Zum Inhalt springen

„Tsering Woeser“ – Versionsunterschied

aus Wikipedia, der freien Enzyklopädie
[ungesichtete Version][ungesichtete Version]
Inhalt gelöscht Inhalt hinzugefügt
KKeine Bearbeitungszusammenfassung
KKeine Bearbeitungszusammenfassung
Zeile 68: Zeile 68:
*{{en}}Woeser, [http://www.phayul.com/news/article.aspx?id=19142&article=TIBET+DOES+NOT+EXIST%2c+TIBET+DOES+EXIST%3a+Woeser ''Tibet does not exist, Tibet does exist'',] recensie van de film [[Dreaming Lhasa]]
*{{en}}Woeser, [http://www.phayul.com/news/article.aspx?id=19142&article=TIBET+DOES+NOT+EXIST%2c+TIBET+DOES+EXIST%3a+Woeser ''Tibet does not exist, Tibet does exist'',] recensie van de film [[Dreaming Lhasa]]
*{{en}}Woeser, [http://www.highpeakspureearth.com/2009/03/preface-to-snow-lion-roaring-in-year-of.html Voorwoord van haar boek ''The Snow-Lion Roaring in the Year of the Mouse'']
*{{en}}Woeser, [http://www.highpeakspureearth.com/2009/03/preface-to-snow-lion-roaring-in-year-of.html Voorwoord van haar boek ''The Snow-Lion Roaring in the Year of the Mouse'']
*{{nl}}NRC (8 mei 2009) [http://weblogs3.nrc.nl/china/2009/05/08/op-bezoek-bij-de-tibetaanse-dichteres-woeser ''Op bezoek bij de Tibetaanse dichteres Woeser'']
*{{nl}}[[Bettine Vriesekoop]] (8 mei 2009) [http://weblogs3.nrc.nl/china/2009/05/08/op-bezoek-bij-de-tibetaanse-dichteres-woeser ''Op bezoek bij de Tibetaanse dichteres Woeser''], NRC


{{bron|bronvermelding={{references}}}}
{{bron|bronvermelding={{references}}}}

Version vom 10. Mai 2009, 08:52 Uhr

Woeser
center|210px|Woeser in Lhasa
Woeser in Lhasa
Voluit: Tsering Woeser
Tibetaans: ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་
Wylie: tshe-ring 'od-zer
vereenvoudigd Chinees: 唯色
Hanyu pinyin: Wéisè

Woeser, ook geschreven als Öser Wei Se en voluit Tsering Woeser (Lhasa, 1966) is een Chinees-Tibetaans schrijfster, dichtster en dissident essayist.

Tibetoloog Elliot Sperling van de Universiteit van Indiana in Bloomington schrijft, dat haar publicaties een beduidende bijdrage zijn voor de algehele beeldvorming van wat er aan de hand is in Tibet.[1] Volgens Robert Barnett, Tibet-expert aan de Columbia-universiteit, is het zeldzaam dat een Tibetaan binnen de grenzen van China zich zo kritisch op papier of in de media uitlaat. Ze "beging daarmee onbekend terrein" en hij noemt haar verder "een dichtster die vergat om angst te hebben."[2]

Ze is onder meer te zien in de documentaire Tibet: 50 Years After The Fall uit 2009 van het regisseursduo Ritu Sarin en Tenzing Sonam.

Achtergrond en jeugd

Ze is voor een kwart Tibetaans en voor driekwart Han-Chinees. Haar grootvader werd uit de familie gestoten, omdat hij sinificeerde. Als kind werd haar vader en de rest van de familie overgeplaatst naar Kham.[3]

Haar ouders waren toegewijde maoïsten. Haar vader, Tsering Dorje, was bijvoorbeeld een legerofficier in het Volksbevrijdingsleger. Ze groeide op in Lhasa tijdens de Culturele Revolutie (1966-1976) en ze was toen een toegewijde aanhanger van Voorzitter Mao. Ze begon dit beeld in twijfel te trekken toen ze naar de Zuidwest-Universiteit voor Nationaliteiten in Chengdu ging, de hoofdstad van het aangrenzende Sichuan. Hier behoorde ze voor het eerst tot een minderheid en voelde ze zich vaak gediscrimineerd. Medestudenten bespotten Tibetanen en zeiden bijvoorbeeld dat ze stonken. Chinese propaganda leerde haar dat Tibetanen achterlijk en wreed waren.[2][1][4]

Hier begon ze met het lezen van de verboden autobiografie van de veertiende dalai lama Tenzin Gyatso en In Exile from the Land of Snows van John Avedon dat een registratie is van Tibetaanse ballingen en de Chinese onderdrukking van Tibetaanse boeddhisten. Hier las ze dingen die tegengesteld waren aan wat haar ooit was geleerd. In Chengdu behaalde ze eind jaren '80 haar diploma in Chinese literatuur.[2]

