតឆ្វេងនិយមបានត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាពីប្រទេសបារាំងវិញ។ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ 1955 ពួករ៉ាឌីកាល់បានដណ្ដើមអំណាចលើបក្ស។ មេដឹកនាំថ្មីជាច្រើនធ្លាប់ជាសមាជិកនៃ 'រង្វង់ម៉ាក្សនិយម' នៅ ទីក្រុងប៉ារីស ។ ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម ភូរីសារ៉ា បានក្លាយជាអគ្គលេខាធិការគណបក្ស។ គណបក្ស​ប្រជាធិបតេយ្យ​បាន​ប្រជែង​យក​អាសនៈ​ទាំង ៩១។
• កម្ពុជាក្រោម ៖ លទ្ធផលនៃកិច្ចចរចានៅទីក្រុងហ្សឺណែវ បានផ្តល់ថា អតីត ឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្ត នឹងត្រូវបានការពារដោយគណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យ និងត្រួតពិនិត្យអន្តរជាតិក្នុងអំឡុងពេលយុទ្ធនាការបោះឆ្នោត ប៉ុន្តែតាមពិតការធានាបែបនេះមិនត្រូវបានផ្តល់ឱ្យទេ។ ដោយ​មាន​ផ្ទៃ​ខាង​ក្រោយ​នេះ ពួក​ឧទ្ទាម​កុម្មុយនិស្ត​រាប់​ពាន់​នាក់​បាន​ចាកចេញ​ទៅ ​ប្រទេស​វៀតណាម​ខាង ​ជើង។ នៅចុងឆ្នាំ១៩៥៤ មេដឹកនាំកុម្មុយនិស្តមួយក្រុមនៅ ភ្នំពេញ កែវ មាស នុន សួន និង ប៉ែន យុត បានព្យាយាមរៀបចំ 'គណបក្សតស៊ូខ្មែរ' ស្របច្បាប់។ យ៉ាង​ណា​មិញ ការ​ចុះ​ឈ្មោះ​របស់​ខ្លួន​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​បដិសេធ។ នៅដើមឆ្នាំ 1955 ក្រុមនេះអាចចុះឈ្មោះដោយខ្លួនឯងក្រោមឈ្មោះផ្សេងគឺ ក្រមប្រាជ្ញ (ក្រុមប្រជាជន)។ ប្រាជ្ញជុ ន គឺជាមុខតំណែងសំខាន់ របស់គណបក្សបដិវត្តន៍ខ្មែរក្រោម ដី។ នួន ជា បាន​ផ្លាស់​ពី​មូលដ្ឋាន​ជនបទ​មក​ធ្វើ​ជា​លេខា​គណបក្ស​ក្រុង​ភ្នំពេញ​របស់​លោក ប្រាជ្ញ ឈន់ ។ យុវជន សាឡុត ស (ប៉ុល ពត) ក៏​បាន​ចូល​រួម​ក្នុង​ការ​រៀបចំ ​ប្រាជ្ញ​ឈួ ន​ដែរ។ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​យុទ្ធនាការ​នេះ ក្រុម​នេះ​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ។ ជាលទ្ធផល ក្រុមនេះអាចបង្ហាញបេក្ខជនត្រឹមតែ ៣៥ អាសនៈប៉ុណ្ណោះ។
• ថាន់ហ៊ីស : ចលនាប្រជាជន Thanhist Pracheachalona (ចលនាប្រជាជន) បានបាត់បង់ការអំពាវនាវនយោបាយរបស់ខ្លួនជាច្រើន បន្ទាប់ពីអ្នកស្នេហាជាតិនិយម សឺង ង៉ុកថាញ់ ត្រូវបានព្រះសីហនុបដិសេធ ហើយចាកចេញទៅព្រំដែនថៃ។

ការចោទប្រកាន់ពីការក្លែងបន្លំ

ក្រោយ​មក ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ពី​ការ​លួច​បន្លំ​សន្លឹក​ឆ្នោត​យ៉ាង​ធំ​បាន​កើត​ឡើង។ Kiernan (1985) កត់សម្គាល់ថាមានមណ្ឌលបោះឆ្នោតដែលកុម្មុយនិស្តត្រូវបានវិនិច្ឆ័យថាមានការគាំទ្រដ៏ពេញនិយមដែលបេក្ខជន ប្រាជ្ញឈុន មិនទទួលបានការបោះឆ្នោតតែមួយ។ នៅ មេមត់ ជាកន្លែងដែលទ័ពព្រៃកុម្មុយនិស្តមានកម្លាំងខ្លាំងក្នុងសម័យសង្រ្គាម និងជាកន្លែងដែលមានពួកឆ្វេងនិយមខ្លាំងតាមពីក្រោយក្នុងចំណោមកម្មករចម្ការកៅស៊ូ តួលេខផ្លូវការបានផ្តល់សំឡេង ៦១៤៩ សម្រាប់សង្គមរាស្ត្រនិយម ៩៩ សំឡេងសម្រាប់បេក្ខជន ប្រាជ្ញ ឆន សុខ សាផៃ ។

ព្រះសីហនុ​ផ្ទាល់​បាន​សារភាព​ដោយ​ចេតនា​នូវ​ការ​ក្លែង​បន្លំ​ក្នុង​ការ​បោះពុម្ព​ឆ្នាំ​១៩៥៨។ គាត់​បាន​លើក​ឡើង​ពី​ស្រុក​ចំនួន 39 ក្នុង​ប្រទេស​ថា​ជា 'ក្រហម' ឬ 'ពណ៌ផ្កាឈូក' ដោយផ្អែកលើ​ការបោះឆ្នោត​ឆ្នាំ 1955 ។ ស្រុកមួយចំនួនដែលលោកចង្អុលបង្ហាញថាជាតំបន់រឹងមាំកុម្មុយនិស្តនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ 1955 គឺជាមណ្ឌលបោះឆ្នោតដែលបេក្ខជន ប្រាជ្ញឈុន ទទួលបានសំឡេងតិចតួច ឬគ្មានទាល់តែសោះ។