ប្រវត្តិច្បាប់រក្សាសិទ្ធ

ប្រវត្តិច្បាប់រក្សាសិទ្ធ

ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃ ច្បាប់រក្សាសិទ្ធិបាន​ចាប់ផ្ដើម ជាមួយអភ័យឯកសិទ្ធិ ដែលត្រូវបានអនុញ្ញាតិអោយផ្តាច់មុខបោះពុម្ពជាសៀវភៅឡើង។ លក្ខន្តិកៈរបស់ម្ចាស់ស្ត្រី អេនី'(Anne)' នៃប្រទេសអង់គ្លេសនៅឆ្នាំ ១៧០៩ មានចំនងជើងពេញថា ជាសកម្មភាពរៀនមួយយ៉ាងក្លាហាន់ ដោយ បន្សល់ទុកនូវអ្នក និពន្ធ ឬអ្នកទិញ នៅលើសៀវភៅដែលបានថតចំលងយកទៅប្រើប្រាស់ នៅកំឡុងពេលនោះ មានការវាយតំលៃជា ការរក្សាសិទ្ធ ដំបូងគេ។ ច្បាប់រក្សាសិទ្ធដំបូងគេ គ្រាប់តែដាក់នៅលើសៀវភៅដែលបានថតចំឡងតែប៉ុន្នោះ។ ​ អស់រយៈពេលជាច្រើន អ្នកប្រើប្រាស់មួយចំនួន ដូចជាការបកប្រែរ អ្នកធ្វើការក្លែងបន្លំ ច្បាប់ដើម ហើយការរក្សាសិទ្ធគ្រប់ដណ្តប់យ៉ាងទូលំទូលាយ នៅក្មុងមជ្ឈដ្ឋានការងារ រួមទាំងមាន ផែនទី ការសំដែង គំនូរ រូបថត ថតចំលងសំលេង រូបភាពមានចលនា និងកម្មវិធីកុំព្យូទ័រមួយចំនួន។ បច្ចុប្បន្នច្បាប់រក្សាសិទ្ធ អន្តរជាតិបានធ្វើអោយមាន បមានីយ៍កម្មទៅតាម អាណាខេត្តមួយចំនួនតាមរយៈការព្រមព្រៀងនៅក្នុងតំបន់និងអន្តរជាតិ ដូចជានៅ ទីក្រុងបឺនBerne ប្រទេសអាឡឹម៉ង់ ហើយនិងនៅអឺរ៉ុបផងដែរ។ ទោះបីជាមានច្បាប់ការរក្សាសិទ្ធយ៉ាងម៉ឹងម៉ាត់យ៉ាងណាក៏ដោយ ។ សាលាក្តីនីមួយៗ បានបំបែកច្បាប់ផ្សេងៗ​ និងភាពទៀងទាត់សិទ្ធថតចំលង។ សាលាក្តីមួយចំនួនបានរៀបចំសីលធម៌ អភ័យឯកសិទ្ធដល់អ្នកនិពន្ធ អោយដូចជាបង្កើតការងារនោះឡើង។ ច្បាប់រក្សាសិទ្ធជាអភ័យឯកសិទ្ធពិសេស ដែលបានអនុញ្ញាតិអោយ អ្នកនិពន្ធ​ឬ នាយកជាម្ចាស់របស់ការងារខ្លួន រួមទាំងច្បាប់ថតចំលងចែកចា និង តម្រូវការផងដែរ។ ការរក្សាសិទ្ធមិនមែមការពារគំនិតទេ ត្រឹមតែការសំដែងអោយឃើញថាជារបស់គេ ការតែងតាំងទៅជាការស្រេច។ នៅក្នុងសាលាក្តីភាគច្រើន ការតែងតាំងសិទ្ធថតចំលង មិនត្រូវការចុះបញ្ជីឡើយ។ ម្ចាស់ដើមមានសិទ្ធពិសេសក្នុងការគ្រប់គ្រងការថតចំលង និងការចែកចាយផ្សេងៗ ក្នុងពេលជាក់លាក់មួយ បន្ទាប់ពីការងារមួយណាដែលបានដាក់ចូលជាកម្មសិទ្ធសាធារណៈ។ ការប្រើប្រាស់គឺត្រូវស្ថិតនៅ ក្រោមការកំណង់ និងការលើកលែងរបស់អ្នកដែលជាម្ចាស់ឯកសិទ្ធ ដូចជាការប្រើប្រាស់បានសមរម្យ មិនទាមទា អោយមានការសុំអនុញ្ញាតិពី ម្ចាស់ដើមឡើយ ។ រីឯការប្រើប្រាស់ដទៃទៀងទាមទាអោយមានការសុំអនុញ្ញាតិបានត្រឹមត្រូវទើបយកទៅប្រើប្រាស់បាន។

ការរីកចំរើនដំបូង

ច្បាប់អភ័យឯកសិទ្ធ បានចេញមុនគេមកពី ប្រទេស អ៊ីរីឡែន(Ireland) នៅបណ្ណល័យ កាថាច(Cathach) គឺជាមានវ័យចាស់ជាងគេបំផុតនៃការសរសេរសៀវភៅ និងជាគំរូដំបូងគេសំនេរអ៊ីរីស( Irish)។