ព្រហ្មចក្រព័ត្រាធិរាជ
| ពញាសុក | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ព្រះបាទ | |||||
| រជ្ជកាល | ?-? គ.ស. | ||||
| រាជ្យមុន | ព្រះបាទសិង្ខក័ង្ខា | ||||
| ស្វាមី/មហេសី | ព្រះនាងរតនបុប្ផា | ||||
| |||||
| បិតា | ពញាសួគ៌ាលោក | ||||
| ប្រសូត | ? គ.ស. ស្រុកពោធិ៍សាត់ | ||||
| សុគត | ? គ.ស. មហានគរ | ||||
កាលនោះ ក្រោយដែលសោយរាជ្យសម្បត្ដិនៅប្រទេសកម្ពុជាបាន៤៩ឆ្នាំ ស្ដេចតាក្រែង ឬព្រះបាទសិង្ខក័ង្ខា ក្សត្រខ្មែរទី២២ បានចូលទីវង្គតក្នុងព្រះជន្ម៨៦វស្សា បុត្ររបស់ព្រះអង្គព្រះនាមសេណ្ណ័ករាជ្យ ឬស្ដេចពាល ដែលទើបតែអាយុ១៦ឆ្នាំ បានឡើងសោយរាជ្យបន្ដ សោយរាជ្យបាន១០ឆ្នាំ ស្ដេចពាលក៏ចូលទីវង្គតទៀត ដោយគ្មានទុកនូវបុត្រាបុត្រីសម្រាប់បន្ដរាជ្យឡើយ ។ នៅចំពោះព្រឹត្ដិការណ៍ដូច្នេះ នាម៉ឺនមុខមន្ដ្រីទាំងឡាយនាំគ្នារៀបចំកោះប្រជុំអស់ព្រះរាជ វង្សានុវង្ស ដើម្បីជ្រើសរើសរកស្ដេចអង្គណាមួយ ដែលមានសមត្ថភាព បុណ្យបារមី អាចនឹងឡើងសោយរាជ្យសម្បត្ដិគ្រប់គ្រងដឹកនាំប្រទេសខ្មែរតទៅ អនាគត ។
និទានកាលនោះវិញ នៅស្រុកឈើទាលប្រឱប ក្នុងខេត្ដសំរោងទង មានប្ដីប្រពន្ធពីរនាក់រស់នៅដោយក្ដីសុខសាន្ដប្ដីឈ្មោះប្រាជ្ញ ប្រពន្ធឈ្មោះនាងតន់ ។ ក្នុងឆ្នាំម្សាញ់ ព.ស១៣៩២ត្រូវជាគ.ស៨៤៩ បើតាមពង្សាវតារវត្ដទឹកវិល នាងតន់សម្រាលបានកូនប្រុសមួយ អាយុទើបតែបានប្រមាណបីខែ ស្រាប់តែទារកនោះបាត់ខ្លួន ដោយអាថ៌កំបាំងជាទីបំផុតទោះបីជាគេខំរកដូចម្ដេចក៏រកមិនឃើញ ដែរ ។
៣៥ឆ្នាំកន្លងមក បុរសម្នាក់ចេញមុខលេចមករកជួបអ្នកប្រាជ្ញ និងនាងតន់ ដោយបញ្ជាក់ថា ខ្លួននេះហើយជាកូន ខ្លួនមកនេះគឺដើម្បីបម្រើឪពុកម្ដាយដែលកាន់តែចាស់ជរា បុរសជាកូនបានរៀបរាប់ជម្រាបជូនមាតាបិតា អំពីបុព្វហេតុនៃការបាត់ខ្លួន និងព្រឹត្ដិការណ៍អស្ចារ្យ ដែលអ្នកសច្ចំបានរើសយកទៅចិញ្ចឹម បង្ហាត់បង្រៀនអប់រំប្រៀនប្រដៅអស់គ្រប់មុខវិជ្ជា វេទមន្ដសីលសាស្ដ្រដែលធ្វើឲ្យខ្លួនគេមានកម្លាំងពលំមាំមួន ខ្លាំងក្លាស្មើនឹងដំរីសារប្រាំពីរ ។ បានយល់ឃើញដឹងឮដូច្នេះ បុរសប្ដីប្រពន្ធនាំគ្នាខំសង្កេតពិនិត្យមើលរូបរាង អាកប្បកិរិយាឫកពានាយកំលោះនោះ ហើយក៏មានជំនឿជឿជាក់ថាពិតជាកូនរបស់ខ្លួនប្រាកដមែន ។ អ្នកប្រាជ្ញ និងនាងតន់ បានដាក់ឈ្មោះឲ្យថា ព្រហ្ម ។ ចៅព្រហ្មមានកម្ពស់៦ហត្ថ (១ ហត្ថមានប្រវែងប្រហែល ០,៥០ម) ។
