Jump to content

អ្នកប្រើប្រាស់:វ័ណថារិទ្ធ/ប្រអប់ខ្សាច់

ពីវិគីភីឌា

This is my Sandbox, where I test new things and prepare new/updated pages.




ឧទាហរណ៍

នេះគឺត្រូវបានបង្កើតឡើងបន្ទាប់ពីចុចលើតំណ បន្ថែមផ្នែកថ្មីនៅលើទំព័រនេះ

អ្នកតំណាងរាស្ត្រ-សមាជិករដ្ឋសភា

Lua error: Module:Navbar:58: Invalid title អ្នកតំណាងរាស្ត្រ-សមាជិករដ្ឋសភា <br /> លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំង តំណាងរាស្ដ្រ អាណត្ដិទី៤ ឆ្នាំ២០០៨.

+/- (km), +/- (en)


LEXIQUE

ច្បាប់ភូមិបាល - សទ្ទានុក្រម​ LEXIQUE ​

Header text Header text Header text Header text
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example
Example Example Example Example

ក . ខ . គ​ កម្មសិទ្ធិ​(propriete)  :​ ​សិទ្ធិ​ពេញលេញ​ជា​ម្ចាស់​លើ​ទ្រព្យ​។​សិទ្ធិ​នេះ​រួមបញ្ចូល​ទាំង​សិទ្ធិ​ប្រើប្រាស់ សិទ្ធិ​អាស្រ័យ​ផល និង សិទ្ធិ​ចាត់ចែង​លើ​ទ្រព្យ​។ កម្មសិទ្ធិករ​(Proprietaire) :​ ​ម្ចាស់​កម្មសិទ្ធិ​លើ​ទ្រព្យ និង មាន​សិទ្ធិ​ប្រើប្រាស់​សិទ្ធិ​អាស្រ័យ​ផល​និង​សិទ្ធិ​ចាត់ចែង​លើ​ទ្រព្យ​ដែលជា​របស់ខ្លួន​។​ កតិកាភេទ​(Rescision)  : ​កិរិយា​បដិសេធ​កិច្ចសន្យា​ណាមួយ​ដោយ​មកពី​កិច្ចសន្យា​នោះ​មានវិកា​រៈដ​ល់​ឫសគល់​នៃ​ការព្រមព្រៀង​គ្នា​។ ក្នុង​ទីនោះ​កតិកាភេទ បានន័យថា​បដិសេធ​កិច្ចសន្យាលក់​ចោល ដោយ​មកពី​លក់​អចលនវត្ថុ​មានវិកា​រៈ​អាថ៌កំបាំង​។ កាតព្វកិច្ច​(Obligation)  : ​ចំណង​នៃ​សិទ្ធិ​ដែល​បង្ខំ​ជន​ម្នាក់​ឱ្យ​ផ្ទេរកម្មសិទ្ធិ ឬ​សិទ្ធិ​ណាមួយ​ឱ្យបំពេញ​នូវ​កិច្ចការ​ណាមួយ ឬ​ឱ្យ​ឈប់​បំពេញ​នូវ​កិច្ចការ​ណាមួយ​ដល់​ជន​ម្នាក់ទៀត​។ ការ​ជំ​រះ​មរតក​(Reglement des successions)  :​ ​កិរិយា​ធ្វើបញ្ជី​ទ្រព្យសម្បត្តិ​របស់​ខ្មោច អោយដឹងថា​នៅសល់​ប៉ុន្មាន បាត់​ប៉ុន្មាន ដើម្បី​នឹង​ចែកគ្នា​រវាង​ទាយាទ និង​ទាយាទ​។ ការ្យ​(Ouvrage)  : ​ផល​អ្វី​ទាំងពួង​ដែល​កើត​មកពី​ស្នាដៃ​ជាង​ឬ​ស្នាដៃ​សិល្បករ​។ ឧ​ទា​: តុ ទូ ជា​ការ្យ​របស់​ជាង ឯ​ប្រលោមលោក​ជា​ការ្យ​របស់​អ្នកនិពន្ធ​។ កើយ​(Balcon)  :​ ​រានហាល​តូច​គ្មាន​សរសរ​ទ្រ​ពីក្រោម​ទេ​តែមាន​បង្កាន់ដៃ​ព័ទ្ធជុំវិញ​។ កូនបំណុល​(Debiteur)  : ​ជន​ជំពាក់​ប្រាក់ ឬ​ជំពាក់​កាតព្វកិច្ច​គេ​។ កំពែង​(Cloture)  : ​ស្នាមភ្លោះ របង ភ្លឺ​។

