ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ នីតិកាលទី៥ ឆ្នាំ២០១៣

ការបោះឆ្នោតសកល ឆ្នាំ២០១៣ នៅកម្ពុជា

២០០៨ ← ២៨ កក្កដា ២០១៣ → ២០១៨

សរុបចំនួន ១២៣ អសនៈ នៃរដ្ឋសភាជាតិ ចំនួនអាសនៈភាគច្រើនដាច់ខាត ៦២   អ្នកដឹកនាំ ហ៊ុន សែន សម រង្ស៊ី គណបក្ស ប្រ.ជ គ.ស.ជ តាំងពី ១៤ មករា ១៩៨៥ ១៧ កក្កដា​ ២០១២ លទ្ធផលលើកមុន ៩០ អសនៈ, ១៨,១១% គណបក្សថ្មី អាសនៈបច្ចុប្បន្ន ៩០ អសនៈ ២៩ អសនៈ

នាយករដ្ឋមន្ត្រីកំពុងកាន់តំណែង ហ៊ុន សែន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា

កម្ពុជា

អត្ថបទនេះគឺជាផ្នែកបន្តៗគ្នាស្ដីពី នយោបាយ និង រដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា

រាជាធិបតេយ្យ ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី

រដ្ឋាភិបាល នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន

សភាតំណាងរាស្ត្រ ព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា

ការបោះឆ្នោត ២០០៣ ២០០៨ ២០១៣

គណបក្សនយោបាយ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា

ទំនាក់ទំនងបរទេស ទំនាក់ទំនងបរទេស

បំណែងចែករង ខេត្ត រាជធានី ស្រុក ក្រុង ខណ្ឌ ឃុំ សង្កាត់

បញ្ហាទាក់ទង សិទ្ធិមនុស្ស ភាពមិនចាញ់មិនឈ្នះតាមព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ

ប្រទេសដទៃទៀត · សៀវភៅផែនទី តោរណៈនយោបាយ

ការ​បោះ​ឆ្នោត​សកលជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រ អណត្តិទី៥ នឹង​ត្រូវ​ប្រព្រឹត្តិទៅ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី ២៨ ខែ​កក្កដា ​ឆ្នាំ២០១៣ ។ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ. ប​) បាន​ប្រកាស​ថាប្រជាជន​កម្ពុជា​ចំនួន ៩,៦៧ លាននាក់នឹង​ត្រូវ​បាន​​ទទួល​បាន​សិទ្ធិ​ដើម្បី​បោះ​ឆ្នោតសម្រាប់អសនៈ​រដ្ឋ​សភា​ជាតិ​ចំនួន១២៣អសនៈ។ នាយក​រដ្ឋ​ម​ន្រ្តី​រដ្ឋ​ម​ន្រ្តី​ហ៊ុន ​សែន​ដែលកំពុងកាន់តំណែង​មាន​សិទ្ធិ​ទទួលបានការកាន់អំណាចបួនអណត្តិជាប់ៗគ្នា​។ ការិយាល័យបោះឆ្នោតចាប់បើកពីម៉ោង៧:០០ព្រឹក និងបិទនៅម៉ោង ៣:០០ល្ងាច។ នៅម៉ោង ៧:៤០ល្ងាច លោកខៀវ កាញ្ញារិទ្ធិដែលជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មានបានប្រកាសក្រៅផ្លូវការថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានឈ្នះ៦៨អសនៈ ហើយចំណែកឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាគូប្រជែងឈ្នះត្រឹម៥៥អសនៈប៉ុណ្ណោះ។

