Python

Python
Տեսակ	օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման լեզու
Առաջացել է	փետրվարի 20, 1991
Ստեղծող	Python Software Foundation և Գվիդո վան Ռոսում
Նախագծող	Գվիդո վան Ռոսում
ՕՀ	բազմապլատֆորմ
Ներշնչվել է	ABC
Արտոնագիր	Python Software Foundation License
Անվանված է	Մոնթի Փայթն
Սխալնելի հայտման էջ	github.com/python/cpython/issues
Կայք	python.org(անգլ.)
	Python (programming language) Վիքիպահեստում

Python (անգլ.՝ python, արտաստանվում է որպես [ˈpaɪθ⟨ə⟩n] (փայթոն), սակայն հաճախ օգտագործվում է նաև պիտոն տարբերակը)^[6], ընդհանուր նշանակության բարձր մակարդակի ծրագրավորման լեզու, որը հիմնականում կենտրոնացած է ծրագիրը արագ մշակելու և կոդի հեշտ ընթերցանությունն ապահովելու վրա։ Python-ի միջուկի շարահյուսությունը շատ պարզ և հեշտ է։ Միևնույն ժամանակ, ստանդարտ գրադարանն իր մեջ ներառում է բազմաթիվ օգտակար ֆունկցիաներ։

Python-ն աջակցում է ծրագրավորման մի քանի նմուշներ, այդ թվում՝ կառուցվածքային, օբյեկտային կողմնորոշմամբ, ֆունկցիոնալ, իմպերատիվ և ասպեկտային կողմնորոշմամբ։ Հիմնական կառուցվածքային գծերն են՝ դինամիկ տիպավորումը, հիշողության ավտոմատ կառավարումը, լրիվ ինքնադիտողությունը, բացառությունների վերամշակման մեխանիզմը և բարձր մակարդակի տվյալների կառուսվածքը։ Պիտոնում կոդը կազմված է ֆունկցիաներից և դասերից, որոնք կարող են միավորվել մոդուլներում, որոնք էլ, իրենց հերթին, փաթեթներում։

Python-ի հիմնական ինտերպրետատորը CPython-ն է։ Այն աջակցվում է ակտիվ օգտագործվող պլատֆորմների մեծամասնության կողմից^[7]։ Այն տարածվում է Python Software Foundation License ազատ արտոնագրով, որն թույլ է տալիս օգտագործել այն ցանկացած ծրագրերում առանց սահմանափակման^[8]։ Գոյություն ունեն նաև ինտերպրետատորի տարբերակներ JVM-ի (կոմպիլյացիայի հնարավորությամբ), MSIL-ի (կոմպիլյացիայի հնարավորությամբ), LLVM-ի համար։ PyPy նախագիծն առաջարկում է Պիտոնի համար հենց Պիտոնով գրված ինտերպրետատոր։

Python-ը ակտիվ զարգացող ծրագրավորման լեզու է։ Նոր տարբերակները (լեզվի հատկությունների ավելացմամբ/փոփոխմամբ) թողարկվում են մոտավորապես 2.5 տարին մեկ անգամ։ Այդ և որոշ այլ պատճառներով, Python-ում բացակայում են ANSI, ISO և այլ պաշտոնական ստանդարտներ, որոնց դերը կատարում է CPython-ը։

Փիլիսոփայություն

Python-ի մշակողներն հետևում են ծրագրավորման որոշ փիլիսոփայության, որն անվանում են «The Zen of Python» («Պիտոնի դզենը» կամ «Փայթոնի դզենը»)^[9]։ Ինտերպրետատորը import this հրամանի դեպքում կարտարծի այդ կոդը (աշխատում է միևնույն սեսիայում միայն մեկ անգամ)։ Այդ փիլիսոփայության հեղինակը Թիմ Փեյթերսն է։