ច . ឆ . ជ​ ចរន្ត​ការ​(Mise a jour)  : ការកត់ត្រា​ទុកជា​ប្រចាំ​ក្នុង​ឯកសារ​សុរិយោដី​នូវ​រាល់​ការប្រែប្រួល ឬ​ការផ្លាស់ប្ដូរ​ដោយយោង​តាម​ឯកសារ​គតិ​យុ​ត្ដ​។ ចារី​(Auteur)  :​ ​អ្នកប្រព្រឹត្ត អ្នកដៃដល់​។ ច្បាប់​(Loi)  :​ ​លិខិតបទដ្ឋាន​គតិយុត្ត​ដែល​អនុម័ត​ដោយ​អង្គការនីតិបញ្ញត្តិ​(​សភា​) និង​ចូល​ជា​ធរមាន​តាមរយៈ​ព្រះរាជក្រម​ប្រកាស​អោយប្រើ​។ ឆន្ទា​និ​សិទ្ធិ​(Pouvoir discretionnaire)  : ​អំណាច​ដែល​ប្រគល់​ដល់​អាជ្ញាធរ​អោយ​រើសយក​មធ្យោបាយ​ណាមួយ​តាមចិត្ត​ខ្លួន​មក​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ណាមួយ​។ ជនជាតិដើម​ភាគតិច​(Indigene) : ​ជនជាតិខ្មែរ​ដើម​។

ជ . ត . ថ . ទ . ធ . ន​ តតិយជន​(Tiers,tierce)  :​ ​ជន​ទី​បី ឬ​ភាគី​ទី​បី​ក្នុង​រឿង​។ អ្នកដទៃ ឬ​អ្នក​ក្រៅ​។ ឧ​ទា​: អ្នកលក់ និង​អ្នកទិញ ជា​ភាគី​ទី​១ និង​ទី​២​។ អ្នក​ផ្សេងទៀត​ក្រៅពី​អ្នកលក់ និង​អ្នកទិញ ហៅថា​តតិយជន​។ តី​រ​ឋាន​(Quai)  :​ ​ការ្យ​ដែល​បាន​កសាង​នៅក្នុង​កំពង់ផែ ឬ​លើ​ច្រាំងទន្លេ​សំរាប់​នាវា​ចូល​ចត សំរាប់​អ្នកដំណើរ​ឡើង​ចុះ​នាវា និង​សំរាប់​ផ្ទុកទំនិញ និង ដាក់​ទំនិញ​ចុះ​។ តែងតាំង​(Nommer)  :​ ​អោយ​មុខការ អោយ​គុណភាព ផ្ដល់​ឋានៈ​នាទី​។ ឧ​ទា​: ឈ្មោះ "​ក​" បានតែងតាំង​ឈ្មោះ "​ខ​" ជា​ទាយាទ​របស់ខ្លួន​។ ថ្លោះ​សិទ្ធិ​(Decheance du droit) : ប្រាស់ចាក​សិទ្ធិ បាត់បង់​សិទ្ធិ​ដោយហេតុ​ទណ្ឌកម្ម ឬ​ដោយហេតុ​មិនបាន​បំពេញ​លក្ខខណ្ឌ​ដែល​ច្បាប់ ឬ​កិច្ចសន្យា​តម្រូវ​អោយបំពេញ​ក្នុង​រយៈពេល​មានកំណត់​។ ទាយាទ​(Heritier)  :​ ​អ្នក​ដែល​ច្បាប់​តម្រូវអោយ​ទទួល​ម​រតក​ពី​ជនណាម្នាក់​។ ឧ​ទា​: កូន​ជា​ទាយាទ​របស់​ឪពុក ម្ដាយ ចៅ​ជា​ទាយាទ​របស់​ជីដូន ជីតា ដែល​ឥតមាន​បច្ឆាញាតិ​ជា​តំណ​វង្ស​។ ទ្រព្យសម្បត្តិ​សាធារណៈ​ (Domaine public)  :​ ​ទ្រព្យ​ដែល​ត្រូវ​រក្សា​អោយ​គង់​រូប​តាម​ធម្មជាតិ​ជា​របស់​វា​ដើម្បី​ទុកអោយ​អ្នក​រួម​សង្គម​ប្រើប្រាស់​ជា​អង្វែង​ទៅ​ដូចជា : ស្ពាន ថ្នល់ ...​។​ល​។ ទ្រព្យ​ទាំងអស់នេះ​ស្ថិតនៅ​ជា​ប្រយោជន៍​សាធារណៈ​មិនអាច​លក់ ដូរ និង​គ្មាន​កំណត់​អាជ្ញា​កាល​ទេ​។ ទ្រព្យសម្បត្តិ​ឯកជន​ (Domaine prive)  : ​ទ្រព្យ​របស់​សង្គម​ដែល​មិន​សំរាប់​ឱ្យ​ជន​ក្នុងសង្គម​នោះ​ប្រើប្រាស់​ជា​សាធារណៈ​ទូទៅ​ទេ ជា​សម្បត្តិ​ដែល​សង្គម​អាច​លក់ ដូរ ជួល ធ្វើ​អំណោយ​បាន​។ ធនលាភ​(Rente)  :​ ផល​ដែល​ផ្ដល់​អោយមក​រាល់​ឆ្នាំ ដូចជា​ការប្រាក់ ឈ្នួល​ដី​ឈ្នួល​ផ្ទះ​ជាដើម​។​ ធម្មានុរូប​(Legitime)  :​ ​ដែល​មានគុណ​ភាពជា​អ្វីមួយ​តាមច្បាប់​។ ឧ​ទា​: ចៅហ្វាយស្រុក​ជា​អាជ្ញាធរ​ធម្មានុរូប​។ កូន​ដែល​កើត​ពី​ឪពុក​-​ម្ដាយ​ដែលមាន​ខាន់ស្លា ហៅថា​កូន​ធម្មានុរូប ឬ​កូន​មាន​ខាន់ស្លា​។ និទាយាទភាព​(Desherence) :​ ​ភាព​ឥត​អ្នក​ត្រូវ​ទទួល​មរតក​។ និទ្ទេស​(Mention)  :​ ​សេចក្ដី​ដែល​ចុះ​ដោយ​សង្ខេប​នៅលើ​រឹម​ទំព័រ ឬ​នៅ​ខាងចុង​ទំព័រ​នៃ​លិខិត​ណាមួយ​។ និ​រាករ​ណ៏​(Abrogation)  :​ ​ការលុបចោល​លែង​អោយប្រើ​ច្បាប់​នោះ​តទៅទៀត​។ នីត្យានុកូល (Legal)  :​ ​ដែល​កើត​មកពី​ច្បាប់ ដែល​ច្បាប់​តាក់តែង​មក​។ នីតិបុគ្គល​(Personne morale) : ​ក្រុមមនុស្ស​ដែល​ច្បាប់​ទទួលស្គាល់ថា​ជា​បុគ្គល​ដែរ​តែ​ដទៃ​ពី​សមាជិក​នៃ​ខ្លួន​។ ឧ​ទា​: ពុទ្ធិក​សមាគម​ជា​នីតិបុគ្គល ក្រុមហ៊ុន​ធ្វើ​ស្ករ ក៏​ជា​នីតិបុគ្គល​ដែរ​។ នីតិបុគ្គល​នៃ​នីតិសាធារណៈ​ (Personne morale du droit prive)  :​ ​ក្រុម​រាជការ​សាធារណៈ​។ ឧ​ទា : រដ្ឋ ខេត្ត ឃុំ ឬ​គ្រឹះស្ថានសាធារណៈ ដូចជា​សកល​វិទ្យាល័យ​ជាដើម​។ នីតិបុគ្គល​នៃ​នីតិឯកជន (Personne morale du droit prive) :​ ​សមាគម ក្រុមហ៊ុន ក្រុម​មូលនិធិ​។ នីតិវិធី​(Procedure)  :​ ​វិធី​ដែល​តុលាការ​ប្រើប្រាស់ ដើម្បី​ចាត់ចែង​រឿងក្ដី​តាំងពីដើម​រហូតដល់​ចប់​។ នីតិសម្បទា​(Habilite)  :​ ​សមត្ថភាព​ដែល​ច្បាប់​បើក​អោយ​ជន​ម្នាក់ៗ​មាន​យ៉ាង​គ្រប់គ្រាន់​ដើម្បី​ធ្វើការ​អ្វីមួយ​។ ​


