Brontekst bekijken van Data General Eclipse

{{Infobox computer
| naam               = Eclipse
| afbeelding         = Dg-eclipse.jpg
| onderschrift       = Frontpaneel van de Eclipse S/130
| type               = [[minicomputer]]
| besturing          = [[Data General RDOS|RDOS]], [[Data General AOS|AOS]]
| ontwikkelaar       = [[Data General]]
| fabrikant          = [[Data General]]
| serie              = Nova
| verschijningsdatum = [[1974]]
| einddatum          = [[1988]]
| processor          = 
| geheugen           = 
| opslag             = 
| scherm             = 
| uitgang            = 
| gewicht            = 
| basisprijs         = 
| voorganger         = [[Data General Nova|Nova]]
| opvolger           = [[Data General Eclipse MV|Eclipse MV]]
| website            = 
}}
De '''Data General Eclipse''' is een serie 16 bit-[[minicomputer]]s die ontworpen, gefabriceerd en verkocht werd door het [[Verenigde Staten|Amerikaanse]] bedrijf [[Data General]]. De Eclipse werd als de opvolger van de [[Data General Nova|Nova]] in 1974 geïntroduceerd, had een veel grotere geheugencapaciteit en kon Nova-code zonder aanpassingen uitvoeren.<ref name="interface">{{Citeer tijdschrift |url=https://gruner.com/professional/DataGeneral_Interface_Oct_1974_compressed.pdf |formaat={{pdf}} |titel=Data General Unveils New Product Line |voornaam=Lauri D. |achternaam=Kunis |tijdschrift=Data General Interface |jaargang=1 |nummer=1 |pp=1-2 |datum=oktober 1974 |taal=en}}</ref> In 1980 kreeg de Eclipse een 32-bits uitbreiding met de [[Data General Eclipse MV|Eclipse MV]]-serie.

== Geschiedenis ==
De Eclipse-serie werd in oktober 1974 aangekondigd.<ref name="interface" /> Net als de Nova, die ontworpen was om sneller en goedkoper te zijn dan de [[PDP-8]], was de Eclipse bedoeld om te concurreren met de grotere [[PDP-11]]-computers van [[Digital Equipment Corporation|DEC]].

Productieproblemen met de Eclipse leidden eind jaren zeventig tot een stortvloed aan rechtszaken, nadat vele machines die door klanten besteld waren niet geleverd raakten.<ref name="kidder">{{Citeer boek |url=https://archive.org/details/soulofnewmachine0000kidd/page/26/mode/2up?view=theater |titel=The Soul of a New Machine |voornaam=Tracy |achternaam=Kidder |uitgever=Avon Books |paginas=26 |isbn=0-380-59931-7 |datum=1981 |taal=en}}</ref> Na meer dan een jaar wachten besloten sommigen het bedrijf aan te klagen, terwijl anderen hun bestellingen gewoon annuleerden en het bedrijf de rug toekeerden.<ref name="kidder" />
[[Bestand:Eclipse microprocessor.png|thumb|MicroEclipse microprocessor]]
Begin jaren tachtig was Data General erin geslaagd om de Eclipse-processor te reduceren tot één chip: de MicroEclipse.<ref>{{Citeer tijdschrift |url=https://archive.org/details/PersonalComputerWorld1980-04/page/34/mode/2up?view=theater |titel=Believe it or not dept. |voornaam=Guy |achternaam=Kewney |tijdschrift=Personal Computer World |pp=34 |jaargang=3 |nummer=4 |datum=april 1980 |taal=en}}</ref> De eerste Eclipse-modellen op basis van deze [[microprocessor]] werden in 1982 geïntroduceerd. De MicroEclipse werd vanaf 1983 ook gebruikt in de [[Desktop Generation]].<ref name="supersonic">{{Citeer tijdschrift |url=https://archive.org/details/PersonalComputerWorld1983-10/page/126/mode/2up?view=theater |titel=Supersonic retort |voornaam=Guy |achternaam=Kewney |tijdschrift=Personal Computer World |jaargang=6 |nummer=10 |pp=127-128 |datum=oktober 1983|taal=en}}</ref>

Het leek erop dat de Eclipse oorspronkelijk bedoeld was om de Nova volledig te vervangen, wat ook blijkt uit het feit dat de Nova 3-serie die tegelijkertijd werd uitgebracht het jaar daarop werd uitgefaseerd. De sterke aanhoudende marktvraag resulteerde echter in de Nova 4, mogelijk als gevolg van de aanhoudende problemen met de Eclipse.

== Ontwerp ==
De Eclipse was gebaseerd op veel van dezelfde concepten als de Nova maar bevatte ondersteuning voor [[virtueel geheugen]] en [[multitasking (computer)|multitasking]], kenmerken die geschikter waren voor een kantooromgeving dan voor een laboratorium. Om die reden kregen bepaalde modellen een staande behuizing ter grootte van een kleine koelkast in plaats van een rackmount-behuizing.

De processor behield de eenvoudige registerarchitectuur van de Nova, maar voegde een [[stack (informatica)|stack]]pointer toe die in de Nova ontbrak. De stackpointer deed in 1975 alsnog zijn intrede in de Nova 3 en werd ook gebruikt in de latere 32-bit Eclipse MV/8000.

De Eclipse beschikte over een optionele [[floating-point unit]] en een ''writable control store'' die gebruikers in staat stelde om via [[microcode]] hun eigen instructies toe te voegen aan de [[instructieset]].<ref>{{Citeer tijdschrift |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0303126878900020 |titel=A microprogrammed virtual memory for Eclipse |voornaam=Françoise |achternaam=D'Hautcourt-Carette |tijdschrift=Euromicro Newsletter |jaargang=4 |nummer=3 | pp=141-147 |doi=10.1016/0303-1268(78)90002-0 |datum=mei 1978 |taal=en}}</ref>

Er bestonden twee uitvoeringen: de S-reeks (Scientific) en de C-reeks (Commercial). De C-reeks had een zogenaamde commerciële instructieset die de processor in staat stelde om operaties uit te voeren op [[datatype]]s die vaak voorkomen in commerciële omgevingen, zoals operaties op [[tekenreeks|strings]] en [[zwevendekommagetal]]len en conversies tussen decimale getallen en strings.<ref>{{Citeer boek |url=http://bitsavers.org/pdf/dg/eclipse/015-000024-04_Eclipse_PgmrRefMan_Mar75.pdf#Page=14 |formaat={{pdf}} |titel=Programmer's Reference Manual - Eclipse Line Computers |uitgever=Data General Corporation |paginas=1-2 |datum=maart 1975 |taal=en}}</ref>

Het [[Data General AOS|AOS]]-besturingssysteem was met [[Access Control List|ACL]]'s voor bestandsbeveiliging behoorlijk geavanceerd in vergelijking met het aanbod voor de PDP-11.

== Modellen ==
[[Bestand:Computer History Museum (469403548).jpg|thumb|Eclipse C/330 in het [[Computer History Museum]]]]
De eerste modellen in de serie waren de compacte '''S/100''' en de grotere '''S/200''' uit 1974. Deze werden meestal geleverd in een [[19 inchrek]] met een [[diskdrive]] en een [[tapedrive]]. De '''C/300''' met de commerciële instructieset volgde in 1975.

In 1976 werden de '''S/230''' en de '''C/330''' geïntroduceerd als upgrade van respectievelijk de S/200 en de C/300, waarbij de geheugencapaciteit van de systemen verdubbeld werd.

De '''S/130''' uit 1977 consolideerde de meeste functies in een nieuwe "baseline"-configuratie.<ref>{{Citeer tijdschrift |url=https://archive.org/details/bitsavers_datamation_34744797/page/n169/mode/2up?view=theater |titel=News in perspective |tijdschrift=Datamation |jaargang=23 |nummer=10 |pp=169-171 |datum=oktober 1977 |taal=en}}</ref> Het was ook de eerste machine die een consolepaneel met LED's had.

