អភិធម្មត្ថសង្គហ

ដោយភិក្ខុមង្គលរក្ខិតោ៖ ឃឹម សាលីម

---

អភិធម្មត្ថសង្គហៈ

បណាមគាថា

សម្មាសម្ពុទ្ធមតុលំ សសទ្ធម្មគណុត្តមំ

អភិវាទិយ ភាសិស្សំ អភិធម្មត្ថសង្គហំ។

តត្ថ វុត្ថាភិធម្មត្ថា ចតុធា បរមត្ថតោ

ចិត្តំ ចេតសិកំ រូបំ និព្វានមីតិ សព្វថា៕

ខ្ញុំឈ្មោះអនុរុទ្ធាចារ្យ សូមនមស្សការថ្វាយបង្គំនូវព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់រកបុគ្គលដទៃប្រាកដស្មើរមិនបាន មួយអន្លើដោយព្រះសទ្ធម្ម និងប្រជុំនៃព្រះអរិយសង្ឃទាំង៨ពួក

ដ៏ប្រសើរខ្ពង់ខ្ពស់ដោយគោរព ហើយនិងពោលនូវគម្ពីរព្រះអភិធម្មត្ថសង្គហៈ គឺកិរិយាបំព្រួញនូវសេចក្តីនៃព្រះអភិធម្ម។

រីអត្ថនៃព្រះអភិធម្ម ដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ទ្រង់ត្រាស់ទុកក្នុងអភិធម្មទាំង៧គម្ពីរនោះ ដោយសេចក្តីសុខុមល្អិតក្រៃពេក ដោយចំណែកធម៌៤ប្រការគឺ ចិត្ត១ ចេតសិក១

រូប១ និព្វាន១ ត្រូវជា៤។

បរិច្ឆេទទី១

ចិត្តសង្គហវិភាគ

លំដាប់នេះ នឹងពោលនូវចិត្តជាមុន។ ចិត្តនោះមាន៤ប្រការគឺ កាមាវចរចិត្ត១ រូបាវចរចិត្ត១ អរូបាវចរចិត្ត១ លោកុត្តរចិត្ត១។ បណ្តាចិត្តទាំង៤នោះ លើកទុកចិត្ត៣សិន នឹង

ពោលនូវកាមាវចរចិត្តជាមុន។ កាមាវចរចិត្តមានជូចម្តេច?

កាមាវចរចិត្ត៥៤ដួង

កាមាវចរចិត្តនោះមាន៥៤ គឺអកុសលចិត្ត១២ កុសលចិត្ត៨ អព្យាកតចិត្ត៣៤។

អកុសលចិត្ត១២ដួង

អកុសលចិត្ត១២ ចាត់ជាមូល៣គឺ លោភមូល៨ ទោសមូល២ មោហមូល២។

លោភមូលចិត្ត៨ដួង៖

• សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតសម្បយុត្តំ អសង្ខារិកំ

• សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតសម្បយុត្តំ សសង្ខារិកំ

• សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតវិប្បយុត្តំ អសង្ខារិកំ

• សោមនស្សសហគតំ ទិដ្ឋិគតវិប្បយុត្តំ សសង្ខារិកំ

• ឧបេក្ខាសហគតំ ទិដ្ឋិគតសម្បយុត្តំ អសង្ខារិកំ

• ឧបេក្ខាសហគតំ ទិដ្ឋិគតសម្បយុត្តំ សសង្ខារិកំ

• ឧបេក្ខាសហគតំ ទិដ្ឋិគតវិប្បយុត្តំ អសង្ខារិកំ

• ឧបេក្ខាសហគតំ ទិដ្ឋិគតវិប្បយុត្តំ សសង្ខារិកំ

ទោសមូលចិត្ត២ដួង៖

• ទោមនស្សសហគតំ បដិឃសម្បយុត្តំ អសង្ខារិកំ

• ទោមនស្សសហគមំ បដិសម្បយុត្តំ សសង្ខារិកំ

មោហមូលចិត្ត២ដួង៖

• ឧបេក្ខាសហគតំ វិចិកិច្ឆាសម្បយុត្តំ

• ឧបេក្ខាសហគតំ ឧទ្ធច្ចសម្បយុត្តំ

លោកុត្តរចិត្ត៨ ឬ៤០ដួង

បរិច្ឆេទទី២

ចេតសិកសង្គហវិភាគ

បរិច្ឆេទទី៣

បកិណ្ណកសង្គហវិភាគ

បរិច្ឆេទទី៤

វិថីសង្គហវិភាគ

បរិច្ឆេទទី៥

វិថីមុត្តកសង្គហវិភាគ

បរិច្ឆេទទី៦

រូបសង្គហវិភាគ

បរិច្ឆេទទី៧

សមុច្ចយសង្គហវិភាគ

បរិច្ឆេទទី៨

បច្ចយសង្គហវិភាគ

បរិច្ឆេទទី៩