ប . ផ . ព . ភ . ម​ បទបញ្ជា​(Reglement)  :​ ​លិខិតបទដ្ឋាន​ដែល​ចេញ​ដោយ​អង្គការ ឬ​អាជ្ញា​ធរមាន​សមត្ថកិច្ច​។ បទ​ប្បញ្ញត្តិ​(Disposition)  : ​សេចក្ដីបញ្ញត្តិ​របស់​ច្បាប់ ឬ​របស់​មាត្រា​ណាមួយ​នៃ​ច្បា​ប់ខ​សំខាន់​របស់​លិខិត​ក្នុង​តុលាការ​។ ប​ដិ​គាហក​(Donataire)  :​ ​អ្នកទទួល​អំណោយ ប​ដិ​ប្បញ្ញត្តិ​(Derogation)  : ​ការតាំង​បញ្ញត្តិ​ផ្ទុយ ឬ​មិន​ស្រប​។ ប័ណ្ណ​(Titre)  :​ ​លិខិត​ដែលមាន​រូបមន្ត​យថាភូត​(​ដែលមាន​រូបភាព និង​ទម្រង់​ត្រឹមត្រូវ​តាមច្បាប់​) សំរាប់​បញ្ជាក់​សិទ្ធិ​ណាមួយ​។ ប្លង់​សុរិយោដី ឬ​ផែនទី​សុរិយោដី​ឬ​ប្លង់​ក្បាលដី (Plan cadastral) : ​ប្លង់​រួម​នៃ​ដី​តំបន់​ណាមួយ​ដែល​មន្ត្រី​ជំនាញ​សុរិយោដី​បាន​វាស់វែង គួរ​បំពេញ​យ៉ាង​ត្រឹមត្រូវ និង​គ្រប់គ្រាន់​តាម​បទដ្ឋាន​បច្ចេកទេស ហើយ​ដាក់​លេខ​ក្បាលដី​ឬ​ដីឡូត៍​យ៉ាង​ច្បាស់លាស់​។ បន្ទុក​/​ភារៈ​/​ធុរៈ​(Charges)  :​ ​មុខការ​/​មុខងារ​/​អាណត្តិ​/​ប្រតិកម្ម​ដែល​ជនណាម្នាក់​ធ្វើ​ឬ​បំពេញ​។ បាលិត​(Pupille)  :​ ​កូនកំព្រា​ជា​អនីតិជន​ដែល​ស្ថិតនៅក្រោម​អាណាព្យាបាល​នៃ​ជនណាម្នាក់ បុព្វសិទ្ធិ​(Prerogative)  :​ ​សិទ្ធិ​ជាពិសេស​ដែល​ឱ្យដាច់​ទៅលើ​មុខងារ ឬ​ទៅលើ​ក្រុម​នីមួយៗ លើសពី​អ្នកដទៃ​។ បុ​រិ​មា​(Preference)  :​ ​សិទ្ធិ​ដែល​បើក​អោយ​ជនណាម្នាក់​បាន​អ្វីមួយ​មុន​ជន​ឯទៀត​។ បេតិកភណ្ឌ​(Patrimoine)  :​ ​ទ្រព្យ​ដែល​ជន​ម្នាក់ៗ​មាន និង​បំណុល​ដែល​ជន​ម្នាក់ៗ​ជំពាក់​គេ​។ ទាំង​ទ្រព្យ ទាំង​បំណុល​របស់​ជន​ម្នាក់ៗ​ហៅថា "​បេតិកភណ្ឌ​"​។ ប្រតិសិទ្ធិ​(Ayant cause) :​ ​អ្នកទទួល​សិទ្ធិ​បន្ត​ពី​គេ​ដើម្បី​ប្រកប​ការ​របស់ខ្លួន​ផង និង​ជំនួស​គេ​ផង ប្រធាន​ស​ក្កិ​(Force majeure) :​ ​ព្រឹត្តិការណ៍​ដែល​កើតឡើង​ដោយ​មិនដឹង​ជាមុន​មិនអាច​ប៉ាន់ស្មាន​ជាមុន​បាន និង​មិនអាច​ជំនះបាន​។ ប្រទានកម្ម​(Donation)  : ​ការអោយ​-​អំណោយ​។ ប្រាតិភោគ​ភ​ណ្ឌិ​ក​(Surete reelle) :​ ​ការយក​ទ្រព្យ​ទៅ​ធានា​បំណុល​។ ឧ​ទា​: ការ​បញ្ចាំស្រែ​ជា​ប្រាតិភោគ​ភ​ណ្ឌិ​ក​អចលនវត្ថុ​។ ការ​បញ្ចាំ​ខ្សែ​មាស​ជា ប្រាតិភោគ​ភ​ណ្ឌិ​ក​ចលនវត្ថុ​។ (​ក្រមរដ្ឋប្បវេណី​ចាស់​ប្រើ​ប្រាតិភោគ​ប្រត្យក្ស​) ផលទុន​(Revenu)  : ​ផល ឬ ចំណេញ​ដែល​កើត​មកពី​ប្រាក់​ទុន ឬ​ពី​មូលនិធិ​ដែល​គេ​យកទៅ​ប្រកបមុខរបរ​ណាមួយ​។ ផល​ធម្មជាតិ​(Fruit naturel) : ផលិតផល​ដែល​កើត​អំពី​ដីធ្លី ឬ​កូន​សត្វស្រុក​ដែល​កើត​ពី​មេបា​វា​។ ផល​ស៊ីវិល​(Fruit civil)  : ​ប្រាក់​ដែល​បានមកពី​វត្ថុ​ឬ​ពី​ប្រាក់​ដូចជា​ការប្រាក់​ឬ​ឈ្នួល​ផ្ទះ​ជាដើម​។ ផលុបភោគ​(Usufruit)  :​ ​សិទ្ធិ​បរិភោគ និង​ប្រើប្រាស់​ផល និង​ផលទុន​ដែល​កើត​មកពី​ទ្រព្យ​ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​អ្នកដទៃ​។ ផលុបភោគី​(Usufruitier)  :​ ​អ្នក​បាន​នូវ​ផលុបភោគ អ្នក​ស៊ី​ផល​។ ព្យសនកម្ម​(Prejudice)  :​ ​ការខូចខាត ឬ​សេចក្ដី​វិនាស​អន្តរាយ​ដល់​រូប​កាយ​ក្ដី ដល់​សំភារៈ​ក្ដី ដល់​ទឹកចិត្ត​ក្ដី ដែល​បណ្ដាលមកពី​អំពើ​របស់​អ្នកដទៃ​។ ព្រឹត្តិការណ៍​(Evenement)  :​ ​អ្វីៗ​ដែល​កើតមានឡើង ឬ​ដែល​ប្រព្រឹត្តទៅ​។ ភតិសន្យាបតី​(Bailleur)  :​ ​ម្ចាស់​អចលនវត្ថុ​ដែល​ដាក់​អចលនវត្ថុ​ជួល​អោយ​អ្នកដទៃ​។ ភាគី​(Partie)  : ​គូក្ដី គូស​ញ្ញា ជន​ម្ខាងៗ នៃ​កិច្ចសន្យា​។ ភោគៈ​(Possession)  :​ ​សិទ្ធិ​ដែល​ជន​ម្នាក់ៗ​មាន​លើ​ទ្រព្យ​ណាមួយ​ជា​បណ្ដោះអាសន្ន មិនទាន់​ស៊ប់​ជា​របស់ខ្លួន​មែនទែន​ទេ​។ "​ភោគៈ​" ជា​ពាក្យផ្ទុយ​នឹង​កម្មសិទ្ធិ​ដែលជា​សិទ្ធិ​ពេញបរិបូរណ៍​របស់​ជន​ម្នាក់ៗ​លើ​ទ្រព្យ​ណាមួយ​។ ឧ​ទា​: ដី​មាន​ប្លង់​សុរិយោដី ជា​ដី​កម្មសិទ្ធិ ឯ​ដី​មិនទាន់មាន​ប្លង់​សុរិយោដី គឺ​ភោគៈ​។ ភោគី​(Possesseur)  :​ ​អ្នកទទួល​ភោគៈ​។ មធ្យោបាយ​(Moyen)  :​ ​អ្វី​ដែលជា​គ្រឿង​សំរាប់​យកទៅ​ដោះស្រាយ​កិច្ចការ ឬ​បញ្ហា​ណាមួយ​។ មាតិកា​(Titre)  : ​មេ​សេចក្ដី ដើម​សេចក្ដី ចំណែក​ធំៗ នៃ​ច្បាប់​។ អត្ថបទ​ច្បាប់​ចែកចេញជា​គន្ថី គន្ថី​ចែកចេញជា​មាតិកា មាតិកា​ចែកចេញជា​ជំពូក ជំពូក​និ​មួយៗ​ចែកចេញជា​ផ្នែក​។