ថ្ងៃមួយ ឪពុកម្ដាយទាំងពីរនាក់ នឹកគិតចង់រៀបចំទុកដាក់កូនចៅឲ្យមានគ្រួសារ គាត់បាននាំគ្នាចូលទៅសុំចងស្ពានមេត្រី ស្ដីដណ្ដឹងនាងកែសនី បុត្រីពញាស្រី និងនាងកែវ ទុកដាក់ជាភរិយាគូគាប់ចៅព្រហ្ម ។ ចៅព្រហ្មអាយុបាន៥៨ឆ្នាំឪពុកម្ដាយចែកស្ថានចាកចោលទៅ ដោយទុកគោញីមួយនឹម សម្បុរត្នោត និងពណ៌ស ជាកេរ្ដិ៍ ។ ពីថ្ងៃនោះមក ចៅព្រហ្ម និងនាងកែសនី ពីរនាក់ប្ដីប្រពន្ធ រកស៊ីទិញគោលក់គោ រហូតទាល់តែមានបានទ្រព្យសម្បត្ដិធនធានសម្បូរហូរហៀរយ៉ាងច្រើន មានមនុស្សខ្ញុំកំដរ បម្រើដល់ទៅ៥០០នាក់ អ្នកស្រុកអ្នកភូមិបានដាក់ឈ្មោះឲ្យថា តាព្រហ្មឈ្មួញគោ ។
សម័យកាល មួយ តាព្រហ្ម និងភរិយានាំមនុស្សម្នាខ្ញុំបម្រើចេញទៅលក់គោនៅតំបន់ក្រៅ ។ ទៅដល់តំបន់ថ្ពង គេនាំគ្នាឈប់សម្រាកយកកម្លាំងក្រោមដើមឈើទាល នាងកែសនីចាប់ផ្ដើមដាំស្លចម្អិនអាហារបាយទឹក គ្រានោះ តាព្រហ្មដែលផ្អែកខ្នងទៅលើដើមឈើទាលងើបក្បាលក្រឡេកមើលលើ ស្រាប់តែប្រទះឃើញពស់វែកធំពីរ មួយឈ្មោលមួយញីធំដូចដើមត្នោតប្រវែងប្រហែល១២ព្យាម (១ព្យាម មានប្រវែងប្រហែលជា២ម៉ែត្រ) កំពុងតែរួតរឹតរមូលខ្លួនខ្មាញ់រួមរក្សសង្វាសគ្នាលើមែកឈើ ។ តាព្រហ្ម ក៏ស្ទុះទៅរើសចាប់យកដុំថ្មមួយផ្ទាំងធំយ៉ាងធ្ងន់ គប់ចោលសំដៅសម្លាប់ពស់វែកទាំងពីរ រំពេចនោះ ទេវតានៅដើមជ្រៃ ដែលថែរក្សាទឹកដីព្រៃភ្នំក៏តំណែងខ្លួនជាសមណសង្ឃនិមន្តដើរ តម្រង់មករកតាព្រហ្ម ។ តាព្រហ្ម និងនាងកែសនីរីករាយណាស់ បាននិមន្ដព្រះសង្ឃឲ្យចូលទៅគង់ ហើយពិតទូលលោកអំពីហេតុការណ៍ដែលទើបតែកើតមាន ។ ព្រះសមណបានមានពុទ្ធដីកាបញ្ជាក់ថា ពស់ទាំងពីរនេះជាពស់វែកភ្នំ ហើយក៏ជាពស់របស់ព្រះអង្គ ។ ព្រះអង្គបានបន្ដទៅទៀតថា ពស់វែកភ្នំទាំងពីរចង់សាកល្បងមហិទ្ធិឫទ្ធិ ជាមួយនឹងតាព្រហ្ម ។ ឥឡូវពស់វែកភ្នំនោះចាញ់ហើយ ដូច្នេះក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំទៀត តាព្រហ្មនឹងមានសំណាងដល់ពេលបានឡើងសោយរាជ្យសម្បត្ដិប្រទេស កម្ពុជា ហើយនិងបានការពារលើកស្ទួយតម្កើងព្រះពុទ្ធសាសនាជាមិនខាន ។ មានពុទ្ធដីកាទស្សន៍ទាយចប់ដល់ត្រឹមនេះ ព្រះសាមណេរ និងពស់វែកភ្នំទាំងពីរក៏បំបាំងខ្លួនបាត់មួយរំពេចទៅដែរ ។
