គណបក្ស​កុម្មុយនិស្តសហភាពសូវៀត

"គកសស" បញ្ជូនបន្តមកទីនេះ។ ចំពោះការប្រើប្រាសផ្សេង សូមមើល គកសស (អស) និង គណបក្សកុម្មុយនិស្តសហភាពសូវៀត(disambiguation)។ ចំពោះនិង សូមមើល គណបក្សកុម្មុយនិស្តសហភាពសូវៀត(disambiguation)។

គណបក្សកុម្មុយនិស្តសហភាពសូវៀត Communist Party of the Soviet Union រុស្ស៊ី: Коммунистическая партия Советского Союза
អក្សរកាត់	គកសស
ស្ថាបនិក	វ្លាឌីមៀ លេនីន
អង្គលេខាធិការបក្ស	យេឡេណា ស្តាសូវ៉ា (ដំបូង: ១៩១៤) ហ្សូសែហ្វ ស្តាលីន (បម្រើការយូងជាងគេ: ១៩២២–១៩៥២) Mikhail Gorbachev (ចុងក្រោយ: ១៩៨៥–១៩៩១)
បាវចនា	"Пролетарии всех стран, соединяйтесь!" ("Workers of the world, unite!")
បង្កើត	៥ មករា ១៩១២ (ប្តូរឈ្មោះមក គកសស នៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩៥២)
រំលាយ	២៩ សីហា ១៩៩១ ដែនដីសូវៀតទាំងអស់ ៦ វិច្ឆិកា ១៩៩១ ដែនដីរុស្ស៊ី
បក្សមុន	គណបក្សការងារសង្គមប្រជាធិបតេយ្យរុស្ស៊ី
បក្សស្នង	គណបក្សកុម្មុយនិស្តនៃសហព័ន្ធរុស្ស៊ី
សារព័តមាន	ប្រាវដា
ស្លាបយុវជន	• កុមសូម៉ូល (១៩១៨–១៩៩១)  • កងពលវ័យក្មេង (1922–1991)
សមាជិកភាព  (១៩៨៦)	១៩,០០០,០០០
មនោគមវិជ្ជា	លទ្ធិកុម្មុយនិស្ត ម៉ាក្ស-លេនីននិយម
គោលជំហរនយោបាយ	នយោបាយស្លាបឆ្វេង
ទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ	អង្គការអន្តរជាតិទីពីរ (២៤ វិច្ឆិកា ១៩១២ – ១៩ កក្កដា ១៩១៤) ក.អ (២ មីនា ១៩១៩ – ១៥ ឱសភា ១៩៤៣) ខូមីនហ្វម (៥ តុលា ១៩៤៧– ១៧ កុម្ភៈ ១៩៥៦)
ពណ៌ផ្លូវការ	ក្រហម
នយោបាយនៅthe Soviet Union គណបក្សនយោបាយ ការបោះឆ្នោត

គណបក្សកុម្មុយនិស្តសហភាពសូវៀត ឫគណបក្សកុម្មុយនិស្តនៃសហភាពសូវៀត (គកសស) គឺជាគណបក្សនយោបាយរុស្ស៊ីនិងជាបក្សតែមួយគត់ដែលដឹកនាំគ្រប់គ្រងសហភាពសូវៀតពីឆ្នាំ១៩១៩ រហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩០ ដែលជាពេលដែលកិច្ចប្រជុំសភាតំណាងរាស្រ្តបានកែប្រែមាត្រាទី ៦ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញសូវៀតឆ្នាំ១៩៧៧, ដែលបានធ្វើឱ្យ គ.ក.ស.ស (CPSU) មានសិទ្ធិអំណាចផ្តាច់មុខគេមកលើប្រព័ន្ធនយោបាយសូវៀត។

គណបក្សនេះត្រូវបានរកឃើញដោយក្រុមបុលសេវីកនៅឆ្នាំ១៩១២, ដែលជាក្រុមបក្សពួកជាច្រើននាក់ដឹកនាំដោយវ្លាឌីមៀរ លេនីនដែលបានផ្តាច់ខ្លួនចេញពីគណបក្សការងារសង្គមប្រជាធិបតេយ្យរុស្ស៊ីហើយក្រុមមួយនេះបានឡើងកាន់កាប់អំណាចបន្ទាប់ពីបដិវត្តន៍ខែតុលា។ បន្ទាប់ពីបានគ្រប់គ្រងប្រទេសរុស្ស៊ីអស់រយៈពេលជាង៧៤ឆ្នាំ, ទឹកដីសូវៀត(ប្រទេសដែលជាសមាជិកក្នុងសហភាព)ត្រូវបានរំលាយចោលនៅថ្ងៃទី២៩ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៩១ បន្ទាប់ពីបានទទួលបរាជ័យក្នុងការធ្វើរដ្ឋប្រហារដោយមេដឹកនាំ CPSU ដែលប្រកាន់ជំហនយោបាយតឹងរឹងប្រឆាំងនឹងប្រធានាធិបតេយ្យសូវៀតនិងអង្គលេខាធិការបក្សគឺលោកមីកឃែល ហ្គវបាឆាវ។