យ . រ . ល . វ​

យថាហេតុ​(Eventualite)  :​ ​ហេតុដែល​ពឹងផ្អែក​ទៅលើ​ព្រឹត្តិការណ៍​ណាមួយ គឺ​ថាបើ​ព្រឹត្តិការណ៍​នោះ​កើតឡើង​យ៉ាងណា ហេតុ​នោះ​ក៏ត្រូវ​ធ្វើ​យ៉ាង​នោះដែរ​។

យ៉​(Saillie)  :​ ​ចំណែក​ផ្ទះ​ដែល​ចេញពី​ជញ្ជាំង​ទៅខាង​មុខ​។ រូបមន្ត​(Formule)  : ​ការងារ​ដែល​ត្រូវបំពេញ​អោយមាន​រូប​តាមច្បាប់​កំណត់​។ រូបវន្តបុគ្គល​(Personne physique)  :​ ​បុគ្គល​ដែលមាន​រូប​មែនៗ គឺ​មនុស្ស​មែនៗ ផ្ទុយ​នឹង​នីតិបុគ្គល​ដែលជា​មនុស្ស​ដោយ​សន្មត​តាមរបៀប​ច្បាប់​។ លេខា​ចារឹក​(Inscription)  : ​ការកត់ត្រា​រឿងហេតុ​អ្វីមួយ​ចូលក្នុង​សៀវភៅ ឬ​បញ្ជី​តាម​រូបមន្ត​ដែល​បានកំណត់​ដើម្បី​គ្រប់គ្រង​អចលនវត្ថុ​អោយបាន​ត្រឹមត្រូវ​តាមច្បាប់​។ លក្ខខណ្ឌ​(Condition)  :​ ​គុណភាព​ដែល​ត្រូវមាន ឬ​ខ​ដែល​ត្រូវបំពេញ​អោយ​គ្រប់​ចំនួន ដើម្បីអោយ​បានសម្រេច​បំណង​ណាមួយ​។ លក្ខណៈ​(Caractere)  :​ ​ភិនភាគ ឬ​ក​ពារ កិរិយា បែបបទ​។ លទ្ធកម្ម​(Acquisition)  :​ ​ការ​បាន​ឡើងជា​ភោគី​ឬ​ជា​កម្មសិទ្ធិករ​នៃ​វត្ថុ​ណាមួយ​ដោយ​ការងារ​របស់ខ្លួន​ក្ដី ដោយ​ទិញ​ក្ដី ដោយ​ដូរ​ក្ដី ដោយ​សន្តតិ​កម្ម​ក្ដី​។ លិខិតយថាភូត​ (Acte authentique)  :​ ​លិខិត​ធ្វើតាម​រូបមន្ត​នៃ​ច្បាប់ ដូចជា​លិខិតបញ្ជាក់​ជាដើម​។ វិធាន​(Regle)  :​ ​មូលសាស្ត្រ ច្បាប់ បន្ទាត់​។