តា ព្រហ្មនឹកឆ្ងល់ណាស់ ក៏សម្រេចចិត្ដមិនធ្វើដំណើរនាំគោទៅលក់ឯកំពង់សោមទេ ។ គាត់នាំប្រពន្ធ អ្នកបម្រើ និងគោត្រលប់មកកោះឫស្សីកែវវិញ ។ ធ្វើដំណើរមកដល់ស្ទឹងទទឹងថ្ងៃ គាប់ជួនពេលព្រលប់យប់មកដល់ តាព្រហ្មនាំគ្នាឈប់សម្រាកនៅទីនោះ យប់នោះតាព្រហ្មសុបិនឃើញព្រះមួយអង្គ យកព្រះអាទិត្យមកប្រគល់ឲ្យគាត់ ។ ងើបភ្ញាក់ពីនិទ្រាតាព្រហ្មនឹកពិភាល់ក្នុងចិត្ដណាស់ នាំភរិយាចុះទូកអុំទៅវត្ដកោះស្លាកែត ដើម្បីសុំលោកគ្រូចៅអធិការទស្សន៍ទាយមើលជោគជតាវាសនារបស់ ខ្លួន ។ មកដល់ទន្លេបួនមុខ ភ្លៀងព្យុះសង្ឃរាមួយយ៉ាងធំបានបោកបក់មកលើ ធ្វើឲ្យទូកតាព្រហ្មលិចលង់កណ្ដាលទន្លេ ។ រហ័សដូចផ្លេកបន្ទោរ តាព្រហ្មចាប់កញ្ឆក់ដៃនាងកែសនីហក់លោតផ្លោតទៅដល់ត្រើយ ។ កន្លែងនោះមានឈ្មោះថា ជ្រោយតាព្រហ្ម ជាប់រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ។
ឆ្លងផុត គ្រោះថ្នាក់លង់ទូកហើយ តាព្រហ្ម និងភរិយានាំគ្នាធ្វើដំណើរបន្ដទៅទៀត ។ មកដល់ស្រុកកៀនស្វាយក្នុង ស្រាប់តែមានខ្លាបង់បត់ពីរចេញមកដេញខាំរកស៊ីប្ដីប្រពន្ធទាំង ពីរ ។ ប៉ុន្ដែតាព្រហ្មរហ័សជាង ចាប់ដំបងវាយសម្លាប់ខ្លាទាំងពីរនោះបានដូចសេចក្ដីប្រាថ្នា ។ បន្ទាប់មកគាត់លីខ្លាទាំងពីរ យកទៅប្រគេនលោកគ្រូមេវត្ដ ។
សង្កេតមើលឃើញ និងស្គាល់គ្រប់អស់ភិនភាគនិស្ស័យតាព្រហ្ម លោកគ្រូចៅអធិការយល់ស្គាល់ច្បាស់ថា តាព្រហ្មជាអ្នកមានបុណ្យ ដែលត្រូវសោយរាជ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងត្រូវលើកស្ទួយតម្កើងព្រះពុទ្ធសាសនាទៅអនាគត ។ តែតាព្រហ្មមិនបានអាយុវែងទេ ពីព្រោះគាត់មានកម្មពៀរវេរា ដោយបានសម្លាប់ពស់ទាំងពីរ និងខ្លាទាំងពីរ ។ ព្រះគ្រូចៅអធិការ បានមានពុទ្ធដីកាបញ្ជាក់ប្រាប់តាព្រហ្មថា គាត់នឹងបានឡើងសោយរាជ្យ ហើយនឹងត្រូវការពារព្រះពុទ្ធសាសនា ។ព្រះសង្ឃបានចង្អុលបង្ហាញ ឲ្យធ្វើដំណើរតម្រង់ទៅតាមទិសខាងជើងឆៀងខាងកើត នោះនឹងបានសម្រេចដូចសេចក្ដីប្រាថ្នាជាមិនខាន ។
ឆ្នាំរកា ព.ស១៤៩៤ត្រូវជាគ.ស៩៥១ តាព្រហ្មអាយុបាន១០២ឆ្នាំ ។ គ្រានោះ តាព្រហ្មនិងភរិយា ព្រមទាំងខ្ញុំកំដរប្រុសស្រី នាំហ្វូងគោឆ្លងកាត់ទន្លេទៅដល់ភូមិអរិយក្សត្រ បន្ដទៅដល់ពាមផ្កាយម្រេច ឆ្លងទៀតទៅដល់ស្រុកជីរោ សព្វថ្ងៃគឺស្រុកត្បូងឃ្មុំ រហូតទៅដល់ខេត្ដកំពង់ចាម និងកំពង់សៀម (នៅកំពង់សៀម ក្នុងខេត្ដកំពង់ចាម រូងភ្នំ ជាកន្លែងដែលតាព្រហ្មរក្សាទុកដាក់ស្នា មានឈ្មោះថាតុតាព្រហ្មជាប់រហូតរៀងមក) តាព្រហ្មនិងភរិយានាំគ្នារៀបចំសង់ទីលំនៅនៅទីនេះហើយប្រកបមុខរបរ កសិកម្មធ្វើស្រែចំការ និងចិញ្ចឹមគោ ។