ព្រឹត្តិការណ៍មុន

ការ​បោះ​ឆ្នោត​មុន​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០០៨ ត្រូវ​បាន​ឈ្នះ​ដោយ​គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដោយបានឈ្នះបានចំនួនអសនៈភាគច្រើនដាច់ខាត ចំ​នួន ៩០អសនៈលើ១២៣អសនៈ។ បើ​ទោះ​បី​ជា​ឈ្នះចំនួនអសនៈភាគច្រើនដាច់ខាត​​, គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានជ្រើសរើស​បង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ​ជាមួយ​គណបក្ស​រាជា​និយម​ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចដែល​បាន​ឈ្នះ ២ អាសនៈ​។ ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​គឺ គណបក្សសមរង្ស៊ីនិង​គណបក្សសិទ្ធិមនុស្សបាន​ឈ្នះ​សរុប​បញ្ចូល​គ្នា​ចំនួន២៩ អសនៈ។ នៅឆ្នាំ២០១២ គណៈបក្សប្រឆាំងទាំង២បានច្របាច់​បញ្ចូលគ្នាដើម្បីបង្កើតគណបក្សថ្មីមួយដោយដាក់ឈ្មោះថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដោយមានលោកសម រង្ស៊ីជាប្រធាននិងលោកកឹម សុខាជាអនុប្រធាន។ ប្រធានគណបក្សលោកសម រង្ស៊ីគ្មានឈ្មោះបេក្ខជនតំណាងរាស្ត្រទេ។ នេះដោយសារលោកបាននិរទេសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស​បន្ទាប់ពីមានការចោទប្រកាន់​ដោយតុលាការនៅឆ្នាំ២០១០​។ លោកបានត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញនៅថ្ងៃទី១៩ កក្កដា ២០១៣ បន្ទាប់ពីមានការលើកលែងទោស​ពីព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទនរោត្ដម សីហមុនី ប៉ុន្តែលោករង្ស៊ីគ្មានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត ហើយមិនមានបេក្ខភាពដើម្បីឈរឈ្មោះក្នុងការបោះឆ្នោតនេះឡើយ។

គណបក្ស​នយោបាយ

ចំនួន​នៃ​គណបក្ស​នយោបាយដែលបាន​ចុះបញ្ជី​ផ្លូវការ​ក្នុងការប្រឡង​ប្រជែង​នៅ​ក្នុង​ការ​បោះឆ្នោតជាតិ​បានធ្លាក់ចុះ​ជាលំដាប់។ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៣ មាន២៣គណបក្ស ធ្លាក់មកត្រឹម ១១គណបក្សនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០០៨ និង មកត្រឹម ៨គណបក្សក្នុងឆ្នាំ២០១៣នេះ។

គណបក្ស			មេដឹកនាំ
	១	គណបក្សសញ្ជាតិកម្ពុជា	សេង សុខេង
	២	គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច	នរោត្ដម អរុណរស្មី
	៣	គណបក្សសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ	សុខ រ័ត្នសុវណ្ណបញ្ចៈសីលា
	៤	គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា	ហ៊ុន សែន
	៥	គណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច	ហួន រាជចំរើន
	៦	គណបក្សខ្មែរឈប់ក្រ	ក្រវ៉ាញ ដារ៉ន
	៧	គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ	សម រង្ស៊ី
	៨	គណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ	ខឹម វាសនា

បេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី

បេក្ខជនដែលបានប្រកាសប្រណាំងប្រជែងដើម្បីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី៖

• ហ៊ុន សែន, នាយករដ្ឋមន្ត្រីកំពុងកាន់តំណែង
• សម រង្ស៊ី, អតីត​តំណាងរាស្ត្រមណ្ឌលកំពង់​ចាម ​និង​ជា​មេដឹកនាំ​គណបក្សប្រឆាំង​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។
• នរោត្តម អរុណរស្មី, មេដឹកនាំគណបក្សរាជា​និយមហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច​​និង​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​កម្ពុជាប្រចាំ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី​ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ ២០០៥។
• ខឹម វាសនា, ​អតីត​តំណាង​រា​ស្ត្រ​គណបក្ស​ប្រឆាំង​។

កិច្ចពិភាក្សាតទល់

ប្រទេស​កម្ពុជា​មាន​ការ​ជជែក​ពិភាក្សា​គ្នា​តាម​ទូរទស្សន៍​លើក​ដំបូង​របស់​ខ្លួន​នៅ​លើ​ទី ២០និង២១ ខែ​កក្កដា ។ វិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យជាតិ (National Democratic Institute ហៅកាត់ថា NDI) ដែលជាស្ថាប័នឧបត្ថម្ភដោយអាមេរិច នឹងរៀបចំ​ការពិភាក្សាតុមូលចំនួន៩ ដោយមានការចូលរួមពីសំណាក់បេក្ខជនតាមខេត្ត​ពីស្ទើរគ្រប់គណបក្ស។

