Gweld cod am Modron

{{Am|y pentref yng Nghernyw|Modron (Cernyw)}}
{{Am|y creadur o'r gêm ''Dungeons & Dragons''|Modron (Dungeons & Dragons)}}
{{Infobox deity
| type         = Cymreig
| name         = Modron
| deity_of     = Duwies sofraniaeth<ref name="IoMGMaodron">{{cite book |last=d'Este |first=Sorita |url=https://www.google.co.uk/books/edition/The_Isles_of_the_Many_Gods/4GhrBAAACAAJ?hl=cy |title=The Isles of the Many Gods: An A-Z of the Pagan Gods & Goddesses of Ancient Britain worshipped during the First Millennium through to the Middle Ages |last2=Rankine |first2=David |date=2007 |publisher=Avalonia |pages=183-184 |language=Saesneg}}</ref>
| image        = Matrona Gaul goddess.jpg
| caption      = Cerflun o'r dduwies Modron a ddarganfuwyd yng Ngâl
| cult_center  = Cymru
| consort      = [[Urien Rheged|Urien]]<ref name="IoMGMaodron" />
| parents      = Efallai [[Gwyn ap Nudd]] neu [[Arawn]]<ref name="IoMGMaodron" />
| offspring    = [[Owain ab Urien]] a [[Morfudd ferch Urien]]<ref name="IoMGMaodron" />
| gender       = Benyw
| equivalent1_type = [[Gâl|Galaidd]]
| equivalent1 = [[Matrona]]
}}
Cymeriad mewn chwedloniaeth Gymreig yw '''Modron'''. Ymddengys fel mam [[Mabon fab Modron]] yn y chwedl ''[[Culhwch ac Olwen]]''. Cipiwyd Mabon oddi wrthi pan oedd yn dri diwrnod oed, ac ni wyddai neb ymhle yr oedd. Yn ôl un traddodiad, [[Afallach]] oedd ei dad. Uniaethir Modron a'r fam-dduwies Matrona, oedd yn dduwies [[Afon Marne]] yng [[Gâl|Ngâl]] ac yn dduwies ffrwythlondeb a'r cynhaeaf.

Mae Modron hefyd yn ymddangos mewn hen chwedl werin a gysylltir a [[Llanferres]], yn awr yn [[Sir Ddinbych]]. Gerllaw Llanferres roedd [[rhyd]] a elwid yn Rhyd-y-gyfarthfa, Byddai holl gŵn y wlad yn dod yno i gyfarth, ond ni feiddiai neb fynd yno i weld beth oedd yn ei achosi nes i [[Urien Rheged]] fynd, a darganfod merch yn golchi. Cafodd Urien ryw gyda'r ferch, ac yna dywedodd hi ei bod yn ferch i frenin [[Annwn]], a bod tynged arni i olchi wrth y rhyd nes cael mab gan Gristion. Dywedodd wrth Urien am ddychwelyd ymhen blwyddyn, a phan ddaeth, cyflwynodd hi ddau blentyn iddo, [[Owain ab Urien|Owain]] a [[Morfudd ferch Urien|Morfudd]].

Nid yw'r ferch yn rhoi ei henw yn y chwedl, ond mae un o [[Trioedd Ynys Prydain|Drioedd Ynys Prydain]] (70) yn cyfeirio at Owain ab Urien a Morfudd ei chwaer fel plant Modron ferch Afallach.

== Cyfeiriadau ==
{{Cyfeiriadau}}

==Llyfryddiaeth==
* d'Este, Sorita; Rankine, David (2007). ''The Isles of the Many Gods: An A-Z of the Pagan Gods & Goddesses of Ancient Britain worshipped during the First Millennium through to the Middle Ages''. Avalonia.
* John T. Koch (gol.) ''The Celtic Heroic Age'' (Celtic Studies Publications, 2003) ISBN 1-891271-09-1 tt. 368-72
* Rachel Bromwich a D. Simon Evans (gol.) ''Culhwch and Olwen: an edition and study of the oldest Arthurian tale'' (Gwasg Prifysgol Cymru, 1992) ISBN 0-7083-1127-X

==Gweler hefyd==
*[[Afon Marne]]
*[[Mabon]]

[[Categori:Culhwch ac Olwen]]
[[Categori:Cylch Arthur]]
[[Categori:Mytholeg Gymreig]]
[[Categori:Mytholeg Geltaidd]]