CPSU គឺជាគណបក្សកុម្មុយនិស្តនៅរុស្ស៊ីដែលរៀបចំបង្កើតដោយពឹងផ្អែកលើមជ្ឈការនិយមប្រជាធិបតេយ្យ។ គោលការណ៍មួយនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយលេនីន, សម្រាប់តម្រូវលឹទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងបើកការពិភាក្សាអំពីបញ្ហាគោលនយោបាយរបស់បក្សតាមការឯកភាពគ្នាក្នុងការទទួលលើកស្ទួយគោលការណ៍នយោបាយដែលទើបតែព្រមព្រៀងគ្នាហើយ។ គណៈស្ថាប័នដែលខ្ពស់ជាងគេនៅក្នុង CPSU គឺកិច្ចប្រជុំសមាជបក្សដែលត្រូវធ្វើការប្រជុំរាល់ប្រាំឆ្នាំម្តង។ ដោយគណៈកម្មាធិការបក្សត្រូវជួបប្រជុំគ្នាចំនួនពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ, តួនាទីនិងភាពទទួលខុសត្រូវប្រចាំថ្ងៃត្រូវប្រគល់ទៅឱ្យការិយាល័យនយោបាយ(ពីមុនជាគណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍), លេខាធិការដ្ឋាន និង Orgburo (ដល់ឆ្នាំ១៩៥២)។ មេដឹកនាំបក្សគឺជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនិងអាចមានតំណែងជាអង្គលេខាធិការបក្ស, រដ្ឋមន្រ្តី, ប្រមុខរដ្ឋ, ឫអាចកាន់តំណែងទាំងបីស្របគ្នាក៏បាន។ មេដឹកនាំបក្សនេះគឺជាអ្នកកាន់កាប់ការិយាល័យនយោបាយរបស់បក្ស (de facto) និងជាអង្គប្រតិបត្តិនៃសហភាពសូវៀត។

បន្ទាប់ពីបានបង្កើតសហភាពសូវៀតក្នុងឆ្នាំ១៩២២មក, លេនីនបានណែនាំនូវសេដ្ឋកិច្ចចម្រុះ, ដែលជាទូទៅត្រូវបានគេស្គាល់ថាគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចថ្មី (NEP) ដែលអនុញ្ញាតឱ្យប្រជាជនអនុវត្តិតាមមូលធននិយមក្រោមបក្សកុម្មុយនិស្តសូវៀត ដើម្បីអភិវឌ្ឍនូវលក្ខខណ្ឌចាំបាច់មួយចំនួនសម្រាប់សង្គមនិយមឱ្យក្លាយទៅជាគំនិតប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសដែលគ្មានការអភិវឌ្ឍផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។ ក្នុងឆ្នាំ១៩២៩, នៅពេលដែលលោកហ្សូសែហ្វ ស្តាលីនបានក្លាយជាមេដឹកនាំបក្សថ្មី, ម៉ាក្ស–លេនីននិយម, ដែលជាគំនិតលាយឡំគ្នារវាងទស្សនវិទូឫអ្នកទ្រឹស្តីសេដ្ឋកិច្ចជនជាតិអាល្លឺម៉ង់ម្នាក់ឈ្មោះកាល ម៉ាក្សនិងលោកលេនីន, បានក្លាយជាមនោគមវិជ្ជាផ្លូវការរបស់បក្ស។ បក្សនេះបានបន្តអនុវត្តន៍សង្គមនិយមរដ្ឋ ជាមនោគមវិជ្ជាដែលគ្រប់ឧស្សាហកម្មទាំងអស់ត្រូវធ្វើជាតូបនីយកម្មហើយសេដ្ឋកិច្ចបញ្ជាត្រូវបានអនុវត្តឡើង។ បន្ទាប់ពីបានងើបឡើងពីសង្គ្រាមលោកលើកទីមួយ, កំណែទម្រង់ថ្មីត្រូវបានអនុវត្តដោយធ្វើវិមជ្ឈការលើផែនការសេដ្ឋកិច្ចនិងធ្វើសេរីនីយកម្មសង្គមសូវៀតជាទូទៅ។By 1980, various factors, including the continuing Cold War, and ongoing nuclear arms race with the United States and other Western European powers and unaddressed inefficiencies in the economy, led to stagnant economic growth under Alexei Kosygin, and further with Leonid Brezhnev and a growing disillusionment. After the younger, vigorous Mikhail Gorbachev assumed leadership in 1985 (following two short-term elderly leaders who quickly died in succession), rapid steps were taken to transform the tottering Soviet economic system in the direction of a market economy once again. Gorbachev and his allies envisioned the introduction of an economy similar to Lenin's earlier New Economic Policy through a program of "perestroika", or restructuring, but their reforms, along with the institution of free multi-candidate elections led to a decline in the party's power, and after the dissolution of the Soviet Union, the banning of the party by later last RSFSR President Boris Yeltsin and subsequent first President of an evolving democratic and free market economy of the successor Russian Federation.

A number of causes contributed to CPSU's loss of control and the dissolution of the Soviet Union during the early 1990s. Some historians have written that Gorbachev's policy of "glasnost" (political openness) was the root cause, noting that it weakened the party's control over society. Gorbachev maintained that perestroika without glasnost was doomed to failure anyway. Others have blamed the economic stagnation and subsequent loss of faith by the general populace in communist ideology. In the final years of the CPSU's existence, the Communist Parties of the federal subjects of Russia were united into the Communist Party of the Russian Soviet Federative Socialist Republic (RSFSR). After the CPSU's demise, the Communist Parties of the Union Republics became independent and underwent various separate paths of reform. In Russia, the Communist Party of the Russian Federation emerged and has been regarded as the inheritor of the CPSU's old Bolshevik legacy into the present day.