Փիլիսոփայության տեքստը՝

Գեղեցիկն ավելի լավ է, քան տգեղը։
Հստակը ավելի լավ է, քան ոչ հստակը։
Պարզն ավելի լավ է, քան բարդը։
Բարդը ավելի լավ է, քան խճճվածը։
Հարթն ավելի լավ է, քան ծալվածը։
Նոսրն ավելի լավ է, քան խիտը։
Ընթերցելիությունը նշանակություն ունի։
Հատուկ դեպքերն այնքան հատուկ չեն, որ դրանց համար խախտել կանոնները։
Թեև գործնական լինելն ավելի կարևոր է, քան անթերի լինելը։
Սխալներն երբեք չպետք է լռեցվեն։
Եթե դրանք հստակ չեն լռեցվում։
Հանդիպելով երկիմաստության, թո՛ղ գուշակելու հրապուրանքը։
Պետք է գոյություն ունենա մեկ և, ցանկալի է, միայն մեկ ակնհայտ միջոց դա անելու համար։
Չնայած այն սկզբում կարող է ոչ այնքան ակնհայտ լինել, եթե, իհարկե, դուք հոլանդացի չեք^[10]։
Այժմն ավելի լավ է, քան երբեք։
Չնայած երբեքն ավելի լավ է, քան հենց հիմա։
Եթե մտածածն իրագործելու ձևն դժվար է բացատրել, ապա դա վատ միտք է։
Եթե իրագործելու ձևն հեշտ է բացատրել, ապա դա, հնարավոր է, լավ միտք է։
Անվանատարածքը լավ բան է։ Դրանից շատ կանենք։

Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)

Beautiful is better than ugly.
Explicit is better than implicit.
Simple is better than complex.
Complex is better than complicated.
Flat is better than nested.
Sparse is better than dense.
Readability counts.
Special cases aren’t special enough to break the rules.
Although practicality beats purity.
Errors should never pass silently.
Unless explicitly silenced.
In the face of ambiguity, refuse the temptation to guess.
There should be one — and preferably only one — obvious way to do it.
Although that way may not be obvious at first unless you’re Dutch.
Now is better than never.
Although never is often better than 'right now'.
If the implementation is hard to explain, it’s a bad idea.
If the implementation is easy to explain, it may be a good idea.
Namespaces are one honking great idea — let’s do more of those!

Պատմությունը

Python լեզվի մշակումն սկսվել է 1980-ական թվականներին^[11] հոլանդական CWI համալսարանի աշխատակից Գվիդո վան Ռոսումի կողմից։ Այն ժամանակ տարածված Amoeba օպերացիոն համակարգի համար անհրաժեշտ էր ընդլայնվող սկրիպտային ծրագրավորման լեզու, և Գվիդոն ազատ ժամանակ սկսեց գրել Python-ը, վերցնելով որոշ առանձնահատկություններ ABC լեզվից (Գվիդոն մասնակցել էր այդ լեզվի ստեղխմանը, որն կենտրոնացված է ծրագրավորման ուսուցման վրա)։ 1991թ․ փետրվարին Գվիդոն հրապարակեց Python-ի ելակետային տեքստը alt.sources լրատվական խմբում^[12]։ Ամենասկզբից Python-ն նախագծված էր որպես օբյեկային կողմնորոշմամբ ծրագրավորման լեզու։

Հեղինակի խոսքերով, լեզվի անվանումն ծագել է ոչ թե սողունի անվանումից, այլ 1970-ական թվականներին հայտնի բրիտանական հումորային «Մոնթի Փայթոնի թռչող կրկեսը» անվանումից։ Չնայած դրան, լեզվի անվանումը շատ հաճախ ասոցիացվում է օձի, ոչ թե ֆիլմի հետ։ Այդ մասին են խոսում KDE-ում կամ Microsoft Windows-ում .py ընլայնմամբ ֆայլերի պատկերները, և նույնիսկ python.org կայքի պատեկերանիշը (մինչև 2.5 տարբերակը)։