Loopbaan

Na haar studie keerde ze in 1990 terug naar Lhasa, waar ze redacteur werd voor een literair tijdschrift. In deze tijd waren onlusten in Tibet (1987-1993) net hard neergeslagen en ontmoette ze monniken die haar vertelden over de protesten en de erop volgende strenge maatregelen van 1989. Deze gesprekken radicaliseerde haar beeldvorming verder.[2]

Woeser schreef dat het tot 1999 niet haar bedoeling was geweest foto's te openbaren die haar vader had gemaakt tijdens de Culturele Revolutie. In dat jaar besloot ze de verhalen achter de foto's op te sturen naar de Chinese schrijver en intellectueel Wang Lixiong. Hij had zich gespecialiseerd in het schrijven over Tibet en ze wilde zijn impressie weten over het belang van de foto's. Hij schreef haar dat de foto's getuige waren van een tijdperk die onder druk van de autoriteiten was uitgewist en die nodig moesten worden herontdekt.[5]

Ze publiceerde een collectie essays waarin ze vermelde dat de dalai lama een spiritueel leider is die door de Tibetanen wordt geëerd en door de Chinese leiderschap wordt zwartgemaakt. In 2004 werd ze uit het staatsgenootschap voor literatuur gezet vanwege "politieke fouten." Vanwege dit sigma en het verlies van haar baan reisde ze af naar Peking, waar ze later trouwde met Wang Lixiong.[2]

Boeken

Woeser brengt haar boeken voornamelijk uit in het Mandarijn. Ze schreef rond tien boeken, inclusief een boek met gedichten en een boek met proza genaamd Tibetdagboek.[6]

Haar bloemlezing Notities over Tibet (西藏笔记; Xīzàng Bǐjì) met 38 korte reisverhalen werd in september 2003 negen maanden na publicatie verboden door de regering van de Tibetaanse Autonome Regio. Ook andere boeken kwamen op de zwarte lijst en ze kreeg een publicatieverbod voor eventuele volgende boeken opgelegd. Haar boeken werden vertaald naar het Tibetaans, Engels, Frans en Pools.[7][2][8][9][4]

Ze werkte ongeveer zes jaar aan twee boeken over de Culturele Revolutie (1966-76) die werden uitgebracht door Locus Publishing in Taiwan. De boeken zijn in het Mandarijn geschreven en heten vertaald: Verboden geheugen: Tibet gedurende de Culturele Revolutie en Herinnering aan Tibet. De Taiwanese uitgever nam daarnaast Notities over Tibet in herdruk. Verboden geheugen is een boek met honderden foto's die haar vader, Tsering Dorje, na zijn dood in 1991 had nagelaten en had gemaakt tussen 1966 en 1970. De foto's tonen bijvoorbeeld hoe soldaten van de Rode Garde snorretjes tekenden op de bovenlip van Tibetaanse monniken en Tibetanen die op een vrachtwagen werden geladen om afgevoerd te worden naar velden waar ze vermoord werden. Haar man Wang Lixiong schreef in het voorwoord van het boek, dat er een lacune bestaat over de geschiedenis van Tibet tijdens de Culturele Revolutie en dat slechts drie documenten over bestaan die door het leger zijn gekwalificeerd als strikt beveiligd.[5][1]

Werk

In 2005 begon ze een weblog over onderwerpen die zelden werden besproken in Tibet, zoals aids, prostitutie, milieuschade en de opening in 2006 van de Peking-Lhasa-spoorweg die de regio overspoelt met Chinese migranten. Veiligheidsagenten bewaken haar appartement en de Chinese autoriteiten sloten drie weblogs. Een vierde weblog op een buitenlandse server was een van de weinige informatiebronnen voor het westen tijdens de onlusten in Tibet (2008). In de dagen rondom de Tibetaanse Opstandsdag (10 maart) werden zij en haar man door de Chinese autoriteiten onder huisarrest geplaatst.[2][6]

Hackers slaagden erin haar weblog te kraken, nadat ze haar een e-mail hadden gestuurd met virus erin (phishing cq. whaling), waardoor ze achter haar inloggegevens kwamen. Ze haalden haar weblog leeg en verruilden het voor een afbeelding van de vlag van de Volksrepubliek China met de tekst eronder: "Lang leven de Volksrepubliek China! Weg met alle Tibetaanse onafhankelijkheidselementen!!!" Verder schreven ze: "Dit stinkende gezicht, als iemand haar ziet: geef een woest pak slaag aan deze verdrinkende hond van mij!!!!!" Hierop opende ze haar vijfde weblog die wordt gehost in Melbourne.[4][8][10][11]

Rechtzaak

In Lhasa hadden politiefunctionarissen haar te kennen gegeven dat haar in Tibet nooit een paspoort zou worden uitgereikt en daarom vroeg ze in 2005 in Changchun, de woonplaats van haar man Wang, een paspoort aan. Een paspoort werd haar ook hier in de drie jaar erna herhaaldelijk geweigerd.[2]