ភាពចំរូងចំរាសនានាមុខការបោះឆ្នោត

បញ្ហាបញ្ជីចុះឈ្នោះបោះឆ្នោត

ដោយហេតុថា កម្ពុជាមិនបានរាប់ប្រជាជនជាផ្លូវការអស់រយៈពេល៥ឆ្នាំមកហើយ តួលេខអត្រាប្រជាជនក្នុងផ្ទៃប្រទេសដែលមានចំនួនកំណត់បាននាំទៅដល់ការបង្ហាញភាពមិនត្រឹមត្រូវចំពោះអ្នកមានលទ្ធភាពបោះឆ្នោត ដែលធ្វើឱ្យមានភាពលំបាកដល់គណៈកម្មាការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតដឹងអោយប្រាកដនូវចំនួនជាក់ស្ដែងនៃអ្នកបោះឆ្នោតដែលគួរតែចុះបញ្ជីក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតរបស់កម្ពុជា។ The lack of actual population count could have lead to fraudulent voting, such as voters voting in multiple precincts using different names. According to the opposition CNRP, between 1.2 to 1.3 million names were omitted from voting rolls.

Migrant Vietnamese have also allegedly been able to register as voters due lax identification policies in Cambodia. The opposition Cambodia National Rescue Party played up this anti-Vietnamese rhetoric in campaigning leading up to the election.

លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត

លទ្ធផលបឋមពី គជប

យោងទៅតាមលទ្ធផលបឋមពី គជប គណបក្សកាន់អំណាចបក្សប្រជាជន ទទួលបាន ៤៨.៧៩% នៃសន្លឹកឆ្នោតទាំងអស់ ដែលស្មើនឹង ៦៨អសនៈ ហើយគណបក្សប្រឆាំងបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញ ទទួលបាន ៤៤.៤៥% ស្មើនឹង ៥៥អសនៈ។ តាមរយៈលទ្ធផលបឋមនេះ គេសង្កេតឃើញថា គណបក្សប្រជាជនបាត់បង់ចំនួន ២២អសនៈ បើប្រៀបធៀបនឹងលទ្វផលបោះឆ្នោតអណត្តិមុន ដែលជាភាគរយតិចបំផុតនៃអសនៈដែលខ្លួនធ្លាប់ទទួលបាននៅក្នុងរដ្ឋសភាជាតិ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨។ គណបក្សផ្សេងៗ រួមមាន គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និង គណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យដែលរួមបញ្ចូលគ្នាបាន ០ អាសនៈ ៦,៣%ក្នុងចំណោមសំឡេងឆ្នោត។

គណបក្ស		សន្លឹកឆ្នោត	%	អាសនៈ	+/–
	គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា	៣ ២២៧ ៧២៩	៤៨,៧៩	៦៨	−២២
	គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ	២ ៩៤១ ១៣៣	៤៤,៤៥	៥៥	+២៦
	គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច	២៤១ ៨៦៦	៣,៦៦	០	−២
	គណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ	៦៩ ៦៦៧	១,០៥	០	០
	គណបក្សសញ្ជាតិកម្ពុជា	៣៧ ៩៦៣	០,៥៧	០	ថ្មី
	គណបក្សខ្មែរឈប់ក្រ	៤៣ ៣១២	០,៦៥	០	០
	គណបក្សខ្មែរអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច	៣៤ ៥៦៩	០,៥២	០	ថ្មី
	គណបក្សសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យ	១៩ ៨៧១	០,៣០	០	ថ្មី
អសុពលភាព/សំឡេងឆ្នោតទទេ			–	–	–
សរុប		៦ ៦១៦ ១១០		១២៣	០
អ្នកបោះឆ្នោតចុះបញ្ជី/អ្នកមិនបានបោះឆ្នោត				–	–
ប្រភព: គណៈកម្មាការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត

តំណភ្ជាប់ខាងក្រៅ

• គណកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត
• COMFREL
• សម្លេងម្ចាស់ឆ្នោត
• Open Development Cambodia(ការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា)