Brontekst bekijken van Codex Ephraemi Rescriptus

[[Bestand:Codex ephremi (The S.S. Teacher's Edition-The Holy Bible - Plate XXIV).jpg|thumb|280px|''Codex Ephraemi Rescriptus'', in de [[Bibliothèque nationale de France]], Parijs]]

De '''Codex Ephraemi Rescriptus''' (Parijs, [[Bibliothèque nationale de France]] Ms. Gr. 9); '''Codex C (04)''' is een vroeg-5e-eeuws [[Grieks]] [[handschrift (document)|handschrift]] van de [[Bijbel (christendom)|Bijbel]], een van de vier belangrijkste grote Griekse [[Bijbelse handschriften]] die met [[unciaal|hoofdletters]] op [[perkament]] zijn geschreven, zie ''[[Codex Sinaiticus]]'', ''[[Codex Alexandrinus]]'' en ''[[Codex Vaticanus]]''.

== Naam en herkomst ==
[[Bestand:Tischendorf um 1841.jpg|thumb|140px|Tischendorf in 1841]]

De ''Codex Ephraemi Rescriptus'' ontleent zijn naam aan de verhandeling over [[Efrem de Syriër]], die, in Griekse vertaling, over de oorspronkelijke tekst van het [[perkament]] heen geschreven (''rescriptus'') is, nadat die er zo veel mogelijk afgewassen was. Een dergelijk [[handschrift (document)|manuscript]] heet een [[palimpsest (manuscript)|palimpsest]].
Die latere tekst dateert uit de 12e eeuw. Gelukkig is de oorspronkelijke tekst niet volledig gewist. Onder de tekst over Ephraem bevinden zich namelijk de overblijfselen van wat ooit een volledige [[Bijbel (christendom)|Bijbel]] is geweest, zowel het [[Oude Testament]] als het [[Nieuwe Testament]].
De ''Codex Ephraemi Rescriptus'' is een belangrijke bron voor de [[Tekstkritiek van de Bijbel|tekstkritiek]].

Na de [[Beleg en val van Constantinopel (1453)|Val van Constantinopel]] in 1453, werd de ''Codex Ephraemi Rescriptus'' door een geleerde die het land uittrok meegenomen naar Florence. [[Catharina de' Medici]] nam het als deel van haar bruidsschat mee naar Frankrijk. Via de koninklijke bibliotheek van het Franse koningshuis kwam het in de Bibliothèque nationale de France terecht.

De Zwitserse nieuwtestamenticus J. J. Wettstein was de eerste die het volledige Nieuwe Testament van deze Codex in [[1716]] samenstelde. [[Konstantin von Tischendorf]] vestigde zijn internationale reputatie, toen hij in [[1843]] de tekst van het Nieuwe Testament en in [[1845]] de tekst van het [[Oude Testament]] publiceerde. De toestand van de vele gescheurde bladen, en de schimmige letters onder de latere tekst maakten de ontcijfering extreem moeilijk. Zelfs met moderne hulpmiddelen, zoals [[ultravioletfotografie]], is niet de volledige tekst met zekerheid vast te stellen.

== Inhoud ==
[[Bestand:Codex Ephraemi Mt 1,1-18.JPG|thumb|Matt. 1,2-18 (Tischendorf facsimile)]]
De Codex Ephraemi Rescriptus (zie afbeelding) met 31.4-32.5&nbsp;cm bij 25.6-26.4&nbsp;cm, met één kolom tekst per bladzijde.

Van het [[Oude Testament]] zijn er fragmenten van [[Job (boek)|Job]]; [[Spreuken]], [[Prediker (boek)|Prediker]], [[Hooglied]], [[Wijsheid van Salomo]], [[Wijsheid van Jezus Sirach]] aanwezig.

Bijna alle boeken van het [[Nieuwe Testament]] zijn vertegenwoordigd, maar geen één is compleet:
* Van [[Evangelie volgens Matteüs|Matteüs]] ontbreekt: 1:1-2; 5:15-7:5; 17:26-18:28; 22:21-23:17; 24:10-45; 25:30-26:22; 27:11-46; 28:15-einde;
* Van [[Evangelie volgens Marcus|Marcus]] ontbreekt: 1:1-17; 6:32-8:5; 12:30-13:19;
* Van [[Evangelie volgens Lucas|Lucas]] ontbreekt: 1:1-2; 2:5-42; 3:21-4:25; 6:4-36; 7:17-8:28; 12:4-19:42; 20:28-21:20; 22:19-23:25; 24:7-45
* Van [[Evangelie volgens Johannes|Johannes]] ontbreekt: 1:1-3; 1:41-3:33; 5:17-6:38; 7:3-8:34; 9:11-11:7; 11:47-13:7; 14:8-16:21; 18:36-20:25;
* Van [[Handelingen van de Apostelen]] ontbreekt: 1:1-2; 4:3-5:34; 6:8; 10:43-13:1; 16:37-20:10; 21:31-22:20; 3:18-24:15; 26:19-27:16;28:5-einde;
* Van [[brief van Paulus aan de Romeinen|Romeinen]] ontbreekt: 1:1-3; 2:5-3:21; 9:6-10:15; 11:31-13:10;
* Van [[eerste brief van Paulus aan de Korintiërs|1 Korinthiërs]] ontbreekt: 1:1-2; 7:18-9:6; 13:8-15:40;
* Van [[tweede brief van Paulus aan de Korintiërs|2 Korinthiërs]] ontbreekt: 1:1-2; 10:8-einde
* Van [[brief van Paulus aan de Galaten|Galaten]] ontbreekt: 1:1-20
* Van [[brief van Paulus aan de Efeziërs|Efeziërs]] ontbreekt: 1:1-2:18; 4:17-einde
* Van [[brief van Paulus aan de Filippenzen|Filippenzen]] ontbreekt: 1:1-22; 3:5-einde
* Van [[Brief van Paulus aan de Kolossenzen|Kolossenzen]] ontbreekt: 1:1-2;
* Van [[Eerste brief van Paulus aan de Tessalonicenzen|1 Tessalonicenzen]] ontbreekt: 1:1; 2:9-einde;
* Van [[Tweede brief van Paulus aan de Tessalonicenzen|2 Tessalonicenzen]] ontbreekt geheel.
* Van [[Eerste brief van Paulus aan Timoteüs|Timoteüs]] ontbreekt: 1:1-3:9; 5:20-einde;
* Van [[Tweede brief van Paulus aan Timoteüs|Timoteüs]] ontbreekt: 1:1-2;
* Van [[Brief van Paulus aan Titus|Titus]] ontbreekt: 1:1-2
* Van [[Brief van Paulus aan Filemon|Filemon]] ontbreekt: 1-2
* Van [[Brief aan de Hebreeën|Hebreeën]] ontbreekt: 1:1-2:4; 7:26-9:15; 10:24-12:15;
* Van [[Brief van Jakobus|Jakobus]] ontbreekt: 1:1,2; 4:2-einde
* Van [[Eerste brief van Petrus|1 Petrus]] ontbreekt: 1:1-2; 4:5-einde;
* Van [[Tweede brief van Petrus|2 Petrus]] ontbreekt: 1:1
* Van [[Eerste brief van Johannes|1Johannes]] ontbreekt: 1:1-2; 4:3-einde
* Van [[Tweede brief van Johannes|2Johannes]] ontbreekt geheel;
* Van [[Derde brief van Johannes|3Johannes]] ontbreekt: 1-2
* Van [[Brief van Judas|Judas]] ontbreekt: 1-2
* Van [[Openbaring van Johannes|Openbaring]] ontbreekt: 1:1-2; 3:20-5:14; 7:14-17; 8:5-9:16; 10:10-11:3; 16:13-18:2; 19:5-einde.

== Literatuur ==
* [[William Henry Hatch]], ''The Principal Uncial Manuscripts Of The New Testament'', 1939, The University of Chicago Press - Chicago
* Tischendorf, [http://books.google.pl/books?id=wWFAAAAAcAAJ&printsec=frontcover&dq=#v=onepage&q&f=false ''Codex Ephraemi Syri rescriptus, sive Fragmenta Novi Testamenti''], Lipsiae 1843
* Tischendorf, [http://www.archive.org/stream/Tischendorf.V.Various/01.CodexEphraemiSyriRescriptus.FragUtriusqTest.1845.#page/n9/mode/2up ''Codex Ephraemi Syri rescriptus, sive Fragmenta Veteris Testamenti''], Lipsiae 1845

== Zie ook ==
* [[Bijbelse handschriften]]
* [[Lijst van Griekse uncialen van het Nieuwe Testament]]
* [[Categorieën van manuscripten van het Nieuwe Testament]]
* [[Palimpsest (manuscript)|Palimpsest]]
* [[Tekstkritiek van de Bijbel]]

== Externe links ==
* [https://www.newadvent.org/cathen/04084a.htm Codex Ephraemi Rescriptus], lemma in [[Catholic Encyclopedia]], 1913
* [http://www.bible-researcher.com/codex-c.html Codex Ephraemi Syri Rescriptus]

{{Commonscat|Codex Ephraemi}}
{{Appendix|2=
* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Codex Ephraemi Rescriptus}}
}}

[[Categorie:Septuagint]]
[[Categorie:Griekse unciaal van het Nieuwe Testament]]