ថ្ងៃមួយ តាព្រហ្មនាំខ្ញុំកំដរ និងគោទៅលក់ឯមហានគរ ។ គ្រានោះ ព្រះឥន្ទ្រព្រះព្រហ្មទេពតាតូចធំ គុណបុណ្យបារមី និងវត្ថុស័ក្ដិសិទ្ធទាំងឡាយបានបង្កើតធ្វើឲ្យស្នូរជើងគោត្រដោក លាន់ឮសូរគគ្រឹកគគ្រេងទ្រហឹងអឺងកង ខ្ទរខ្ទារសុះសាយពាសពេញព្រៀបមកលើមហានគរ ។ សព្វអស់នាម៉ឺនមុខមន្ដ្រី និងប្រជាពលរដ្ឋ ដែលកំពុងតែដោះស្រាយបញ្ហាស្នងរាជ្យបន្ដពីស្ដេចពាល ឬព្រះសេណ្ណ័ករាជ្យ មានការភ្ញាក់ផ្អើលយ៉ាងខ្លាំង ខំងាកក្រឡេកសម្លឹងមើលទៅតាមទិសដែលឮសូរស្នូរសម្លេង ក៏ស្រាប់តែឃើញមានឥន្ទចន្ទប្រាំពីរជាន់ ប្រក់ព្រំការពារពីលើតាព្រហ្ម ដូចជាគេបាំងក្លស់ឲ្យ ។ ក្លស់ឥន្ទចន្ទនោះ មានពណ៌ចម្រុះ ខៀវ ស បៃតង ក្រហម លឿង មើលទៅគួរឲ្យអស្ចារ្យសម្បើមពេកក្រៃ ។
ដោយ យល់ឃើញថា តាព្រហ្មជាមនុស្សមានបុណ្យបារមី មានអាយុវែងជាងមនុស្សធម្មតា ប្រជានុរាស្ដ្រខ្មែរទូទៅ ព្រមទាំងនាម៉ឺនមុខមន្ដ្រីបានចុះសម្រុងមូលមតិគ្នា សុំឲ្យគាត់ឡើងគ្រប់គ្រងរាជសម្បត្ដិប្រទេសកម្ពុជា ។ តាព្រហ្មឈ្មួញគោបាននាំមកនូវសេចក្ដីសុខក្សេមក្សាន្ដ សន្ដិភាព ចម្រុងចម្រើន គ្រប់ប្រការដល់ប្រទេសជាតិ ។ ព្រះអង្គបានទទួលគោរម្យនាម ព្រះបាទព្រហ្មចក្រព័ត្រាធិរាជ ។ សោយរាជ្យបាន៦ឆ្នាំ ព្រះអង្គបានចូលទីវង្គតក្នុងព្រះជន្ម១០៨វស្សា ។ ពង្សាវតារវត្ដទឹកវិលបានបញ្ជាក់ថា ព្រះអង្គបានកសាងប្រាសាទជាច្រើន ដូចជាប្រាសាទតាព្រហ្មជាដើម ។
ព្រះអង្គជាមហាក្សត្រខ្មែរទី២៣ ហើយមានព្រះបរមនាមព្រះបាទសម្ដេចព្រះសែណ្ណ័ករាជបរមនាថបរមបពិត្រ (នេះជាកំណត់របស់ពង្សាវតារសម្ដេចវាំងជួន ដែលបានបញ្ជាក់ថាព្រះអង្គជាកូនព្រះបាទសិង្ខក័ង្ខា ប៉ុន្តែពង្សាវតាររបស់គណៈកម្មការសម្ដេចនាយកទៀង និងវត្ដទឹកវិល បានសរសេរថា ក្នុងសម័យចន្លោះរាជ្យព្រះសិង្ខក័ង្ខា និងសែណ្ណ័ករាជ្យមានស្ដេចមួយអង្គទៀតបានមកសោយរាជ្យសម្បត្ដិ មហានគរ ។ ព្រះមហាក្សត្រអង្គនេះ គឺតាព្រហ្មឈ្មួញគោ ឬព្រះបាទចក្រព័ត្រាធិរាជ ប្រវត្ដិរបស់ព្រះអង្គ ដូចគ្នានឹងនៅក្នុងភាគព្រះកេតុមាលា) ។ ទីតាំងព្រះបរមរាជវាំង ស្ថិតនៅមហានគរដដែល ។
| មុនដោយ ព្រះបាទសិង្ខក័ង្ខា |
នគរគោកធ្លក ២៦៧ ម.គ.ស.-? |
តដោយ អត់ស្គាល់ |
ឯកសារយោង
- ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរភាគរឿងនិទាន ដោយលោកបណ្ឌិតសភាចារ្យ រស់ ចន្ទ្រាបុត្រ