2008թ․ դեկտեմբերի 8-ին^[13], երկարատև փորձարկումներից հետո, թողարկվեց Python 3000-ի նոր տարբերակը (կամ Python 3.0-ն, հաճախ օգտագործվում է նաև Py3k հապավումը)։ Python 3000-ում վերացված են կառուցվածքի որոշ թերություններ՝ հնարավորինս (բայց ոչ լրիվ) պահպանելով համատեղելիությունը Python-ի հին տարբերակների հետ։ Այսօր աջակցվում են զարգացման երկու ճյուղերն էլ (Python 3.x-ն ու 2.x-ը)։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 History and License - Python documentation
↑ Download Python
↑ Why was Python created in the first place? — PSF.
↑ Rossum G. v. Foreword for "Programming Python" (1st ed.) — Reston: 1996.
↑ (unspecified title) — ISBN 978-1-59327-407-8
↑ Լեզվի ստեղծող Գվիդո վան Ռոսսումի խոսքերով, անվանումը եկել է ոչ թե նույնանուն կենդանու կամ պիֆոն գերբնական էակի, այլ «Մոնթի Փայթոնի թռչող կրկեսը» հեռուսատշոույից։ Տես՝ http://docs.python.org/faq/general#why-is-it-called-python, սակայն օձի պատկերը արդեն վաղուց դարձել է լեզվի պաշտոնական պատկերանիշի մի մասը։
↑ About Python
↑ Python 2.5 license
↑ PEP 20 — The Zen of Python
↑ Հումորային ակնարկ Գվիդոյի ազգությանը
↑ The Making of Python
↑ http://svn.python.org/view/*checkout*/python/trunk/Misc/HISTORY
↑ Python 3.0 Release

Գրականություն

David Beazley, Guido Van Rossum., Python: Essential Reference, «New Riders Publishing», 1999։
Martin C. Brown. Python: The Complete Reference. McGraw-Hill Professional Publishing, 2001
Wesley J. Chun. Core Python Programming. Prentice Hall PTR, 2000
Alan Gauld. Learn to Program Using Python: A Tutorial for Hobbyists, Self-Starters, and Those Who Want to Learn the Art of Programming. Addison-Wesley Professional, 2001
John E. Grayson. Python and Tkinter Programming. Manning Publications Company, 1999
Rashi Gupta. Making use of Python. Wiley, 2002
Mark Hammond, Andy Robinson. Python Programming on Win32. O’Reilly, 2000
Christopher A. Jones, Fred L. Drake. Python & XML. O’Reilly & Associates, 2001
Ivan Van Laningham. Teach Yourself Python in 24 Hours. Sams, 2000
Amos Latteier, Michel Pelletier. The Zope Book. New Riders Publishing, 2001
Frederik Lundh. Python Standard Library. O’Reilly & Associates, 2001
A. Sweigart., Invent Your Own Computer Games with Python, 2008—2010 — 436 էջ, ISBN 978-0-9821060-1-3։
A. Sweigart., Core Python Applications Programming, 2012 — 888 էջ, ISBN 978-0-1326782-0-9։

Հղումներ

Վիքիլսարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Python» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Python» հոդվածին։

Պաշտոնական կայքը(անգլ.)

Կաղապար:Link GA Կաղապար:Link GA

[_4e71de9e943f8baf-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 History and License - Python documentation

[_616a9a483fb4db90-2] Download Python

[_3efdc0f4a6490a54-3] Why was Python created in the first place? — PSF.

[_c80d8c6455b69b42-4] Rossum G. v. Foreword for "Programming Python" (1st ed.) — Reston: 1996.

[_b96bfaf81b19fe91-5] (unspecified title) — ISBN 978-1-59327-407-8

[6] Լեզվի ստեղծող Գվիդո վան Ռոսսումի խոսքերով, անվանումը եկել է ոչ թե նույնանուն կենդանու կամ պիֆոն գերբնական էակի, այլ «Մոնթի Փայթոնի թռչող կրկեսը» հեռուսատշոույից։ Տես՝ http://docs.python.org/faq/general#why-is-it-called-python, սակայն օձի պատկերը արդեն վաղուց դարձել է լեզվի պաշտոնական պատկերանիշի մի մասը։

[7] About Python

[8] Python 2.5 license

[9] PEP 20 — The Zen of Python

[10] Հումորային ակնարկ Գվիդոյի ազգությանը

[11] The Making of Python

[12] ttp://svn.python.org/view/*checkout*/python/trunk/Misc/HISTORY

[13] Python 3.0 Release

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]