SQL

SQL логотип

SQL
бағдарламалау парадигмасы	Multi-paradigm
Пайда болды	1974
Дамытушы/дизайнері	Donald D. Chamberlin Raymond F. Boyce
Бағдарламалық жасақтама дамытушысы	ISO/IEC
Бағдарламалық жасақтама рилизі	SQL:2011/ 2011
Теру жүйесі	Static, strong
Имплементациялары	Many
Бағдарламалық жасақтама тілінің диалекттері	SQL-86, SQL-89, SQL-92, SQL:1999, SQL:2003, SQL:2008, SQL:2011
Бұған ықпал етті	Datalog
Ықпалы	CQL, LINQ, Windows PowerShell
Операциялық жүйесі	Cross-platform
Веб-сайты	ISO/IEC 9075-1:2008: Information technology – Database languages – SQL – Part 1: Framework (SQL/Framework).

SQL
Файл кеңейтімі:	.sql
MIME түрі:	application/x-sql
Дамытқан мекеме атауы:	ISO/IEC
Формат типі:	Database
Қалып(тар)ы:	ISO/IEC 9075

SQL (ағылш. Structured Query Language) — реляциялық дерекқорларын құруға, өзгертуге және басқаруға арналған әмбебап компьютер тілі.

Тарихы

Алғашқы әзірлемелер

1970 жылдардың басында IBM зерттеу зертханаларының бірінде тәжірибелік реляциялық ДҚБЖ IBM System R әзірленді, ол үшін арнайы SEQUEL тілі жасалды, бұл осы ДҚБЖ-дағы деректерді басқаруды салыстырмалы түрде жеңілдетеді. SEQUEL аббревиатурасы Structured English QUEry Language – «Structured English Query Language» дегенді білдіреді. Кейінірек заңды себептерге байланысты SEQUEL тілі SQL деп өзгертілді. 1986 жылы ANSI (Американдық ұлттық стандарттар институты) бірінші SQL тіл стандартын қабылдаған кезде, ресми айтылымы [ˈɛsˈkjuˈɛl] - es-q-el болды. Осыған қарамастан, ағылшын тілінде сөйлейтін сарапшылар көбінесе SQL-ді жалғасы ретінде оқи береді (орыс тілінде олар «es-ku-el» деп жиі айтады). Әзірлеудің мақсаты бағдарламалау дағдыларынсыз да кез келген қолданушы қолдана алатын қарапайым процедуралық емес тілді құру болды. Сұрау тілінің өзін Дональд Д.Чемберлин мен Рэй Бойс жасаған. Пэт Селингер шығынға негізделген оңтайландырғышты, ал Рэймонд Лори сұрау компиляторын әзірледі.

SEQUEL бұл мақсатқа арналған жалғыз тіл емес еді. Калифорния университетінде, Берклиде коммерциялық емес Ingres DBMS (қазіргі танымал коммерциялық емес PostgreSQL ДҚБЖ-ның алыстағы бастаушысы болды) жасалды, ол реляциялық ДҚБЖ болды, бірақ өзінің QUEL тілін қолданды, ол SQL тілі оны қолдайтын МҚБЖ саны бойынша бәсекеге төтеп бере алмады. Қолданушының дерекқорларға қол жеткізуін қамтамасыз етудің баламалы тәсілі ретінде 1970 жылдары пайда болған QBE әдісі де қарастырылды, ол кейіннен деректерді басқарудың бірқатар интеграцияланған орталарында өзгертілген түрде пайда болды, бірақ SQL-ті алмастырмады, тек толықтырды. Жаңа тілді қолдайтын алғашқы ДҚБЖ 1979 жылы Relational Software компаниясының (кейінірек Oracle) VAX машиналарына арналған Oracle V2 және System/R негізіндегі IBM компаниясының System/38 болды.

Тіл элементтері

This chart shows several of the SQL language elements that compose a single statement.

SQL тілі келесі тіл элементтеріне бөлінген:

• Clauses
• Expressions
• Predicates
• Queries
• Statements
• Insignificant whitespace

Сипаттамасы

SQL тілі келесі бөлімдердің жиынтығынан құралады:

• операторлар;
• инструкциялар;
• және есептуіш функциялары.