Hierop nam ze de in China ongebruikelijke stap, door in 2008 een rechtszaak te beginnen tegen de Chinese regering, om zo af te dwingen dat ze buiten haar eigen land kan reizen. Ze hoopte zo meer aandacht te trekken op de vaste grip die China uitoefent op Tibet en haar bevolking. In een interview met de Associated Press vertelde ze dat ze niet verwacht te winnen, maar dat ze het ziet als een kans om te praten over de oneerlijke behandeling van Tibetanen over de jaren, en de buitenwereld op de hoogte te stellen van de waarheid. Ze wordt hierbij verdedigd door Mo Shaoping, een advocaat in Peking die naam heeft gemaakt in de verdediging van Chinese dissidenten.[2][12]

Woeser zond vrienden erop uit om informatie te verzamelen, waarna de politie haar liet weten dat ze de staatsveiligheid in gevaar bracht. Deze reden wordt vaak aangehaald om dissidenten in bedwang te houden. Woeser reageerde op deze aantijging, dat het grote land China erg zwak moet zijn, wanneer zij als schrijfster een gevaar voor de samenleving zou zijn. Het is bijna onmogelijk voor Tibetanen om een paspoort verkrijgen, waardoor velen hun leven riskeren door via de Himalaya het land te ontvluchten naar Nepal en India.[12]

Arrestatie

Na het publiceren van foto's patrouillerende militairen werd ze op 21 augustus 2008 gearresteerd, nadat ze kort wilde terugkeren naar Lhasa. In het huis van haar moeder werd ze opgehaald door acht politieagenten. Ze werd acht uur verhoord, de laptop van haar man werd gekraakt en een deel van zijn bestanden werden gewist. Het bezoek aan Tibet dat een maand zou duren, kortten ze in tot zes dagen. Een afscheidsfeest waar ze veel vrienden en familie voor hadden uitgenodigd, werd amper bezocht uit angst voor mogelijke represailles.[8]

Onderscheidingen

Op 17 december 2007 ontving ze de Freedom of Expression-prijs van de Noorse schrijversunie. Door de weigering van haar paspoort kon ze deze niet persoonlijk in ontvangst nemen. Haar man mocht in 2008 wel naar Oslo reizen en nam uit haar naam de prijs in ontvangst.[12][13]

Dezelfde dag, op 17 december 2007, werd ze eveneens onderscheiden door de Associatie van Tibetaanse Journalisten (ATJ) in Dharamsala met de prijs voor Vrijheid van Meningsuiting 2007.[14]

Vorlage:Bron

Categorie:Chinees dissident Categorie:Chinees schrijver Categorie:Chinees tibetoloog Categorie:Tibetaans activist Categorie:Tibetaans schrijver Categorie:Tibetaans tibetoloog

  1. a b c Vorlage:EnCS Monitor (18 november 2008) In Beijing, author treads fine line as she tells Tibet's story, pag. 1
  2. a b c d e f g h i Vorlage:EnHerald Tribune (23 juli 2008) Tibetan writer, a rare outspoken voice against Beijing's policies, sues Chinese government, pag. 1
  3. Vorlage:FrPhilip, Bruno (16 april 2008) Pekin: Tsering Woeser et Wang Lixiong... un couple engagé et sans doute en danger..., open brief in Le Monde.
  4. a b c Vorlage:EnCS Monitor (18 november 2008) In Beijing, author treads fine line as she tells Tibet's story, pag. 2
  5. a b Vorlage:EnTsai, June (31 maart 2006) Banned Tibetan writer publishes in Taiwan, Taiwan Journal
  6. a b Vorlage:EnRadio Free Asia (21 maart 2008) Tibetan Writer Under House Arrest in Beijing
  7. Vorlage:EnTibet Information Network (16 maart 2004) TAR Authorities Ban Book by Tibetan Author
  8. a b c Vorlage:EnMacartney, Jane (26 augustus 2008) Tibet’s most famous woman blogger, Woeser, detained by police, Times Online
  9. Vorlage:EnTibet Writes, Woeser
  10. chinesisch {{{c}}}Woeser Middle-Way, Haar weblog
  11. Vorlage:EnSiems, Larry (28 mei 2008) PEN Protests Cyber-Attacks Against Woeser - Urges Action Against Saboteurs, PEN American Center
  12. a b c Vorlage:EnHerald Tribune (23 juli 2008) Tibetan writer, a rare outspoken voice against Beijing's policies, sues Chinese government, pag. 2
  13. NeinDen norske Forfatterforenings (28 mei 2008) Ytringsfrihetsprisen 2007
  14. Vorlage:EnThinley, Phurbu (19 december 2007) Tibetan journalists’ body honours Woeser on its 10th Anniversary, Phayul