In 1978 werd het aanbod uitgebreid met de grote '''M/600''' mini-mainframe, die over ''demand paging'' hardware beschikte en tot 64 [[computerterminal]]s kon bedienen.<ref>{{Citeer tijdschrift |url=https://archive.org/details/computerworld1211unse_04/mode/2up?view=theater |titel=M/600 Doubles DG Mini Power |voornaam=Esther |achternaam=Surden |tijdschrift=Computerworld |pp=1,8 |datum=1978-01-30 |taal=en}}</ref>

De eerste exemplaren van de '''S/250''', de '''C/350''' en de '''C/150''' werden in 1979 geleverd. De '''S/140''' die eveneens uit 1979, was een nieuw ontwerp<ref>{{Citeer boek |url=http://www.bitsavers.org/pdf/dataDecisions/1985_Communications_Systems/Vol1_710.pdf#Page=7 |formaat={{pdf}} |titel=Distributed Computer Systems |uitgever=Data Decisions |paginas=7 |datum=december 1984 |taal=en}}</ref> en werd ook als de [[Data General Nova#Nova 4|Nova 4]] verkocht. Beide machines waren identiek, op de [[microcode]] na.

In 1982 kwamen de compacte '''S/20''' en de grotere '''S/120''' op de markt. Beide machines gebruikten de MicroEclipse-microprocessor.

De '''S/280''' uit 1983 kreeg een technologie-update en was daardoor zo'n 50% sneller dan de S/250.<ref>{{Citeer tijdschrift |url=https://archive.org/details/bitsavers_miniMicroS_145169682/page/18/mode/2up?&view=theater |titel=DG Adds 16-Bit Minicomputers |voornaam= |achternaam= |tijdschrift=Mini-Micro Systems |jaargang=16 |nummer=4 |pp=18 |datum=april 1983 |taal=en}}</ref> Een jaar later kreeg ook de C-reeks een nieuw high-endsysteem met de '''C/380'''.

Het laatste Eclipse-systeem was de '''DG/500''' uit 1988, een goedkoop MicroEclipse-gebaseerd multi-user instapmodel in een desktopbehuizing.<ref>{{Citeer web |url=https://techmonitor.ai/technology/data_general_adds_new_16_bit_eclipse_peripherals |titel=Data General adds new 16-bit Eclipse, Peripherals |website=Tech Monitor |datum=1988-05-04 |taal=en}}</ref>

== Trivia ==
De originele [[Cray-1]] gebruikte een Eclipse als Maintenance and Control Unit (MCU).<ref>{{Citeer tijdschrift |url=https://pages.cs.wisc.edu/~markhill/restricted/cacm78_cray1.pdf |formaat={{pdf}} |titel=The CRAY-1 Computer System |voornaam=Richard M. |achternaam=Russell |tijdschrift=Communications of the ACM |jaargang=21 |nummer=1 |pp=63-72 |datum=januari 1978 |taal=en}}</ref> De Eclipse was geconfigureerd met twee Ampex-[[kathodestraalbuis|CRT]]'s, een 80&nbsp;[[megabyte|MB]] Ampex-[[diskdrive]], een [[thermische printer]] en een [[9-track tape]]-drive. Het primaire doel was een [[image (dataopslag)|image]] van het Cray Operating System te [[downloaden]] of technische diagnoses bij de klant uit te voeren tijdens het opstarten. Eenmaal opgestart fungeerde de Eclipse als een status- en controleconsole voor de Cray-1.<ref>{{Citeer boek |url=http://bitsavers.trailing-edge.com/pdf/cray/CRAY-1/HR-0004F_CRAY-1_Computer_Systems_Hardware_Reference_Manual_May82.pdf#Page=35 |formaat={{pdf}} |titel=Cray-1 Computer Systems - Hardware Reference Manual |uitgever=Cray Research |paginas=2-6 |datum=mei 1982 |taal=en}}</ref>

== Externe link ==
* {{en}} [https://archive.computerhistory.org/resources/access/text/2024/06/102776245-05-0001-acc.pdf Eclipse Computer Systems] ({{pdf}}), brochure uit 1974

{{Appendix}}
{{Commonscat}}

[[Categorie:Data General-hardware|Eclipse]]
[[Categorie:Minicomputer]]