វិធានការ​(Mesure) : ​មធ្យោបាយ សេចក្ដី​ប្រយ័ត្ន របៀប​ចាត់ចែង​ឡើង​ដើម្បី​បង្ការ ឬ​ទប់​ទល់នឹង​អ្វីមួយ​។ វិកា​រៈ​អាថ៌កំបាំង​(Vice cache) : គុណវិបត្តិ​ឬ​ការខូចខាត​នៃ​វត្ថុ​អ្វីមួយ​ដែល​បាន​លក់ ហើយ​ដែល​គេ​ពិនិត្យមើល​លើកដំបូង​ទៅ​គ្មាន​ឃើញថា​វត្ថុ​នោះ​ខូចខាត​ទេ ប៉ុន្តែ​ពេល​យក​វត្ថុ​នោះ​ទៅប្រើ​ប្រាស់ ប្រើ​ពុំ​កើត​ឡើយ​។ ​

ស . ហ​ សន្តតិ​កម្ម​(Succession)  :​ ​ការផ្ទេរ​តាមច្បាប់​នូវ​ទ្រព្យ​របស់​អ្នកស្លាប់​អោយទៅ​អ្នក​រស់​។ មតិ​ក​ឬ​ទ្រព្យ​របស់​ខ្មោច​ដែល​ត្រូវបាន​ទៅ​ទា​យាន (​អ្នក​បន្តម​តិក​)​។ សៀវភៅ​គោល​បញ្ជី​ដី​ (Registre foncier)  :​ ​បញ្ជី​គោល​សំរាប់​កត់ត្រា​នូវ​ខ្លឹមសារ​នៃ​ទិន្នន័យ​ដែល​បង្កើតជា​ស្ថានភាព​នៃ​សិទ្ធិ​ទាក់ទង​ទៅនឹង​ទ្រព្យ​ណាមួយ​។ ទាក់ទង នឹង​ស្ថានភាព​នេះ ជាទូទៅ​ត្រូវបាន​កាន់កាប់​និង​ធ្វើ​ចរន្ត​ការ​តាម​លំដាប់​ពេលវេលា​។ សំរង់​សុរិយោដី​ (Releve cadastral)  :​ ​សេចក្ដី​ដកស្រង់​នូវ​ទិន្នន័យ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បច្ចេកទេស និង​គតិយុត្ត​ក្នុង​វិស័យ​សុរិយោដី ពី​ស្ថានភាព​ជាក់ស្ដែង​លើដី​យកមក​កសាង​ជា​ឯកសារ​សុរិយោដី​ដើម្បី​ធានា​សិទ្ធិ​ស្របច្បាប់​របស់​កម្មសិទ្ធិ​ករ​។ សម្បទាន​(Concession)  :​ ​អចលនវត្ថុ (​ដីធ្លី​) ដែល​រដ្ឋ​ផ្ដល់អោយ​រូបវន្តបុគ្គល ឬ​នីតិបុគ្គល សំរាប់​សង់​លំនៅឋាន ឬ​/​និង​បង្កបង្កើនផល​ដោះស្រាយ​ជីវភាព​រស់នៅក្នុង​ទំហំ​ដី​តូច ពិសេស​សំរាប់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្រីក្រ (​សម្បទាន​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​ប្រយោជន៍​សង្គម​) ឬ​សំរាប់ធ្វើ​ការដាំដុះ​ធ្វើ​អាជីវកម្ម​កសិឧស្សាហកម្ម​ក្នុង​ទំហំ​ដី​ធំ​ទូលាយ ពិសេស​សំរាប់​អ្នកវិនិយោគទុន (​សម្បទាន​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​ប្រយោជន៍​សេដ្ឋកិច្ច​) តាមរយៈ​កិច្ចសន្យា​ផ្ដល់​សម្បទាន​ដោយ​ត្រូវ​បង់ប្រាក់​ជូន​រដ្ឋ​។ សម្បទា​និក (concessionnaire) :​ ​អ្នកទទួលបាន​សម្បទា​ន​។ សមាមាត្រ (Proportion)  :​ ​ការ​ឬ​របស់​អ្វីមួយ​ដែល​សម ដែល​ល្មម​នឹង​ការ​ឬ​នឹង​របស់​មួយទៀត​។ ឧ​ទា​: ទណ្ឌកម្ម​ដែល​តុលាការ​បាន​ផ្ដន្ទា​នេះ​មាន​សមាមាត្រ​នឹង​អំពើ ដែល​ជន​នោះបាន​ប្រព្រឹត្ត​ហើយ​គឺថា​សមរម្យ​នឹង​អំពើ​នោះ​ហើយ​។ សមូហភាព​(Collectivite)  : ​ជន​ទាំងឡាយ​ដែល​មក​រួមគ្នា​ជា​ក្រុម ឬ​ជា​សម្ព័ន្ធ​មួយ​។ មនុស្ស​ទាំងអស់​ក្នុង​ឃុំ ឬ​ក្នុងស្រុក ឬ​ក្នុង​ក្រុង​ណាមួយ​ហៅថា​សមូហភាព​។ សហកម្មសិទ្ធិ (Co-propriete) :​ ​កម្មសិទ្ធិ​តែមួយ​ជា​របស់​ប្រជាជន​ច្រើន​នាក់​។ ឧ​ទា​: ជន​ច្រើន​នាក់​រួបរួមគ្នា​ទិញ​រថយន្ត​មួយ​។ រថយន្ត​នោះ​ជា​សហកម្មសិទ្ធិ​របស់​ជ​ន​ទាំងឡាយ​ដែល​ទិញ​នោះ​។ សហកម្មសិទ្ធិករ​ (Co-proprietaire)  : ​អ្នក​ដែលមាន​សហកម្មសិទ្ធិ​។ សហគមន៍ (Communaute) :​ ​អ្វីៗ​ដែល​ជន​ទាំងឡាយ​យកមក​រួមគ្នា​។ ទ្រព្យ​សហគមន៍​គឺ​ទ្រព្យ​ដែល​ប្ដី​-​ប្រពន្ធ​រកបាន​ជាមួយ​គ្នា​។ សហទាយាទ (Co-heritier) :​ ​អ្នក​ដែល​ត្រូវ​ចូលរួម​ក្នុង​ការចែក​មតិ​ក​ណាមួយ​។ សហព័ទ្ធ (Conjoint)  :​ ​ប្ដី ឬ​ប្រពន្ធ ឬ ទាំង​ប្ដី​ទាំង​ប្រពន្ធ​។ ស្ថាពរ (Definitif)  :​ ​មាំមួន ជាប់​រហូត​។ ឧ​ទា​: សាលក្រម​ជា​ស្ថាពរ​គឺ​សាលក្រម​ដែល​កាត់សេចក្ដី​ជាស្រេច​ដាច់ខាត​មិនត្រូវ​រុះរើ​ទៀត​ទេ គី​ថា គូក្ដី​មិនអាច​ប្ដឹង​ឧទ្ធរណ៍ ប្ដឹង​សារទុក្ខ​បានឡើយ​។ សិទ្ធិវន្ត (Ayant-droit)  : អ្នកមាន​សិទ្ធិ​លើ​វត្ថុ​ណាមួយ​។ សិល្បៈ​ការ្យ ឬ ការ្យ​សិល្បៈ​ (Ouvrage d'art)  :​ ​សំណង់​ធំៗ​មាន​សារៈសំខាន់ ធ្វើ​អំពី​ដែក​ឬ​/​និង​ស៊ីម៉ងត៍​ដូចជា ស្ពាន អង់​តែ​ន​វិទ្យុ​-​ទូរទស្សន៍ ផ្លូវ​រូង​ក្នុង​ដី​ឬ​ភ្នំ​។ សេវ​ភាព (Servitude)  :​ ​បន្ទុក​ដែល​ផ្ទុក​លើ​អចលនវត្ថុ​មួយ​(​ដី​បំរើ ឬ ដី​ក្រោម​) ដើម្បី​ជា​ប្រយោជន៍​ដល់​អចលនវត្ថុ​មួយទៀត (​ដី​ប្រើ ឬ​ដី​លើ​) ដែលជា​របស់​កម្មសិទ្ធិ​ករ​ផ្សេងទៀត​។ ឧ​ទា​: ស្រែ​ក្រោម​មាន​សេវ​ភាព​ខាង​ទទួល​ទឹក​ពី​ស្រែ​លើ​។ ស្រែ​ក្រោម​ហៅថា​ស្រែ​បំរើ ហើយ​ស្រែ​លើ​ហៅថា​ស្រែ​ប្រើ​។ ហិតូបត្ថម្ភកៈ (Curateur)  :​ ​ជន​ដែល​ច្បាប់​ចាត់​អោយ​ឃុំគ្រង​ទ្រព្យ​របស់​អនីតិជន ឬ​ទ្រព្យ​របស់ ជន​ល្ងីល្ងើ​ជាដើម​។ ​ អ ​ អ​ច្ឆ​យ​ទាន (Legs)  :​ ​សំបុត្រ​បណ្ដាំ​ដែល​ផ្ដាំ​អោយ​ចែកទ្រព្យ​មតិ​ក​ណាមួយ​អោយទៅ​ជនណាម្នាក់ ឬ​ច្រើន​នាក់​។ អឌ្ឍសិទ្ធិ (Mitoyen)  : ​ដែលមាន​សិទ្ធិ​ពាក់កណ្ដាល​ម្នាក់ ដែលជា​របស់​ជន​ពីរ​នាក់​និង ជា​ព្រំ​នៃ​កម្មសិទ្ធិ​នៃ​ជន​ទាំងពីរ​នាក់​នោះ​ផង​។ ឧ​ទា​: ជញ្ជាំងអឌ្ឍសិទ្ធិ​គឺ​ជញ្ជាំង​របស់​ជន​ពីរ​នាក់​ដែលមាន​ផ្ទះ​ជាប់​គ្នា​។ អឌ្ឍសិទ្ធិ​ភាព (Mitoyennete) : ភាព​ដែលជា​អឌ្ឍសិទ្ធិ​។ អត្តសញ្ញាណ (Identite) :​ ​សញ្ញា​ទាំង​អស់នៃ​ជន​ម្នាក់ៗ​ដែលជា​គ្រឿង​សំគាល់​កុំអោយ​ភាន់ច្រឡំ និង​ជន​ម្នាក់ទៀត​។ អត្តា​ធិ​នភា​ព (Emancipation) : ​ការបើក​អោយ​ក្មេង​ដែល​នៅក្នុង​អនីតិភាព​នៅឡើយ​គ្រប់គ្រង​ខ្លួន និង​ទ្រព្យសម្បត្តិ​ខ្លួន​ដោយ​ខ្លួនឯង​។ អត្ថគាហក (Beneficiaire) :​ ​អ្នក​ដែល​បាន​ចំណេញ ឬ​បាន​កំរៃ​ពី​វត្ថុ​ណាមួយ ពី​គុណប្រយោជន៍​អ្វីមួយ ឬ​ពី​ឯកសិទ្ធិ​ណាមួយ​។ អនុ​ប​យោគ (Desaffectation) : ​ការលែង​ប្រើ​តាម​ការចាត់ការ​លុប​នូវ​គម្យស្ថាន​នៃ​អគារ​សាធារណៈ​។ នៅទីនេះ​ច្បាប់​អនុ​ប​យោគ ជា​ច្បាប់​ដែល​រំសាយ​ពី​ប្រភេទ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​មួយ​ទៅ​ប្រភេទ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​មួយទៀត ដូចជា​រំសាយ​ពី​ទ្រព្យសម្បត្តិ​សាធារណៈ​មកជា​សម្បត្តិ​ឯកជន​របស់​រដ្ឋ​ជាដើម​។ អាណាព្យាបាល (Tuteur)  :​ ​បុគ្គល​ដែលមាន​ភារកិច្ច​តំណាងអោយ​អនីតិជន​។ អវយវ​ភេទ (Demembrement) : ការបាក់​បែក​អវយវៈ​។ ក្នុង​ច្បាប់ អវយវ​ភេទ​បានន័យថា ការផ្ទេរសិទ្ធិ​របស់​ខ្លះ​របស់ខ្លួន​លើ​កម្មសិទ្ធិ​ណាមួយ​អោយទៅ​អ្នកដទៃ​។ អវិភាគ​កម្ម (Indivision)  : ​ភាព​ដែល​ចែកគ្នា​មិនបាន​។ ឧ​ទា​: ផ្ទះមួយ​ជា​មរតក​របស់​កូន ៥​នាក់ ពុះ​ផ្ទះ​នោះ​ចែកគ្នា ផ្ទះ​នោះ​នឹង​អន្តរាយ​ជាមិនខាន​។ ដូច្នេះ​នេះ​ជា​មរតក​អវិភាគ​។ អសារ​កម្មសិទ្ធិ​ (Nue-propriete)  : ​កម្មសិទ្ធិ​ដែល​ឥត​អោយ​ផល​ដល់​ម្ចាស់​កម្មសិទ្ធិ​ទេ ដោយហេតុថា ម្ចាស់​កម្មសិទ្ធិ​នោះ​អោយ​សិទ្ធិ​ខ្លួន​ទៅ​អ្នកដទៃ​ស៊ី​ផល​នៃ​កម្មសិទ្ធិ​នេះ​ទាំងអស់​។ អាជ្ញាធរ (Autorite)  :​ ​អ្នកទ្រទ្រង់​អំណាច អ្នករាជការ​ដែល​កាន់អំណាច​។ អាជ្ញា​យុ​កាល (Prescription) : ​មធ្យោបាយ​ម្យ៉ាង​សំរាប់​ដោះខ្លួន​អោយ​រួច​ផុតពី​កាតព្វកិច្ច​ណាមួយ កាលណា​បើ​ម្ចាស់​កាតព្វកិច្ច​នោះ​បណ្ដែត​បណ្ដោយអោយ​ជំពាក់​យូរ ពេក​មិន​ទារ​។ ឧ​បាគ​មន៍ (Accession)  :​ ​អំពើ​ដែល​ឈានទៅដល់ ការ​ឈានទៅ​ទទួលបាន (​ក្រមរដ្ឋប្បវេណី ចាស់​ប្រើ សិទ្ធិ​ដំណុះ​)​។​